Zaterdag 30 Januari 1904.
Eerste Blad.
KADflSTE R.
Algemeen Overzicht.
NIEUWSTIJDINGEN-
Uit Stad an Provincie.
ZIERIKZEESCHE
(25 i e r i Is. z e e s c li e
NIEUWSBODE.
Courant).
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
60ste JAARGAN6. No. 7957.
DirecteurA. 3". DE LOOZR
A. FBANKEL.
Redacteuren:
J. WA ALE, alleen voor het binnen- en bnitenl. nieuws.
Advertentiênvan 13 regels 30 Cta.
meerdere regela 10 Cta.kannen uiterljk tat dee
MaandagsWoensdags en Vrijdags middags
2 ore bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaateruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. Frünkel, Meelstraat 386, Zierikzee.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
HINDERWET.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee
maken bekend
dat op de Secretarie dezer gemeente ter visie is gelegd
een .verzoekschrift met bijlagen van D. HONDSMERK,
wonende in deze gemeente, waarbij vergunning wordt
gevraagd tot uitbreiding zijner ï)uk-
lcor|i, staande in de Nieuwe Boogerdstraatplaatse
lijk gemeikt wijk C no. 155, kadastraal bekend sectie
B no. 623;
dat op Donderdag den Hen Februari aanstaande, te
12 uur des middags, op het Raadhuis dezer gemeente, in
de Vergaderkamer van het Bestuur, gelegenheid zal
worden gegeven tot het inbrengen van bezwaren tegen
de oprichting van bedoelde inrichting;
en dat zoowel de verzoekerals zij die bezwaren
hebben in te brengen, gedurende drie dagen vóór dien
tijd, op de Secretarie dezer gemeente kunnen kennis
nemen van de ter zake ingekomen schrifturen.
Zierikzee, den 28 Januari 1904.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
CH. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Opneming Terreinsveranderingen
De BURGEMEESTER van Zierikzee brengt ter kennis
van de ingezetenen, dat de Landmeter van het kadaster,
belast met den velddienst, bij guiystig weder, in de eerste
helft der volgende maand, zijne eerste rondreis in deze
gemeente zal aanvangen, tot het opnemen van alle
terreinsveranderingen, die eene wij'iging in de kadastrale
stukken tengevolge hebben.
Zierikzee, den 29 Januari 1904.
De Burgemeester voornoemd,
CH. W. VERMEIJS.
In Duitschland werd Woensdag de
geboortedag van Keizer Wilhelm II feestelijk
en op de gebruikelijk militaire wijze plechtig
herdacht. Het schijnt, dat sedert de ziekte
des Keizers, die, zooals men zich herinneren
zal, aan de keel een kleine operatie onder
gaan heeft, de natie haar koelheid tegenover
den Keizer heeft laten varen, daarbij meer
lettend op zijn goede hoedanigheden, dan op zijn
gebreken. En ongetwijfeld heeft Wilhelm II
groote deugden, die zelfs door den felsten
tegenstander van zijn absoluten heerscherszin
zullen worden erkend. Hij ia een eerlijk mau,
bezit een milde natuur, en een ridderlijken
aard. Zoo zond hij dadelijk naar het door
een hevigeu brand vernielde stadje Alesund
in Noorwegen overvloedige hulp. En de
goede zijden van 's vorston karakter zouden
nog scherper uitkomen, ware het niet, dat
de politiek een factor is, waarmede de Keizer
vaak rekeniDg moet houden. Ter gelegenheid
van zyo verjaardag waren onderscheidene
vorsten bij hem op bezoek. Onder deze de
bg velen minder sympathieke Leopold II,
Koning van België, die meer om staat
kundige redenen, dan ter wisseling van
vriendschappeiyke gevoelens, thans de gast
van Duitsohland's Keizer ia. Koning Leopold
is, zooals men weet, souverein van den
Congostaat, waarin het nu juist niet geheel
richtig toegaat. De inlandsche bevolking
nameiyk wordt, gelgk in meer koloniale
staten pleegt te gebeuren, door de regeerings-
beambten uitgezogen en mishandeld.
De Engelschen weten dit, en daar zy in
bun groote maag reeds een plaats voor den
■Congostaat gereserveerd hebben, zoo hebben
«g het verfoeilyk regeeriDgsstelsel, dat de
Bëlgische beambten in toepassing brengen,
aan de groote klok gehaDgen, na daarover
(hun gloeiende verontwaardiging te hebben
uitgesproken. De Belgische souvereiD, die
Albion's plannen doorziet, die weet, dat de
verontwaardiging slechts een aanloopje is voor
den annexatiesprong, tracht dien Bprong te
voorkomen. Hg beproeft namelyk de toon
gevende Europeesche mogendheden voor zioh
te winnen. Met dit doel was hg te Parijs en
te Weenen, en met dit zelfde oogmerk is hg
thans ook te Berlgn. Men begrgpt natuurlgk
in Duitschland heel goed, wat met de vooraf
aangekondigde felicitatie-visitie beoogd wordt.
De Kölnische Zeitung, die wel geen regeeringe-
orgaan is, maar toch met de Duiteche
regeeriug voeling heeft, gaf reeds te kennen,
dat de zaken van den Congo Duitschland
niet aangaan. Leopold zal zioh door deze
vingerwgzing niet uit het veld laten slaan,
maar Duitschland door het aanbod van zekere
voordeelen trachten te winnen.
De bisschop van Heresford is tegen
Chamberlain's propaganda voor beschermende
rechten in een krachtig stuk te velde getrokken.
Hg zegt daarin met ronde woorden, dat
velen, die Chamberlain aanhangen, dit doen,
omdat zy daarin hun handelsbelang zien. De
belasting, die op den invoer van tal van
voortbrengselen zal geheven worden, zal van
<ïien aard wezen, dat de producenten hun
waar tot een hoogen prijs zullen ter markt
brengen, hetgeen ten gevolge zal hebbeu, dat
de consumenten ze duurder zullen betalen. De
groote massa zal daardoor een nog moeilyker
stryd om het bestaan moeten voeren. Het
bisechoppelgk schrgven maakt om zyn voor-
treffelyken inhoud en de tastbare waarhedeu,
die het bevat, in Engeland een diepen indruk.
Da uitwyzing van den Elzaaeer pastoor
Delson uit Frankrijk heeft aanleiding
gegeven tot een interpellatie in de Kamer.
Beweerd werd, dat de regeering, door een
Elzasser uit Frankryk te zetten, daarmede
het verdrag van Frankfort bevestigde. De
geheel nationalistische party nam aan het
debat in de Kamer deel. Men wilde die
uitzetting aanwenden als een middel den
Minister Combes te doen vallen. Combes zelf
beantwoordde den interpellant, en deed dit
zoo handig, dat de voorgestelde eenvoudige
motie van orde met 295 tegen 254 stemmen
werd aangenomen. Naar aanleiding van die
zelfde uitzetting had de patriottische Liga
op de Place de Ia Concorde te Pargs een
betoogiDg georganiseerd, die evenwel mislukte.
De politie dreef de 300 manifestanteu, die
naar de Kamer van Afgevaardigden wilden
oprukken, uiteen, en bracht een zestigtal van
heu achter slot en grendel.
Het is niet te verwonderen, dat de opstand
in Macedonië opnieuw is uitgebarsten.
Turkgegebruik makend van Rueland's
ongelegenheid, maakt niet de rnioste aanstalten
de toegezegde hervormingen in Macedonië in
te voeren. Evenals in het vorig jaar worden
nu de ryen der opstandelingen met duizenden
Bulgaren versterkt, die gewapend en van het
noodige voorzien de grens overtrekken, zonder
daarin door de Bulgaarsche regeeriDg te
worden verhinderd.
Alhoewel de krijgstoerustingen zoowel door
Japan als door Rusland met koortsachtigen
yver worden voortgezet, gelooven wy niet, op
grond van de redenen in ons vorig Overzicht
ontvouwd, dat het tot een oorlog zal komen.
Yeel nieuws ten aaüzien van de onderhande
lingen, die beide rgken met elkaar voeren,
valt niet te vermelden. Alleen stippen wg
aan, dat Korea zich neutraal heeft verklaard.
Nederland.
Utrecht, 28 Jan. Heden nacht is op het
rangeer-terrein naby hot Centraalstation de
64-jarige treinsmid A. v. H. door een loco
motief aaDgereden. De raderen gingen over
zgne beide beenen en eene hand, waardoor
de dood bgna onmiddellgk volgde.
's-Gravenhage, 28 Jan. Op oen nader
te bepalen dag in Februari zal alhier een
meeting worden gehouden, welke wordt belegd
door het uitvoerend drankwet-comité (waarin
leiders van verschillende drankbestrydiDgs-
vereeoigingen zitting hebben) en door de
vanwege den Volksbond ingestelde commissie
voor drankwet-actie. Onder meer zullen de
leden van de beide Kamers der Staten-
Generaal tot bywoniog worden uitgenoodigd.
De heeren ds. W. H. Gispen Jr. uit Baarn,
mr. A. Kerdyk uit Den Haag, pater dr.
Vullings uit Tilburg en Th. W. van der
Woude uit Amsterdam hebben zich bereid
verklaard als eprekers op te treden.
By den aanvang van den «plechtigen"
dienst Zondagochtend in de Groote Kerk
zegt Het Vad. heeft een deel van het
Haagsche publiek weer eens getoond, hoe
verregaand onbeschaafd en ruw het toch
eigenlyk nog is. By sommige ingangen werd
bepaald gevoohten om binnen te komen. Een
I ooggetuige deelt mede, hoe men zyn dochter
de boa letterlgk van den hals trok. Het was
het meisje onmogelgk die terug te krggen.
Andere dames werden de japonnen afgetrapt,
men hoorde gillen en roepen. Niets hielp. De
bende drong ruw vooruit.
Er was een godsdienstoefening by te
wonen
Rotterdam, 27 Jan. De commissaris van
politie io de 3e afd., bureau Meermansstraat,
verzoekt de opsporing van den winkelbediende
in een sigaren magazyn v. 't H., die, van
verduistering van f 14.000 verdacht, de
echtelgke woning aan de Isaiic Hubertstraat
heeft verlaten.
Dordrecht, 27 Jan. Maandagavond 9 uur
kwam schipper H., gedomicilieerd te Sliedreoht,
met zyn vaartuig van Zuid-Beierland en wilde
tegenover de beetwortelsuikerfabriek aan den
's-Gravendeelscho dijk alhier ankeren. Ten
gevolge van den sterken sV.om geraakte het
schip uit den koers en met het anker in het
want van een vaartuig, dat daar gemeerd
lag, waardoor bedoeld want losraakte en
eenigeziDs beschadigd werd. Nadat de schipper
van den aangevaren bodem het andere vaar
tuig had losgemaakt, verzocht by den schipper
daarvan by zich aan boord om over schade
vergoeding der toegebrachte avery te spreken.
H. gaf daarop ten antwoord den volgenden i
morgen te zullen aankomen. Of nu dit ant-
woord den ander niet beviel, of dat hg er
een nevenbedoeling in zag is niet bekend,
maar na dit gezegde loste hg een schot en
voelde schipper H. een stekende pgn in het
gezicht. Onmiddellgk begaf hg zich Daar den
wal en vervolgens naar het politiebureau, om
van een en ander aangifte te doen. Dr. W. F,
Jong behandelde hem vervolgens geneeskundig.
De politie stelde ylings een onderzoek in
om den dader, wiens naam, noch die van
diens vaartuig de verwonde kon opgeven, op
te sporen. Gelyktydig daarmede vertrok een
andere brigade om een aantal kapiteins van
sleepbooten op te zoeken, teneinde zoodoende
achter de waarheid van een en ander te
komen. Na een zevental dezer uit hun slaap
te hebben gewekt (bet was inmiddels één uur
geworden) kwam men ten slotte by den
kapitein, die op zioh genomen had, het schip,
vanwaar het sohot gelost was, gisterenmorgen
om zes uur verder te sleepen. Hem werd
verzocht dit niet te doen.
Io plaats dus van de sleepboot kwam
Dinsdagmorgen zes uur een roeiboot langszy
van het schip, waarin de commissaris van
politie en eeDige beambten zaten. De schipper
werd gearresteerd, het geweer, waaruit het
schot was gevallen, in beslag genomen, beiden
naar het bureau gebracht, de man verhoord
en gisterenmiddag één uur ter beschikking
van den Officier van Justitie gesteld. De
aangehoudene bleek te zyo de 32-jarige
C. van W., bevarende het schip «Senior",
wonende te Druten.
Rozendaal, 28 Jan. Een der daders van
den dubbelen moord te Strypen aan de
Belgische grens, op den heer De Looze en
zgne zuster gepleegd, is aangehouden. Aan-
vankelyk ontkende hg alle schuld, doch bg
het tweede verhoor heeft hg bekend en ook
zgn medeplichtige genoemd.
Te Zegge, onder Rozendaal, is een
landbouwer van den hooizolder gevallen, met
het hoofd op een voederbak terechtgekomen
eu aan de gevolgen overleden.
Zierikzee, 29 Jan. De Concertzaal was
Woensdagavond, vooral door dames, talryk
bezet. Geen wonder 1 Wat hier nog nooit
gebeurd was, zou thans gesohieden. Een dame
nameiyk zou hier optreden, en het woord
voeren over de Vrouwen beweging". Zóó
althans was in de bladen aangekondigd. Om
acht uur trad mevrouw A. W. L. Versluys
Poelman de zaal binnen, stelde zioh, na de
estrade betreden te hebben, aan het publiek
voor, met de mededeeling, dat zg door de
Yereeoiging »Onderlinge Vrouwenbescherming"
was afgevaardigd, teneinde hier het woord
te voeren, niet over de vrouwenbeweging,
zooals abusievelyk was vermeld, maar over
een onderdeel er van.
Spreekster begon met te verklaren, dat een
vrouw beter voor haar zaak kan optreden
dan een man. De man wordt meer door het
verstand beheersoht, de vrouw wordt meer
door het gevoel geleid. Als de man een
vrouwenkwestie bespreekt, en daarvoor pleit,
dan is het, alsof men een mooie stem door
een gramophone hoort.
Er bestaat een vrouwenstryd, en deze is
zoo oud als de arbeidersstryd. Tusschen beide
bestaat deze overeenkomst, dat de stryd
gevoerd wordt tegen bestaande toestanden,
bestaande wettenmaar ook een hemels
breed verschil, zooals door spreekster wordt
aangetuuuu.
De vrouwenbeweging in baar geheel zal zg
niet bespreken. Ook het wenschelgke van het
vrouwenkiesrecht zal zg niet in het licht
stellen. Niets toch schrikt zoo zeer af als
juist het kiesrecht. De erkenning van het
recht der vrouw op het bezit van het kies
recht moet voortvloeien nit de overtuiging,
die zich geleidelyk zal vormen. Zoodra de
vrouw die vaste overtuiging erlangt, haar
durft uit te spreken, dan zal die door haar
op het komend geslacht worden overgebracht.
De vrouw wordt in onze wetten en zeden
beschouwd als de minderwaardige van den
man. Geen woorden zyn in de poëzie mooi
genoeg om den adel van de moeder te pryzen.
Maar daarmede in strgd zgn onze wetten,
die aan de moeder geen rechten geeft op het
kind, terwyl zg toch de ware opvoedster is
van het opkomend geslacht. Spreekster oiteert
hier eenige artikelen uit het Burgerlgk "Wet
boek, waaruit dit blgkt, en toont vervolgens
de groote ongerymdheid aan in de opvatting
ten opzichte van de vrouw, of zy gehuwd
of ongehuwd is. De gehuwde vrouw heeft
over haar kind niets te zeggen. Met het
huwelyk heeft zg haar zelfstandigheid prys
gegeven. Daarentegen heeft de vrouw, die
ongehuwd moeder wordt, het volle recht op
haar kind verkregen. Dat kind, een uitge-
stootene, wordt haar zelfs opgedrongen. Dat
kind is een verworpeling, en leeft als de
moeder in schande. Voor de veiligheid van
den man, die de vader is, heeft men dit zoo
geregeld. Hier wordt het bekende artikel 342
van het Burgerlgk Wetboek«het onderzoek
naar het vaderschap is verboden", door haar
besproken. Die bepaling is onder Fransohen
invloed in onze wetgeving gekomen, wordt
vaak verschoonend gezegd. Maar men had
toch al laDg gelegenheid gehad, o. a. bg de
jongste wijzigingen, meer bekend onder den
naam van «Kinderwetten", om die schandelyke
bepaling af te schaffen.
Aan de vrouwen kan men verwyten, dat
zy die schande aan haar geslacht hebben
geduld. Bg haar was dan ook van solidariteits
gevoel nooit sprake. En 't is een feit, dat de
gehuwde vrouw en de ongehuwde kinderlooze
vrouw gewoonlyk het eerst den steen wierpen
op de gevallen zuster.
Daarin is nu eenige verandering gekomen.
Een zeven jaar geleden werd de Vereeniging
«Onderlinge Vrouwenbescherming" opgericht,
uit wier naam spreekster hier het woord
voert. Deze Vereeniging stelt zich ten doel
de toepassing a. van éénzelfden maatstaf van
zedelykbeid voor mannen en voor vrouwen;
b. van gelyke verantwoordelykheid van den
vader en de moeder tot hun kind. Spreekster
verhaalt hier uitvoerig, dat tot de opriohting
van die VereenigiDg een proces van kinder
moord had aanleiding gegeven. Verschillende
vrouwen zagen alstoen in, dat het lyden der
ongehuwde moeders en der buiten eoht
geboren kinderen, niet het minst van die,
waarvan nooit gesproken wordt, moest verzaoht
worden. Er zgn weinig inrichtingen, waar
zulke vrouwen en kinderen worden opgenomen.
En zoo er al enkele zyn, dan worden zy er
in opgenomen als gevallen vrouwen, wat de
meesten niet zgn. Op hartroerende wgze
wordt door de geachte spreekster de toestand
van de ongehuwde moeder, en van het kind,
dat deze ter wereld brengt, geschetst. De
Vereeniging wil zich het lot van de onge
huwde moeder en het kind aantrekken. Het
streven is een eigen huis te verkrygen, waarin
de meisjes de geboorte van haar kind kunnen
afwachten. Het fonds hiervoor bedraagt nog
slechts f 1400.
De Vereeniging beoogt langzaam en ge
leidelgk het besef in de maatschappy ingang
te doen vinden, dat wat onzedelijk is voor
de vrouw ook onzedelyk is voor den man,
dat niemand het recht heeft het onschuldige
kind te straffen voor de schuld zyns vaders.
Zg wil de vrouwen doen gevoelen, hoe groot
haar invloed kan zyn, als zg haar eigen
waarde op prys weten te stellen. De ver-
eering van de vrouw en moeder moet niet
alleen in dichterlijke ontboezemingen, maar
zich ook in daden openbaren.
Hier werd een kwartier gepauseerd.
Gedurende de pauze werd met een tweetal
door de Vereeniging uitgegeven vluchtschriftjes,
waarin ware gebeurtenissen werden mede
gedeeld, in de zaal geoolporteerd door een
tweetal dames, die zioh daartoe welwillend
hadden aangeboden.
Na de pauze werd wel niet gedebatteerd,
alhoewel de spreekster daartoe herhaaldelyk
de vergadering opwekte, maar werd een
vraag beantwoord, die men tot haar gerioht
j had. En die vraag luidde: wordt niet de
lichtzinnigheid in de hand gewerkt, wanneer
een ongehuwde vrouw, die ten tweede male
moeder werddoor de VereenigiDg werd
geholpen. Had een vrouw, die al de ellende
reeds heeft doorgemaakt, niet voorzichtiger
moeten zyn? Men heeft haar, verzekerde de
spreekster, die vraag meer gedaan. Maar van
lichtzinnigheid in de hand werken is hier
geen sprake. Gewoonlgk worden de vrouwen,
die struikelen, eerst bekend met het bestaan
der Vereeniging, wanneer zg reeds in de
ellende zgn. Om dien steun te genieten, zal
niemand die daad begaan. Bovendien heeft
men Diet het recht om een onschuldig kind
aan zyn lot over te laten.
De statistiek leert, dat het grootste per
centage der kinderen, die beneden het eerste
jaar sterven, geleverd wordt door de buiten
echt geboren kinderen.
Hierop werd door de begaafde, met groote
aandacht gevolgde en warm toegejuichte
spreekster de vergadering gesloten. Zy hoopte
eehter, dat daarmede niet gesloten zullen
zyn de harten van allen, die haar hebben
aangehoord.
Wy spreken den wensoh uit, dat die ver
wachting zich moge belichamen in het stichten
van een afdeeling te dezer stede.
Op Vrydag, den 5den Februari, zal
vanwege het Plaatselyk Comité in de
concertzaal alhier met medewerking van de
leden van het strykorkest, onder leiding van
den heer Hottinga, en de Vereeniging
«Caecilia", onder leiding van den heer
P. A. Jongmans, ten voordeele van «Oranje
Nassau's Oord" en het «Emmafonds" als een
bizondere hulde aan Hare Majesteit de
Koningin-Moeder, een faney-fair of feestmarkt
worden gehouden. Een twintigtal jonge dames
hebben zich bereid verklaard om in de tenten
en kraampjes, die van consumptie-waren en
andere artikelen ruim zullen voorzien zyn,
als verkoopsters op te treden. Men zal zioh
wanen in een tooverpaleis te zgn, waarin men
door feeën bediend wordt. Wg kuDnen nog
mededeelendat aan de fancy-fair een
tombola zal verbonden worden.
Wg ontviogen een zeer aardige kalender
van do firma L. Fles Co. te Amsterdam,
de eenige vertegenwoordigers voor Nederland
van het fabricaat «Rotophot". Het sohild geeft
een prachtige plaat, zooals zy door die firma
geleverd worden voor reclamekunst en
industrie, n.l. een tegeltableautje (op het eerste
gezioht), maar inderdaad een rotatie-pboto.
Natuurlgk is het een reclame voor genoemde
firma, daar de artistieke uitvoering bepaald
alle aanbeveling verdient.
De gemeenteraad van Middelburg heeft
met 8 tegen 7 stemmen besloten in de ver
ordening, houdende bepalingen betreffende den
maximum-arbeidstyd in de bestekken der
gemeentewerken, dezen te bepalen op 10 uur
in het etmaal.
Kerkwerve. Naar wg vernemen zal er
a.s. Maandag in de consistorie, des avonds
ten 7 ure precies, eene openbare vergadering
plaats hebben van de afdeeling Kerkwerve
van den Christelyk Nationalen Werkmansbond,
waarin zal optreden de heer P. J. Nahuisen
nit Utrecht, lid van het hoofdbestuur van
genoemden Bond. Deze spreker zal handelen
over de Christelyke Werklieden-Vereenigingen,
in 't bizonder over den Christelyk Nationalen
Werkmansbond, zijne beginselen en zyn prak-
tijk. Deze vergadering is voor een ieder toe-
gankelyk en het bestuur van onze afdeeling
hoopt dat zeer velen dezen spreker zullen
komen hooren, die zelf als werkman goed op
de hoogte is van arbeiderstoestanden en een
open oog heeft voor hunne belangen. Er zal
gelegenheid zyn tot het stellen van vragen.
Dreischor, 29 Jan. Voor het nationaal
huldeblyk is door de ingezetenen alhier
ingeschreven voor een som van zes-en-veertig
Stavenisse, 28 Jan. Hedenavond werd
alhier door de Tooneelvereeniging «Excelsior"
eene goed geslaagde uitvoering gegeven. Er
werden met succes opgevoerd de kluoht- en
blyspelen«Twee bedienden of het spook na
middernaoht", Liefde overwint alles" en
«Flik en Flok in de klem", terwyl «Hans
de kruier in 't verhoor" nog als toegift werd
gegeven. Na afloop bleef het publiek, dat in
tamelijke mate opgekomen was, nog eenigen
tijd gezellig byeen.
Oad-Vossemeer. Een bewoner van den
Vanhaaftenpolder heeft dezer dagen een voet
reis gemaakt rond het eiland, daarbij overal