ZIEKIRZÜESCHE
NIEUWSBODE.
li
Vrijdag 1 Januari 1904.
TERUGBLIK.
I
x* li. z c e s c li e
Courant).
Eerste Blad.
i
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden ia f 1,30, franco per1
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzen*
eens per week, f 10,per jaar.
60ste JAARGANG. 7945
Directeur 9 A- J. DE LOOZE.
A. FRANKEL.
J. WAALE, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Redacteuren
Advertentiënvan 13 regels 30 Ots.
meerdere regels 10 Cta.kannen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FbéLnkei., Meelstraat 386, Zierikzee.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
De SCHIPPÊK of EIGE
NAARS VAN SCHEPEN,
die hun abo nement
voor 1904 wensehen te vrnieuvren,
of een abonnement wenscbn aan te
gaan, vervoegen zich ten katore van
den Havenmeester
J. DEN 'UTER.
ul/
Ooze planeet, die de Aarde hee, staat op
het punt haar vasten kringloop m de zon
te volbrengen, zoodat weldra eei jaarkring
wederom bij de vele zal gevoegd v»rden, die
reeds tot de geschiedenis behooren. ]q staande
aan den vooravond van deze steea belang
wekkende gebeurtenis, wensehen uj van het
bijkans doorleefde jaar niet te scbiden, al
vorens daarop, zij het dan ook lechts in
vogelvlucht, een terugblik te hebben eworpen.
Wanneer wij het allerbelangrijke), daj in
bet afgeloopen jaar op staatkundig m maat
schappelijk gebied is voorgevallen in ons
geheugen terugroepen, dan vervul ons in
het algemeen een gevoel van weemed, want
wij ontwaren dan, dat de meosoheid nog
zeer ver van het humanitair standpnt ver
wijderd is, dat zij krachtens de beioselen^
die voortdurend en allerwege veiondigd
worden, reeds lang had moeten innoien.
j Beginnen wij dan met ons land. Hir werd
door de spoor wegbeambten en trnsport.
beiders een werkstaking ondernomen waar-
loor het verkeer van personen en gederen
in een groot deel van ons grondgebie werd
stop gezet. Eon tweede werkstaking door
hen op touw gezet, teneinde de regeeing te
oodzaken de door haar ontworpen en bij de
etgevende macht aanhangig gemaakte straf-
•epalingen in te trekken, mislukte. Een ;evolg
an dit welverdiend échec was, dat eeugroot
intal werklieden ontslagen werd, ei zoo-
oende zijn middel van bestaan verloor. Deze
larde straf, die naar onze meening net in
erhouding staat tot het ernstig ve^rijp,
aaraan de grootendeels misleide werkïeden
|ich hebben schuldig gemaakt, heeft <elen,
lie de werkstakiag als dwaogmidde op
regeering en volksvertegenwoordiging bslist
hebben afgekeurd, pijnlijk getroffen. Vandezo
regeering had men meer verzoeningsgezindheid
verwacht, afgezien dat wijs staatsmanshleid
voorschreef een zoo groot aantal werklitden
niet levenslang te verbitteren, en zoodoende
in de armen der socialistische omwenteliigs-
partij te werpen. Dit is zeker, dat de werk
staking voor dit Ministerie, dat, voortgesproten
uit de partgen der rechterzijde, daardoor
vaster in het zadel kwam te zitten, een hotgBt
welkom meevallertje was.
In Duitschland hebben bij de verkiezingen
voor den Rijksdag de socialisten een par
dozijn zetels veroverd, zoodat zij tbans in dit
staatslichaam 81 man sterk zijn. De toanomng
der socialistische denkbeelden ia een gev)lg
deels van de strenge vonum^, die door de
rechterljjke maoht tegen al wat sooit&l-
demokraat heet, geveld worden, deels van de
hoogst scherpe wijze, waarop de Keizer tegm
hen bij vele gelegenheden is te veile
getrokken. Ook de veelvuldige gevallen viq
eoldatenmishandeling, die vaak bespottelik
licht, terwijl de geringste overtreding dtr
militairen tegen de discipline dikwerf oDgehootd
zwaar bestraft werden, hebben daartoe nut
weinig bijgedragen.
Groot opzien heeft verwekt de vlucht vat
de populaire Kroonprinses uit Saksen mot
den gouverneur van haar kinderen, en het
hieruit voortgesproten echtsoheidingeproces.
In Frankrijk is de Dreyfus-affaire een
nieuw stadium ingetreden. Wat men in het
buiteid reeds sedert lang wist, schijnt men
nu in Frankrijk ontdekt te hebben,
nami, dat het getuigenis van den aarts-
schel Czeruski voor den krijgsraad te
Remvalsch was, en dat de brief van den
Duiten Keizer aan Dreyfus een onder-
geecen document was, dat alle waarde
mistWordt, wat te verwachten is, Dreyfus
nu phabiliteerd, dan treedt bij in den rang
vanipitein, dien hij vóór zijn degradatie
beklde, terug.
lie binnenlandsche toestand met het oog
op n feilen, hartstochtelijken partijstrijd
tus8>n rechterzijde en linkerzijde verre van
gun,' te noemen, door de verbeterde ver-
starouding met al de staten is Frankrijk's
prege zóó gestegen, dat het zijn rang en
daaede zijn invloed als groote Mogendheid
herunen heeft. Het sluit zelfs met Engeland
en iet Italië, waarvan de vorsten op
scharende wijze te Parijs ontvangen werden,
arbagetractaten.
ïi der hoofdschuldigen van den uit-
geléen en zoo wreed gevoerden Zuid-
Afraanschen oorlog, de bekende lord
Chaberlain, heeft in overleg met den
prelent minister, lord Balfour, zijn minister-
schi aan den kapstok gehangen, teneinde
hetSngelsche volk, waarvan het meeren-
dee het vrijhandelstelsel is toegedaan, voor
hetprotectionisme te winnen. Met dit doel
reii hij het land af, en houdt overal lezingen,
wain bij voor het beginsel van wettelijke
beaerming der Eogelsohe nijverheid propa-
gaia tracht te maken.
bneinde het koloniaal bezit uit te breiden,
hec de Engelsche regeering een tweeden
velocht naar Somaliland tegen den Mollah
onernomen (de eerste is ongunstig voor
England uitgevallen), en tegelijkertijd een
explitie tegen de vreedzamo bevolking van
Thilt uitgerust.
T Rome overleed op 93 jarigen leeftijd
het eerbiedwaardig hoofd der Roomsch
Kathlieke Kerk, Paus Leo XHI, die langer
dan >5 jaar de waardigheid van Pontifex
Maxims bekleed heeft. Hij werd opgevolgd
door 3iuseppo Sarto, den Venetiaanschen
patriaiü, die door het Conolave tot Paus
gekoze werd, nadat de Oostenrijksche
regeerig van haar recht van veto had
gebruil gemaakt, teneinde te voorkomen, dat
Rampda, die een vijand heette te zijn van
het Dievoudig Verbond, tot den Pauselijken
stoel zu geroepen worden.
Het voorgenomen bezoek van den Czar
van lusland aan Rome is tor elfder ure
afgelas, vermoedelijk wegens de vijandige
geziodieid der Italiaansche republikeinen en
socialieen. En daar de Italianen niet zelden
hun oivriendelijke meening in onvriendelijke
daden omzetten, zoo was men in Russische
regeeriigskringen voor een aanslag op het
leven ran Czar Nicolaas beducht. Te meer
was nen hiervoor bevreesd, omdat men in
die kriigen weet, dat bet absolute staatsstelsel,
waarvan de Czar de verpersoonlijking is,
door ichier al do vrijheidminnende volken,
inzonderheid door het Italiaansche, gehaat
wordt. Onder dat stelsel toch lijden millioenen
mensefcen. Het Finsche volk ziet zijn beste
en trouwste zonen verband, en zijn rechten
en vrijheden met voeten vertreden. De Poolsche
bevolking wordt schromelijk onderdrukt. En
wat de vijf millioen afstammelingen van Jnda
betreft, deze zijn vogelvrij verklaard, en
worden aan het muitend gepeupel door
Rusland's regeering als lokaas toegeworpen,
Het schijnproces te Kisjinef heeft aan hen,
die nog twijfelden, de overtuiging kunnen
schenken, dat moord en plundering van
bovenaf, door overheid en politie bevolen
zijn. Een regeering, die aldus handelt, is
waard, dat zij te gronde gaat. Zij tracht
inmiddels, om een nieuwe afleiding voor de
heerschende gisting te vinden, Japan tot een
oorlog te dwingen door Mantejourije bezet te
houden en als een Russische provincie te
beschouwen. Alles wijst er op dit oogenblik
op, dat die oorlog, waartoe men zich van
beide zijden heeft toegerust, niet meer te
vermijden is. Breekt bij uit, dan is het voor
de menschheid en de beschaving te hopen,
dat Rusland's macht gebrc wordt, en het
vooruitstrevende Japansehe volk, dat natuurlijk
door zijn bondgenoot, het trouwlooze Albion
aan zijn lot wordt overgelaten, de overwinning
behaalt.
In Servië werd het Koningspaar door een
bende officieren even lafhartig als wreedaardig
vermoord. En de met buit beladene moorde
naars werden hiervoor met goud betaald en
ambten beloond. En hij, die eigenlijk de ziel
van het gesmeed complot was, en daardoor
medeplichtig is aan het gruwelstuk, werd tot
Koning geproclameerd, en als zoodanig onder
den naam van Peter I gekroond en door
het volk gehuldigd.
In Macedonië brak een door Bulgarije
voorbereide opstand uit. Het doel van Bul
garije was Macedonië los te scheuren van
Turkije, en dan met een zoet lijntje te
annexeeren. De toeleg mislukte. Want Turkije
dempte door kracht van wapenen den opstand,
die evenwel aan Rusland en Oostenrijk een
gereede aanleiding gaf Turkije voor te
schrijven, hoe ten aanzien van Macedonië's
inwendig bestuur te handelen.
Oostenrijk-Hongarije, een lappedeken,
is nog slechts de schim van een groote
mogendheid. Het rijk wordt door de jammer
lijke twisten van volken en stammen, waaruit
het is samengesteld, verscheurd. Hongarije
maakt zich onder aanvoering van Kossuth
meer en meer zelfstandig. Do door de Onaf-
hanke'gkheidspartg gevoerde obstructie heeft
de regeering reeds tot het doen van belang
rijke conoessiën gedwongen. En eens komt
zeker de dag, dat Hongarije eiken band, ook
den dynastieken, met Oostenrijk zal verbreken.
Hiermede besluiten wij den staatkundigen
niet rooskleurigen terugblik. Toch is er aan
den politieken hemel één lichtpunt, en deze
is, dat de volken zich met het denkbeeld
eener scheidsrechterlijke beslissing van ge
schillen tus8chen hen meer en meer vertrouwd
maken, en dat de stemmen van hen, die den
oorlog als een barbarisme brandmerken, tal
rijker worden. Dit geeft bigde hoop voor de
toekomst.
Alvorens te besluiten, gevoelen wij ons ter
gelegenheid van de jaarswisseling gedrongen
onzen lezers en lezeressen, van wie wij van
harte hopen, dat zij het volgend jaar in de
gelegenheid zullen zijn wederom in de Nieuws
bode een «Terugblik" van ons te zullen lezen,
het beste toe te wensehen. Laat ons hunner
gedenken, die dat niet meer kunnen, omdat
zij naar betere gewesten zijn heengegaan, en
laat ons daarbij bedenken, dat ook voor ons,
hetzij vroeg, hetzij laat, het uur zal slaan,
waarop wij tot Hem wederkeeren, die ons
het leven geschonken heeft. Zoo wij het
«Memento mori" (Gedenk te eterven) steeds
voor oogen houden, dan zullen wij er naar
streven zoodanig te leven en te werken, dat
wij eens zonder vrees het aardsch omhulsel
zullen afleggen.
wijze verdwenen is de timmerman Karaten
van Wasperveen, een reeds bejaard man.
Algemeen dacht men aan moord, dooh het
zoeken naar het lijk, door velen, dagen en
dagen lang, had geen resultaat. Maandag is,
bij toeval, door Gen paar arbeiders, bezig
zijnde met diepspitten, onder Steen wijk, niet
ver van den rijksweg naar Meppel, een geheel
menschengeraamte gevonden. Het lag slechts
een paar spit onder den grond. Natuurlijk
brengt men het een en ander met elkander
in verband.
Nadere gegevens ontbreken nog.
Arnhem, 29 Dec. Op last van de justitie
is gisterenmorgen op de algemeene begraaf
plaats alhier een lijk opgegraven.
Haarlem, 29 Deo. De krijgsraad alhier
veroordeelde gisterenmiddag den milicien
J. P. Terwey, wegens dienstweigering, tot
3 maanden militaire gevangenisstraf, ingaande
9 December.
Utrecht, 29 Dec. Een man, werkzaam
op de fabriek van den heer Pleinis, die zich
naar Soest had begeven om inkoopen te doen,
is bij zijn terugkomst te Dolderscheweg, waar
hij woonachtig is, dooreen trein van Utrecht naar
Amersfoort aangereden, waarbij hem de beide
beenen verbrijzeld werden. De ongelukkige
werd overgebracht naar Amersfoort en is
enkele minuten daarna bezweken.
Rotterdam, 30 Dec. De recherche heeft
in de Adrianastraat aangehouden den 26-jarigen
J. Vlaming en diens 20 jarig meisje J. G.
de B., wier aanhouding verzocht was door
den oommissaris van politie 1e afdeeling te
's-Gravenhage, in het Algemeen Politieblad
van 23 Dec., daar beiden uit hun kosthuis
in de Jacob Catsstraat 240 aldaar verdwenen
waren, met medeneming van een aantal gouden
en zilveren voorwerpen, welke bereids te
's-Gravenhage waren in beslag genomen.
Zij zija gevankelijk naar 's-Gravenhage
overgebracht.
Tilburg29 Dec. Een onderwijzeres
alhier, mej. M. L., die sedert Dinsdag der
vorige week spoorloos verdwenen was, is
dezer dagen in een bosch onder Kaatsheuvel
zwervende gevonden.
Haar kleeding was gedeeltelijk bevroren,
zoodat men vermoedt, dat zij in het water
heeft gelegen. Op de vragen, die tot haar
gericht werden, antwoordde zij niet. Uit alles
blijkt, dat zij krankzinnig is.
Zij is naar haar ouders te Waspik ver
voerd.
Uit Stad sh Proviücis.
NIEUWSTUDIMGERI.
Nedarlnnd.
Leeuwarden, 29 Deo. Voor de betrek
king van concierge aan het gebouw der Rijks
Hoogere Burgerschool alhier, op een aanvang-
salaris van f 600 en dat tot f 800 kan
klimmen, hebben zich niet minder dan 682
sollicitanten aangemeld.
Strenge vorst. De scheepvaart in de
provincie ontmoet, wegens het ijs, vele moeie-
lijkheden. De vaarten op Groningen, Har-
lingen, Sneek, de Lemmer en Dokkum, zijn
alleen nog bevaarbaar voor stoombooten en
vaartuigen die gesleept worden. Op de kleinere
vaarten is de scheepvaart gestremd. Men
verwacht heden van wege het provinciaal
bestuur den last om de bruggen gesloten te
houden.
Meppel, 29 Dec. Men zal zich herinneren,
dat voor ongeveer 3 jaar op raadselachtige
Zierikzee, 31 Dec. Op het laatst des jaars
ziet men vreemde gezichten in onze gemeente,
daar zij thans ook de eer heeft bezocht te
worden door een troep Zigeuners.
In dit jaar had Zeeland o. a. het verlies
te betreuren van een drietal ambtenaren, die
zich jegens de provincie verdienstelijk gemaakt
hebben, n.l. jkr. mr. M. J. Schuurbeque
Boeije, oud-president van de arrond.-rechtb.
alhier, mr. W. A. van Hoek, vroeger rijks
advocaat in Zeeland, en L. J. M. van Waes-
herghe Janssens, lid der Gedep. Staten van
Zeeland.
Bij Kon. Besluit is aan den heer Ph. M.
de Ronde Bresser, op zijn verzoek, met 15
April a.s. eervol ontslag verleend als notaris
te Heinkenszand.
De Zuid-Hollandsche Verloting van
Landbouw te 's-Hage verzoekt ods mede te
deelen, dat de 6e verloting geschiedt onder
controle van den WelEd. Gestr. heer mr.
P. J. Snel, advocaat en procureur bij de
arrond.-rechtbank te 's-Gravenhage.
Dreischor, 30 Deo. Voor een vrij talrijk
publiek trad hier Dinsdagavond op, de heer
H. Snijders van Middelburg. Hij was daartoe
uitgenoodigd door de alhier bestaande
Arbeiders-Kiesvereeniging en had tot onder
werp gekozenAlgemeen kiesrecht en Grond
wetsherziening. Hij begon met een blik te
slaan op het kiesrecht vóór 1848. In dat
tijdperk was de beperking van het kiesrecht
zoo groot, dat slechts een klein deel der
natie het recht had zijn stem uit te brengen.
In 1848 werd dit anders. Eenige verbetering
was gekomen, maar nog een groot deel der
natie bleef verstoken van het kiesrecht.
Alleen bij, die een zekere som in de belas
tingen betaalde, mooht stemmen. Van een
massa toevallige omstandigheden hing het af
of men kiezer was of niet. Spreker wees op
het nemen van patenten enz., waardoor men
kiezer kon worden, ingeval men te weim'g
belasting betaalde. Dat men dus hier niet
spreken kon van den wil der natie, behoeft
geen betoog. Het recht om te kiezen was
niet afhankelijk van gesohikthoid van den
persoon, maar hing hier af van omstandig
heden buiten hem. Omstreeks 1887 kwam
verandering. Volgens art. 80 der Grondwet
werd men kiezer, ingeval men bezat: ken-
teekenen van geschiktheid en maatschappelijken
welstand. Nog stonden dus verschillende
zaken het kiezer-zijn in den weg. Spreker
wees op het wetsontwerpTak van Poort
vliet. De gesohiedenis van dat ontwerp heeft
doen zien, dat een uitbreiding van kiesrecht
zonder grondwetsherziening vrijwel een on
mogelijkheid is. Sedert 1896 is ook nog wel
verandering gekomen en is het kiezerscorps
uitgebreid, maar in de staatsgemeenschap
wordt nog niet de stem van allen geboord.
De invoering van algemeen kiesrecht is een
eiseh van billijkheid en recht. Daarom hebben
de vrijzinnig-democratische leden der Tweede
Kamer ingediend een wetsvoorstel tot grond
wetsherziening om te komen tot algemeen
kiesrecht. Daardoor zullen van de uitoefening
van het kiesrecht slechts enkelen uitgesloten
zjjn. Maar daarbjj wenscht men ook dat
vrouwen van het kiesrecht gebruik zullen
kunnen maken.
Hiermede eindigde spreker, na opgewekt
te hebben tot aaneensluiting, waar het geldt
grondwetsherziening op den voorgrond te
stellen om daardoor te komen tot algemeen
kiesrecht.
De spreker ontving van den voorzitter der
Arbeiders-Kiesvereeniging den dank voor zijn
keurige rede.
Van de gelegenheid tot debat werd alleen
gebruik gemaakt door ds. A. Burger, die op
welwillende wijze door den spreker beant
woord werd.
Bruinisse. Zaterdag zal het monument
onthuld worden, dat men deze week op het
graf geplaatst heeft der beide jongelingen, die
den 11 September zoo noodlottig omkwamen.
Des namiddags te twee ure zal het op plechtige
wijze aan de familie overgedragen worden.
De nieuwjaarecollecte in deze gemeente
bedroeg f 332.
St.-Philipsland, 30 Deo. Dinsdagavond
trad in de Druiventros" voor een talrijk
publiek op, mej. Visser uit Purmerend. De
heer Quiet sprak een kort woord van welkom
tot de aanwezigen. Daarna gaf mej. Visser
stukjes van verschillende schrijvers, als
dr. Laurillard, Cremer, Ter Haar, Van
Zeggelen en Van Meurs ten beste, We
weten niet, wat we meer moeten bewonderen,
het sterke geheugen van mej. Visser, haar
zeer beschaafde uitspraak of hare talentvolle
wijze van voordracht. Nu eens wist ze, zooals
met «Het Pleegkind", de teederste snaren
van ons menschelijk hart te doen trillen, en
zag men menige traan zelfs in oogen, waar
men die niet zou verwacht hebben; dan weer,
zooals bijv. bij de aardige stukjes van Van
Meurs, voorgedragen in Gelderech dialect,
weerklonk een gulle laoh door de zaal. voor
de actrice een teeken, dat ze ook in dat
genre uitstekend wist te treffen.
Wat men ziet, en wat men niet ziet",
was de eerste voordracht van mej. Visser.
En toen we later de zaal eens rondblikten,
wat we toen niet zagen, dat was «het
beschaafde en ontwikkelde publiek" van ons
eiland, dat zich reeds de vorige week
«geamuseerd" had; dat waren de leden van
de Vereeniging, die den schoonen naam
draagt van «Eendracht bindt", een naam, te
schoon helaas voor de leden dier Vereeniging,
daar deze de diepe beteekenis er van maar
niet schijnen te kunnen begrijpen. Wat we
wel zagen, dat was de «smalle gemeente",
die gisterenavond herhaalde malen blijken
gaf, dat haar gevoel voor het werkelijk
schoone nog niet verstikt was onder allerlei
vooroor deelen. Zoowel wat de kwantiteit als
de kwaliteit barer hoorders betreft, mej.
Viseer kon tevreden zijn, en een hartelijk
«tot weerziens" roepen wij haar toe.
Vox populi, vox Dei.
St.-Maartensdijk, 30 Deo. Dezer dagen
kreeg de arbeider v. H. op de hofstede
«Reigersberg" het te kwaad met een stier
en werd door het dier zoodanig toegetakeld,
dat hij een armbreuk en inwendige kneu
zingen bekwam.