ZIERIKZEESUHE NIEUWSBODE.
52steJaarg.
No. 5580.
Dingsdag 17 Augustus 1875.
Verachjjnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG. De prjje per 3 maanden is 1,30, tranco per post 1,60.
ADVERTENTIËN 10 Cte. per regel, kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden.
Nieuwstijdingen.
Rtncrtfttt.
Berigteu uit San Salvador dd. 8 Juljj jl. melden
dat er te San Migueleene stad van 40,000 inwoners
in het zuidelijk gedeelte der republiekeen vreeselijke
opstand heeft plaats gehad. Er heerschte daar gedu
rende eenigen tijd, vooral onder de lagere klassen der
bevolkingeen vjjandigen geest tegen de regeering
omdat deze verbood een tegen de wetten vijandigen
herderlijken brief van den bisschop van Salvador in
de kerken voor te lezen. Op Zondag '20 Junjj hield
een pastoormet name Palacioseene tegen de Re
geering vijandelijke leerrede. Des avonds deed het
gepeupel een aanval op de gevangenis en bevrijdde
bij de 200 gevangenen. Daarop deden de oproermakers
een aanval op het kleine garnizoen en vermoordden
de generaals Espinosa en Castro. Eerstgenoemden
sneden zjj in stukken en wierpen de stukken elkander
toe. Generaal Castro werd de hersenen ingeslagen en
over den muur geworpenwaar hjj gevonden werd
door zijne moeder. Hjj stierf binnen drie dagen. Bijna
het geheele garnizoen en verscheidene voorname bur
gers werden vermoord. Daarna staken de fanatieken
16 huizen in brand met kerosene. Eindelijk werd de
oploop gestild door mariniers van een Britsch oorlog
schip en eenige gouvernementstroepen. De pastoor
Palacios en eenige andere personen zjjn gearresteerd
en vele belhamels zijn op bevel van president Gonzales
doodgeschoten. Men berekentdat de oploop voor
een millioen dollars schade veroorzaakt heeft. De
omgeving is in staat van beleg verklaard. Op een der
doode rebellen vond men een paspoort, hetwelk luidde
Petrusopen brenger dezesdie voor de godsdienst
gestorven isde poorten des hemels". Dit was getee-
kend door Georgebisschop van San Salvadoren
verzegeld met het zegel van het bisdom van San
Salvador.
De duikerswerkzaam aan het wrak van do
Schiller", hebben reeds rC 20,000 in specie gereder
is nog r€ 40,000 aanwezig. Het werk gaat zeer bezwaar-
ljjk, want het schip is geheel uiteengeslagen en om
door te dringen tot de plaats, waar de Bpecie is gebor
gen, moet een groote massa van het wrak worden
weggeruimd.
Kapitein Webb is Donderdagmiddag te vjjf uren
van de Pier te Dover in Zee gegaanom naar de
Fransche kust te zwemmen. In tien minuten was hjj
een vierde mjjl gevorderdtoen verloor men hem uit
't gezigt.
Sedert is beri^t ontvangen dat hjj 's nachts na
meer dan de helft van den weg afgelegd te hebben
uithoofde van de holle zee ia opgenomen in de boot
welke hem vergezelde. Vrjjdagmorgen is hjj in den
besten welstand te Calais aangekomen.
Spanje.
Het aangekondigd decreet der Spaansche Regeering
waarbjj eene nieuwe ligting van 100.000 man wordt
uitgeschreven is thans verschenen. Opgeroepen wer-
deu alle jongelieden die den 31sten December a. s.
hun 19 jaar zullen hebben yolbrngt. Men kan echter
geljjk men weetzich vrjjkoopenen de Regeering
heeft er op gerekend dat van dit verlof een aan-
zienljjk gebruik zal worden gemaakt.
lMEadri<l ,12 Aug. De Gaceta bevat een decreet
betreffende de amortisatie van alle biljetten van de
vlottende schuld der schatkisten eene nieuwe uit
gifte van 3 pCts. geconsolideerde binnenlandsche
schuldbrieven, tot een bedrag van 1,500,000 peseta's
nominaal. Deze nieuwe schuldbrieven moeten dienen
tot waarborging der leeningenwelke later aan de
schatkist mogten gedaan worden en der voorschotten,
door de Bank van Spanje en de Hypotheekbank verstrekt.
©tutariilanfc.
Gelijk reeds kortelijk werd gemeldis in den nacht
van den 4den op den 5don dezer ook de stad Kirn
bjj Coblentz door eene overstrooming geteisterd. In
den namiddag van den 4den Augustus viel in den gan-
schen omtrek een zware stortregen. Bjj ondervinding
wisten de inwonersdat onder zulke omstandigheden
de nabjj de stad uitwaterende Hahnenhach soms zeer
onstuimig kan worden, en hielden dus bestendig het
oog op deze beek. Tegen 10 uur in den avond meen
de men dat het water vallende wasen een ieder
begaf zich onbezorgd naar bed. Maar nauweljjks één
uur later werd het water met toomeloozo woede op
gezweept en werden de slapenden opgeschrikt door
de kreten: »de beek komtl Redde zich wie kan!"
Binnen een kwartier stond de geheele stad 12 tot 14
voet diep onder water. Boven het dallangs den
Hahnenhachhad een wolkbreuk het oogenbhk der
verwoesting verhaast. De huizenwaar het water het
eerst tegenaan beukten stortten onmiddellijk ineen.
Zes gebouwen zjjn spoorloos verdwenen. En de bewo
ners? Zij lagen in den eersten zoeten slaaptoen
het water kwam en waren reeds verzonken alvorens
te ontwaken. Des avonds van den 5den werdon 15
lijken opgevischt. Uit één enkel huis moesten 23
menschen zich al zwemmende redden. Ook in het
boven Kirn gelegen dorp Hahnenbach zjjn twee fami-
liën op een huisvader na spoorloos verdwenen.
Tegen 4 uur in den morgen viel het water, en
weldra kwam men uit de naburige gemeenten toege
sneld om hulp te bieden waar het mogelijk was en
het puin in de straten op te ruimen. Huizen-hoog
lagen op sommige plaatsen allerlei meubelen kasten
en kisten ledikanten en bedden vaten en koopmans
goederen boomstammen meelgraan enz. opeenge
stapeld. In de kerk lagen alle stoelen door elkander;
doch het tabernakel was juist nog vrjj gebleven. Op
het kerkhof waren enkele doodshoofden naar boven
gewoeld. In de straten zijn hier en daar diepe gaten
geslagenen niet zonder gevaar kon men zich gedu
rende de eerste dagen een weg banen. In het geheel
schjjnt te Kirn een 30tal menschen verongelukt te
zjjn. Een man wiens huis werd uiteengerukthield
zich aan een balkdoch werd naar een venster ge
slingerd hjj hield zich opnieuw vast en bleef nu
twee volle uren hangen alvorens aan een beddelaken
naar een hoogere verdieping te worden opgehaald
men had door het geweld der golven zjjn roepen niet
vernomen. Zijn vrouw en vjjf kinderen zjjn verdronken
have en goed verwoest.
jlUetoerlanto
Amsterdam14 Aug, Deze week heeft zich
hier een zonderling geval voorgedaan. Een jonge
man die op het punt stond om in de huwelijksboot
te stappengevoelde eensklaps zulk een sterken afkeer
van den huwelijksstaatdat hjj bruid en getuigen in
de steek lieten zjjn spjjtdat hjj het zóóver had
laten komen, in een vloea Schiedammer ging afkoelen.
Hij geraakte echter bij een en ander zoo erg van de
wijb dat de politie het raadzaam oordeeldehem id
verzekerde bewaring te nemen.
Amsterdam, 14 Aug. In het Binnen-Gasthuis
is gisterenavond om acht uur een brutale misdaad
gepleegd.
De knecht op de snjjkamer Karei Jacob Mens, had
herhaaldeljjk van den huismeester, den heer Yelthugsen,
berispingen ontvangen, omtrent zjjn gedrag. Hij was
op dronkenschap betrapten maakte het den huis
meester mot allerlei aan- en opmerkingen dikwerf
lastig. Zijne functiën als knecht op do snjjkamer ver
richtte hjj echter naar genoegen, en het zal dan ook
wel deze oorzaak geweest zijn, dat men'den man hield,
van wien het bekend was, dat hjj reeds tweemalen
vonnissen had ondergaan
Gisterenavond maakte hij een aanmerking op het
gehalte van het etenen de huismeesterwien het nu
begon te vervelendeelde hem daarop mededat hij
zich dan maar ergens anders van eten moeBt voorzien.
Mens werd dusna herhaalde waarschuwingenweg
gezonden. De huismeester en de verbandvaderdie
bij hem wasgingen daarop het geld halen, dat Mens
als loon moest worden uitbetaald.
De knecht ging naar de snjjkamer en deed daar zjjn jas
aan. In den borstzak verborg hij twee mesHen en met
den pet in de hand kwam hjj de plaats op, den bnis-,
meester eu den verbandvader te gemoet. Terwjjl de
verbandvader hem het loon wilde ter hand stellen, nam
Mens het grootste mes uit de borstzak en stiet hjj
dit den huismeester in de linker-lies. Dit meB was in
lang niet gebruikt en dus niet besmet met ljikengif.
Velthujjzen had de tegenwoordigheid van geest de hand
des misdadigers te grjjpen, en die mot het mes uit de
wond te trokken. Een tweede steek werd daardoor
belet. Het mes was op het schaambeen afgestuit.
Met de andere hand wierp de huismeester den moor
denaar tegen den muurwaar hjj onmiddelljjk door
de toegeschoten bedienden en den verbandvader werd
gegrepen. Bjj het toebrengen van den steek, zei Mens
»eerst moet jjj nog wat hebben."
De ongelukkige huismeester kon nog tot de wacht
kamer loopen. Daar zakte hjj badende in bloed ineen.
De beste zorgen worden onmiddelljjk aangewend en de
wond gehecht. Maar het bloedverlies was zoo groot
dathoewel geen oogenblikkeljjk levensgevaar bestaat
het nog twjjfelachtig is of de heer Velthujjzen er van
zal opkomen.
Mens werd dadeljjk gearresteerd en bevindt zich reeds
in de cellulaire govangenis. Hjj moet met een ver-
schrikkeljjke halstarrigheid te kennen hebben gegeven
dat het hora speetdat »hjj niet beter heeft geraakt."
De toestand van den huismeester maakt een verhoor
door den officier van justitie nog onmogeljjk.
Utreolit, 13 Aug. Door den bakker op de
Vischmarkt alhiervan wiens handelingen wjj in ons
vorig No. melding maakten, is de volgende advertentie
in het Utr. Dagblad geplaatst
»De ondergeteekende J. F. Do Laatbroodbakker
wonende aan de Vischmarkt alhier, heeft behootljjk
geklaagd ter zake aller lasterljjke beschuldigingen en
beleedigingenwaaraan hjj in de laatste dagen ten
doel heeft gestaan en verzoekt mitsdien een iegeljjk
dringendom zjjn oordeel op te schortentotdat in
deze door de wettige raagt uitspraak zal zjjn gedaan."
De oploopen zjjn in do laatste avonden veel ver
minderd waartoe vooral de regen beeft bjjgedragen.
Men vreest evenwel voor do Znturdag- en Zondag
avonden daar bjj het publiek ook eene vecte tegen
de politie is ontstaan wegens het verwonden van
enkele personen.
MiuiMtrlolit, 13 Aug. Gisteren namiddag brak
een onweder boven onze stad losvergezold van een
orkaanmet zwaren hagel en stortregenwaardoor
zoo hier als ïn'de omstreken groote schade werd aan-
gerigt. Booraen werden ontworteld vensters uit het
gespan gerukteen stuk van het dak der koninkljjko
wapenfabriek werd opgelicht en neergeploft, dakpannen
en leien kwamen bjj menigte naar beneden.
Bjj de hagelBtcenen waren stukken jjs van de grootte
van een groot duivenei.
Niet alleen dat hot boomfruit overal waar de bui
overtrok geheel is afgewaaid en afgeslagen, maar ook
in de tuinen en op het veld zjjn daar de gewassen
verhageld en vernield. Op verscheiden plaatsen zjjn
boomen ontworteld. Zoo heeft ons stadsparkwaar
de bui vlak over is-getrokken veel geleden en zijn
er de wegen verspord door zware takken en stukken
van boomen.
's Hertogenbosch14 Aug. Na de tegen
spraak van de Pror. Noordhr. Ct. kunnen wjj de waar
heid onzer.mededeelingen nopens het gebeurdo met de
troepen van het garnizoen alhier bjj de manoeuvres
op Maandag jl. volhouden. De feiten zjjn
dat de troepen 's ochtends hebben moeten uitrukken
na gebruik van deels door zout, deels door bedorven
vleesch oneetbare soep
dat 76 manschappen uitgeput van vermoejjenia hier
en daar op de heide zjjn moeten blijven liggen
dat Dingsdag nog 16 man in het hospitaal verpleegd
werden
dat bjj de troepen geen officier van gezondheid
tegenwoordig was
dat de soldaten zijn afgebeuld geworden, zonder dat
hun de noodige rust is gngeven, en zjj in de gelegen
heid zjjn gesteld hunnen brandenden dorst te lesschen
dat de manoeuvres zijn uitgevoerd in do barre zon
onder eene hitte van 77 gr. Fahrenheit in do schaduw.
Op do waarheid dezer feiten is niets af te dingen.
Dirkfsland, 12 Aug Nadat onze leeraar D. P. M.
Huet voor een groot aantal beroepen naar voorname
en kleine plaatsen bedankte, heeft hjj thans het beroep
naar Nunspeot aangenomen.
Naar wjj vernemen, bestond ook te Amsterdam het
plan, ZErw. eerstdaags aldaar voor de tweede maal te
beroepen.
Zaamslng, 13 Aug. Eergisteren beeft een
24jarig persoon, nog slechts 5 maanden gehuwd, zich
door ophanging van het leven beroofd, waardoor eene
talrjjke familie in diepe smart en rouw gedompeld is.
VliSNÏneren 13 Aug. Het binnenvaren van een
Fransche loodskotter met aleepstoomboot hier in de
havenheeft de algemeene aandacht getrokkenmen
ze^t dat de loodskotter de Hollandsche kusten komt
peilen.
Heden is hier in ondertrouw aangeteekend een
gepensioneerde loods van 73 jareti met een meisje van
20 jaar. Men vefwacht bjj de voltrekking van het
huwelijk eenige «aardigheden", waarop de politie vol
strekt niet schjjnt gesteld te zjjn.
Krabboiidjjke13 Aug. Bjj het zware on
weder dat hier gisteren namiddag woeddesloeg de
bliksem in de hofstedebewoond door A'. Remijnte
met dat gevolg dat de schuur met het daarin geborgen
gedeelte van den oogst, benevens eenig beestiaal een
prooi der vlammen zijn geworden.
Aan de goede werking der brandspuiten der naburige
gemeenten is het behoud van het woonhuis te danken.
Naar wij vernemenis alleen de schuur tegen brand
schade verzekerd.
Zierilfzee16 Aug. Zaturdag jl. arriveerde
alhier eene commissie van rijks-adviseurs voor de mo
numenten van geschiedenis en kunstwaaronder de
nieuw benoemde referendaris Jhr. Mr. V. de Stuers.
Het hoofddoel hunner kora9t was een bezoek aan de
Herv. Kerk te Brouwershavenwaarvan een voorstel
tot slooping is ingediend. Met de meeste naauwkeu-
righeid werd dit gebouw door genoemde commissie
beschouwd. Op hunne reis bezocht de commissie ook
de kerk en het slot Moermond te Renessede kerk te
Dreischor, alsmede eenige gebouwen te dezer stede.
Z. M. heeft benoemd tot gezworen in den polder
Westerban Schouwen de heer M. de Hakker.
Door ZEx. de Min. van Financiën is o. a. bevor
derd tot landmeter '2de klasse bjj het kadaster de
landmeter 3de klasse W. A. Af. Kalkman te Zierikzee.
Naar aanleiding van de aanschrijving, door welke
do Min. van Binnenl. Zaken aan alle Nedorlandsche
staatsambtenaren iedere bemoejjing met de verkiezingen,
ook afgescheiden van hunne betrekking, wenschte te
verbieden, heeft de heer Mr. J. de Laat de Kanter
Schoolopziener in het 4de district van Zeeland, een
schrjjven gerigt aan den Commissaris des Konings in
deze provincie, waarin hij verklaart, hoezeer ook bereid
om in de waarneming zijner betrekking de bevelen van
hoogerhand na te leven, meermalen als staatsburger
aan openlijke aanbevelingen van candidaten te hebben
deelgenomen en dit ook zal blijven doen, zoolaDg hjj
van de onjuistbmd^xjjuer zienswijze niet overtuigd is.
Te Overveen heeft dezer dagen een nieuwe soort
van opligterjj plaats gehad. Twee personen begaven
zich in een herberg, een van hen bestelde een flesch
jeneeer. Toen bij de flesch in den zak had en betalen
wildegaf hjj te kennen geen geld by zich te hebben
en hjj het even van huis zou halen. De andere persoon
weerhield hem echter en drong er op aandat hjj
eerst de flesch uit den zak zou nemen en die zoo
lang in de herberg zou laten. Beide mannen vertrokken
daaropdoch kwamen niet terug. Do waard bemerkte
echter weldra dat hjj bedrogen was. De gasten hadden
een flesch met water gevuld achtergelaten.
De heer C. W. Bauer, photograaf te Middelburg,
had den Burgemeester dier gemeente gedagvaard tot
het bekomen eener schadevergoeding van ƒ50 voor
het dooden van zjjn hond. De Raad heeft besloten'
niet te procedeeren maar den eischer 30 schade
vergoeding aan te bieden.
Herknienws.
Beroepen bjj de Chr. Geref gem. te Brouwershaven,
de Cand. J. A. Goedbloed.
Drietal te Goes Ds. W. Koelman te KatwjjkDs.
C. Lindonck te Heemstede en Ds. P. van der Horst
te Gorinchcm.
Do Cand. A. J. Th. Jonker, heeft bedankt voor het
beroep naar 's Heerenhoek.
Gemengde berigten.
Die tegenwoordig gratis tanden ingezet wil worden,
moot maar eens een flinke wandeling doen door onze
steden. De lieve hondjes zjjn goedkooper maar ge-
vnarljjkerdan de dentisten met 't inzetten. No
men van plaatsen aanlokkeljjk voor verloofden en
jongehuwden: Schoonhoven, Bloemendaal, Lekkerkerk,
Goedercode, Huizen, Schoonoort, Buiksloot, Ede, Vlagt-
wedde, Voorburg, Vreeland, Tilburg, Rozendaai, Voor
schoten, Modonblik, Groenlo, enz. Namen van plaatsen
die later voorkomon Krabbendjjke, Vreoswjjk, Oude-
Tong, Naarden, Krabbendam, Wormernieer, Zaamslag,
Krimpen, Hellevoet, Leidon Grjjpskerke Naaldwjjk
MonsterHoornenz. Eon paar geïmmigreede
dametjes te Neuzen die in bun land op eene vreemd
soortige wjjzo met den rotting omgingen geven bet
bewjjs, dat ook voor hunne tongen niemand veilig ie;
doch de eerbare vrouw die zji' hebben getracht te be-
leedigenis in deugd te ver ooven hen verbeven, zoo
dat kwaadwillige laster haar niet bereikt. Iemand
te Herkingen moest zooveel kwaad niet van een brave
jongen uitventen daar het anders bekend zal gemaakt
worden, waarom hjj zjjn werk laat loopen voor zekere
vrouw. Een dametje te Ooltgensplaat moestals
het weer Bommelsche kermis is, zich wat fateoenljjker
gedragen als zjj nu gedaan beeft. Eerst ging zij met
een dominé's zoon aan de rol. maar die werd door zjjn
vader weggehaald. Toen ging zjj meteen veearts aan
de zwier tot 's morgens vier uredat men toch van
zulk een meisje niet zou verwachten. Eene her
bergiers-dochter te Middelharnis wordt aangeraden
zoo vriendeljjk niet te worden tegen do kennis, want
zjj zal toch weer wel bedrogen worden zoo als het
al zooveel kermissen gegaan is. Te Sint. moest eene
vrouwdie daar gelogeerd iszich schamen om eene
zekere vrouw zoo te lasteren. Zjj gaat naar verkiezen
uit het logereu cn komt vloekende te huis. Het zal
uog zoo lang gaan tot dat zjj nergens meer gevraagd
wordt.
Ingezonden Stukkon.
Mijnheer de Redacteur I
Ik verzoek U bjj deze een plaatsje in Uwe Courant
voor de onderstaande regelen.
In den Nieuwsbode van den 14 Aug. jl. komt een
stuk voor, handelende over een gedeelte van het ge
beurde in de Raadsvergadering van 6 Aug. jl.onder
teekend door de beeren Moolenburgh, Macaré en Koole.
Dat stuk schjjnt de strekking te hebben aan het
publiek te zeggeu in strijd met 't geen ik daarom
trent in den Raad gezegd heb dat de jaarljjksche
rekeningen van het Bestuur dor Bank van Leening
aan den gemeenteraad niet onwaar, noch opzettelijk
fictief waren.
Ik vind het gansch doelloos en erg vervelend, dat
groepjes Raadsleden over afgedane zaken in een Courant
na-Raadjes houden. Aan de officiecle vervulling der
betrekking van Raadslid is voorzeker reeds te veel
zorgteleurstelling en tydverlies verbonden om boven
dien nog elkander over afgehandelde raadszaken op
officieus terrein lastig te vallen te meervermits er
altjjd genoeg gelegenheid in de Raadsvergadering be
staat tot spreken en weerspreken.
Hierbjj komt nog het onaangenamedat in die offi-
cieuse na-Raadjes de zaken broksgewijs behandeld
wordenwaardoor ze uit haar verband gebracht wor
den, 'tgeen veelal tot onware of onjuiste uitkomsten
aanleiding geeft, zoo als ook nu weer vrjj duideljjk
uit boven bedoeld stuk blijkt.
Intusschennu gemelde heeren de Bankzaak op
publiek officieus terrein gebracht hebbenzal ik als
zeer betrokken bjj den inhoud van hun stuk en geheel
van hen verschillende in opinie behalve van don
heer Macarézooook iets in 't publiek zeggen.
Indien men een jaarljjksche rekening moet opmaken
en indienen over eene of andere zaakten einde uit
deze rekening den warenfinanciëelen toestand van
die zaak aan te wjjzenkan dan eene zoodanige reke
ning waar genoemd wordendie posten van ontvang
sten aangeeft uit een geheel anderen ooi-sprong voort
vloeiende dan uit de zaak waarover de rekening is
Het verplicht opmaken en inzenden aan den Ge
meenteraad van een jaarljjksche rekening door het
Bestuur van de Bank van Leening had geen ander
doel dan aan den Gemeenteraad kenbaar te maken den
waren, financiëelen toestand van de Bank van Leening.
In 1854 bemerkt het Bestuur van de Bank van
Leening een tekort van 7400 gulden. In de rekening
van dat en volgende jaren is geen spraak van dat
tekortmaar stelt men posten van ontvangsten op de
rekening die niet uit de Leenbankszaak voortvloeien
postendie dienen moesten om het te kort te dekken
en den warenfinancieelen toestand voor den Raad
verborgen te houden niettegenstaande op het Bestuur
der Bank van Leening de verplichting rustte een jaar
ljjksche rekening op te maken en in te zenden aan
den Raadwaaruit de ware financieële toestand der
Leenbank moest bljjken.
Welke nu is de kwalificatie van een rekening die
opzetteljjk want men was bekend met het tekort
totaal haar doel mistdat isden waren toestand
der zaakwaarover de rekening is, verheelt Zulk een
rekening noem ik eene onware.
Is nu een' onware rekening rechtens geen valtche
noch fictieve't geen mogeljjk is, dan trekken wjj die
twee, eigenlijk overbodige, byvoegeljjke naamwoorden
af en houden dan over opzettelijk onware rekeningen.
Over andere ondergeschikte punten in het stuk van
genoemde heeren voorkomendezal ik niet spreken
omdat ik de onjuistheid daarvan in de Vergadering
van 6 Aug. jl. reeds heb gezegd.
Hiermede neein ik van deze zaak afscheid de kwa
lificatie van rekeningenwaarvan hier de rede is
verder aan het publiek overlatende.
Ik gun genoemde heeren gaarne het laatste woord
in dezedaarom zal ik in geen geval meer over deze
zaak schrijven, vermits ik mijn afkeer weusch te
handhaven van dein den Raad afgedane gemeente
zaken, in Couranten op nieuw te behandelen.
D. B. P. ZUURDEEG.
de Redactie van den Zierikzeeschen Nieuwsbode.
Beleefd verzoek ik eene plaaats voor het onderstaande
in Uw veelgelezen blad.
Met belangstelling nam ik kennis van bet door «een
Schouwsch Landbouwer" ingezonden stukvoorko
mende in Uw nommer van 12 dezervooral omdat
daarin de strekking lag om wrijving van gedachten
uittelokken naar aanleiding van het opgevatte denk
beeld tot "het oprigten van een stoomgemaal in Schouwen.
Het is mijn voornemen nietom in dit schrijven in
eenige beschouwingen te treden van het voordeel, dat
voor Schouwen aan het oprigten van een stoomgemaal
zal verbonden zjjndewjjl dit reeds is ontwikkeld in
Eenige beschouwingen enz." van den Hr. Labrjjn,
die in druk zijn verkrjjgbaar gesteld en in veler han
den zjjn, doch gaarne neem ik de aanleidingdie mij
door dat ingezonden stuk gegeven wordtte baat
om het een en ander medetedeelen omtrent de verdeeling
der Polderlasten, zooals die in Schouwen geheven worden,
dewjjl het naar injjne overtuiging nuttigjazelfs
volstrekt noodzakelijk iedat eene dwaling, die daarom
trent bestaatworde opgeheven.
De schryver van het Ingezonden stuk schjjnt de
meening te zjjn toegedaan dat in Schouwen de Pol
derlasten veel meer drukken op de hooggelegen eu dus
minder op de laaggelegen landen en dathoewel
laatstgenoemde door de na 1845 verkregen verbetering
het meeBt zjjn gebaat gewordendie daaraan verre
weg hel minst hebben betaald. Meermalen is mjj ge
bleken dat die meening ook door anderen wordt
gedeeld. Welligt is het de meening van zeer velen.
En toch die meening steunt op eene dwaling eene
dwalingdie zeer te vergeven is aan hen die niet
van nabjj weten in welke verhouding de Polderlasten
door de Ingelanden van Schouwen worden opgebragt.
Naar mjjn overtuiging is eerder het omgekeerde dier
meening het gevalen Ejjn in Schouwen de hooggelegen
landen steeds gebaat geworden door een onevenredig
groot aandeel dat de laaggelegen landen in do Polder
lasten hebben gedragen 't geen ik door de navolgende;
zeker aan de meeste Ingelanden onbekendegegevens
zal trachten te bewyzen.
In 1863 is in den Polder Schouwen voor het in
dien Calamiteusen polder te heffen Dykgeschot geschat
de jaarljjksche opbrengst van de daarvoor in aanmerking
komende oppervlakte (gronden, moerassen, water enz.)
Toen werd geschat een oppervlakte van nagenoeg
8620 Hectaren in 10 soorten in de
le s. werden ges. ruim 760 H. op opbr. v. ƒ55,p. H.
2enag. 3690 - 43,—
3eruim 2530 - 31,
4e 460 - 22,—
5e i- nag. 260 -15,
6e200 -12,—
7e175 - 5,75
8e140 - 2,15
9eruim 135 - 0,25
10e» 275 Nihil.
De oppervlakte in 9e 6n 10e soort geschat behoort
voor verreweg het grootste gedeelte aan den Polder.
Daarin komen van Ingelanden of particulieren slechts
die oppervlakten voor die nu of geen of hoegenaamd
geen opbrengst geven.
Ik meen te mogen aannemen dat al do hooggelegen
landen in de vijf eerste soorten en geon hectare van
deze in de vjjf laatste soorten geschat zjjn geworden.
Op het kohier van het Djjkgeschot van Schouwen
voor 1875 zjjn aangeslagen
Als Dijkersland eene oppervlakte van nag. 7265 H.
Waaronder den polder toebehoorende ruim 75
Zoodat als Djjkersl. van Ing. bekend staat nag. 7190 -,
Als Vroonlanden, eene oppervlakte van ruim 228
Waaronder den polder toebehoorende 2'/,
Zoodat als Vroonl. van Ing. bekend staat nag. 225'/t
Voor de Verhooging ad ƒ6,06 p. H. zjjn
van de 6 eerste soorten aangeslagen ruim 7931
Waarvan den polder toebehoorende nag. Ill
Zoodat de Ing. in die verhooging bjjdr. v. ruim 7820
Voor de verhooging ad 4,54® p. H. zjjn
aangesl. van de gronden in de 7e s. gesch. ruim 171
Waarvan den polder toebehoorende nag. 2*2
Zoodat do Ingel. in die verh. bjjdr. voor ruim 149
Voor de verhooging ad f 1,51® p. H. zjjn
aangesl. van de gronden in de 8e s. gesch. ruim 133'/2
Waarvan den polder toebehoorende ruim 38'/j
Zoodat de Ingel. in die verh. bjjdr. voor ruim 95
Als men nu in aanmerking neemtdat in de in
1863 geschatte oppervlakte ook begrepen zijn de Pol-
dercigendommen ter grootte van ongeveer 540 Heet.
dan is toon als eigendom van Ingelanden geschat een
oppervlakte van ongeveer 8080 Heet.
Zooals boven is vermeld staat op het kohier ter
name van Ingelanden bekend als Dijkersland eene
oppervlakte van nag. 7190 H.
en als Vrobnland eene oppervlakte van nag. 225'/s
Zamen 7415 -
Zoodat de oppervlakte Vrijland aan Ingelanden
toebehoorende 'slechts bedraagt ongev. 664'/2 H.
of nog niet een twaalfde gedeelte van de aan "hen
toebehoorende in 1863 geschatte eigendommen
Nu zou het evenwel mogelijk zijn
of dat de Remmen op het Geschot der Dijkcrslanden
vooral ten bate komen der in de 5 laatste soorten
(6—10) geschatte Dijkerslanden
óf aat het Vroonland ook grootendeels lag in de op
pervlakte in die soorten geschat;
óf dat van de genoemde 664>/a Heet. Vrijland ook het
