ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
Xaturdaif 24 Julij 1875.
4
No. 5570.
Verschjjnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG. De prjjs per 8
ADVERTENTIËN 10 Cts. per regel, knnnen uiterljjk tot des Maandags.
maanden is 1,80, Iranco por post 1,60.
voormiddags 10 ure bezorgd worden.
5isleJaarg.
Bekendmaking;.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie-
rikzee brengen ter kenni9 van de ingezetenen
dat de ljjst der inwoners dezer gemeente, die voor
het verleenen van inkwartiering en onderhoud in aan
merking komen, door hen ia herzien en op heden vast
gesteld
voorts dat die [gat wordt aangeplakt en van heden af
gedurende veertien dagen op de Secretarie dezer ge
meente voor een ieder ter inzage zal nederliggen.
De Burgemeester en Wethouders
v. CITTERS.
De Secretaris,
J. P. N. ERMERINS.
Nieuwstijdingen.
Stwtetifeii.
In de »Paaama Star and Herald" worden nadere
bijzonderheden medegedeeld betreffende de aardbeving,
welke in Mei op de grenzen van Panama en Venezu
ela heeft gewoed. Op den lSen Mei ten half twaalf
uur werd een hevige schok gevoeld. De gansche stad
Cucnta lag in bouwvallengeen enkele woning was
overeind gebleven. Men heeft niet minder dan 500,0
slagtoffere geteld.
Een ooggetuige deelt mede, dat te Cucuta geen steen
op den anderen is gobleven. Drie vierden van de inwo
ners zjjn door de ramp omgekomen. De rest der be
volking bevond zich nog op de puinhoopen der stad,
maar zou spoedig genoodzaakt zjjn elders een toevlugts-
oord te zoeken, wjjl de verrotting der ljjken hen daartoe
zou dwingen. 'tWas hartverscheurend daar de ge
kwetsten hulpeloos te zien liggen met een zekeren
dood voor oogen. Men kan zich geen denkbeeld vormen
van den treurigen toestandwaarin zich deze plaats
bevindt. Allerlei gepeupel uit de omstreken is heen-
gestroomd om er te rooven, te stelen en te plunderen.
Naar men wil is de schade op he£ gebied van Venezuela
het aanzienljjkst. De bodem is nog niet geheel tot rust
teruggekeerden in de laatste dagen van Mei zjjn te
Oca.au. weer aard schud dingen waargenomen.
@ng«la«ïr.
De tropische bujjenwelke Europa thans een regen-
saizoen doen ondervindendat niemand ligt vergeten
zal, veroorzaken in Engeland een schade, welke bjj
millioenen berekend wordt. Plasregens zjjn in vele
deelen van Engeland vjjftig uren achtereen nederge-
vallen. Meer regendan gewoonljjk in drie maanden
valtis nu in enkele uren nedergestorten beeken en
rivierendoor die ontzettende watermassa buiten hunne
oevers getredenhebben tallooze weidenwaar het
hooi gereed lag, overstroomd. Tarwe en rogge zjjn
plat tegen den grond geslagen als ging een stoomroller
over de halmen heenen zoo groot is de schadedat
de Times haar berekent als nog aanzienlijker dan hot
verlies, geleden door al de onheilen op het vasteland.
De hooioogstwelke in hoedanigheid en hoeveelheid
uitmuntteis nagenoeg vernielden dat wel juist op
het laatste oogenblikterwjjl men zich gereed maakte
het hooi in te halen. Het hooi ligt op dep grond
druipnat en wegrottend onder den onophoudeljjken en
zwaren regen, of waar het tot bergen is opeengehoopt,
is het beschimmeld en onfrischzoodat een smakeloos
houtachtigweinig voedend hooi voor den winter ver
zameld zal wordendat noch voor koejjen, noch voor
paarden goed geschikt is.
De kapitein van, het schip Glance, dat Donderdag
te Londen aankwam, rapporteert, dat hb den 27 Jung
door de Jessie Osborne gepraaid werd. Het bleek, dat
een matroos van het laatste schip krankzinnig was
geworden. Vjjf dagen had hjj reeds in het want gezeten,
gewapend met eene bjjl, waarmede hjj het tuig ver
nielde. De bootsman had beproefd hem naar beneden
te krjjgen, maar had die poging met een gebroken arm
en been moeten bekoopen. De kapitein besloot eindelijk,
ten einde zjjn schip en bemanning te behouden, den
krankzinnige dood te schieten, en verzocht de officieren
en manschappen der Glance getuigen te willen zijn.
In hun tegenwoordigheid schoot de kapitein op den
ongelukkige, die bjj het derde Bcbot dood op bet dek
Londen20 JulyDe Times deelt mede, dat
de Spaansche Minister van Financiën aan de Financi-
eele commissie heeft medegedeeld, dat de coupons kun
nen worden aangeboden.
Hyanjc.
Madrid, 20 July. Het forfcCollado, het laatst'
bolwerk der Carlisten te Cattellon, is op genade en
ongenade overgegeven; 11 officieren, 300 manschappen
en twee kanonnen zjjn in handen der regeeringstroe-
pen gevallen.
De constitutioneele commissie heeft het amendement
tegen de godsdienstvrijheid verworpen.
Madrid 21 Jnljj. De Gaceta meldtdat twee
duizend Carlistendoor de troepen .achtervolgdnaar
Frankrjjk de wjjk hebben genomenin de omstreken
van Pnicerda twee mortieren en twaalf munitiewagens
achterlatende.
De Diario berigt uit San Sebastian dat er op Don
Carlostoen hij de straten van Eibar doortrokeen
pistoolschot gelost is zonder hem te treffen. De dader
ia onbekend.
JFrttttftrtjjfe.
Volgens eene voorloopige opgave omtrent de in Frank
rjjk door de overstroomingcu veroorzaakte BChade, door
de centrale commissie van bijstand te Versailles met
mevrouw Mac-Mahon aan het hoofd aan de hulpcom
missie te Londen toegezonden, zal tot vergoeding der
door bijzondere personen geleden verliezen, vereischt
worden eene som van niet minder dan 83 millioen fr.,
en wel 75 voor de vier meest geteisterde departementen
Haute Garonne, Lot-et-Garonne, Tarn-et-Garonne en
Ariège, en 18 millioen voor de minder geteisterde
Aude, Gironde, Landes, Gers en Hautes-Pyrenées.
Een aardverschuiving heeft den 25 Jung nabjj het
dorpje Clermont-sur-Lanquet, na een aanhoudendeure-
gen plaats gebad. Een herder hoorde eensklaps wortels
der boornen kraken en nam ijlings de vlucht. Omstreeks
6 uur des avonds geraakten vjjf hectaren grond in
beweging en tusschen 7 en 9 uur stortten van alle
kanten groote rotsstukken naar boneden. Een looppad
vond men 15 a 20 metera van zjjn vorige ligging
verplaatst terug. Aan den voet van den berg werd
eene beek door de vallende rotsblokken gevuldallengs
gleed de berg verder uit en rukte de boomen om, die
aan den oever van het beekje stonden. Op de tegenover
gelegen hoogten stonden de verschrikte bewoners het
ontzettende schouwspel aan te staren. Met een donde
rend geraas, veel sterker dan dat van brekende boomen
en tuimelende rotsklompen, stortten de zijden des bergs
in. Tegen den nacht hadden de toeschouwers de vlucht
genomen. Den volgenden morgen was geene beweging
meer te bespeuren.
jPiutorhlaitb.
Te Gie8sen zijn dozer dagen de 53jarige vrouw eens
molenaars nabjj die stadhaar knecht en lSjarige
zoon beiden eersten ter dood en laatstgemeldemet
aanneming van verzachtende omstandigheden tot 10
jarige tuchthuisstraf veroordeeld wegens op man, mees
ter eu vader gepleegden moord, waartoe de vrouw om
liefdesbetrekkingen met den knecht de hoofdaanleiding
gegeven en baar zoon mede overhaald bad. In de
zaak werden 76 getuigen gehoord. De verslagene was
des nachts met een ijzer vermoord doch had zich nog
drie uren lang tegen zjjne aanvallers verweerd.
Warrabrunn in Pruissisch-Silezië22 Juljj.
Een vreeseljjke wolkbreuk rigtte in dit dal groote
verwoestingen aan en deed een zware overstrooming
ontstaanwaardoor de bruggen vernield en de wegen
onbruikbaar werden. De inwoners hebben in de bo
venste verdiepingen der huizen en op de daken de
vlucht moeten nemen.
Jlefrctl&ub.
Vltosinffen 21 Juljj. Naar wjj vernemen heeft
de heer A. F. de Bruge, ontv. bjj het Nederl. loods
wezen alhier ter gelegenheid van het inwijdingsfeest
der stoomvaartlijn Vlissingen-Engeiandaan Z. K. H.
prins Hendrik ten geschenke aangeboden een brieven-
taschafkomstig van en gebruikt door den admiraal
M, A. de Ruijter. Deze tasch is besloten in een door
den boekbinder J. H. Kiel te Middelburg sierljjk be
werkt doosje van rood zijden fluweel met paarsch
satjjn van binnen en daar om heen een ander doosje
van groen marokjjnbeiden rjjk verguld.
Ten vervolge op het reeds medegedeelde nopens
de reis der stoomboot »Stad Middelburg" naar Sheerness
kunnen wjj nog mededeelen, dat de inrigting dier boot,
zoo door de ruime luchtige hutten als anderzins de
algemeene goedkeuring wegdroeg.
Bjj de aankomst te Sheerness werd den gasten een
feestmaal aangeboden in eene kolossale linnen tent,
daartoe opgerigt op een groote weide. Dit banket werd
gepresenteerd door Sir Sidney Waterloo, lid van het
Engelsche parlement en directeur van een paar spoor
wegmaatschappijen deze hield eene toespraak waarin
hjj bet groote gewigt der nieuw geopende stoomvaartlijn
uiteenzette en de verzekering gaf dat hjj zjjne mede
werking zou verleenen om deze lg'n productief te maken.
Verschillende toasten werden voorts ingesteld op de
Nederl. en Engelsche vorstenhuizen, enz.
Ten 10 ure werd de terugreis aanvaard, zoodat de
reizigers na een winderigen en onstuimigen nacht des
morgens ten 8 ure alhier aankwamen. Vóór bet verlaten
der boot betuigde de heer Fabius uit aljer naam zjjnen
harteljjken dank aan de directie der stoomvaartmaat
schappij voor de royale ontvangst, die aan de gasten
was ten deel gevallen.
21 Juljj. Bjj arrest van het pro
vinciaal geregtshof ia Zeeland in raadkamer vergaqerd,
van den 15 Mei 1866, iB de persoon von H. Ringelberg
oud 38 jaren, laatst gewoond hebbende te Brouwers
haven, vrachtrjjder, toen voortvlugtig, naar bofs
openbare teregtzitting verwezen ter zakeals zoude hjj
op 5 Februarjj 1866 in zjjne betrekking van vrachtrijder,
van Cornelis van Beveren, te Brouwershaven, hebben
in ontvang genomen eene som van ƒ402,50, ten einde
die over te brengen naar en ter band te stellen aao
D. Q. Mulock Houwer, te Zierikzeeen deze som,
welke hem in gemelde betrekking was toevertrouwd
zich arglistig hebben toegeëigend en verduisterd door
zich daarmede van zjjne woonpluats te verwjjderen en
voortvlugtig te bljjren.
Nadat de dag zgner teregtstelling was bepaald en
de beschuldigde voor de tweede maal niet verschenen
zijndeis hij bjj arrest van het hof van 30 Junjj 1866
wederspannig aan de wet verklo&rd, met bevel tot
zjjne inhechtenisstelling en overbrenging in 's hofa ge
vangenis te dezer stede, alsmede met veroordeeling in
de kosten daarop gevallen.
Dezer dagen is gemelde beschuldigde uit Noord-
Amerika in Zeeland teruggekeerd en uit kracht van
's hof9 bovengemeld arrest gearresteerd en overgebragt
's hofs gevangenis te dezer stede en zal alsnu op
aanstaanden Zaturdag (24 July) voor gemeld geregts
hof te regt staan ter zake vandiefstal, gepleegd door
een voerman, van gelden die hem als zoodanig waren
toevertrouwd.
Middelburg22 Juljj. Gisteren avond werd
door een nantal notabele ingezetenenvergezeld door
de muziek der schutterjjeene serenade gebragt aan
den heer Tak van Poortvliet. De heer Borsius hield
eene toespraakom den beer Tak geluk te wenschen
met zijne verkiezing te Zutpben.
De neer Tak heeft zich heden van hier naar Zutphen
begeven. Te Arnhem hadden zich een honderdtal zjjner
vrienden en vereerders vereenigddie hem op zjjne
doorreis hunne gelukwen9chen aanboden en hem een
heildronk toebragten.
Te Zutphen wacht hem eene groote ovatieeen
diner, aangeboden door den heer Lentingen een feest
in de uitspanning »de Laatste Stuiver."
De Kiezersvereeniging de Grondwet heeft tot can-
didaat bjj de aanstaande verkiezing voor een lid der
Tweede Kamer gekozen Mr. G. A. Fokker, die de
candidatuur heeft aangenomen.
Goes22 Jnljj. De verkiezingen voor den ge
meenteraad is in meer dan een opzicht naar wenscb
afgeloopen. Wel hadden wjj een meer stelliger uit
komst gehoopt, doch er is veel bevredigends. De
kiezers hebben uit eigen beweging den hr. v. Renter-
ghern los gelaten. Zij waren daartoe door niemand
aangespoord en hunne beslissing heeft daarom beteeke-
nis. Zeker mag men hier in zien, dat dubbelhartig
heid nooit ver brengt en dat gebrek aan ijver niet
onopgemerkt blijft. De heer v. R, was in sommige
oogenblikken een goed lidsoms wist men niet wat
men aan hem bad. Vermoedelijk zijn de Roomscbe
kiezers zjjne eenige beschermers geweest. Voor de
liberalen was hjj te inconsequentvoor de orthodoxen
soms te liberaal. Hij behoort als raadslid tot de ge
schiedenis. Voorts verdient opmerking dat de candida-
ten der liberalen boven aan staan in aantal stemmen.
Onze brave Quist heeft het niet ver gebracht en menig
ander zou dit een echec noemendat nadenken
wekt. Voor Zjjn Ed. zal het waarschijnlijk iets anders
zjjn. Misschien acht hjj het wel eene miskenning van
zijne verdiensten. Doch wjj achten hem daarvoor te
nederig en denken eer dat hjj er een hoogcr bestel
in ziet, dat hem langzamerhand voorbereid op eenen
aftocht, waartoe bjj het initiatief niet kan nemen. Als
de kiezers nu goed opkomen is de uitslag der herstem
ming niet twijfelachtig. En zal dan onze gemeente
raad een paar wjjdlnste namen minder tellen waar-
8chjjnljjk wordt hjj verrijkt met een paar anderen
die ten minste laten hopen. Voor het oogenblik kun
nen wjj tevreden zjjnware het alleen om de lessen
aan aftredenden gegevendie, zoo ze niet voor dezen,
dan toch voor anderen leerzaam zijn. Jammer dat
sommigen zoo hard zjjn om te leeren. Ze zonden zich
veel kunnen besparen.
Tot ontvanger-griffier van het Calamitous Water
schap Ellewoutsdijk en den Calamiteusen polder Bors-
selen is benoemd de heer P. Spruijt, buitengewoon
opzigter van den waterstaat alhier.
Wolfimrtswlijlt21 Juljj. Bij de opening der j
stembussen is gebleken, dat de 3 aftredende leden, nl.
Mr. C. P. Lenshoek, J. Kallemein en H. van Strien, i
allen zjjn herkozen. De poging, om laatstgenoemde te
doen vervangen door J. J. van Weel, Dz., isalzooniet j
gelukt, doordien verscheidene kiezers, uit vrees voor
nadeelige gevolgen in hun beroep, van bun kiesregt
geen gebruik hebben durven maken.
In plaats van L. Tolhoekop zjjn verzoek ontslagen, j
ia, in deze buitengewone vacature, met volstrekte meer-
derheid gekozen G. de Jager.
Zierlkzeo 23 Juljj. Alhier is in het huis vau
arrest overgebragt Jan van Dongen, zaakwaarnemer
die zich in deze eilanden en elders geruimen tjjd bezig
hield met het inzamelen van gelden bjj zoogenaamde
bloedverwanten van Leendert van der Lissein leven I
stadhouder van Oosterlandonder voorgeven van hen
in het bezit dier nalatenschap te zullen stellen.
Bjj de aanbesteding op gisteren door het Dage- 1
Ijjksch Bestuur van Schouwen van:
1.® Het leveren en verwerken van 4500 scheepston j
gewone en 4000 scheepston afval van Doornikscheu
steen aan het Waterschap Schouwen in 2 perceeleu, is
J. van Eik te Hardinxveld minste inschrijver voor het
le perceel ƒ17900 en door J. van der Linden te Zie
rikzee het 2e perceel gemjjnd op J17900doch zjjn
beide perceelen niet toegewezen.
2.® Het verruimen en verdiepen van de Waterleiding
langs den ringdjjk tusschen de Nummerpalen 130 en
152 tusschen Kerkwerve en Zierikzee in 3 perceelen
zjjn aannemers geworden de minste inschrjjvers:
le perceel J. Comelisse te Burghsluis ƒ595.
2e J. Fondse te Zierikzee - 360.
3e J. Wagemaker te Brouwershaven - 350.
Naar men zegtie de stempel voor de »gouden
tientjes" niet door Z. M. den Koning goedgekeurd.
Dit zou de reden zjjn van de vertragingdie het
slaan der nieuwe muntstukken ondervindt.
Onder de gemeente Hoogezand moet II. Zondag
avond eene vrouw haren echtgenoot hebben vergiftigd
met het doel een tweeden echtgenoot te kunnen huwen.
Do overledene was een vljjtig werkman. De Politie
heeft er reeds de hand in.
Gemeenteraadsverkiezingen.
Brouwershaven. Ingeleverd 49 biljetten. Herkozen de
heeren J. M. Locker de Bruijue met 46, A. Boogerd
met 45 en F. J. Ilallingse met 44 stemmen.
Colljnsplaat. Ingeleverd 76 biljetten. Herkozen de beeren J
J. Strcmer met 67, J. Haringman met 60 en J. Ilijk*
met 53 stemmen.
Dreischor. Ingeleverd 39 biljetten. Herkozen de beeren
J. der Weduwen Hz. met 31 en ifatlkys Goetnans
met 27 stemmen. Herstemming tusschen de hoeren
J. M. Klompe met 13 en C. J. J. Verton met 8 st. 1
Eikerzee. Uitgebragt 16 stemmen. Herkozen de heeren
L. Betje met 12 en T. J. v. d. Bout met 12 stem
men. Herstemming tusschen de heeren, J. v. d.
Klippe (aftr. lid) met 6, A. Mooltnburgh en C. van i
Wou weieder met 5 stemmen.
Haamstede. Ingeleverd 32 biljetten. Herkozen de hee
ren C. M. Bolle met 31 L. Matthijsse met 27 en
W. Smallegnnge met 24 stemmen.
Kat8. Ingeleverd 27 biljetten. Horkozon de heer
P. Verhuist met 19 en gekozen do heer Ab. Mar-
kuise Ahz. met 21 stemmen. Herstemming tusschen
P. van Weel met 9, Af. R. v. d. Brink en D. Meu-
lenberg (aftr. lid) ieder met 8 stemmen.
Kerkworve. Ingelovcrd 16 biljetten. Herkozen de hee
ren G. van der Cingel met 16S. Bij de Vaate i
met 15 en J. Bont met 15 stemmen.
Kortgenc. Ingeleverd 46 biljetten. Herkozen de heeren
J. de Die mot 37, J. van Damme met 35 en J.
Verhuist Mz. met 33 stommen.
Nienwerkerk. Ingeleverd 61 biljetten. Herkozen de
heeren C. win Oeveren met 5G, Berman met 49
en gekozen de heer Joh. van Poortvliet met 32 st.
Noorigouwe. Ingeleverd 27 biljetten. Herkozen de
heeren J. Viergever met 17, J. de Vlieger met 17
en J. Romejn met 10 stemmen.
Noordwcllo. Ingeleverd 26 biljetten. Herkozen de beeren
C. L. Gast met 25P. Blom, Sr. met 24 en A'. J.
de Brvijne met 21 stemmen.
Oosterland. Ingeleverd 60 biljetten. Herkozen de
heeren A. van der Have met 46 en Jan Flohil
met 48 stemmen. Herstemming tusschen de heeren
Jan Hanse (aftr. lid) met 21 en T. Zoeter met 18
Btemmen, terwjjl in de vacature ontstaan door het
bedanken van den heer Job Bouman eene herstem
ming moet plaats hebben tusschen de heeren Jan
Bouman met 25 en E. E. Vleugels Schutter met
20 stemmen.
Oud-vosseaeer. Ingeleverd 78 biljetten. Herkozen de»
heeren W. H. van Gorsel met 67, M. K. Stoutjesdijk
met 66 en C. Maris met 54 stemmen.
Ouwerkerk. Ingeleverd 21 biljetten. Herkozen de beeren
J. Bevelander met 20W. Lemson met 17 en J.
Romeijn met 12 stemmen.
Poortvliet. Ingeleverd 46 biljetten. Herkozen de heeren
Joh. van der Bel met 41 E. C. van Rijssel met
29 en A. de Rijke Lz. met. 28 Btemmen.
Soherpenisse. Ingeleverd 58 biljetten. Herkozen de
heeren J. Rijstenhil, Hz. met 42 en A. Hartog Sz.
met 41 stemmen. Herstemming tusschen de heeren
C. de Wilde Jz. (aftr. lid) met 29 en C. M. Kleppe
met 14 stemmen.
St.-Annaland. Ingeleverd 83 biljetten. Herkozen de
heer Adr. Geluk met 63 stemmen. Herstemming
tusschen de heeren J. de Graaf (aftr. lid) met 25
en C. Steijn met 20 stemmen.
Sfc.-M3arteasdijk. Ingeleverd 126 biljetten. Herkozen
de heeren B. Quakkelaar met 98 en A. C. Noom
met 70 stemmen. Herstemming tusschen de heeren
M. P. Polderman met 39 en Joh. Mol met 29 st.
Staveillsse. Ingeleverd 64 biljetten. Herkozen C. Dorst
Lz. met 86, C. de Rooy met 33 en gekozen de heer
J. de Rijke Jz. met 35 stemmen.
Wissekerke. Ingeleverd 132 biljetten. Herkozen de heer
C. de Smit Dz. met 67 stemmen., Herstemming
tusschen de heeren Steven de Regt met 58, D. J.
Helderman met 55, P. R. Tak Sz. met 55, J. de
F eve met 47, A. Boonc met 47 en Koeman met
38 stemmen.
Ingezonden Stukken.
Haagsche Brieven.
21 Juli 1875.
De heer Tak van Poortvliet heden gekozen met
1519 van de 2823 geldige stemmen 1 Zutphen heeft
goedgemaakt wat Middelburg bedierf. Inderdaad, men
mag er den Zutphenschen kiezers dankbaar voor zjjn.
De liberalen waren niet gerust. Standaard en Tijd
hadden de krijgsklaroen geblazen. Het Dagblad had
opgedolven dat de heer Tak in der tjjd gestemd had
tegen eene incidenteele slooping der vesting Zutphen
buiten de vesting-wet om. De Tijd had verklaard, dat
geen enkel katholiek mogt uitblijven. Toch werd de
heer Tak gekozen. De9 te baeheïjjker de strjjd was
des te glansrijker de overwinning. Ditmaal hebbeD de
liberalen waarlijk reden tevreden te zijn. Van Zutphen
kwam de victorie 1 Finis coronat opus I Vaart aan
Standaard- en ZV/rf-mannen tegen ons zoo heftig uit,
als gj) wiltslinger, monseigneur Paradistegen ons
uwe banbliksemsin den vorm van cacografiën heet
ons machteloos Dagbladliberalisteu paria's en radi
calen zooveel als het u lust: het is een feit, dat
de meerderheid in den lande vóór de liberalen partjj
heeft gekozen. Er is, met het volgend zittingjaar, eene
liktrale meerderheid in de Kamer en de verkiezing te
Zutphen heeft die meerderheid gehandhaafd.
Wjj, liberalen, mogen juichen over 'Zutphenomdat
wjj den heer Tak behielden die al is maar een tiende
gedeelte waar van hetgeen al de liberale bladen in de
laatste wekeD hebben medegedeeldtoch reeds een
uitnemend afgevaardigde zou mogen heeten. »Tak is
nu Gelderschman gewordenzal hjj ophouden een Zeeuw
te zijn Zóó boorde ik vragen in mjjne omgeving
ik geloof dat Tak zal blijven wie bij wasvertegen
woordiger van het Federlandsche volk. Hetgeen mij
vooral verheugt bjj deze verkiezing isdat do Zut-
phenaren zich wederom hebben losgemaakt van alle
locale inzigten en zich op een ruimer standpunt hebben
geplaatst. Dit maakte wèl de verkiezing des te moei-
jeljjker. De heer Tak van Poortvliet was aan de
meesten der Zutphensche kiezers persoonljjk onbekend
men vreesde dat dit zjjao verkiezing moejjeljjk zou
maken. Daarentegen is de heer Mackay regter te
Zutphen woont «laar reeds sedert eenige jaren en hoeft
zich daar van eene gunstige zjjde doen leeren kennen.
Toch werd de heer Tak gekozen met nog 200 stemmen
meer dan de heer Damde populaire alge vaardigde
van dat district, op zicli vereenigde. Wat bljjkt er
uit Dat ook te Zutphenindien de vraag clericaal
of anti-clericoal gesteld wordtde meerderheid uit
spraak doet en big ft doen ten uadeele der clericale
keuze; dat ook dóór (niet als te Middel buig) de
meerderheid zóóveel gezond verstand bezatdat het
inzagdat het staatsbelang kwaljjk gediend wordt met
oprakeling van kerkeljjke veeten en inmenging van den
godsdienst in aangelegenheden van den Staat.
Hulde dus aan de Zutphenaren èn over het beginsel
èn over den persoon hunner keuzeEn wat zal nu
Middelburg doen voor dc nog overbljjvendo twee maan
den van het tegenwoordig zittingjaar? De heer Tak
mag de afgevaardigde van Middelburg niet meer zjjn.
Wie zal nu voor de nog oveyblgvende twee maanden
benoemd worden De liberalen behooren op hun post
te zjjn. De heer de Jonge zal de eerste zijn om te
erkennendat zijn beginsel tegen het liberaal beginsel
diametraal overstaat. De liberalen willen verbetering
uitbreiding van het openbaar onderwgs. Dat onderwjje
geeft hem eene walging. Liever geen onderwjjs dan
openbaar onderwgs" zal hjj vermoedelijk zeggen ver
getende dat de vrüe uren op de openbare school kun
nen worden dienstbaar gemaakt aan onderwgs in don
godsdienst. De liberalen te Middelburg moeten dus
een ander stemme» al ware het alleen als protest tegen
de verkiezing van jhr. de Jonge.
In tusschen kan ik ééne zaak niet toegeven. Men
zegteen liberaal afgevaardigde zal gedurende die twee
maanden niet kunnen worden gemistomdat bet
landsbelang de afstemming der aanhangige kiestabel
vordert. Is dit juist? Ik geloof het niet.
De nieuwe kiestabel komt mjj zoo verwerpelijk niet
voor. Gisteren beb ik het verslag der commissie van
Rapporteurs over de tweede editie gelezen en tevens
do Memorie van beantwoording van deu heer Heems
kerk. Laat ons bovenal regtvaardig zjjn. De strjjd
tegen de derde editie van den Minister geljjkt veel
op een storm in een glas water. Wat was de oor
zaak van dien strjjd? Voor eenigen tijd deed een
senBatie-berigt in alle dagbladen de ronde de heer
Heemskerk stelt twee nieuwe districten voor Loenen
en Apeldoorn en handhaaft Bergen-op-Zoom de Spec
tator maakt eene geestige plaatde groote dagbladen
schreven groote artikelen. En wat volgt nu uit de
lezing der stukken Dat èn Loenen èn Apeldoorn
juist door de meerderheid der Kamer in de afdeelingen
werd verlangd in de plaat9 van het zevenvoudig Am
sterdam en het kiesdistrict Groenlo. Alléén ten aanzien
van Bergen-op-Zoom heeft de Minister niet toegegeven
omdat hjj betoogtdat dezelfde bezwaren die tegen
dit district worden aangevoerd, tegen iedere andere
regeling in het Zuiden des lands kunnen worden in-
gebragt.
Ik kan mjj dan ook zeer goed voorstellendat de
commissie van Rapporteurs de zaak rijp acht voor
openbare behandeling. Nieuw onderzoek in de afdee
lingen zal waarlgk niet noodig zünen in twee a
drie dagen kan het ontwerp in de Tweede Kamer zjjn
afgedaan.
Ik zal mg daarover opregt verheugen. Deze zaak is
nu reeds bjjkans gedurende het geheele zitting-jaar
aan de orde geweest. Men heeft er den heer Heemskerk
een grief van gemaaktdat zjjne eerste verschikkingen
niet vreemd waren van politieke bedoelingen. Dit is
zeer natuurlgk. Er is nog nooit een kiestabel voor
gesteld, of men heeft de onpartjjdigheid betwijfeld
van den Ministerdie haar voorstelde. Het is eene
eigenschap van iedere politieke partijde eerljjkheid
haror tegenstanders niet te vertrouwen. Wat daarvan
nu ook moge zjjndo Minister heeft thans die rege
ling overgenomen die de meerderheid der Kamer
heeft gewild. Deze wet is nu eene wet van de meer
derheid geworden en als bij den Minister partjj-be-
doelingen mogten hebben bestaan dan beeft bij ze
thans losgelaten. Waarom nu langer het gebiedend
voorschrift der grondwet onuitgevoerd gelaten Waarom
het nieuwe zitting-jaar ingetreden met eene kamer
die niet geëvenredigd is aan de sterkte der bevolking
terwjjl reeds de bevolkingsregisters van vorige jaren
een aanwas van bevolking aantoonden Er zullen in
het volgend zitting-jaar netelige zaken genoeg te be
handelen zjjndan dat het nu juiBt noodig zou zjju
deze met de kiestabel-quaestie te vermeerderen. Als eene
zaak tot driemalen toe zóó grondig en zóó naauw-
keurig is onderzochtdan behoort zjj afgedaan te
worden. De waardigheid der kamer zelve verzet er
zich tegen om slagboomen op te werpen tegen eene
regelingwaarvan thans bet initiatief aar» haar toekomt!
Maar zal de kamer zich uitsluitend met de kiestabel
hebben bezig te houden Dit laat zich niet denken.
Al is ook het spoorweg-ontwerp van deze Regering
nog niet in staat van wijzen, er zjjn nog onderschei
dene zaken aanhangig gebleven, die meu vermoedeljjk
wel trachten zal aan de orde te stelleno. a. eenige
onderwerpen van justitiëlen aard, terwjjl bet niet on
mogelijk is, dat nog andere spoedvereischende zaken
(al9 bijv. de havenwerken van Vlissingen) aan de be
slissing der kamer zullen onderworpen worden.
De gemeenteraad8-verkiezingen hebben ditmaal in
den Haag eene groote sensatie gemaakt. De liberale
kiesvereeniging de Grondwet, gesteund door de ver-
eeniging Volles-onderwijsstona alléén tegenover de
conservatieve en Katholieke kies vereen igiugeuwelke
beide de herkiezing van alle aftredende leden aanbe
volen. Ook het Dagblad prees de herkiezing van alle
uitvallenden aan.
De Grondwet nam slechts zeven aftredende leden over,
en stelde vijf nieuwe kandidaten voor, den beer de
Bordes (ingenieur)mr. A. Kerdjjk (schoolopziener)
inr. A. Haakma van Rojjen (directeur eener verzekering-
maatschappij), dr. Kip9 en baron van Verschuur (refe
rendaris). Onder henwier herbenoeming zij ontried
behoorden do beide wethouders Vaillant en Wittert van
Hoogland. Hun niet kandidaatstelling moeBt gelden al9
