ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
Dingsdag 6 April 1875
No. 5525.
5isleJaarg.
Verschijnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. De prjjs per 3 maanden is 1,30tranco per post 1,60.
ADVERTENTIËN 10 Cts. per regel, kannen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ore bezorgd worden.
Strand vonder ij.
De BURGEMEESTER van Zierikzee roept voor de
eerste maal ter reclame op regthebbenden op
14 stuks eikenhout, 10 plankjes (lonnealioiit,
40 planken beukenhout en 9 Kistjes in zee
gevischt, bij hem aangebragt en geborgen in de voor
malige Vlee8chhal.
Bekendmaking.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie-
rikzee maken bekend dat door den Raad dier gemeente
in zijne Vergadering van den 31 Maart 11., naar aan
leiding van art. 1 van het Reglement voor het beurtveer
tusschen Middelburg en Zierikzee is benoemd tot beurt
schipper in dat beurtveer
ADRIA.AN van der HUCHT,
wonende in deze gemeente, zulks in plaats van ADRI-
AAN PIJPELIMG, die door den Raad der gemeente
Middelburg eervol is ontslagen.
Zierikzee den 2 April 1875.
De Burgemeester en Wethouders,
v. CITTERS.
De Secretaris,
J. P. N. ERMERINS.
Kennisgeving.
De BURGEMEESTER van Zierikzee brengt ter ken
nis van de Ingezetenen, dat er op Woensdag den 7
April e. k.des namiddags te één uurop het
Raadhuis alhier, eene openbare Vergadering van den
Gemeente-Raad zal gehouden worden.
Zierikzee 5 April 1875.
De Burgemeester
v. CITTERS.
Zaken ter tafel te brengen
Voortzetting der behandeling van het voorstel van
de Commissie voor de Gasfabriekbetrekkelijk de
reorganisatie der exploitatie dier fabriek, enz.
Nieuwstijdingen,
ftuslrttlic.
Melbourne, 3 April. De graanoogst in Zuid-
Australie wordt begroot op 10 millioen achopela, waar
van 183,000 ton voor uitvoer bestemd zouden kunnen
worden. De oogst in Victoria wordt berekend op 5
millioen.
Sélmcrifta.
De dagbladen van New-York melden het overlijden
van den zwaarsten persoon der Vereenigde Staten
de heer Hassard Betleydie 360 pond woog. Hij is
bezweken aan een aderbreuk, voroorzankt door don
val van zjjn paardop den weg van Goshendie met
ïjzel bedekt was. Zjjnc doodkist was 31 duim brood
en men had 15 man noodig om hom naar zjjne laatste
rustplaats te dragen. Ter uitvoering van zyn loataton
wilis zyn graf in steen opgemetseld en mot een
gewelf overdektten einde zjjn ligchaam te beveiligen
tegen regen en vochtigheid.
Loiulou, 2 April. De Raad van hondera van
buitenlandsche fondsen kondigt aandat de Commissie
van Spaansche fondsen te Londen drie vervallen cou
pons zal betalenzoodra de 1 jjsten en formules gedrukt
en alle andere toebereidselen gereed zullen zjjn. De
houders der coupons zullen voor iedere 100 pd. st.
ontvangen 30 pd. st. obligatiën Rio-Tinto mijnen en
165 pd. st. Spaansche buitenlandsche schuld.
Als eene groote bijzonderheid is opgemerkt, dat
de London Gazelle j. 1. Dingsdag 30 Maart i9 verschenen
zonder een Jailissement te vermelden.
Uit Plymouth wordt geschreven, dat de beman
ning der daar liggende Portugeesche schepenop Goeden
Vrijdag, getrouw aan de overlevering, het beeld van
Judas Iscariot hebben gekastjjd. Een grooten hout blok,
als zeeman gekleedwerd aan den grooten mast ge-
heschen en daaraan werd een bord bevestigd, waarop
geschreven stondDit is Judas Iscariot, die den Christus
verraden heeft. Dit geschiedde met zonsopgang. Te
tien uur werd het beeld omlaag gebrngtonder het dof
gelui der scheepsklok, en over het dek gesleurd, ge
ranseld, getrapt en geschopt, geaccompagneerd door
de kreten en verweuscbiDgen der manschap, die zich
middelerwijl aan groc te goed deed. Het einde van de
kastijding behoorde een auto da-fé te zijn van het beeld,
doch daar de reglementen van de dokben te Plymouth,
dergelijke handeling verbieden, werd het blok hout,
nadat de kleederen in flarden gescheurd waren, in stuk
jes gehakt en in het fornuis van den kok verbrand.
Spanje.
Nog altijd komen uit Spanje berigteudie aan
duiden dat er onder de Carlisien eenige beweging is
ton gunste van den vrede. Zoo wordt uit San Sebas-
tiaan gemelddat op het platteland eene toenemende
neiging tot den oorlog te bespouren isofschoon de
oorlogspartij die neiging tracht te onderdrukken door
hendie er bljjk van geven gevangen te nemen of
zelfs te fnsileeren. Te Rentaria hebben do Carlisten
schorsing der vijandelijkheden gevraagd en zich met
het Alphonsistisch garnizoen verbroederd. Te Guotaria
zijn Carlistische officieren zich komen informeeren naar
de gevoelens van Cabrera, en te Orio hebben twee
kapiteins en eenige officieren de wapens neergelegd.
Intusschen blijft het gros van het Carlistische leger
den pretendent nog getrouwen deze maakt thans
een aanvallende beweging. Met dat doel ie bij de
provincie Santander binnengerukt, naar het schijnt
zonder daar tegenstand te ontmoetenalthans van
gevechten heeft men nog niet vernomen. De Alphon-
8istische generaals schijnen op versterkingen te wach
ten die uit eene nieuwe ligting van troepen moeten
voortkomen.
Madrid 3 April. Het gezamenlijk aantal tot
dusver naar Frankrijk uitgeweken Carlistische officie
ren bedraagt 244waaronder 9 generaals2 brigade
generaals en 6 kolonels. Bovendien zjjn vele Carlis
tische officieren aangekomen te BilbaoHernani
Pampelona, Tafalla en Logrono
Bayonne, 3 April. Gisteren hebben in Guipus-
coa de Carlisten onder elkander gevochten.
Zutphen3 April. Dezer dagen was voor de
regtbank alhier aanhangig eene procedure over eene
rekening voor geneeskundige visites en geleverde ge
neesmiddelen, groot ƒ3000.
De zaak was deze: Het huisgezin der Wed. S. teM.
werd in 1873 geteisterd door de typhus j de ziekte brak
uit in October en eerst in Febr. 1874 werden de
visites gestaakt.
De plaatselijke geneesheerv. S.practiseerde er
ongeveer 8 weken, doch werd toen vervangen door dr.
D. van L., die reeds vroeger in consult was geroepen;
deze laatste overleed in het voorjaar van 1874.
Mej. de wed. S. ontving van dr. Sr eene ongespeci
ficeerde rekening van ƒ16,000, doch schikte met deze
voor ƒ1100; van mevr. de wed. I). ontving zij mede
eene ongespecificeerde nota van 3000 Deze werdge-
regtelyk by schikking 1000 aangeboden, hetgeen zij
evenwel weigerde en vandaar het proces.
Mevr. de wed. D. vorderde in regten voor 33 visites
in consult en 68 gewone visites ƒ2690 en voor genees
middelen ƒ520,371// te zamen dus 3210,37'/.,.
De regtbank benoemde drie geneesheeren om de vraag
te beantwoorden: hoeveel naar de in den omtrek be
staande gewoonte voor de bezoeken en de geleverde
geneesmiddelen in rekening kon worden gebragt?
Naar het verslag dier deskundigen kon voor de
visites in consult hoogstens 405, voor die als zelf-
behandeiend geneesheer 612 en voor de geneesmiddelen
ƒ399,40, dus te zamen ƒ1416,40 in rekening worden
gebragt.
Na dit rapport is de zaak met betaling der getaxeerde
som van ƒ1416,40 in der minne afgedaan.
Croii<la3 April. Als een bewijs dat de wet van
van Houten op den kinderarbeid niet door alle fabri
kanten wordt nageleefd, dient dat in de volgende week
voor het kantongeregt alhier 5 fabrikanten moeten
teregtstaan wegens overtreding dier wet.
Goriuchem2 April. Eene bjj'na 80jarige
weduwe oefent hier sedert lang het bedrjjf uit van
kaartlegster en vooral op marktdagen krjjgt deze
moderne madame Le Normaud druk bezoek van boeren
en buitenlui. Zoo ontving zjj kortelings op een dier
dagen een agent van politie in burgerkleeding ten
harent, aan wien zjj een schoone toekomst uit de
kaart voorspelde; hjj daarentegen voorzegde haar een
strafregtcrlyke vervolgingwelke voorzegging heden
morgen voor het Kantongeregt alhier werd bewaarheid,
alwaar zjj toen teregt stond als beschuldigd van het
zich ophouden met waarzeggerjjreeds herhaaldelijk
waa zjj te dier zake tot een geldboete veroordeeld.
Het Openbaar Ministerie eischte thans een gevange
nisstraf van vjjf dagen tegen do oude kaartlegster,
Vlis»injjren3 April. Gisterenavond is de
tjjding alhier gearriveerd, dat de marinewerf met
annexe gebouwen voor 99 jaren in erfpacht aan den
heer Smit c. b. is afgestaan. Die pacht nu is op de
wjjze geregeldHot eerste jaar wordt door
den pachter aan het Rjik betaald ƒ3000. Vervolgens
met de pachtsom opklimmonde tot na 26 jarenals
wanneer gerekend kan worden dat gemiddeld 13,000
per jaar aan hot Rjjk betaald is. De zaak zal op ver
zoek van den heer Smit zoo spoedig mogeljjk in de
Tweede Kamer aan de orde komen.
Dat deze tjiding voor Vlissingen van het grootste
gewigt is, zal wel niet behoeven gezegd to worden.
Reeds nu kunnen wy borigtendat do heer Smit op
don Peperdjjk (ook onlangs door hem van het gemeente
bestuur van Vlissingen overgenomen) vjjftig arbeiders
woningen zal laton bouwen teneiude zjjn eigen werk
volk Daar Vlissingen te kunnen verplaatsen.
5 April. Heden is alhier binnengekomen het
Stoomschip Scholten, tot het innemen van steenkolen,
mot bestemming naar New-York.
Binnengekomen: Java, kapt. Bakker.
MliUlolburflf, 2 April. Saevis tranquillus in undis
geldt tegenwoordig voor Zcoland in het algemeen, voor
Middelburg in het bjjzonder. Kalm en bedaard ont
wikkelen hoofdstad en provincie zich, en schjjnen een
betere toekomst to gomoet to gaan. Werd er verleden
jaar alhier erg geklaagd over gebrek aan werk, thanB
is het geheel andersreeds een paar maanden geleden
waren alle ambachtslieden voor goruimen tjjd van werk
voorzien en do herhaalde aanvragen om werkliedeu
voor vorschillende ambachten getuigen, dat er werk
aan den winkel is. Men hoort ook van verschillende
plannen omtrent nieuwe aanbouwen of verbouwingen,
en als de ondernemingsgeest wat krachtiger was ont
wikkeld zou nog wel moor tot stand komen; maar
het gaat hier ovenals met velon in Amsterdam, die de
door d) vaderen in handelszaken verdiende kapitalen
lieyer in gevaarlijke effecten beleggen dan zo in bandels-
of induatriëele ondernemingen steken, omdat deze niet
dadelijk zooveel winst afwerpen. Het nieuwe bloed,
dat er inkomtmoot nieuwe impulsie geven en dat
zal ook geschieden, maar langzaam. Er zyn hier reeds
vreemdelingendie or al eens van spreken om een
paar ton byeen te brengen voor een of andere handels
onderneming; maar dan is het merkwaardig hetgezigt
te zien van den een of anderen Zeeuw, die misschien
God dankte, dat hjj pas cenigo duizende Spanjaarden
heeft verkocht. Met der tjjd zal dat wel beter worden
en zullen waarschjjoljjk vreemdelingen zich hier hei-
mischer gevoelen, want dat dit nog op lange na niet
altyd het geval is bleek mjj gisteren weör toon op de
sociëteit een ambtenaar met groote bljjclschap mjj
zjjne verplaatsing mededeelde. «Een vreemdeling, zeide
by, is by de Zeeuwen nog niote gezien." Binnen
kort wordt de familie de Decker chef van het huis
van Zeylen en Decker alhier verwacht, terwijl het
nieuwe lid van die firma, van Leeuwen, kamers heeft
gehuurd in een nieuw gebouw bjj do Stationsbrug.
volgens de verhalen der Middelburgers heeft hjj fabu
leus veel geld en ook schepen, die voortaan hier zullen
aankomen. Er liggen nu weder verscheidene schepen
aan de loskoai, die terstond vertier en werk verschaffen.
In do vergadering der afd. Middelburg van het
Ned. Schoolverbond onder leiding van mr. P. Romeyn,
is besloteu die afdeeling op te heffen en een zelfstan
dige »Vereeniging tot wering van het schoolverzuim
te Middelburg" op te rigten die in dezelfde rigting
als de voormalige afdeeling van hot Schoolverbond
zal werken, doch ook geen leerpligt op haar programma
heeft, welke door het Hoofdbestuur van het School
verbond is aangenomen.
Zierilt35o<»5 April. Wjj vermeenen met een
enkel woord belangstellende kunstvrienden opmerk
zaam te moeten maken, op eene fraajje verzameling
teekeningen der Maatsckappjj Arti en Amicitice", welke
in de teekenzaal der Hoogere Burgerschool alhier
wordt geëxponeerd. Er is voor een betrekkelijk aan
zienlijk bedrag aan teekeningen voorhandenen zal
niemand zich eene geringe entrée beklagen dé&r eens
of meermalen Dingsdag- en Woensdag-avonden a. s.
een bezoek brengende.
Nederlandmet zjjn ongestadig klimaatlevert
toch in evenredigheid mmder teringlijders op dan vele
andere plaatsen. Op elke 10,000 inwoners toch sterven
te Parijs 43te Berljjn 39te Munchen 31 in Neder
land slechts ongeveer 25 personen aan tering. Zeeland
vertoont zich hier dan weder het gunstigstde ver-
bondings-cijfers voor die provincie zjjn 16 in 1869,
19.5 in 1870 en 20 in 1871het laagste cijfer levert
Tholen14.
A T C H I N.
Aan een particulieren brief uit Atchin dd. 5 Febr.
ontleenen wij het volgende:
Des avonds kwamen wjj op de reede van Atchin;
het zag er aan de buitenzyde alle9 zoo aangenaam en
vroljjk uit; er werd dien dag weinig gevuurd, zoodat
het vrjj rustig scheen. Den volgenden dag kwamen wjj
met een detachement en een nieuwe lading koelies en
kettinggangers binnen den Kraton, na een wandeling
van ruim een uur. Alles zag er dor uitgeen menschen
in de kampongsgeen paddie op het veldeen afge-
loopen land. De indruk die de Kraton of, zooals die
nu wordt genoemd, Kotta Radjah, geeft, is zeer treu
rig: een armoedige vervallen boelvervallen bamboe
gebouwen een heetebrandende zandbodemzonder
eenigen aanleg van groen en er midden doorstroomende
een vuilesmalle kalidie door al wat er in komt
een onaangename reuk geeft vele huizen liggen
op lage vochtige terreinen; het is een ongezond nest,
waar wij bepaald mettertjjd mot de hoofdmagt uit
moeten, trouwens dat is de bedoeling ook reeds. Niet
tegenstaande het nu de goede mousson is, is de ziekte
toestand verschrikkelijk; er worden eiken dag pl.
m. 16 begraven, dus per week ruim 100. U begrjjpt
wat aanvoer daarvoor noodig isbovendien worden per
boot nog 80 of 100, met de laatste zelfs 130 geëva
cueerd naar Java, en dat is 3maal per maand. De
cholera neemt weder toemaar men wordt spoedig
onverschillig onder al die misère, en zelfs zyn wij onder
elkander dikwjjla vroljjk; mjjn woning is goed, onze
tafel uitmuntend. Den laatsten tjjd is er nog al veel
gekloptdat is voor de troepen hier de beste afleiding,
dat fleurt ze weer wat op, al maakt het eenige slacht
offers. January bragt pl. m. 218 geblesseerden in het
hospitaal, nu, 17 Februarjj, reeds ongeveer 40. Gisteren
heb ik mjjn vuurdoop ook weder gehad. 's Nachts
was een van de vjjandeljjke stellingen te Lamara on
verwachts door onze troepen bezet, en moesten met
het aanbreken van den dag een vorsch bataljoneen
batterjj en de mineurs er heen om de positie te ver
zekeren en voor den volgenden nacht houdbaar te
maken. Ik had geen idéé dat de vjjand nog zoo brutaal
was; van 'e morgens vroeg tot 5 uren 's namiddags was
alles bjj hen op de been; zjj lagen in verschillende
beatings in een halven cirkel om ons heen en maakten
het ons razend warmenkele oogenblikken regende het
kogels, die aan alle kanten om ons heen in klapper-
boomen vlogen. Wjj hadden één officier en 19 gewon
den, benevens 2 dooden; de officier P. werd, terwjjl
hjj met mjj sprakaangeschoten door zyn onderbuik.
Onze terugtogt om 5 uren 's namiddags, toen een nieuwe
bezetting voor den nacht was aangekomen, was niet
frisch; de modder uit de sawah'6, aie door de kogels
opspatte, kregen wij om de ooren, doch in 10 minuten
waren wjj gedekt door het vuur van een andere reeds
vroeger bezette benting.
De kolonel Pel is een kranig hoofdofficier; steeds
met dezelfde kalmte gaat bjj in het vuur, ontziet zich
niet; alles vliegt op zjjne bevelen en de soldaten zjjn
enorm met hem ingenomen als zjj zien dat hjj zelf
mêe uitruktzjjn allo inlanders even lekker. Hjj gaat
sekuur te werk en heeft nu reeds een vrjj goed geslo
ten kring om den Kraton. Het laatst bezette punt
was Oleylojuist bezuiden den Kraton. Nu is Loloin
nog aau de beurt, en doarbjj denk ik, dat het voor-
loopig bljjftmet do verzwakte bataillons, die hier
zjjnis ook niet voel meer aan te rangen. Wat de
zaak in do toekomst zal wordenkan niemandhoe
knap ook zeggen nu is de toenadering zeker nog niet
grootwant don geheolen dag hoort men vuren als
or wedor een detachement of koelies over de sawah
gaat van MAndarsah Pootih naar Oleylo. Eiken dag
komen er nog gewonden bjj de onderwerping
avanceert nietae bevolking wil van geen afgezanten
of iets van dien aard weten.
Volgons do laatste telegrammen gunstiger.
T E L E G RAM.
V Griivenlnige, 5 April.
De Eenite Kamer heeft heden, na uitvoerige toe
lichting van den Minister, do vestingbegrooting aati-
genomen met 25 tegen 6 stemmen. Op do vraag
van den heer van de Puttewelke voornemens de
Minister heeft omtrent het nemen van ontslag ofschoon
dit bjj hom geen invloed zou uitoefenen op zjjne stem
over deze noodzakelijke wet, heeft de Minister geant
woord, dat, vermits de politieke vraag in de stukken
expresseljjk was uitgesloten, hjj ook niet voorbereid
wa9 en daarom het antwoord moest schuldig blyven.
Kerknieuws.
Beroepen bjj do Chr. Gcref. gem. to HeinkenBzand
Da. II'. T. van Dijk te Haren.
Door Z. M. is o. a. pensioen verleend ten bedrage
van ƒ702 aan Ds. P. van den Hoof akker Houtzagers,
pred! te Oostkapolle.
Beroepen te Poortvliet Dr. G. van Goor, pred. te
Op- en Neer-Andel en te Kattendjjke Ds. IF. A. van
Griethuijsen to Odjjk.
Ds. J. P. Nonhebei, pred. te Middelburg, heeft be
dankt voor het beroep naar Amsterdam.
Gomougdo berigten.
Dc kinderen van een kastelein te H. zeggen»Wjj
konden niet in de nieuwe herberg komen met de Pa-
schenhet viel te hard voor ons. Nu moeten wjj maar
zamen zitten koekeloerenwant menschen dwingen
dat gaat niet gemakkelijk. Maria te Sint-Maartensdjjk
moest zoo zot niet zjjn op een herders-zoon, want zjj
zal hem nooit in de fuik krjjgen met al haar presen
ten. Een boer te Oudelande zegt: «Ik kan wel een
glaasje drinken van het geld van mjjne arbeiders, want
aie zijn zoo dom dat zjj zich krom werken voor 70 et.
Ser dag, waar men wel om lagchen moet."Op den
oeden Vrjjdag is te Baarland een huwcljjk voltrokken
zooals het nog nooit gedaan is. Vjjf honderd personen
hebben er aan deel genomen en 150 hebben half en heel
beschonken geweest en zijn te huis gebragt. De bruid
was zoo verbljjd dat zjj het op de zenuwen kreeg van
aandoening. Wat beD ik t och bitter teleurgesteld,"
zegt een meisje uit Krabbendjjke»ik had gedacht met
een Philiplander te trouwenmaar dat is mislukt en
zegt nu
Had ik nu mjjn Geert maar weer
Dan had ik geen gevaren
En als hjj wou geljjk als ik,
Wjj konden zamen paren.
Een meisje te Ellew. wordt aangeraden, hare zuster
niet meer te staan op wachten op een boek van een
huis waar zjj woontdaar zy er de schuld van is, dat
zij haar kind moet besteden. Te Haamstede wordt
eene dame aangeraden, als zjj nog meer op eene brui
loft komt, geen geleend goed aan te doen om er mede
te pronkenwant dat staat niet van een meisje dat
zich zoo groot voorgeeft. Een gek te Scherpenisse
wordt aangeradenals hjj weder met een meisje op
eene kamer zit, dan niet te praten over wasschen en
schuren zooals bjj met de PascbeD gedaan heeft, want
dat komt daar niet te pasen zal nu nog den naam
krjjgen van Jan de Wasscher. »Wat spjjt het mjj
dat ik mjjn vrjjer met de Paschen niet heb kunnen
krijgen," zegt een meisje te Philipsland, >dien ik zelf
gevraagd heb maar
Die een ander wil bespieden
Moet zjjn eigen tuin eerst wieden,
Waar toch zooveel vuil in staat,
Zooals njjd en ander kwaad.
Ingezonden stukken.
De lezing van Elize Baart.
Na elkaülr zijn zjj nu beide voor odb opgetreden, die
twee damesdie zoo veel van zich doen hooreD, en
zoo moedig stryden voor de «emancipatie" en de
rechteu der vrouw. Mina Kruseman sprak van dien
strjjd slechts in hare korte inleiding, en naar het
scheen bjjna als tot *captatio benevoUnticetegenover
het publiek; en menigeen wenschte later, dat zjj juist
dien strjjd meer tot haar voornaamste onderwerp had
gemaakt. Elize Baart daarentegen gaf nu wat velen
toen verlangden: inhoud en strekking harer beide
stukken waren geheel aan dien strjjd en die rechten
gewjjd. En in dat opzicht is het ensemble harer twee
11 a^ei «And»
een vui
zedeljjk
vrouwin «Coquet" liet de spreekster als in een
spiegel ons zien, hoe ook zij het vrouwelijk ideaal stelt
in diepte van gevoel, zedelüken ernst en liefde.
Daar we hier te doen hebben met het eigen letter
kundige werk der spreekster, moeten we in de eerste
plaats de stukken zelf korteljjk bespreken, en beginnen
daartoe met het eerste: Coquet."
De «coquette" i6 Atnalia van Reijnen. (De juiste
riling zie men na bij den burgerlijken stand.) In
e figuur wilde de schryfster de lichtzinnigheid en
harteloosheid der coquetterie aan de kaak stellen
en daarin is zjj goed geslaagd. We wyzen slechts op
het gesprek met Mina Swalm, en op Amalia's handel-
wjjs met Deurne en mevrouw Deurne. Maar geen trek
kwam ons in dat opzicht sprekender en fijner voor dan
deze, dat als ten laatste Mina tot Amalia zegt dat
deze toet haar moet medegaan, daar het schandaal met
Deurne haar het verbljjf in de stad onmogeljjk heeft
gemaakt, Amalia hare vriendin tegemoet voert:
«En hij dan? Waarom mag hij hier blijven? Hij is
schuldiger dan ik Ziedaar de liefdeloosheid geteekend
eener coquette, die zichzelve verliefd noemt.
De zwakheid en nietigheid van Deurne wordt naar
verdienste gebrandmerkt.
Mevrouw Deurne is eene heerlyk geteekende figuur,
vol grootheid des geestes aan teederheid gepaard. Hier
was, maar ook werd, goed geschilderd, en verdienstelijk
geacteerd. Dat tooneel bjj den dood van het kiud, en
dat grafbezoek waren juweeltjes. Naar aanleiding van
het laatsteechter ééne opmerkingwaar bljjft de
oplossing van den gespannen toestand, tusschen D. en
diens vrouw, ontstaan door de liefdes-intrigue met
Amalia? Ons dunkt, met de milde heldere denkbeelden
der scbrjjfster, en hare gezonde begrippen omtrent de
jalousie, ware die oplossing inderdaad mogelyk geweest,
en had zjj ook niet mogen ontbreken.
Mina Swalm, de trouwe vriendin, praktisch en ver
standig, maar toch gevoelvol, bepleit voor Amalia's
doovo ooren de rechten der vrouwhet recht op kennis,
om recht te krjjgen tot denken, en niet langer met
bloot geloovcn tevreden te worden gesteld. «Voor de
vrouwen is tegenwoordig alleen het gelooven," zeide de
spreekster, »maar ik eisch voor haar kennis." Wjj
dachten: deelen zjj wel allen die voorkeur? En wij
waren zoo ondeugendonwillekeurig te denken aan
zekere naburige stad, waar de dames naar men zegt,
uit geloovige vereering van zeker prediker, hare tanden
poetBen met de asch van zjjne sigaar.
En nu »oude jongejufvrouw." We hebben hier een
viertal personeneen broêr, die liefdadig is uit plicht,
jegens zjjne drie zusters, Sophie, Julie en Clotilde.
Sophie studeert en denkt, wordt het genadebrood moede,
treedt werkzaam in de wereld op, en emancipeert zich
van deze en van broêr, doch bljjkt later toch ook eene
goede en gevoelige vrouw te zynvol van liefde en
van trouw, zelfs jegens haar overleden echtgenoot.
lotilde trouwt, en is in zoover iets gelukkiger dan
Julie, die niet huwt, »oude jongejufvrouw" wordt en
het slachtoffer is van het onrechtdat de maatschap
pelijke toestanden plegen aan de vrouw. Het wa6 in
aezo schildering van Julie, dat de schryfster al hare
zeggingskrachtal de overtuiging harer denkbeelden
had gelegd. En dat zjj werkelijk gevoelde wat zjj
zeide, dat toonde mejufvrouw Baart als spreekster.
Met talent hoorden we haar betoogenhoe door de
maatschappelijke traditie de vermogens der vrouw ver
drukt verstikt, en door het zoogenaamde fatsoen do
uiting van haar gemoeds- en gevoelsleven gesmoord
worden. «Onverantwoordelijk is het," zeide zij als in
hetzelfde huisgezin het eeDe kind, de jongen, wordt
ontwikkeld ten koste vau het ander, 't meisje. Want
ook de vrouw heeft recht op werk, en op vrijheid
door arbeid." Bjj zulke passages gevoelden wjjhoe
waar het isdat in vele gevallen de vrouw door in
stinkt door gevoel als 't warede waarheid grjjpt
die wjj mannen dikwjjla door lang nadenken niet weten
te bereiken.
Onze algemeene indruk van de voordracht was die
van voldaanheid. We hoorden zachte tooneolen liefe-
lyk en gepast vertolken, en tevens kracht ontwikkelen
waar dit vereischt werd. Wel heeft in dit opzicht
moj. Baart de volkomenheid in de kunst nog verre
van bereikt, doch zjj toont aanleg genoeg om ernaar
te kunnen streven. Sommigen waren minder voldaan,
doch wjj gelooven dat de oorzaak daarvan was eene
te hoog gespannen verwachting omtrent het kunste
naarstalent of de persoonljjkheid der spreekster, en
het niet genoeg bedenken, dat zjj aanvaDgster is.
Vooral bjj toenemende kracht van haar stemorgaan,
en eenige zorg voor meerdere gekuischtheid van taal,
belooft zjj veel voor de toekomst. En als wjj eene
vergelijking moeten maken tusschen haar en Mej.
Kruseman, kennen we haar den eerepalm toe, want
bjj mej. Kruseman was het slechts kunst en talent in
éèn genre nagenoegontwikkeld in een windmolen-
strijd tegen de kritiek, terwjjl de strjjd voor het beginsel
als vlag de lading schjjnt te dekken bjj Mej. Baart
daarentegen is meerdere en in verschillende richtingen
ontwikkelde kunst, die met vuur en geestdrift wprdt
dienstbaar gemaakt aan de zaak, waarvoor zjj strijdt.
Dr. P. S.
Het aanstaande Concert.
Innig overtuigd van den weldadigen invloed van een
goed kerkgezang op het godsdienstig levenneem ik
ae vrjjheid de aandacht te vestigen op het concert
dat op aanstaanden Woensdag-avond door en ten voor-
deele van het kerkeljjk koor zal worden gegeven. Hoe
kort toch ook dat koor nog moge hebben bestaan, het
belooft reeds voor de toekomst veel goeds. Ook in de
godsdienstoefening van den 29sten Maart 11. heeft het
niet weinig bijgedragen tot vermeerdering der stichting,
zoowel door de begeleiding van het gezang der gemeente,
als door hot zingen van den afscheidsgroet aan hem,
aan wiens belangelooze bemoejjingen bet bovenal zjjn
ontstaan en voorspoedige ontwikkeling te danken heeft.
Het aantal zijner leden neemt telkens toe. Zjjne oefe
ningen worden trouw bezocht. Zjjne directenr, de heer
Ezerman, betoont ook in dezen den grootsten jjver,
geljjk de heer Labrand, die met zjjn hoog gewaardeerd
orgelspel het gezang begeleidt. En de onlangs opge
richte voorbereidingsclassewaarin methodisch zang
onderwijs gegeven wordt en die dus op den duur de
gehalte van het koor aanmerkelijk moet verbeteren
telt reeds vele leerlingen. Ik VTees dan ook voor geen
