ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
No. 5517.
Zat ur dag 20 Maart 1875
51steJaarg.
Verschjjnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG. De prps per 3 maanden is f 1,30franco per poBt 1,60.
ADVERTENTIËN 10 Cta. per regel, kannen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden.
Bekend in a k i n g.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie-
rikzee maken bekend:
dat MARINUS FRANKEN, herbergier en stalhouder
in deze gemeente, heeft verzocht, van de gemeente in I
gebruik of eigendom te verkrijgen een gedeelte van
het in de Hooge-Molenstraat uitkomende braudpad,
genaamd *de Mollekan in dezer voege, dut dit i
brandpad voor het grootste gedeelte door hem zal
worden ingenomen, met openlating van een doorgang,
ter breedte van anderhalven meter aan het begin van J
liet brandpad, en van één meter in het midden en aan
het einde van dat pad.
Zy noodigen allen, die tegen eene inwilliging van
dat verzoek bezwaren hebben intebrengen, of mcenen
daardoor in hunne regten of belangen te worden ver-
kort of benadeeld, zichblune» veertiendagen
nu de dagteekening dezer bekendmaking by hen aan te
melden.
Zibrikzee, den 17 Maart 1875.
De burgemeester en Wethouders
v. CITTERS.
De Secretaris,
J. P. N. ERMERINS.
BEKEN DMA KING.
NATIONALE MILITIE.
Tweede Zitting van den Militieraad.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van de
gemeente Zierikzee
Brengen ter kennis van de lotelingen dezer gemeente
behoorende tot de ligting van het jaar 1875 die door
don militieraad voor de dienst der militie zjjn aan
gewezen of omtrent welka nog geene uitspraak ia
gedaandat die raad op Dingsiiag «Ion
13 A-pril des voormiddags te 9'/, uur,
te Middelburgin de Abdjj aldaar, eene TWEEDE
ZITTING zal houden, om uitspraak te doen omtrent
alle in de eerste zitting niet afgedane zaken, alsmede
omtrent hen die als plaatsveroangers of nummerver-
wisselaarx verlangen op to tredenon datbjjaldicn
nopens hunne redenen van vrjjstelling nog geene uit
spraak is gedaan of zij zich in do dienst der militie
wenschen te doen vervangenzy op gemelden tjjd voor
den militieraad moeten verschenen vergezeld van de
personendie als plaatsvervangers of nummerverwis-
selaars voor hen verlangen op te tredenen voorzien
van de navolgende stukken
1wat den plaatsvervanger betreft
a. van een gotuigschrift dat hjj is ingezetenon
gehuwd of kinderloos weduwnaar, niet beneden
de 21 jaren ouden dat hjj een goed gedrag
heeft geleid. (Dit getuigschrift wordt afgegeven
door den Burgemeester).
b. van het bewjjsdat bjj zjjne pligten ten aaozien
van de militie heeft volbragt, of dat bjj er
geene te volbreogen had.
c. indion hy vroeger als militair of op 's lands vloot
raogt hebben gediendvan een bewjjs van ont
slag en een getuigschrift van goed gedrag, af
gegeven door den kommandant van bet korps
waarbjj hy laatsteljjk heeft gediend. (Dit ge
tuigschrift kan bjj dien kommandant worden
aangevraagd).
d. zoo hij minderjarig isvan een bewijs van toe
stemming van zjjn vader of vooga, om als
plaatsvervanger op te treden.
2.° wat den nummerverwisselaar betreft:
van een bewijs, afgegeven door den Burgemeester
der gemeentewaar bjj voor de militie is inge
schreven en onder anderen inhoudendedat hjj
tot dusverre tot geene dienst bjj de militie is
vejpligt geweest:
van de hierboven oncler lett. c. en d. vermelde
stukken
c. zoo hjj voor de militie is ingeschreven binnen
eene gemeente van een ander militie-districti
dan waartoe de loteling behoortwiens dienst
hjj verlangt waar te nemenvan een door den
voorzitter van den militieraad van dat district
afgegeven uittreksel uit het lotingsregister
waarop hjj voorkomtbevattende de daarin te
zjjnen aanzien vermelde opgaven.
Nadat de persoon, die als plaatsvervanger of num
merverwisselaar zal optreden als zoodanig i9 toege
laten zal door of van wege den lotelingdie zich
doet vervangenaan den militieraad moeten worden
overgelegd een afschrift van de notariële akte van
overeenkomst over de vervanging in de dienst;
Tot afgifte van de stukken hierboven onder 1 a
eh d en 2 a bedoeldzal op Maandag den 5 April
eerstkomende, des vooïmiddags van 10 tot 12 uur,
in een der lokalen van bet gemeentehuis zitting worden
gehouden. Die als plaatsvervanger veriangt op te tre
den zal alsdan vergezeld moeten zijn van twee bij
den Burgemeester bekende en ter goeder naam en faam
staande meerderjarige ingezetenen die de vereischte
verklaring omtrent het gedrag enz. van den plaats
vervanger kunnen afleggen en onderteekenen.
Zierikzee, den 17 Maart 1875.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd
v. CITTERS.
De Secretaris,
J. P. N. ERMERINS.
ven goederep zal vrjj aanzienlijk zjjn. Het bandjir-
afleidingskanaal waarvoor op de begrooting een som
van vier ton is beschikbaar gesteldbljjft nog steeds
behooren tot do onvervulde wenschen.
ÜMslunb.
In een der groote steden van het district Kiew in
Rusland werden onlangs op de straat een drietal pas
geboren kinderen gevonden. Iu de luren der kleinen
stak een brief aan den kommandant van het plaatse
lijk garnizoen. Die letteren gaven een opheldering
van het sombere drama. De moeder woonde rustig
en tevreden in de stad en voorzag door eerljjke mid
delen in haar levensonderhond totdat een jong officier
haar leerde kennen en haar het hoofd op hol bragt.
De ongelukkige vrouw bezweekmet het gevolg dat
haar, volgens eigen bekentenis, onder onnoemeljjke
smartendrie kinderen geboren werdendie zij thans
aan de zorgen van den jongen officier opdroeg. De
wanhopige moeder zelve zocht een toevlugt onder het
jjs der rivier.
Nieuwstijdingen.
Aan het Mail-overzigt van de Java-Bode ontlee-
nen wjj het volgende
De schadedoor de modder-bandjir te Blitaï aange-
rigt, moet nanzienljjk zjjn, hoewel de tabaksonder-
nemingen betrekkelijk weinig geleden hebben. Volgens
een telegram aan de Kamer van Koophandel te Soe-
rabaja zouden van de onderneming-Bezier 150van
Kaoeman 130 pikols tabak verloren zjjn gegaan terwijl
verscheidene droogschuren zouden zijn weggespoeld.
In datzelfde telegram vindt men vermeld dat de schade
in de Chineesche Kamp f 20,000 bedraagten dat de
overige schade niet te begrooten is.
Zooveel is echter zeker dat op de arme inlandsche
bevolking nagenoeg den geheelen druk dezer ramp zal
neerkomen. Een 15-tal dessa's is geheel verwoestin
een 40-tal dessa's groote schade aangerigt, sawahs
onbruikbaarmenscbenlevens verlorenduizenden van
woniDg en alles wat zjj bezaten beroofd een ander deel
der bevolking met het vee gevluchtziedaar de ellende
door de bandjir veroorzaakt.
Samarang heeft weer veel van bandjirs te lüden.
In den avond van den 27sten Januarjj jl. stond een
groot gedeelte van het Chineesche kamp onder water
zoo zelfs dat op sommige plaatsen het water twee
voet hoog in de huizen stond. De schade aan bedor
De Sultan van Turkjje heeft een civiele ljist van
14,400,000welk inkomen echter door willekeurige
toelagen ten zijnen bate tot ƒ24,000,000 Btjjgt. De
Sultan spjjst altijd alleen. Zjjn diner bestaat uit 94
schotels en wordt op 10 plaatsen in het paleis geljjker-
tjjd gereed gezetomdat men niet weet waar het den
vorst zal behagen te eten. Hjj beeft 800 paarden en
700 vrouwen, die door 350 wachters worden bewaard.
Jaarljjks worden voor deze huishouding 40,000 ossen
geslagt. Dageljjks worden door de leveranciers 200
schapen naar de keukens gebragtbenevens 100 lam
meren 10 kalveren, 200 hoenders, 400 stuks kleiner
gevogelte, 100 paar duiven en 50 ganzen. In Klein-
Aziè' heersebt hongersnood.
JFrattfirtjé.
23eigU.
van 15 April a. s., op zjjn verzoek, eervol ontslag
verleend uit zjjn betrekking van jjker der matenge-
wigten en weegwerktnigenbehoudens aanspraak op
pensioen.
Naar wjj vernemen is Dingsdag jl. te 's Hage
gearresteerd J. M. Welters laatst wonende te Neuzen,
omtrent wien onlangs is medegedeelddat hjj zich op
28 Febr. 11. te Selzaete zou hebben schuldig gemaakt
aan poging tot moord op G. B.mede te Neuzen
woonachtig.
De gepensioneerde late luitenant der infanterie
Wilhelm Comfurius, ridder der militaire Willemsorde,
die bjj de bestorming en inneming van de missigit
bjj den kraton van Atchin op 6 Januarjj 1874 door een
Atchinees kogelschot zijuo heide oogen verloor, is den
llden Maart te Rotterdam in het huwelijk getreden
met mejufvrouw G. M. de Vries.
In Maart 1825 werd de soldaat J. D. Frings, te
'sBosch, wegens blindheid gegageerd met 136 en
thans op 82jarigen leeftjjd trekt hjj nog altijd zjjn gage-
ment. Deze heeft dus zjjn 50jarig genot van pensioen
mogen herdenken.
Te Nieuw-Bejjerland is dezer dagen de 21-jarige
dochter van den schipper J. de Bes van Alblasserdam,
terwijl zjj op het dek bezig was in eon tobbe goed te
wasschenhiermede over boord gevallen. Haar 14-ja-
rige broederbeneden in het schip zjjnde, 6nelt dadeljjk
naar boven en steekt haar een boom toe doch wegens
den sterken stroom moest bij dezen laten glippen
daar hjj anders zelf over boord gegaan zou zijn. Hjj
verliest echter geen oogenblik zjjne tegenwoordigheid
van geest, want dadeljjk werpt hjj naar vervolgens
een touw toe, dat zjj gelukkig grjjpt. Met de grootste
krachtsinspanning van beidenen eerst nadat zjj het
touw gedurende ruim een kwartier in het water had
vastgehoudengelukte het haar aan boord te komen.
Tjjdens het ongeval was de vader wegens zaken
afwezig.
T E L EG R A M.
Te Parjjs is een proef genomen, die, daar zjj zeer
gelukkig geslaagd isvan veel belang kan worden
feacht. Twee paarden voor een rjjtuig gespannen wer
en to midden van een dolle vaart, plotseling, door
een enkele beweging van don koetsier van een veer,
losgemaakt van net rjjtuigdat met een vernuftig
uitgedachte rem pal bleef staanterwjjl de paarden
ontdaan van den lastspoedig hun vaart temperden
en gevat werden. De wjj zewaarop de paarden zoo
op eens van het rjjtuig kunnen worden gescheiden
moet eenvoudig, maar bjjzonder gelukkig govonden zjjn.
<Dw Backtand,
Koriyn 17 Maart. Volgens de Post verlangt
Spanje de uitleveringwegens gewoon misdrjjfvan
Alphonsus, don broeder van don Carlos, die zich in
Duitschlaud bevindt-, het Duitsche Rjjk evenwel heeft
?;een uitleverings-tractaat met Spanjo, wel de afzonder-
jjke Duitsche staten.
Voor eenige dagen is op de teekenncademie te Ber-
ljjn 't volgende voorgevallen: Eon 16jarigo leerling
wilde zich op zjjn stool nederzetten, toen een zjjner
makkers uit moedwil een potlood onder bem op don
stoel hield. De scherpe punt drong in 't lig^baaui van
den knaap door, brak af en bleef er in zitten. De ver
wonde maakte van 't geval geen melding, tot hjj ein-
doljjk zoo veel pjjn gevoeldedat hjj het niet langor
verzwjjgen kon cd er een dokter bjjgohaald werd. Deze
achtte de verwonding ten zeerste gevnarljjk en riep de
holp in van een der bekwaamste Berljjnscho operateurs.
De operatie werd gedaan, de punt werd te voorschjjn
gebragt, maar Vrjjdag reeds is de knaap gestorven.
üi-iiNMel, 15 Maart. De Koning en de Ministers
hebben de Gentscbe deputatie ontvangen die de band-
having van de conventie betrekkelijk tot de haven van
Terneuzen kwam verzoeken; aan de deputatie werden
de gunstigste verzekeringen gegeven. De heer Malou
zeicle o. a.»Laten wjj onzen noordeljjken broeders
dankbaar zjjnBelgië beeft te dezer zake meer ver
kregen, dan het regt bad te vorderen." De deputatie
is zeer tevreden vertrokken. Ten drie ure is de Ant-
werpsche deputatio ten gehoore ontvangen; deze, welke
de intrekking van de overeenkomst kwam vragen, beeft
minder voldaan het paleis verlaten.
De Etoil Beige verhaalt van een merkwaardige
weddingschap. Een kapitein van het Belgische leger
heeft gewed, dat hjj 100 kogels in een schijf van één
meter middellijn zou schietenbinnen een tjjdsverloop
van 3 uren (dus voor ieder schot slechts 1.8 minuut
tjjds)op een afstand van 300 pas. Zondag heeft hij
de weddenschap gewonnenin 2 uur 13 minuten (dus
per schot slechts 1.33 minuut) had hjj zijne 100 kogels
in de schjjf geschoten. Eene bijzonderheid is verder
dat de uitstekende schutter alle schoten uit hetzelfde
geweer afvnurde, zonder dat dit behoefde schoonge
maakt te worden.
flcfrerlttnïi.
's f 16 Maart. Het provin
ciaal geTegtshof van Noord-Brabant heeft bjj de be
handeling der Moerdjjksche quaestie het appèl van Ds.
Kocking niet ontvankelijk verklaard.
15 Maart. Heden zijn bjj bet
gemeentebestuur alhier officieel ontvangen de door
onze ingezetenen met groot verlangen tegemoet geziene
plans en bestekken voor een droog dokdoor den
hoofdingenieur J. Dirkste Amsterdam opgemaakt.
19 Maart. Het prov. geregtsbof
in Zeeland heeft heden uitspraak gedaan in de zaak
der rebellie te St.-Philip9land.
Het hof heeft veroordeeldL. H. M. OeenseW.
Moeliker en D. van Bloois tot eene gevangenisstraf
van 6 maanden; 7'. Bosser tot eene gevangenisstraf-
van 4 maanden; t'. Romijn, A. Melisse, M. Verwijs,
M. den Oude, P. Kempeneer s tot eene gevangenisstraf
van 3 maanden, terwjjl de overige beklaagden zijn
De beklaagde Janna Faasse is wegens niet verschjj-
ning verklaard wederspannig aan de wet
Zierikzee, 19 Maart. Gisteren heeft alhier plaats
gehad de openiDg der Inschrjjvingsbiljetten voor de ten
behoeve het Waterschap Schouwen uitgescbrevene
Geldleening ad ƒ31500, ad 95 pCt., rentende 4ten
honderd, verdeeld in 63 aandeelen van ƒ500.
Er was ingeschreven voor 77 aandeelen en is aan de
ins chrjjvers boven de twee aandeelen ongeveer drie
vierde en aan die voor een en twee aandeelen het
volle bedrag van hunne inschrjjving toegekend.
Bjj koninklijk besluit is bet maximum van be
zoldiging der ambtenaren en bedienden bjj de provin
ciale griffiën nader vastgesteld als volgt
Commies 2200 adjunct-commies le klasse 1700,
adjunct-commies 2e klasse 1200, eerste klerk ƒ800,
tweede klerk 600buitengewoon beambte 350
bodeconcierge 800 vaste knécht 450 buitenge
woon bediende 250.
Z. M. heeft aan den heer F, Nagtglasmet ingang
'isGruveuhHKe, 19 Maart.
(Tu-eede Kamer.) De Minister van Oorlog heeft uit
de vestingbegrooting de memorieposten teruggenomen.
De commissie van Rapporteurs wilde door een ander
amendement aan de begrooting geheel het karakter
eener Credietwei gevenwaartegen de Ministers van
Oorlog en van Binnenlandsche Zaken zich ten sterkste
verklaardenzoadat sommigen meenden dat de Regee
ring daarvan een kabinetakweatie maakte. Op dien
grond werd bot amendement ingetrokkendoch weder
opgenomen door graaf wan Zuijlenwaarna het ten
slotte werd verworpen met 58 tegen 10 stemmen.
>Toen in den loop van het debat het gevoelen werd
uitgesprokendatwat ook gebeurde, deze Minister
van Oorlog toch niet kon aanbljjven, gaf die Minister
teekenen van instemming.
Na discussie over de onderdedenwerd de begrooting
ten slotte mtuigeiiaupoti met 53 tegen 17 stemmen.
Kerlcnieuwsi.
Beroepen bü de Herv. gem. te GoesDs. J. Brum-
melkamppred. te Veenendaalte Rotterdam
Ds. Huet, pred. te Dirksland.
Aangenomen het beroep naar Midsland op het eil.
Terschelling, door ds. W. Wouters, pred. te Baarland.
G»*monj{«le lierlgtcn.
Men zegt, dat afgekeurd gruiBbrood voor den alge-
meenen armen tot een prijsje te koop is bjj een bakker
te W. Ook zegt men aat zeker bejaard man aldaar
er grootsch op isdat men hem als kiezer voor den
gemeenteraad nog niet missen wilal geeft zjjn aan
slag hem geen regt meer daar op. Een man te W.,
die zjjn heil in allerlei soort van godsdienst zoekt, iB
nuin plaats van tot de Mormonen over te gaanop
het idéé gekomenom zonder vrouw en kinderen te
leven maar bjj blijkt nog al veranderljjk te zjjn.
Een groenboer te Èlle. is dezer dagen leeljjk in eene
Oud-Sabbiugsche mollcval geloopeneu beeft erg zjjn
scheen bezeerdterwjjl men vreest dat bjj ongeschikt
zal worden om langer in het leger van kapitein Schraap-
hans te dienen. Een jongmensch te Ca. zegt dat
bet maar vreemd valt zoo niet nageloopen te worden
als bjj zjjne eerste verkeering, daar die ouders zoo
teer zjjn, dat zjj niet kunnen verdragen dat bij in het
zonnetje in den zuiden wind wandel. Heintje aldaar
zegtdat hjj nu weder iets in het oog heeft gehad
dat hem zeer beviel, daar is nu niets meer aaD te
doen. »Nu heb ik het maar eens regt naar mjjn
zinzegt een bakkers-zoon te Kamperland>nu ik
eene boeren-dochter heb, hoewel het maar een meisje
van 14 jaar ismaar van kleine plantjes komen groote
boomen." Een schoenmaker te Sommelsdjjk wordt
aangeraden, zooveel gezelschap niet bjj zich in huis te
nemen want de buren hebben aan den huisbaas er
over geklaagden zal de huur opgezegd wordenals
hjj dat niet nalaat. Eene werkmeid te Sommelsdjjk
moest zich zoo mooi niet aankleeden om een kleer
maker in den emmer tc krijgenwant hjj wil haar
toch niet meer hebben. De ondermeester te K
mag wel wat voorzigtig zijn met dat zwarte dame
tje aan den straatwegwant zij zal hem in een
strik vangen, zegt zjj, en dat zou voor hem zeer onge
lukkig kunnen worden. Een timmermans-knecht te
Vrouwenpolder ia zeer in zjjn schik nu hjj eene oud
bejaarde gevonden heeft te O. S.maar dat zal ook
van geen langen duur zijn. Te Cortgene wordt een
arbeiders-zoon aangeradendes Zondags niet naar Co-
ljjn9plaat te komen, om zooveel Blokjes te drinken.
Want zooveel dorst, maar weinig geld
Daar zijn de meisjes niet op gesteld.
Ingezonden stulcken.
Margaretba More's Dagboek.
(15SS-1535.)
Naar aanleiding van 't kleine citaat uit Margaretha
More's Dagboek dat. ik mjj in de lezing van Woensdag
den lOn Maart veroorloofde, is mjj de vraag gedaan
of het bewuste boekjen over 't eebeel beantwoordt aan
de schoonheid van het gegeven tooneel in den Tower
Ik wil op die vraag een weinig uitvoerig antwoorden
als mijne aanwjjzing er toe kan bjjdragen,datmeerdere
lezers bet gezegde Dagboek eens openenzal ik mjj
verheugenwant ik weetdat de lectuur ervan
evenveel uren van 't reinste genot schenktals we er
ons in vermeien,
Thomas More was, onder Hendrik VIII, tot Kanse
lier opgeklommen. Niet uit zucht om eene staatkundige
rol te spelenwas More het tooneel opgegaangeen
ambtsbejag had hem aan 't Hof gebracht. Rustig
levende voor zjjne studievoor de opvoeding zjjner
kinderenvoor natuurschoon en zijne vrienden, was
Morus in 't eerst zelfs niet te bewegen zijne buiten
woning te Chelsea voor 't woelige middelpunt van
Londen te verlaten. Maar de aanmaningen van zijn
vorst en zjjne vrienden hadden eindelijk, in vereende
pogingen met de wenschen van zjjn gezin, gezegevierd,
en het stille landhuis werd aan de beslommeringen
van 't politieke loven geofferd. Hoe de Kanselier met
den dag in aanzien klom en roemboe vorst en volk
zijne bekwaamheden en edele beginsels waardeerden
hoe èn de familie èn de vrienden zich verzadigden aan
de teugen uit den kelk van 's vaders eer
Op de dagen van roem en grootheid volgden de dagen
van beproeving en vernedering. De storm was bestemd
over 't hoofd van den Kanselier Iob te barsten. Hen
drik VHI was zijne gemalinde schoone weduwe zijns
broedersmoede gewordenom de schoone Anna
Bolein te huwen moest hjj zich van baar ontdoen.
Evenwelwie ook hunne hand mochten leenen om
den vorst in zijn zinneljjk opzet te vleien niet alzoo
de Kanselier. Toen de kuiperpen der onzedelijkheid
een aanvang namentrad More terugon stelae hjj
't groot-zegel in 's Konings handen om tot de huiaeljjke
rust in de buitenwoning terug te keeren.
Intusschen had 's Koning» onwettig huweljjk een
spoedigen voortgang en zelfs kwam men van de eene
ongerechtigheid tot de andere. De wettige erfgenaam,
de oudste dochter van Hendriks eerste gadewerd
van de troonsopvolging uitgesloten en de dochter der
boelin met dit recht bedeeld. Den tegenstand van
moedige mannen zou men wel knotten. Al wie zich
slechts met woord of daad tegen de nieuwe orde van
zaken durfde verzetten moest de strengste straffen te
gemoet zien. En inderdaad het bleef niet bjj bedrei
gingen. Maar 't edelste slachtoffer zou Thomas Morus
worden. Niet lang mocht de edele helddie om zjjne
beginselen te redden de grootheid der wereld had
versmaadin zjjn gezin 't genot der studie en des
huiseljjken levens smaken. In den kerker met den
weerspannige, die geweten genoeg had om de eeden
te weigeren, waartoe men hem wilde noodzaken en welke
eeden zjjne goedkeuring eischten over daden van den
meest wederrechteljjken en onzedeljjken aard. Veertien
lange maanden zuchtte Morus iu den kerker. Aan
zjjn ljjden werd eerst een einde gemaakt toen de ge
rechtelijke moord aan hem voltrokken werd waartoe
hij werd veroordeeld door 'tzelfde gerechtshof, dat
hem op den voorzittersstoel had gekend.
Hoe de tjjding van dit ongelukkig lot 's mans vrien
den door de ziel sneedhoe ze een nameloos leed
bracht over de zielsbeminde dochter van den veroor
deelde. Maar Margaretha More weet groot te zjjn als
haar vader. Nog op den droeven tocht naar 't schavot
waagt zy het door de menigte heen te dringen om
den dierbaren martelaar een laatste woord van troost
toe te sprekeneen laatste bljjk van onuitsprekelijke
kinderliefde te geven. En zelfs na den gerechteljjken
moord zal Margaretha haar mannenhart, door dochter-
ljjke liefde gespoord weten te toonen. Heilig had zjj
zich voorgenomen ten minste het hoofd haars vaders
aan de schande der tentoonstelling te onttrekken. In
't midden van den nacht waagt ze zich daartoe naar
'tschavot en 't opzet gelukt haar.
Tot zoo ver en in korte trekken de eigenljjke ge
schiedenis de mededeeling van zuiver historische
feiten, die de schrijfster van 't bovengenoemde boekjen
in den Dagboekvorm een weinig romantisch inkleedt.
Het zjj me vergund enkele lichtzijden van haar verhaal
aan te wjj zen slechts enkelezeg ikwant het
boekjen is van de eerste tot de laatste bladzjjde een
meesterstukken. Morus' oudste dochter, do reeds ge
noemde Margaretha, is de schrijfster van 't Dagboek.
Dat is een goede greep. N a vernemen we al de liefde
al do openhartigheid, al de kleine genietingen en te
kortkomingen des gezins. Het dagboek deelt alleB mee
en houdt niets terug. De gesprekken tusscben Eras
mus en Morus over de belangen en raadselen van
staat en kerkworden afgewisseld door de onbegrjj-
peljjk meesterlijke teekening van 't zielkundig proces
in Margaretba's minnaar en lateren echtvriend
van William Roper, die besmet is door den omgang
met Erasmus en geen rust meer vindt voor zjjn aoor
twjjfel geslingerd gemoed.
Wjj leven mede met al de personendie we te
Chelsea ontmoeten. Als de meisjens gaan spelevaren en
in 't hooiland 't gansche gezin bjjeon is, en Erasmus
ook cn William, dan zjjn we getuigen van al 't genot
en al de schoonheid der natuur, om echter ook dat
vrecBeljjke vermoeden in onzen geest te bewaren, dat
de oude Morus, die met het hoofd op den schoot zjjner
dochter beeft gerust, nog eenmaal als Marga
retha in later jaren met den gewezen huisnar Pateson
den nachteljjken tocht naar de Londenbrug doet om
vaders hoofd in haar schoot op te vangen, herinneren
we ons 't spel op 't hooiland.
Naast de scherts deB levens staat de ernst. Niet
alleen de zorgen voor 't gezin, voor de huiseljjke be
hoeften, die b.v. de meisjens aan de karnton brengt om
onder een Latjjnsch deuntjen de boter naar boven te
brengen maar ook de lust tot studie eu inspanning
en geestbeschaving in 't stille boekvertrek, waar de
classieke schrijvers worden beoefend, trekt ons aan, en
't eene schier met onweerstaanbaarder macht dan
't andere.
Hoe verkwikkeljjk is dat leven in Morus' gezin;
hoe rein 't geestesgenot, hetwelk daar wordt gesmaakt.
Wat al tegenstrijdigheid zelfs, die den liefdeband nog
te sterker doet gevoelen. Als de oude Morus nog in
de stille woning op 't land leeft en zich buiten de staat
kundige kringen houdt, is cr maar één wensch op de
lippen der vrienden en der huisgenootenden edelen
Morus wil men een roemvol loven zien leiden. Straks
echter als de kanselier dag aan dag noodig heeft om
zijne bezigheden af te doen, is de dag, die hem onder
de zijnen brengt, een feestdag. Zelfs Margaretha heeft
na de woorden van Erasmus ten opzichte van heur
vaders levensbestemming, denzelfden wensch als al do
anderen. Och, dat het haar bespaard ware mede te
hebben bjjgedragen tot Morus' roem in de staatkundige
wereld.
Een enkel punt uit die levensjaren nog. More heeft,
tjjdens hjj 't groot-zegel bewaardeeen nar, Pateson.
Dat was zoo 't gebruik. Maar welk een nar? Een man,
die zijn mond niet opent dan om woorden van levens
wijsheid in den diepsten zin te spreken; een man, die
der famielje getrouw bljjft ook in de ure des beproevens,
die Margaretha bjjstaat in den nacbt op de Londenbrug I
Schoon is alles in dit Dagboek, maar aangrijpend
wordt het verhaalals we tot de periode komen van
Morus gevangenschap. De eenvoudige echtgenoote van
Morus verhaalt haar afscheid van den geliefden man
in den Tower en daarna de begaafde Margaretba.
Welk verschil in diepte. Morus' echtgenoote, die zich
niet begrijpen kandat de gevangene eene andere
meening hoeft over de zaak des konings dan de anderen
van 't Hof; Margaretha, die in staat zijn zou tot dezelfde
opoffering voor haar beginsel, het beginsel haars vaders
*t eene is even diep naief-melancholi9ch als 't andore
aangrijpend-humoristisch.
Zoo zou ik kunnen voortgaan en aan mjjne pen, die
mjjne indrukken van Margaretha Morus dagboek gaarne
vertolken wil, vrjj spel laten. Ik zal mij bedwingen
en den lezer hetzelfde genot toewenschen bij de lectuur,
hetwelk ik heb gesmaakt.
Eenvoud en waarheidzielsgrootheid en adel des
geestes, worden overal gewaardeerd, maar zjj voeren
ons tot bewondering, zij verheffen ons, indien zjj in zoo
overweldigende schoonheid tot ons komen, als in bet
kunstrijke boekje, waarvan ik slechts noode afscheid
neem.
Zierjksee, A. W. STELLWAGEN.
14 Maart '75.