West-Brabantse bietentelers kiezen bewust voor
kwaliteitsras Winner: "Het gaat om wat wordt uitbetaald..."
Mammoet-kruiswoordpuzzel
«J4
Kerstpuzzel met spreuk
Beregenen
Als een huis...
Akkerbouwpoot
Kwaliteitsras
Geen krimp...
Echte suikerbiet...
DONDERDAG 23 DECEMBER 1993
HORIZONTAAL
1 feestmaand; 6 zangstem; 8 pl. in Drente;
13 geestelijk lied; 17 naaldboom; 20 Chr.
feest; 26 mnl. vogel; 27 godin v.d. dage
raad; 28 halfaap; 29 wièr; 30 eikeschors;
32 soort sluiting; 33 kruimelig; 34 reeds;
35 slot; 36 bezit v.e. boer; 38 pers. vnw.;
39 loefzijde; 40 omroepbedrijf; 43 naald
boom; 45 noot; 46 testament; 48 rund;
49 deel v.e vistuig; 50 familielid; 53 sport
man; 55 hoofddeksel; 57 Gode zij lof; 60
uitroep; 62 achter; 63 regiment; 64 deel
v.e. torenbei; 66 gauw verslijtend; 67
pruik; 69 Mijne heren; 71 op dezelfde wij
ze; 72 uiting van vrolijkheid; 74 kweker;
76 slaapplaats; 77 standvastig; 78 woon
boot; 80 interest; 82 hoefdier; 84 grieze
lig; 85 deel v.h. jaar; 86 inw. orgaan; 88
kerstversiering; 90 kader; 93 visje; 95 in
dien; 97 titel; 98 mand; 100 etensberei-
der; 101 kompleet; 104 rustig; 106
insekteneter; 108 huisdier; 110 beweegba
re afsluiting; 112 laatsleden; 114 kever;
115 familielid; 116 maanstand; 118 water;
120 inhoudsmaat; 121 bloedvat; 123
daar; 124 metaalsoort; 127 houding; 129
echtbreuk; 132 links; 136 vragend vnw.;
137 gevangenis; 139 de dato; 140 zee
zoogdier; 142 pl. in Gelderland; 145 me
taal; 146 pl. in Drente; 147 wintersport;
150 groot water; 151 onder; 153 uitge
teld; 154 boom; 156 fysica; 158 onder
zoekscentrum; 159 voegwoord; 160 huid;
162 vernis; 164 klomp; 168 voorzetsel;
169 noot; 170 afstand; 174 schacht; 176
haast; 178 ter attentie van; 180 domme
vrouw; 181 aankomend; 182 voor drie
stemmen; 185 opdracht; 189 briefaanhef;
191 lor; 192 bleek; 193 Fr. lidwoord; 194
derhalve; 196 broodsoort; 198 overblijfsel;
200 stand der edelen; 201 opening; 203
luizeëi; 205 keukengerei; 206 pijn; 207 pl.
in Gelderland; 209 beteuterd; 211 voorzet
sel; 212 bep. vrije periode; 213 voordat;
214 open plek in het bos; 215 verpak
kingsmiddel; 216 apparaat; 219 pl. ixl.
N.O.Polder; 221 honingdrank; 223 rivier
roofvis; 226 honderas; 227 godin vd. vre
de; 230 troep; 233 hetzelfde; 235 ut retro;
236 graansoort; 237 zuur; 239 elektr.
traktie; 240 onder welke; 241 militair; 242
onmeetbaar getal; 245 bijb. plaats; 246
dwarshout; 248 rustend; 250 neerslag;
252 eetgerei; 254 hemellichaam; 257
mestvork; 260 Eur. land; 262 leider; 265
lynx; 266 offertafel; 268 aanw. vnw.; 269
uitroep; 270 gemis; 272 ogenblik; 273
noot; 274 toespijs; 275 schamele woning;
277 noot; 278 voorzetsel; 279 gebaar;
280 bundel; 282 koning-keizer; 283 ver
voermiddel; 284 pl. in Friesland; 286
luisterrijk; 287 insekteneter; 289 afgemat;
290 bitter; 291 schil; 292 mislukking; 294
plooi; 297 kei; 302 heiligenbeeld; 306
roep; 309 spil: 311 Eng. titel; 312 streek in
N-Brabant; 313 tweemaal; 314 eerwaarde
heer; 316 loopvogel; 317 bergweide; 318
dieregeluid; 319 4e naamval; 321 bouw
vallig; 323 mak; 324 voorzetsel; 326
hechtenis; 328 bloem; 329 rookwaar; 331
scheepsuitrusting; 332 model; 333
vr.kon. titel; 335 Oostkust van Sumatra;
336 kroot; 337 Rijksuniversiteit; 339 ijzer;
340 "uitgesloten aansprakelijkheid; 341
lofdicht; 343 bijb. vrouw; 346 wegkant;
348 ten bedrage van; 350 deel van Ameri
ka; 351 tijdelijk; 352 stuurboord; 354 kin
derjuffrouw; 357 spoed; 359 schijnsel;
361 uitroep van afschuw; 362 psalmdich
ter; 364 tussen; 366 vaste regel; 367 vis
je; 369 grote warmte; 370 deel v.e. fles;
373 gewijzigde vorm; 375 duin; 377 na
kroost; 378 kunstprodukt; 380 ijzeren
mondstuk; 381 blaasinstrument; 385 ont
sloten; 387 beteuterd; 388 bejaard; 390
kerst-sprookjesfiguur; 394 hoofd vb.
klooster; 397 gemeente; 398 slang; 400
bezittelijk vnw.; 401 Israëlitisch; 402 win-
tervoertuig; 403 smerig; 404 deel ve.
fiets; 405 zangstuk; 407 enthousiasteling;
409 duw; 410 oude maat; 411 pl. in Over
ijssel; 412 vrolijk; 413 Rijksgrens; 414
vlug; 415 doghond; 416 titel; 417 bijb.
vrouw; 419 drinkgerei; 421 mijns inziens;
422 knaagdier; 423 deel vxl. mond; 424
zuiver; 426 vluchtige stof; 428 deksel;
429 soort onderwijs; 430 klaar; 432 soort
slee; 434 zeezoogdier; 435 niets; 439 tu
ren; 443 vogeleigenschap; 445 vr. maat;
446 kajuit; 447 ongunstig; 448 het volk;
454 draaghemel; 459 samentr. v.h. mid
denrif; 460 Leger des Heils; 462 tot af
scheid; 463 bijenhouder; 464 nederduits;
466 onderdompeling; 467 laatstgenoem
de; 468 rivier in Rusland; 469 muurholte;
471 platina; 472 deel v.h. fornuis; 473
keukenkruid; 476 niets; 478 berggeit; 481
hoefdier; 483 platvis; 485 begroeide zand
grond; 487 wolpluisje; 490 zuiver; 492
zuivelprodukt; 494 kleur; 496 verbods
recht; 497 zuivelprodukt; 499 hoende
rachtige; 500 compagnie; 502
windrichting; 504 sleutel; 506 noodsein;
508 uiterlijk; 509 verhoogde toon; 510 pl.
in N-Brabant; 512 voorzetsel; 513 onder
nemingsraad; 514 dieregeluid; 516 rivier in
Afrika; 517 plotseling; 520 sinds; 523
koopvaardijschip; 524 dieregeluid; 525
nikkel; 526 bevel; 528 pl. op Ameland;
530 naar; 533 ten hoogste; 535 flard;
536 te zijner plaatse: 537 dierenverblijf
plaats; 538 familielid; 540 spraak; 542 au
tobrandstof; 543 vogel; 544
langspeelplaat; 546 God; 547 mondwa
ter; 549 als onder; 550 werkplaats; 552
deel v.d. arm; 554 precies; 555 pl. in Lim
burg; 557 scheepskapitein; 559 familielid;
560 nadeel; 562 vliegtuigbrandstof; 563
wig; 564 grappenmaker; 565 naaigerei;
566 kleefstof; 567 schaatssport.
VERTIKAAL:
1 droog; 2 tussenwoord; 3 Ned. rivier; 4
kerstversiering; 5 voegwoord; 6 aanbie
ding; 7 levenslucht; 9 staart; 10 schr. over
horing; 11 bar; 12 hechtmateriaal; 13
boom; 14 zeelt; 15 advocaat-generaal; 16
deel v.h. jaar; 18 droogoven; 19 namaak;
21 daar; 22 koraalbank; 23 dierenverblijf;
24 techn. school; 25 noot; 27 landbouw
grond; 31 uitgedorst graan; 35 hemel
geest; 36 land; 37 pl. o.d. Veluwe; 41
Spaanse uitroep; 42 Griekse letter; 44
scheepseigenaar; 47 tijdrekening; 48 on
der andere; 49 mager; 51 aardkleur; 52 or
de; 53 volmaakt verstandig; 54 bijb.
schriftgeleerde; 56 hemellichaam; 58 af
stand; 59 regelmatige reeks; 61 pl. in Bel
gië; 62 Ned. provincie; 63 koorzang; 65
waterdoorlatend; 66 goedzak; 68 bevel;
70 dat is; 71 meditatievorm; 73 gewichtje;
74 voorzetsel; 75 veerkracht; 76 snavel;
79 vervoersonderneming; 80 opstootje;
81 ieder; 83 zijns inziens; 85 pers. vnw.;
87 zoogdier; 88 stationsstoep; 89 dat is;
91 heilige; 92 verdelingsgetal; 94 stem;
96 aansporing; 98 bruto-registerton; 99
vlak; 101 meetk. term; 102 laagte; 103 in-
sekt; 105 bergplaats; 107 grondsoort; 109
deel v.e. boom; 111 Amor; 113 watering;
114 ontvangtoestel; 115 land in Z-
Amerika; 117 vogel; 119 bolgewas; 120
vrl. dier; 122 nobel; 125 pers. vnw.; 126
deel v.d. hals; 128 regeringsreglement;
129 gewichtje; 130 pl. in België; 131
hoofddeksel; 133 vogel; 134 aldaar; 135
zware takel; 136 eenh. van trillingsfre
quentie; 137 moed; 138 voorzetsel; 141
stier; 143 kledingstuk; 144 trek; 148 bere
kening; 149 vod; 150 schaakterm; 152
slaghout; 155 puist; 157 dans; 158 kin
derspeelgoed; 160 vervroegde ar-
beidsstop; 161 doorsnede; 163 toiletgerei;
165 loco laudato; 166 deel v.e. etmaal;
167 hetzelfde; 171 wild zwijn; 172 voor
zetsel; 173 uitgave; 174 ijzeren staaf; 175
dier; 177 traag; 179 beroep; 181 waak
zaam; 182 groet; 183 jongensnaam; 184
Rijksluchtvaartschool; 186 Alg. Beschaafd
Nederlands; 187 artikel; 188 rolsteen; 190
neerslag; 192 tijdsduur; 193 pausennaam;
195 sportterm; 197 in orde; 199 scheik.
element; 200 grote bijl; 202 bijb. figuur;
204 water in Friesland; 205 groente; 206
schaapsvacht; 208 haarpluk; 210 bijvoor
beeld; 214 voorzetsel; 215 dijk; 217 tijd
perk; 218 deel v.d. mond; 220 neon; 222
maanstand; 223 onbep. vnw.; 224 twist;
225 Russ. hazewindhond; 228 opschud
ding; 229 rustoord; 231 oplage; 232 in-
sekt; 234 scheper; 236 aanstonds; 238
Eur.. taal; 240 oosterlengte; 241 kansbrief
je; 243 eenjarig dier; 244 baksel; 247 be
hoeftig; 249 gewichtje; 250 pl. in
Friesland; 251 boom; 252 gloed; 253 bo
tervat; 255 ten bedrage van; 256 bloeiwij-
ze; 258 boom; 259 vogelprodukt; 260
watervogel; 261 vervelend wezen; 263
hetzelfde; 264 schrander; 266 op de wijze
van; 267 gard; 270 gesteente; 271 eigen
lijk; 274 angst; 276 platte steen; 279
vrag. vnw.; 281 zaadsoort; 283 ge-
wichtsmaat; 285 vaatwerk; 286 hui; 288
duikereend; 293 chef; 295 boom; 296
trots; 297 water lozen; 298 slok; 299 ei
keschors; 300 horizon; 301 vrucht; 303
familielid; 304 plaats; 305 zeegod; 306
rijstgerecht; 307 zangstem; 308 kle
dingstuk; 310 zoogdier; 313 cafébuffet;
315 Duitse norm; 318 sacrament; 320 on
geveer; 322 saai; 323 tegenover; 325 te
koop; 327 priem; 328 Chin, maat; 330 ge
wichtje; 332 zeker; 334 mestvocht; 336
buiten dienst; 338 Sovjet Unie; 340 graf
vaas; 342 kluit planten; 343 mager mens;
344 en anderen; 345 aspirant; 347 schok;
349 aanw. vnw.; 351 bolgewas; 353 prijs
daling; 355 voorzetsel; 356 hetzelfde;
357 hoefdier; 358 eertijds; 359 snaa
rinstrument; 360 keurig; 361 Arab, bad
huis; 362 voorzetsel; 363 eerlijk; 365
ambtshalve; 366 zekere; 386 vlugschrift;
369 huns inziens; 370 uiteinde dierevoet;
371 vr. munt; 372 bijb. figuur; 373 heide-
meertje; 374 niet parkeren; 376 luchtkus
senvoertuig; 377 gehoororganen; 379
pas; 380 deel vb. toga; 382 Rijksgrens;
383 kraan; 384 bijb. vrouw; 386 schicht;
388 guitig; 389 afk. op recepten; 391 vor
dering; 392 oude vochtmaat; 393 kle
dingstuk; 395 broeder; 396 groei; 399
stuf; 401 interest; 402 groente; 406
groet; 408 bovendien; 411 zoogdier; 412
uitroep van afkeer; 418 bijb. plaats; 420
vroegere arbeidersbeweging; 422 kle
dingstuk; 423 hoofd; 425 grappenmaker;
427 vr. munt; 428 pl. o.d. Veluwe; 429 in-
sekt; 431 hevig; 433 hap; 434 pinda; 435
tegenwoordig; 436 Eng. geld; 437 slot;
438 soortelijk gewicht; 439 behoudens de
eer; 440 wenk; 441 wet; 442 neodymi-
um; 444 roosachtige plant; 446 lidwoord;
449 getijde; 450 magister; 451 nobel;
452 soort verlichting; 453 ik; 454 aan-
koopbewijs; 455 aan boord; 456 in het
jaar; 457 hitje; 458 bevroren water; 461
joviale groet; 465 licht slaapje; 470 dicht;
474 taxus; 475 bep. afstand; 476 gevan
genis; 477 onderricht; 479 noot; 480 rep
tiel; 481 manl. dier; 482 grondtoon; 483
nog eens; 484 aansporing; 485 topnum-
mer; 486 selderij; 488 handvat; 489 na
schrift; 491 kloosterlinge; 492
verhindering; 493 damp; 495 lokspijs;
496 waterdier; 497 snibbig; 498 hijswerk
tuig; 499 Kolen- en Staalgemeenschap;
500 compagnon; 501 elektr. geladen
deeltje; 503 terbium; 505 naaldboom;
507 ontspanningsbezigheid; 509 derhal
ve; 511 plezier; 512 vanaf; 515 landbouw
werktuig; 518 ivoor; 519 kenmerkend; 521
vrucht; 522 een zekere; 524 ter plaatse;
527 bijb. profeet; 529 vruchtenat; 530
iedere; 531 legervoertuig; 532 spoel; 534
opsiersel; 535 onwetend; 536 deel van
Londen; 537 afsluiting; 539 sprookjesfi
guur; 541 vaartuig; 543 papegaaiesoort;
545 jonge hond; 548 snoes; 549 wee
klacht; 551 Turkse vorst; 552 rivier in Ita
lië; 553 Volkenbond; 556 per adres; 558
pers. vnw.; 560 vaartuig; 56"1 anno
Christi.
Zoals u van ons gewend bent
zit er in de kerstpuzzel ook dit
keer een spreuk verborgen. Die
spreuk kunt u, voorzien van uw
naam en adres, voor 10 januari
1994 opsturen naar 'het regio
naal steunpunt van de ZMO in
Zeeland'. Onder de goede in
zenders worden enkele VVV-
bonnen verloot. Insturen naar:
Redactie ZMO-krant
Postbus 46
4460 BA Goes
(Advertentie)
"Een biet moet een hoog suikergehal
te hebben en een goede winbaarheid.
Dat zijn voor mij nu eenmaal de bes
te bieten. Daarom ben ik ook heel
matig met stikstof. Het gaat me niet
in de eerste plaats om de kilo's en de
kippers maar om de suiker want op
basis daarvan wordt er uitbetaald".
Zo kijkt de West-Brabantse onderne
mer Willy Kuylen (40) tegen de bie
tenteelt aan.
Met de startbanen van vliegveld
Woensdrecht bijna achter op het erf,
exploiteert hij in Hoogerheide bij
Bergen op Zoom een akkerbouw- an
nex vollegrondsgroentebedrijf. De be
langrijkste gewassen op zijn 40 ha
groot bedrijf zijn consumptieaardap
pelen (9 a 10 ha), tarwe (6 ha), gras
zaad (4 ha), suikerbieten 5 ha en ca.
15 ha stamslabonen, deels op kon-
trakt deels vrij. Ca. 25 ha van het be
drijf bestaat uit zeeklei en de overige
15 ha is lichte zand. Voor beide delen
heeft Kuylen een specifiek bouwplan
opgesteld. Op het zand teelt hij nu
voor het tweede jaar zo'n 3 ha Win
ner. Een bewuste keus, zo laat hij
weten.
Kuylen zegt in de landbouwbladen en
in de verslagen van proefboerderij
Colijnsplaat gelezen te hebben dat
het ras Winner van Kuhn en Co het
vooral ook goed doet op de zwaar be
meste zandgronden en daarom teelt
hij dit ras nu voor het tweede jaar.
"En met veel plezier, want het is een
hele goede keus geweest", bevestigt
hij lachend. "Dit jaar heb ik welis
waar niet helemaal de kilo's gehaald
die er wel in hadden gezeten maar dat
is mijn eigen beslissing geweest. Ze
stonden op mijn hoogste, droogste en
lichtste perceel en ze hebben het in
het begin erg moeilijk gehad. Ik heb
toen lopen dubben of ik ze zou bere-
Suikerbietenteler W Kuylen"Ik
kies voor Winner omdat het per
slot van rekening om de suiker
gaat.."
genen. Maar ik heb besloten om het
niet te doen. Laat die biet het water
maar zoeken. Dat heeft ie ook ge
daan met als resultaat iets minder ki
lo's maar wel een mooie, lange biet.
Begin januari heeft hij een bodem
monster van het land genomen. De
voorraad N was 28 kg en het orga
nisch stofgehalte 3%, zo bleek bij on
derzoek door het bedrijf Agrolab in
Steenbergen. Op 15 februari is er 35
m3 zeugendrijfmest per ha toegediend
terwijl er medio maart gerst is inge
zaaid om verstuiven te voorkomen.
Kuylen gebruikt veel drijfmest en een
plezierige bijkomstigheid is dat Win
ner daar goed tegen kan. Op 31 maart
zijn de bieten gezaaid. Vervolgens is
op 9 april 400 kg kalkammonsalpeter
gestrooid en op 25 mei nog eens 75
kg. De gerst is 15 april weggespoten.
Onkruid is bestreden met het lage do
seringssysteem. Twee keer op 10 mei
en 1 juni is gespoten met 1 liter Man-
trac en 4 liter Phosamco voor het vi
taal houden van de bieten. Dat is hem
erg goed bevallen. Ze zijn ondanks de
droogte voldoende alert gebleven en
zijn ook direkt weer verder gaan
groeien na de eerste buien afgelopen
zomer.
De bieten zijn op 16 november ge
rooid en een week later op 23 novem
ber aan de fabriek afgeleverd.
"Mooie, schone, diepgekopte bieten.
De opbrengst is uitgekomen op 52
ton netto wat zeker niet tegenvalt",
vindt Kuylen. Een suikergehalte van
17,3% en een winbaarheid van 92,9
maken van hem een alleszins tevreden
bietentder. Winner staat op dit be
drijf als een huisdat is zeker.
Koos L. van Eekelen (47) in Roosen
daal brengt de bieten nog zelf naar de
fabriek. "Het is maar een paar kilo
meter en ik ben er voor ingespannen
dus waarom niet"? Van Eekelen ex
ploiteert een vleesvarkenshouderijbe-
drijf met 1000 plaatsen in combinatie
met een akkerbouwpoot die 14 ha
groot is. Het bedrijf bestaat uit leem-
houdende zandgrond waarop hij
naast suikerbieten (2 ha), sperziebo
nen (5 ha), aardappelen (3 ha) en tar
we (4 ha) teelt.
Jarenlang al is op dit bedrijf veel var-
kensdrijfmest aangewend en door
o.m. de relatief grote hoeveelheid N in
de grond lukte het hem nooit bieten
Met Winner is de heer van Eekelen uit Roosendaal met de suikerop
brengst een hele sprong vooruit gegaan.
te telen met een hoog suikergehalte en
een goede winbaarheid. "Ik zat
steeds onder de 15% en rond 85 voor
winbaarheid. Zo was het suikergehal
te in 1990 15,25 en de winbaarheid 85.
"Dat leverde me maar een matige uit
betaling op. Aan de hand van de ras-
senlijst heb ik verscheidene rassen
geprobeerd maar ik kon maar niet tot
betere resultaten komen. Tot een ver
tegenwoordiger van Vlamings uit
Steenbergen me adviseerde het ras
Winner eens te proberen. Een kwali
teitsras, zo werd me verteld. Ik had al
zoveel rassen geprobeerd, dus waar
om ook dit ras niet. Bovendien leken
de cijfers inderdaad goed. Hij teelt
het ras nu voor het tweede jaar en is
er zeer enthousiast over. "De biet
ontwikkelt zich heel goed en maakt
het veld prachtig mooi en snel vol als
een veld met kropsla".
Van Eekelen neemt vooraf zelf een
bodemmonster van het bietenperceel.
In overleg met Agrolab in Steenber
gen bepaalt hij vervolgens de hoeveel
heden te geven mest. Ze hebben 200
kg kalkammonsalpeter gekregen en
van 't voorjaar 30 m3 drijfmest. Ver
der niets. Nadat het land op 17 maart
is geploegd, is het zaad op 26 en 27
maart gezaaid op twee percelen van
ruim 1 ha. Er is twee keer met Man-
trac gespoten. "De bieten hebben
vooral in het begin droog gestaan
maar gaven geen krimp. Prachtig
zo'n egaal gewas. Ik zou er wel tien
ha van willen hebben", denkt hij te
rug aan van de zomer.
Van de twee percelen wist hij netto
ruim 57 ton te oogsten met een sui
kergehalte van 17,07 en een winbaar
heid van 92. "Ik dacht eerst 1 ton
tekort te komen maar ik heb nu zelfs
1 ton suiker over voor mijn quotum,
dat is wel even wat anders. In feite
valt de opbrengst me dus twee ton
mee. Vroeger kwam ik amper aan 7
ton suiker en nu zit ik op 9850 kg.
Dat is een hele flinke sprong voor
waarts. Je zou kunnen zeggen, Win
ner is een echte suikerbiet. Daar ga ik
dus voorlopig nog niet van af..., zo
besluit een tevreden van Eekelen.
