lit rip nmktiik Hopelijk de zwarte jas niet nodig Veel gewassen staan nog op het veld IJSKASTEFFECT Niet te veel omzien December '93 VRIJDAG 3 DECEMBER 1993 ■JO. Ook in onze NOORD-WESTHOEK hebben we de afgelopen weken geen last gehad van het broeikasef fect. Iets waar we steeds maar op gewezen worden, maar waarvoor de bewijslast een vraagteken blijft. Wel erg vroeg ja, zo'n wintertje niet al te streng, maar toch zorgt het wel voor de nodige problemen en heeft het schadelijke gevolgen voor de nog te oogsten produkten. Uit het verleden hoorden we wel eens van vroege vorst, maar daar werd steeds minder rekening mee gehouden, maar dat het mogelijk is, hebben we nu ondervonden. Na de vorstinval is er natuurlijk niet veel meer geploegd. De één was er klaar mee, de ander nog lang niet. Toch geldt ook hier de regel: "Als het goed is niet wachten op beter". Zo te horen, is er veel tarwe gezaaid. Wat opvalt is dat percelen die er al op staan haast niet te vinden zijn. Graszaad wat in gunstig tijdstip is gezaaid, staat er mooi op, lekker mals. De invasie van de ganzen binnen onze polders is ook weer in volle gang. Die lusten dat malse gras wel. In tegenstelling tot andere jaren ko men nu haast geen mals opstaande tarwepercelen in ons gebied voor, dus blijven de weilanden en buiten dijkse gorzen de landingsplaatsen en gedekte tafels voor vele magen. Maar de eigenlijke winter moet nog beginnen, dus als er een zachtere periode achterop komt, kan alles er weer helemaal anders uit gaan zien. De bieten hopen zijn goed afgedekt, 't was nodig ook. Voor verwerking zijn bevroren of bevroren geweest zijnde bieten een obstakel. Er zijn zo te horen en te lezen nogal wat bie ten onderweg die wachten op ver voer. Eer we een paar weken verder zijn, behoort het meeste ook weer tot het verleden. Niet dat de verwer king dan ook al ten einde is, maar toch zo landelijk te horen zijn de te verwachten opbrengsten wel wat teruggedraaid. Ook vanwege de toch wel oprukkende rhizomanie overal in den lande. We moeten dat gaan aanpakken, anders wordt het een ramp op zich. Ook zijn er nieu we rassen waarvan het suikergehal te aan de top zit, maar het wortelgewicht wat tegenvalt. We hadden als collega's zo tijdens een bijeenkomst een praatje over de bie ten, zoals gewoonlijk in deze tijd. Het gesprek gaat dan over op brengsten en suikergehaltes. Wat echter opvalt, is dat niemand meer praat over rooiverliezen, dat was in het verleden wel anders. Op deze vraag was het antwoord: We heb ben tóch overbieten, dus anders zouden er nog meer C-bieten zijn. Het kan veranderen. We zitten nog steeds met zeer mati ge prijzen voor onze produkten. Ui en zijn behoorlijk opgetrokken. Voor de beste partijen aardappelen is de prijs wel wat beter dan verleden jaar. Ook de prijs voor de beste dro ge (niet blauwe) partijen is beter, maar echt een ruk naar boven, dat zit er nog niet in. Toch zijn er wel wat aanwijzingen, gezien de niet gerooide en kwalitatief mindere par tijen, dat er wat meer vraag zal ko men. En wat gebeurt er elders binnen de EEG, zijn daar grote voor raden aanwezig? Zij die het weten (de handel) laten niet veel los. 't Is echter wel te hopen en hard nodig dat het rendement van onze bedrij ven wat beter wordt. Wij mogen hier in 't zuidwesten heus niet kla gen want collega's in het noorden en midden van het land hebben veel meer problemen en moeilijkheden dan wij, ook uitzonderingen zoals plaatselijk elders binnen onze ZLM- gebied. Ik hoorde de uitspraak in het noorden: "Nu na een paar slechte jaren hebben de boeren de zwarte jas aan moeten trekken, elders ligt hij ook al klaar". Hopelijk hebben we hier in het zuidwesten die niet nodig, maar 't moet ook niet te lang doorgaan zoals het nu is. Op 6 december a.s. de laatste alge mene vergadering van de ZLM. We mogen die natuurlijk niet missen. Nog eenmaal oude bekenden van binnen de ZLM ontmoeten, dat doet velen toch wel wat. Schaalvergro ting, 't moet nu eenmaal, maar ve len denken dat de afstand tussen bedrijfsgenoten en bestuurders zo als we de laatste jaren gewoon wa ren, groter zal worden. In het grote geheel raakt de zogenaamde ach terban verder van het geheel van daan, zo is de gedachte tijdens bijeenkomsten en onder collega's. Vooral de jongere leden die erg veel moeite hebben met de hedendaag se problemen, verwachten van onze belangenbehartiging dat die het even recht zullen zetten. Maar meerdere zaken zijn aan de orde, dus zo eenvoudig is dat niet. Laten we toch hopen een eenheid te blij ven, we hebben het nodig. Ik vertel u weinig nieuws als ik zeg dat het op SCHOUWEN- DUIVELAND veel te vroeg veel te koud is geworden. Terwijl op de te levisie beelden van schaatsers te zien zijn en de hoop wordt uit gesproken op een streng vervolg, zodat we dit jaar weer een Elfste dentocht kunnen begroeten, be kruipt mij het gevoel dat dit jaar alles tegen zit. Hoewel dit niet interessant blijkt voor de media, betekenden de afge lopen twee weken voor de land bouw stagnatie in de toch al verlate werkzaamheden, geldelijke verliezen en kostenverhoging. Geldelijke ver liezen komen voor bij de te velde staande gewassen en die zijn er hier in de buurt nog volop. Suikerbieten, knolselderij, cichorei, winterpeen en witlof waren op tal van plaatsen nog niet geoogst. Nu zal er nog wel geen sprake zijn van algehele rot ting, maar door verlaging van sui kergehalte en o.a. kwaliteitsverlies van knolselderij en insulineketens Enkele praktijkschrijvers constateren dat er de laatste weken van het broeikaseffect weinig te merken is. Het is veel te vroeg veel te koud, wellicht is dat toe te schrijven aan het nog vrij on bekende 'ijskasteffect'. Op de foto: 'ingevroren' berkentakje, met op de achtergrond een veehouder die kui/voer binnenhaalt. Na een flinke storm en een kleine zondvloed is WEST ZEEUWS VLAANDEREN al een dag of tien in de greep van de winter. Gezien het vroege tijdstip een wat onaangena me verrassing. Het landwerk was nog niet aan de kant, hier en daar nog wat bieten en natuurlijk ook de cichorei was niet klaar. De meeste bieten zijn alsnog gerooid en afge dekt, daar de voorspellingen steeds strengere vorst beloofden. Dat af dekken is een werkje waar we niet op zitten te wachten, meestal waait het flink hoewel dat deze keer nogal meeviel. Toch is het niet eenvoudig het plastic op zijn plaats te houden zonder slotenmaaisel. De aardappels en uien die niet vorstvrij opgeslagen zijn, geven ook extra werk. Tocht zoveel mogelijk beperken en dan stoken om de tem peratuur in de schuur op peil te hou den. De hoeveelheid dieselolie die daarvoor nodig is, valt nog niet zo mee, maar het risiko van een bedor ven partij is te groot om daar lang bij stil te staan. Gelukkig is de aardap pelprijs wat aangetrokken, daar is overigens ook alles mee gezegd. Het omslagpunt waarin verlies in winst omslaat is nog lang niet in zicht. Reden om optimistischer over de toekomst te zijn is er dan ook ze ker niet en ook al zou de kurk weer gaan drijven, het drijfvermogen zou wel erg groot moeten zijn om de boel boven water te houden. Tarwe is er flink gezaaid de afgelo pen tijd, alle maatregelen ten spijt blijft dat nog een gewas dat minder wegzakt dan de rest van ons ge- wassenscala. Het ziet er naar uit dat er komend jaar ook meer braak zal zijn. Door de wijziging van de com pensatiebedragen komt braak eer der in beeld dan in 1993. Het staat ons allen tegen, maar de begroting is gauw gemaakt. De omschakeling van ZLM naar ZMO is ook in gang gezet. Deze week zal de ledenraad de beslissing moeten nemen. Dat het voortbe staan van de kleine organisaties op termijn in gevaar komt is duidelijk. Daarom zullen we deze oplossing moeten aangrijpen en niet te veel omzien naar wat we achterlaten. Veel gezelligheid herinneren we ons wellicht, maar ook zeer veel slecht bezochte vergaderingen en "zware" bestuursbijeenkomsten over de vraag: "Hoe de leden ditmaal wel te lokken". De opzet van een afdeling West Zeeuws-Vlaanderen zal van een aantal mensen extra inzet vragen want er zal een nieuwe manier ge vonden moeten worden om met de leden te communiceren. Ook zullen we na moeten denken hoe we bestuurstalent kunnen behouden in een tijd dat iedereen onmisbaar is op het eigen bedrijf. Gelukkig wordt daar elders ook over nagedacht, dat konden wij vorige week lezen. De tijd dat het bestuur een ereplaats was, is lang voorbij. Speciaal in ons gebied waar het geloof in het "sa men sterk" een heel eind lijkt ver dwenen, vraagt dit extra aandacht. De gang van zaken bij de cichorei- teelt toont weer aan dat er niet op solidariteit gerekend moet worden. We zullen er zelf bovenop moeten blijven zitten want een achterafge- bied is vlug vergeten. zal een en ander toch doorwerken in de portemonnee. Voor menigeen ook kostenverho ging, toen ik mijn leverancier belde was hij uitverkocht en dat beteken de dus dat ik niet de enige was die om plastic verlegen zat. Tijdens de geringe dooi in de middag uren heb ik kennisgemaakt met een nieuw fenomeen: de rooier op het land en bieten rooien. De vol gende dag gingen deze bieten op de vrachtwagen naar de fabriek om di- rekt verwerkt te worden. Deze werkwijze was voor mij volledig in tegenspraak met bestaande litera tuur en oude wijsheden, die alle maal spreken over eerst goed uit laten dooien en dan pas oogsten. Volgens zeggen geeft deze nieuwe methode geen problemen en was bij de suikerfabriek hierover advies in gewonnen. Betekent dit nu dat we vroeger altijd te voorzichtig waren, of zaten er simpelweg nog te veel bieten in de grond? De reakties op bovengenoemde methode waren in ieder geval zeer verschillend. De le veranciers van V-snaren, lagers en rooischaren waren positief, de loon werkers die deze artikelen moeten betalen beduidend minder. Niet alleen de oogstwerkzaamhe- den lagen praktisch stil, ook zaaien en ploegen was bijna niet mogelijk. Slechts in een goed geslaagde groenbemester of bij de smederij zag je ploegen. Alleen de telers van spruitkool hadden voordeel bij de kou. Ondanks korte dagelijkse perio den waarin ontdooid geoogst kon worden of veel werk omdat de spruiten thuis ontdooid moesten worden, konden zij profiteren van een duidelijke hogere verkoopprijs. Gelukkig ook hoger zijn de verkoop prijzen van uien en aardappelen. Hoewel nog geen winstpakker zijn prijzen van resp. 18 en 15 cent al heel wat beter dan de prijzen die ten tijde van de oogst gerealiseerd kon den worden. Om de tegenvallende prijzen van de kleinere gewassen en de prijsdaling van de gegarandeerde produkten op te kunnen vangen is het echter nodig dat er nog een paar cent bijkomt. Dat bovenstaande ontwikkeling al slachtoffers heeft gemaakt konden we afgelopen week lezen in een agrarisch weekblad. Per 1 oktober een bijna verdrievoudiging van het aantal bijstandsaanvragen ten op zichte van 1992 is toch een teken aan de wand. Hopenlijk ook voor de beleidsmakers. Nu zullen deze lie den natuurlijk geen gelegenheid voorbij laten gaan om te wijzen op de extréme weersomstandigheden van afgelopen jaar en de gevolgen daarvan, en vervolgens vertellen dat dit hoort bij de normale bedrijfsrisi co's. In feite moeten we ze daar ge lijk in geven, want dit risico was bekend toen we besloten boer te worden. Het feit echter dat het nu niet meer mogelijk is een financiële buffer op te bouwen is in feite "doodsoorzaak nummer 1", en dit wordt ook niet verholpen door het geven van steun voor verrotte aard appelen of bevroren groenten. Heel wat positiever was dan ook het bericht in het ZLM-blad van vori ge week over een rekening-courant Midden- en Oost Brabant De praktijkbijdrage uit Midden- en Oost-Brabant treft u aan op pagina 5. systeem bij suikerbieten. Ik vind dit een duidelijk voorbeeld van mensen die meedenken over de problemen en die ook met oplossingen komen die simpel uit te voeren zijn en die een stukje bijdragen aan een betere bedrijfsvoering. Vandaar mijn hoop op brede steun op dit initiatief. Ik wil dit stukje beëindigen met U een prettig weekend te wensen, in de hoop dat de oude baas voor U nog een aardige verrassing in Uw schoenen heeft gestoken. De kalender geeft ook in het LAND VAN ALTENA EN BIESBOS aan, dat de laatste maand van het jaar is in gegaan. Wij hebben het afgelopen oogstjaar op verschillende gebieden in onze agrarische wereld verrassin gen en tegenslagen moeten verwer ken, zowel op klimatologisch als op economisch gebied. Het vroege voorjaar en wat later de hoge temperatuur die onze gewas sen snel deden groeien, daarna eert periode met weinig zon en lage tem peratuur, een korte termijn om de graanoogst binnen te halen, een pe riode van veel regen die onze akkers en weilanden in bepaalde streken tot een moeras maakte en een Vroe ge vorstperiode die voor verschillen de gewassen veel te vroeg kwam. De schade door de vorst aan perce len bieten, wortelen en cichorei zal na de vorstperiode wel aan het licht komen, al naar gelang grondsoort en loofdekking van de gewassen. De suikerfabrieken hebben ook een campagne die niet zo vlotjes ver loopt. Eerst de hoge tarragehalten door de aanhangende modder en nu de bevroren bieten die ook weer voor vertraging zorgen, omdat later de ontdooide bieten voor veel last zorgen. Ook telers, al zijn de bieten- hopen gedekt, zullen voor verrassin gen komen te staan. Dit vormt dus een nadelige post voor de teler, die het risico draagt voor de bewaring. De prijzen van de vrije produkten zijn wel iets aangetrokken, maar dé kosten van bewaring zijn tot nu toe ook nog hoog, mede door het ge bruik van kachels om de produkten droog te krijgen. De nachtvorsten in de rooiperiode geeft aanleiding tot "blauw" in de aardappels, door de lage temperaturen bij het rooien. Het fruit wordt na het hoogseizoen met zeer hoge opbrengsten op ver schillende manieren afgevoerd en opgeslagen. De afzet wordt door de veilingen geleid om de aanvoer zo geleidelijk mogelijk te doen verlopen en een betere gemiddelde prijs te kunnen maken. Ook de vorm van verpakking kan nog een hogere toe gevoegde waarde geven. Er wordt in deze bedrijfstak ook gedacht aan vernieuwing door rooien van andere rassen. Door de uitbreiding van beheersge bieden in bijvoorbeeld de Biesbos zullen grote veranderingen plaats vinden, die door de landbouw niet in dank worden afgenomen. In het verleden is al meermalen gebleken dat de verschillende milieu- en land schapsorganisaties die voor beheer en onderhoud verantwoordelijk zijn, in gebreke blijven, door mis management en vermeende "wij weten het alleen" opvattingen. Een grote chaos is het gevolg, zoals op sommige plaatsen in de Biesbos nu al het geval is. Deze maand is er een mijlpaal in de geschiedenis van onze ZLM. Na het samengaan van de Noord Brabant se Maatschappij van Landbouw met de ZLM, wat een zeer goede tot standkoming betekende, is er nu de veel meer omvattende samenwer king met de Geldersche en Utrecht se. Het zal veel vragen van de bestuurders van de nieuwe organi satie, mede ook door de slechte vooruitzichten van onze agrarische ondernemingen. De oprichting van aparte Akkerbouw- en Varkensbon den is een teken voor de organisatie om alert te zijn, want het kan scha de toebrengen aan het agrarische gevoel van onze leden.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1993 | | pagina 10