De laatste werkzaamheden Bietenteelt, hoeksteen akkerbouwbedrijf Uitbreiding bestaande bedrijven niet blokkeren Het mooiste beroep De afgelopen dagen kwam weer een einde aan een periode van droog weer. Plaatselijk viel in WEST ZUID-BEVELAND 60 mm re gen. Gelukkig is met veel inzet opti maal gebruik gemaakt van de droge periode. Wat nu nog moet gebeu ren, is de laatste bieten rooien en wat ploeg werk. De meeste wintertarwe lijkt wel ge zaaid, hoewel de twijfel aanwezig is of we land open moeten houden voor alternatieven of gewoon tarwe zaaien en aansturen op de braakre geling. Kiezen voor braken zal be slist toenemen. Zeker nu er nogal wat land totaal kapot gereden is. Daarop is volgend jaar niets te ver dienen, dus braken! De fusie-onderhandelingen zijn nu ook op afdelingsniveau onderwerp van gesprek. In West Zuid-Beveland zal het weinig problemen geven om tot 2 afdelingen te komen. De op heffingsvergaderingen zijn nu aan de orde. En zoals het er nu naar uit ziet zullen de 2 nieuwe afdelingen Goes en Borsele per 1-1-1994 gaan draaien. Op de rondgang langs de kring zijn alle daar aanwezige bestuurders voorgelicht over de werkwijze en de invulling van bestuurders naar de diverse com missies in het nieuwe ZMO- verband. Dat de vorming van de nieuwe ZMO-organisatie nu snel dichterbij komt, is een ieder duide lijk. Dat het nu snel gaat, is een goe de zaak want de achterban mag zich niet in de steek gelaten voelen! De invulling van de diverse funkties en commissies komen nu ook naar buiten. We prijzen ons erg gelukkig dat op kantoor Goes dhr. Smalle- gange de post van sekretaris gaat vervullen. Dat bij een fusie veel komt kijken is duidelijk. Dat betreft ook de relatie wijziging ZLM - ZLM Verzekeringen. Het is toch even slikken, maar zoals geschreven in de door ons allemaal ontvangen brief, zal ZLM Verzeke ringen z'n agrarische oorsprong niet verloochenen! In verband met (nacht-)vorst zijn de afgelopen week de op voorraad liggende bieten afgedekt. Overigens waren deze week nog lang niet alle bieten gerooid Na de droge periode die ook op WALCHEREN teweeg heeft ge bracht dat er veel oogst-, ploeg- en zaaiwerk is verricht, zorgt de over vloedige regenval weer voor stagna tie. Met het jaargetij voor ogen - half november - moeten we oppassen voor het bij elkaar sloeberen van de grond. Goed ploeg werk is nog steeds het fundament van een nieu we oogst. Hiermee nu wat pas op de plaats maken is aan te bevelen. Het restant percelen, of gedeelten hiervan, nog te rooien aardappelen kunnen nu wel als verloren worden beschouwd. Diegenen, die de zaak op 't droge hebben, kunnen best ook nog schade te incasseren heb ben in de kwaliteit van hun geoogst produkt. Bijvoorbeeld blauw in aard appelen doordat ze bij lage tempera turen gerooid zijn, partijen aardappelen die aangetast zijn door slakken of uien die te lang op 't veld hebben gelegen. Gelukkig vertoont de prijs van aardappels en zeker van uien een stijgende lijn, wat moedge vend is en inferieure partijen ook verkoopbaar maakt, zo werkt dat in de praktijk. De rooiwerkzaamheden van de bie ten lopen op een eind. Door de steeds betere zelfrijdende bunker rooiers zijn hiermee weinig proble men geweest, ondanks de periodiek slechte omstandigheden. Bekijken we de afname-weekstaten van aan de Suiker Unie geleverde bieten tot en met oktober dan zien we cumu latief een gehalte van 16,4% met een winbaarheidsgetal van 90,2 en nog altijd een netto taxatie van 64,5 ton per ha, het tarracijfer ligt op 21,3%. Uitgerekend tot en met de zevende termijn betekent dit gemid deld 10.500 kg polsuiker per ha. Een goed resultaat gezien in ons ge bied toch weer uitbreiding is ge constateerd van rhizomaniepercelen, terwijl op de reeds bekende besmette percelen rhizomanietolerante rassen worden verbouwd. Deze beide laatste constateringen geven een drukkend effect op de suikeropbrengst. Daar entegen geven ingezaaide z.g. hoog- haltige rassen die ook werkelijk hoge gehaltes en winbaarheid ver tonen een verhogend effect op het gemiddelde. De kg-opbrengsten van deze rassen liggen wat lager, maar de goede rekenaar weet, dat als men de eerder genoemde kg polsui- Het is nu duidelijk herfst, storm en regenvlagen hebben het voorbije weekend ook in het LAND VAN AXEL dat kenbaar gemaakt. On danks de zware windstoten lijkt de schade aan gebouwen beperkt ge bleven te zijn. Het feit dat er ook nog zo'n 30 mm neerslag bij is ge vallen, betekent dat de oogstwerk- zaamheden wel enige dagen vertraging zullen oplopen. En gezien het vele water op het lage land lijkt het beter om met ploegen ook maar wat geduld te hebben. Slecht ploegwerk is het volgende jaar altijd terug te vinden in een slechte structuur van de grond. Ploegen is in feite de basis leggen voor de volgende oogst. Overigens is het makkelijker om dit op papier te zetten dan om het in de praktijk uit te voeren. Soms blijven de om standigheden slecht en op een ge geven moment wil je toch de ploeg in het vet zetten. Intussen lijken de prijzen van uien en aardappelen aan te trekken, mits van goede kwaliteit. Maar ook de fruitprijzen klimmen wat omhoog uit het prijsdal. En degenen die nog karwij- en maanzaad hebben, kun nen thans zaken doen. Wat niet wil zeggen dat er nu een hoera- stemming heerst, doch met name voor uien en aardappelen ziet het er toch wat vriendelijker uit dan vorig jaar om deze tijd. De enorme opleving van de var- kensvleesprijzen was maar van kor te duur. De problemen zijn structureel, zo lijkt het. De varkens cyclus zit wel lang in een diep dal en is nu ook van internationale bete kenis. Desondanks zien sommigen toch nog perspectief om nieuw bouw te plegen. Of zijn het wellicht speculanten. Volgens de milieu-orga nisaties liggen er ook in het toch re latief kleine gebied van onze kring vergunningaanvragen voor zo'n 80.000 varkens. Met name de ge meente Sas van Gent schijnt in trek te zijn. Nu wordt de soep natuurlijk nooit zo warm opgegeten als ze wordt opgediend. Natuurlijk zijn milieu-organisaties hier niet blij mee, met een uitbrei ding in die grootte. Toch zal wat het mestprobleem betreft, er niet zoveel veranderen. Immers, waar de mest van Zeeuwse varkens gebruikt wordt, kan geen mest uit Brabant worden aangevoerd en gebruikt. De gebruiker is in de toekomst toch ge houden aan de normen. Maar ook de drie landbouworganisaties zijn niet blij met deze ontwikkeling. De Oostzeeuwsvlaamse kringbesturen vinden dat de deur echter niet op slot moet. Op bestaande bédrijven moet de mogelijkheid blijven bestaan om er een andere tak bij te gaan doen. De uitbreiding moet dan wel beperkt blijven tot het bestaan de (eventueel wat te vergroten) bouwblok. Het is een verkeerde gang van zaken als men op losse kavels land van enige hectares als het ware mammoetvarkensbedrij ven creëert. Als de vestiging plaatsvindt op be staande bouwblokken heeft dat een aantal voordelen. De bestaande be drijven blijven hun waarde waar schijnlijk houden. Tevens voorkomt men dat op deze mogelijk grondloze boerderijen dan wellicht bui tenstaanders zich vestigen. Deze buitenstaanders zijn meestal de eersten die bezwaren hebben tegen het uitoefenen of uitbreiden van be staande bedrijven. Die gevallen zijn bekend, helaas. Tevens blijft de mo gelijkheid open om er nog een ne ventak bijvoorbeeld varkens, pluimvee, konijnen of wat dan ook bij te gaan doen. Wanneer de enorme toename van (intensieve) veehouderij doorgang zou vinden, is er een reële kans dat ook de reeds gevestigde bedrijven beperkingen worden opgelegd en dat zij de rekening gepresenteerd krijgen van de vestiging van o.a. speculanten. Er dient voorkomen te worden, dat de problemen van el ders naar hier worden verplaatst en een eventuele uitbreiding of ontwik keling van bestaande bedrijven wordt geblokkeerd. De kaasproduktie tot 1 oktober is met één procent (4.273 ton) geste gen ten opzichte van dezelfde perio de vorig aar. Dit meldt het CBS. De kaasproduktie in de eerste negen maanden dit jaar bedraagt 480.936 ton. ker per ha behaalt met minder kg, maar met hoger gehalte en win baarheid men het beste financieel resultaat boekt. Zeker nu men met ingang van campagne '94 de kwali teitsbetaling weer aanscherpt en de bijdrage in de kosten van grondtarra verhoogt. Hopelijk geeft de politiek en de marktomstandigheden ons de ruimte om dit gewas te behouden als hoeksteen in onze bedrijfsresul taten ten gunste van teler en ver werkende industrie want die zijn een twee-eenheid in het proces van biet tot suiker. Door de veehouders wordt in ons gebied al jaren lang een aanzienlijk areaal snijmaïs geteeld. Een kern van melkveehouders heeft dit en vorig jaar ervaringen opgedaan met het telen van rassen die samen met een loonwerker verwerkt kunnen worden tot MKS (maïskolven- schroot), zie verslag vorige ZLM- krant. Een aantal akkerbouwers, ze ven in getal, heeft 't afgelopen sei zoen op contract 26 hectare korrelmaïs geteeld voor een Bra bantse varkenshouder die enkele ja ren geleden hier een varkensbedrijf heeft gevestigd. De achtergrond van deze aktiviteit was dat vorig jaar niet alle geplande wintertarwe was gezaaid. Alternatief is dan zomer graan, we weten allemaal dat om goede opbrengsten te realiseren zo wel zomertarwe als brouwgerst vroeg gezaaid moet worden. Daar in ons gebied nogal wat "late grond" ligt, niet bekwaam om vroeg te be rijden, is uitgeweken naar de teelt van korrelmaïs die veel later gezaaid kan worden. De maïs wordt na dor sen afgeleverd via de weegbrug fran co op 't varkensbedrijf, waar ze na bewerking door een hamermolen wordt ingekuild. Er wordt verrekend op basis van 60% droge stof in 't monster genomen, na de hamermo len per vracht aangevoerd produkt. Het saldo ligt dit jaar iets lager dan van graanteelt mede beïnvloed door in zijn algemeenheid wat lagere kol- venproduktie in de maïsteelt (ook in de snijmaïs) en de toch wel uitzon derlijk hoge graanopbrengsten afge lopen oogst. Zoals het er nu uitziet worden de contracten gecontinu eerd voor oogst 1994. Dat de spilfunktie van graan belang rijk is, komt ook in deze contract prijs tot uiting. Ook betekent het dat een varkensbedrijf in een akker bouwgebied naast negatieve stank verspreiding ook positieve invloeden mee kan brengen, want ook in de mestvoorziening worden bij voor keur afspraken gemaakt met deze maïstelers en de varkenshouder. Wellicht kan het ook nog uitgroeien met de teelt van graan, een stukje toegevoegde waarde kan dan in de zakken van de telers vloeien. Inven tief moeten we toch zijn! Twee weken geleden had ik helaas geen tijd om een column voor de ze rubriek te schrijven. Maar ik had een goed excuus. Want zoals het een goed en betrokken boerenfamilielid betaamt was ik een handje aan het helpen bij de aardappeloogst. Even los van de computer en gewoon 10 dagen lekker op de trekker. De eerste dag is het altijd weer even wennen - achteruit voor de stortbak rijden, je wagen goed en netjes vullen - want zo vaak zit ik niet op een trekker. Maar vanaf de tweede dag voelde ik me weer redelijk zeker en had ik, terwijl ik onder de rooier reed, wat meer tijd om over mijn onderzoek na te denken. Mijn onderzoek is gericht op de analyse van verschillende manieren van bedrijfsvoering (bedrijfsstijlen). Een bedrijfsstijl kan gezien wor den als een specifieke ordening van talloze bedrijfsaspecten ten op zichte van elkaar. In grote lijnen kunnen bedrijfsstij/en geanalyseerd worden als verschillende inkomensstrategieën. Zo kiest de ene boer ervoor om de kosten te minimaliseren, bij een ander staat de reductie van arbeid centraalterwijl weer een ander streeft naar zo hoog mo gelijke kg-opbrengsten. Dit zijn slechts een paar gesignaleerde inko mensstrategieën in de Zeeuwse akkerbouw. En terwijl ik op de trekker zat, vroeg ik me af: "Goh, je hebt het bestaan van verschillen de bedrijfsstij/en aangetoond, maar kom je die verschillen ook tegen in zoiets als de aardappeloogst In eerste instantie lijken die verschillen gering te zijn. Immers, de meeste boeren gebruiken dezelfde technologie. Bij de één is de appa ratuur wat ouder dan bij de ander, maar daarmee lijken de verschillen op te houden. A/s je dan toch eens wat gedetailleerder gaat kijken - en ik heb vergelijkingsmateriaal, want ik heb vorig jaar ook een aantal dagen bij mijn zwager in de Wieringermeer geholpen en daarnaast heb ik mijn ogen en oren goed de kost gegeven - dan zie je toch klei ne, maar zeer essentiële verschillen. Verschillen in rijsnelheid, in de afstand tussen de rollen op de rooier en/of op de stortbak, in de snel heid waarmee de stortbak draait, enz. Al met al resulteert dat in ver schillen in de hoeveelheid grond die je in je bewaarplaats krijgt en in de hoeveelheid aardappelen die op het land achterblijven. Voor een deel worden deze verschillen verklaard door een verschil in grond soort, maar voor een ander deel door verschil in manier van werken. Dit verschil in werkwijze kwam dit jaar duidelijk naar voren door het late tijdstip waarop werd gerooid. De nachten waren soms erg koud. De één reageerde daarop door tot de middag te wachten met rooien. Een beslissing met risico, want het weer kon immers zo omslaan en dan zou het einde zoek zijn geweest. De ander begon echter wel 's morgens vroeg met rooien, waardoor de kans op blauw toenam. Daarnaast speelde ook het argument dat er nog zoveel grond winter- klaar gemaakt moest worden een belangrijke rol. Kortom, elke deel- beslissing die er ten aanzien van de aardappeloogst genomen moet worden, heeft z'n positieve en negatieve kanten. Daaruit blijkt maar weer eens dat er niet volgens het boekje geboerd wordt, zoals de in voorgaande columns figurerende dr.ir. K.O.P. in 't Zand graag ziet, maar dat iedereen er zijn eigen werkwijze op nahoudt. En elke werk wijze heeft z'n voor- en nadelen. Verschillen in manier van aardappelen rooien was niet het enige wat me op de trekker bezig hield. Veel vaker zat ik te denken aan de toestand waarin de Zeeuwse akkerbouw verkeert en welke oplossin gen er mogelijk zijn. Ik hoop dat ik met mijn onderzoek daar een handje bij kan helpen. Ik weiger me nu eenmaal neer te leggen bij de Haagse of Brusselse gedachtengang dat er géén plaats meer is voor de Zeeuwse akkerbouw. Ik ben voor mijn inkomen weliswaar niet af hankelijk van de aardappels, maar ik denk dat, ondanks de huidige crisis, akkerbouwend Zeeland nog steeds hetzelfde denkt over het boerenberoep. Boer-zijn is het mooiste beroep dat er is. Han Wiskerke

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1993 | | pagina 8