ken
Witlof blijft langer wit
illiiiiiJi
Ti
Aspergeteelt te veel uitgebreid
Warm, droog en schraal
Landbouwschap wil overleg
over groeibelichting glastuinbouw
Aanpak milieuproblemen
ingrijpend voor bollensector
Innovatieprijs ingesteld voor de bollenteelt
Bloemen en bollen
scoren goed in België
Veel appels en peren
milieubewust geteeld
i nhm i\a/I/I Qn
VRIJDAG 7 MEI 1993
19
De aspergeoogst in WEST
BRABANT dreigt dit jaar op een re
gelrechte ramp uit te lopen. Vanaf
de eerste veilingdag is gemiddeld de
kostprijs niet gehaald. Zo'n f 7,50
per kilo moeten zij minimaal doen.
Het gros brengt niet meer op dan 4
a 5 gulden. Mindere partijen halen
de f 2,— niet eens.
Door het warme weer van de afge
lopen weken schieten de asperges
als paddestoelen uit de grond. Telers
kunnen het snijden amper bijbenen.
Bedrijven die de aspergeteelt groot
hebben opgezet kampen met perso
neelsgebrek. De bedoeling is om Po
len aan het werk te zetten. "Die
mensen kunnen zij beter thuis la
ten", merkte een kleine aspergeteler
op. "Zo komen er dagelijks nog
meer asperges onder de klok zodat
van een prijsvorming geen sprake
meer kan zijn". Deze tuinder heeft
grotendeels gelijk. Veel bedrijven
hebben de laatste jaren forse in
vesteringen gedaan in asperges. Bij
een paar hectaren is'het niet geble
ven. Percelen van 8 ha en zelfs meer
zijn vooral in Oost-Brabant en Lim
burg geen uitzondering. Naar het
zich nu laat aanzien is de markt
voor jaren kapot. Een investering in
asperges doe je voor 10 jaar. Van
het exclusieve tuinbouwprodukt is
niets meer over.
Waar het met ijsbergsla dit jaar naar
toe moet is afwachten. Ook hier zie
je gigantische uitbreidingen. Vooral
akkerbouwbedrijven hebben zich op
deze teelt geworpen. Ijsbergsla kan
financieel veel opbrengen maar ook
erg veel geld kosten. Vooral als het
aanbod wat groot is kan gemakke
lijk een reden verzonnen worden om
het gewas af te keuren. Sterke uit
breidingen in een bepaalde teelt
gaan altijd gepaard met dalingen
van de contractprijzen. Vorig jaar is
de gemiddelde afzet van ijsbergsla
maar matig geweest. Een uitbrei
ding van, naar het zich laat aanzien,
20 tot 25% is teveel.
Veilingen gaan de boer op om de zo
genaamde "illegale" verkopen bij de
tuinders te voorkomen. Dat er wel
eens wat buiten de veiling om ver
kocht wordt is bekend. Sommige le
den maken het zo bont dat zij alles
rechtstreeks naar een verkooppunt
afzetten. Veilingen gaan de vinger
aan de pols houden. Zeker nu het
voor supermarkten exl. aantrekkelijk
is om rechtstreeks bij de tuinder te
kopen. Leden die zich met zulke
praktijken bezig houden doen in we
zen aan contractbreuk.
Wat voor tuinders wel interessant
kan zijn is het administratief afzet
ten van produkten via de veiling. Zo
kunnen zij ook min of meer recht
streeks zaken doen met een koper.
Voordeel is dat de leverancier verze
kerd is van centen en dat het kwali-
teitsstempel bindend is. De veiling
kan door zijn dienstverlening toch
rendabel blijven draaien.
Warm weer, droog weer, stuifweer
noem maar op. De laatste week
geen ander weer dan dit, ook in de
BARONIE. Of dit nu goed of slecht
weer is voor de tuinders zal nog
moeten blijken. Voor een aantal pro
dukten zoals spinazie en asperges,
is het so wie so slecht weer. Spina
zie draait massaal door en voor de
asperge wordt zo ongeveer de mini
mumprijs betaald.
De produkten groeien dat het een
lieve lust is, maar het is voor de te
lers eerder een last. Het werk in de
aspergeteelt is niet bij te houden.
Steekt men normaal in deze tijd nog
maar 1 maal per dag, nu is dat 2 en
zelfs 3 maal per dag. Naast het ste
ken is er natuurlijk ook nog het sor
teren en verpakken. Voor deze telers
zijn het letterlijk hoogtijdagen. Een
bijkomende faktor is dan ook nog
het vroegtijdig klaar zijn met asper
gesteken. Op een gegeven moment
is de plant uitgeput. Langer doorste
ken zou kunnen betekenen dat de
produktie het volgend jaar sterk te
rugloopt.
Chinese kool van onder de folie van
daan is ook al aangevoerd op de
RBT-veiling. Kolen van gemiddeld al
zo'n kilo per stuk. Dit is erg zwaar
voor deze tijd. De aanvoer van dit
produkt zal de volgende week wel
goed op gang komen. Als het weer
tenminste wil meewerken. Als het
zo droog en schraal blijft, zal vooral
op de lichtere gronden flink bere
gend moeten worden. En daar zit
het dilemma. Men weet dat bij bere
genen op zo'n groot gewas de kans
op rot worden erg groot is. Niet be
regenen kan betekenen dat de groei
stil komt te staan met alle gevolgen
vandien. Niet gemakkelijk voor een
teler om hierin een wijs besluit te
nemen.
De overige vollegrondsgroenten
staan er over het algemeen goed bij.
Hier en daar wordt er nog winter
bloemkool geoogst en de oogst van
spitskool is ook al begonnen. Het
gaat momenteel erg hard. Als het
nu ook nog eens durft te regenen,
rijst alles de pan uit met als waar
schijnlijk gevolg steeds lager wor
dende prijzen. Misschien moeten
we hopen dat het warm, droog en
schraal blijft.
Het Landbouwschap heeft een
werkgroep ingesteld die met de
overheid gaat overleggen over de
toekomstige regels voor het gebruik
van groeibelichting in tuinbouwkas
sen. De Raad van State heeft het
gebruik van groeilampen in niet vol
ledig afgeschermde kassen onlangs
aangemerkt als een niet-
geoorloofde aantasting van de duis
ternis en het donkere landschap.
Voor de glastuinbouw brengt deze
uitspraak grote praktische proble
men met zich mee.
De minister van Volkshuisvesting,
Ruimtelijke Ordening en Milieu
(VROM) wil het gebruik van groei
belichting in de toekomst regelen in
een Algemene Maatregel van
Bestuur Hinderwet bedekte teelten.
Het Landbouwschap wil bereiken
dat deze algemene regels, die op
zijn vroegst eind 1994 in werking
kunnen treden, voor de bedrijven
werkbaar en uitvoerbaar zijn. Ver
plichte bovenschermen en het laten
meewegen van het zogenaamde
achtergrondlichtniveau worden op
voorhand afgewezen.
Vooruitlopend op de algemene re
gels moet er volgens het Land
bouwschap voor het gebruik van
groeibelichting een overgangsrege
ling komen. Verder wil het schap
bekijken of de uitspraak van de
Raad van State niet in strijd is met
het Europese recht. Eventueel moet
hierover een procedure worden aan
gespannen bij het Europese hof.
Een niet-geoorloofde aantasting van de duisternis, a/dus de Raad van
State
In de loop van 1994 zullen ook alge
mene regels van kracht worden
voor lozingen van glastuinbouwbe
drijven op sloten en watergangen.
Niettemin zullen de waterkwaliteits
beheerders voor die tijd nog zoveel
mogelijk individuele lozingsvergun
ningen moeten afgeven. Het Land
bouwschap wil dat zowel de
vergunningvoorwaarden als de alge
mene regels zoveel mogelijk aanslui
ten bij de aanbevelingen die de
Commissie Uitvoering Wet Veront
reiniging Oppervlaktewateren
(Cuwvo) inmiddels heeft gedaan. In
uitzonderingsgevallen moet ook in
de toekomst individuele vergun
ningsverlening mogelijk blijven.
De milieumaatregelen in de bloem
bollenteelt hebben ingrijpende ge
volgen voor de sector. Het
assortiment bloembollen zal kleiner
worden en de opbrengst lager. Ver
der moet de teler meer gaan in
vesteren. Dit zei secretaris C.
Kuyvenhoven van het Produktschap
voor Siergewassen op 28 april bij de
opening van het Proefbedrijf De
Zuid in Hillegom.
Volgens Kuyvenhoven leidt verande
ring van vruchtwisselingsschema's
tot verplaatsing van een deel van de
bollenteelt naar andere gebieden.
Resultaat van alle inspanningen van
telers zal een sterke teruggang zijn
in het gebruik van gewasbescher
mingsmiddelen.
De bollensector staat voor een
enorme opgave om de milieuproble
men onder de knie te krijgen, zo zei
Kuyvenhoven. Zo moet naast
bestrijdingsmiddelen ook het ge
bruik van kunstmest omlaag. Verder
moet het spoelwater van bollen
schoner worden. De berg verpak
kingsafval moet slinken en orga
nisch afval een tweede leven
krijgen.
De bloembollensector is het eens
met deze doelstellingen, aldus Kuy
venhoven. Maar ook zonder over-
heidsplan doet de sector al veel
voor het milieu. Zo steekt hij zes
miljoen gulden in onderzoek naar re
sistente bloembollenrassen. Van het
geld voor praktijkonderzoek gaat
tweederde deel naar milieupro
jecten.
Dankzij de onderzoeksinstellingen
zijn een aantal milieumaatregelen op
de bedrijven al wijd verbreid. Om
schadelijke organismen in de bodem
de pas af te snijden, wordt grond-
omzetting, inundatie en meer
vruchtwisseling toegepast.
Verder nemen honderden telers deel
aan studiegroepen die allerlei scho
nere methoden beproeven. Zo pro
beren ze het gebruik van kunstmest
en bestrijdingsmiddelen te vermin
deren en de afvalberg te verkleinen.
Nederlandse snijbloemen en bloem
bollen krijgen van Belgen een dikke
voldoende. Zij worden even goed
gewaardeerd als de produkten uit
eigen land. Dit blijkt uit een onder
zoek van het ministerie van Land
bouw en het Produktschap voor
Siergewassen.
De Belgische consument is goed te
spreken over de kwaliteit en het
aanbod van Nederlandse bloemen
en bloembollen. Alleen de verkrijg
baarheid en de prijs van deze pro
dukten laten te wensen over, aldus
het onderzoek.
Bloemen in het algemeen hebben
een positief imago in België. Ze
brengen sfeer en warmte in de huis
kamer. Boeketten die cadeau wor
den gedaan, koopt de Belgische
consument het liefst bij de bloemist.
Groenverkleurde witlof op de
schappen van de groenteman of de
supermarkt zal hopelijk binnen af
zienbare tijd tot het verleden beho
ren. Dat is het resultaat van
onderzoek bij het DLO-Instituut voor
Agrotechnologisch Onderzoek ATO-
DLO. Onderzoekers van dit instituut
hebben een systeem ontwikkeld om
witlof na de oogst een biofysische
behandeling te geven, waardoor de
ze groente na blootstelling aan licht
niet meer groen verkleurt. De be
handelde kroppen blijven gewoon
veel langer mooi wit.
Brussels lof, een geliefde groente op
de binnen- en buitenlandse markt,
heeft de nare eigenschap om groen
te worden nadat het produkt korte
tijd, een paar dagen bijvoorbeeld, in
het licht gelegen heeft. In het afzet
kanaal tussen teler en consument
worden allerlei maatregelen geno
men om te voorkomen dat de lof
wordt blootgesteld aan zonlicht of
kunstlicht. Bewaring in het donker
en transport in verpakkingsmateri
aal dat weinig of geen licht doorlaat
zijn voorbeelden van zulke maatre
gelen. Als de witlof echter bij de
groenteman of in de supermarkt is
aangekomen, wordt het produkt bij
kunstlicht of natuurlijk licht voor de
consument tentoongesteld. En dan
is het kwaad gauw geschied.
Vooral consumenten op export
markten klagen over groenverkleur
de witlofkroppen; vandaar dat
ATO-DLO vanuit verschillende sec
toren van handel en export verzocht
werd dit probleem in onderzoek te
nemen.
Houdbaarheidsverienging
Het onderzoek heeft tot nu toe op
laboratoriumschaal plaatsgevonden.
En hoewel het ontwikkelde systeem
nog verder uitgewerkt moet worden
voordat het in de prakrijk kan wor
den toegepast, zijn de onderzoekers
bij ATO-DLO optimistisch over de re
sultaten die uiteindelijk in de praktijk
behaald zullen worden.
Die resultaten betreffen dus in de
eerste plaats het achterwege-blijven
van de groenverkleuring na
blootstelling aan licht. Daarnaast
hebben de onderzoekers aanwijzin
gen dat behandelde lof langer ver
koopbaar is omdat de krop mooi
gesloten blijft; onbehandelde,
groenverkleurde kroppen gaan open
doordat het blad gaat krullen.
Als de verlengde houdbaarheid van
witlof in het vervolg van het onder
zoek bevestigd wordt, dan betekent
dit dat behandelde witlof niet meer
in het donker bewaard hoeft te wor
den om mooi wit te blijven; de bio
fysische behandeling van het
produkt na de oogst zorgt voor een
langdurig effect. Bovendien zou de
ze Nederlandse groente dan naar
nog verdergelegen nieuwe afzet
markten geëxporteerd kunnen
worden.
Er is veel belangstelling bij de Ne
derlandse handel en exporteurs voor
toepassing van dit systeem. De ver
wachting is dat het vervolgonder
zoek om het systeem voor de
praktijk gereed te maken nog onge
veer één jaar zal vergen.
Driekwart van het areaal appels en
peren worden volgens de MBT-
richtlijnen (milieubewuste teelt) ge
teeld, zo blijkt uit de definitieve cij
fers over dit seizoen. In totaal gaat
het om 11.000 ha appels en 5.000
ha peren.
Hobaho b.v. veilingbedrijf te Lisse
(klokveiling en bemiddelingsbureau
van bloembollen, knollen en vaste
planten) roept een innovatieprijs
voor het bloembollen- en bolbloe-
menvak in het leven, de Hobaho In
novatie Trofee. De prijs bestaat uit
een geldbedrag van f 25.000,—.
De innovatieprijs is bestemd voor
dat bedrijf dat volgens de nog nader
te formeren, deskundige jury de
beste bijdrage heeft geleverd aan
het nog succesvoller en slagvaardi
ger opereren van het bloembollen
en/of bolbloemenvak. Dit kan be
reikt zijn door een nieuwe techniek,
een nieuwe marktbewerking of door
nieuwe produkten. Het belang voor
het bloembollen- en/of bolbloemen
vak moet dus al bewezen zijn en het
innovatieve aspect dient voor deze
eerste, maar wel jaarlijks terugke
rende prijs van na 1988 te zijn.
Als voorbeelden van innovatieve
aspecten kunnen genoemd worden:
hyacinten met bolbodem als snij
bloemen, de introductie van de
spleetkronige narcis, het openbre
ken van de Japanse markt voor de
bloembollenexport, het inunderen
van bollenland, de introductie van
de L.A.-hybride bij lelies, nieuwe ma
chines, energieprojecten, nieuwe
verpakkingsmethoden, nieuwe mi
lieuvriendelijke teelttechnieken, etc.
De jury zal uit de aanmeldingen vier
bedrijven voor de Hobaho Innovatie
Trofee 1993 nomineren. Uit deze
vier bedrijven zal de winnaar in
maart 1994 bekend gemaakt
worden.
Aanmeldingen van bedrijven (door
bedrijven zelf of door derden) kun
nen geschieden vanaf 1 september
1993 tot 1 februari 1994 aan Hoba
ho vxL, Postbus 6, 2160 AA Lisse,
t.a.v. A.A. van Zeist.
