■G
Blaasjesziekte harde klap
voor Nederlandse varkenshouders
Mestboekhouding is cruciaal
Prijsdalingen in
vele sectoren
Consulentschap gaat uitleg
geven over meerjarenplan
Mi
Exportverbod doet prijzen kelderen
Geldersche Mij.
verontwaardigd
KNLC maakt balans op
VRIJDAG 5 MAART 1993
P1IVA/Q
De Europese Commissie heeft zo
wel Nederland als Italië een verbod
opgelegd voor in- en uitvoer van le
vende varkens. Voorlopig geldt het
verbod tot 1 april. Reden is dat in
Italië schijnbaar seropositieve en
besmette varkens met blaasjesziek
te, uit Nederland afkomstig, zijn
aangetroffen. Juist nu de export
van biggen en levende varkens, na
het exportverbod van eind 1992, op
gang begon te komen wordt de var
kenshouderij weer zwaar getroffen.
De biggenprijs, die zich hersteld had
tot f 85,— is onderuit gegaan.
In tegenstelling tot het exportver
bod van oktober 1992 treft de huidi
ge grensblokkade de
varkenshouderij veel harder. Toen
was met certificaten handel naar
Duitsland, Spanje en België moge
lijk. Nu geldt het verbod voor alle
landen. Mesters en handelaren in le
vende varkens hopen dat de slacht-
capaciteit voldoende is om alle
varkens tijdig weg te krijgen. De
prijs van de biggen is op een diepte
punt beland, zowel mesters als han
delaren zijn uiterst terughoudend.
Mesters die hun hokken leeg heb
ben wachten af. Handelaren doen
op termijn geen zaken.
Landbouwschap en ministerie van
Landbouw zetten alles op alles om
het verbod ongedaan te krijgen.
Nog deze week is er een bespreking
met de Veterinaire Commissie Inge
wijden verwachten overigens wei
nig van dit gesprek.
Varkensvermeerderaar D. Hannewijk
uit Heinskenszand, tevens hoofd
bestuurslid van de ZLM, hoopt wel
op ontheffingen. "De Europese
Commissie heeft het exportverbod
in overleg met de Veterinaire Com
missie genomen. Wellicht dat straks
met certificaten export op beschei
den schaal weer mogelijk is. Het is
nu van den zotte dat heel Nederland
lijdt". Echt optimistisch is Hanne
wijk niet. "Ook in Spanje en België
zijn gevallen met blaasjesziekte ge
constateerd. Dit maakt het moeilij
ker om het standpunt van de
Europese Commissie veranderd te
krijgen".
Prijsval
Hannewijk heeft zelf een vermeer-
deringsbedrijf met 350 fokzeugen.
Grote zorg dat hij met plaatsgebrek
te maken gaat krijgen heeft hij nog
niet. "Ik heb bijna allemaal vaste
klanten. Waar ik mij wel zorgen om
maak is de prijsval. Binnen de
kortste tijd zakken de biggenprijzen
van f 85,— naar een dieptepunt
van f 50,—. Plaatsgebrek zal veel
bedrijven die met schema's werken
parten gaan spelen. Vooral die be
drijven waar alle biggen bestemd
zijn voor export".
De rechtsgeldigheid van de blaas-
jesziekteconstatering in Italië wordt
door velen in de varkenswereld in
twijfel getrokken. Zij denken dat Ita
lië zelf te kampen heeft met blaas
jesziekte en alleen uit economische
overwegingen deze stap heeft ge
nomen. Op deze manier ontstaat
een handelsoorlog. De heer Hanne
wijk, lid van de veehouderijcommis
sie van de ZLM, gaat zo ver niet.
"Wij gaan er vanuit dat onderzoek
in Italië eerlijk is gebeurd. Nadeel is
dat bij een ziektevaststelling nu alle
grenzen sluiten. Dit is een direct ge
volg van "Open grenzen". Als de
grenzen op 1 april opengaan zal het
nog maanden duren voordat alles
weer in rustiger vaarwater terecht is
gekomen. Een netto rendement
kunnen wij dit jaar wel vergeten".
Kwetsbaar
Ook de prijzen van de mestvarkens
staan nu zwaar onder druk. Na de
eerste berichten ging er meteen een
kwartje van de prijs af. Wederom is
de kwetsbaarheid van de intensieve
veehouderij aangetoond. Er is een
gevaarlijk spel gaande, vertelt een
handelaar. "Dat één land om een
kleinigheid een ander land zijn gren
zen kan laten sluiten, en zo zijn pro-
duktie kan boycotten, gaat alle
perken te buiten. Italië verkeert door
deze opstelling in een monopoliepo
sitie. Als de grens weer opengaat is
de biggenprijs gedaald tot minder
dan f 50,—. Het varkensvlees gaat
dan ver onder de kostprijs weg.
Voor Italië, maar ook voor Spanje,
een winstgevende zaak. Ik vraag mij
af of er werkelijk blaasjesziekte is
geconstateerd. Wat staat ons in de
weg om produkten uit Italië ver
dacht te maken? Staat de Europese
Commissie dan ook aan onze
kant?"
Zelfs een tuinder was dezelfde me
ning toegedaan. "Met groenten ge
beurt vaak hetzelfde. Goede
produkten die naar Italië gaan ko
men zogenaamd afgekeurd terug of
worden fors op de prijs gekort. Men
heeft daar de pik op Nederland".
Voorlopig blijft het exportverbod tot
donderdag 1 april gelden.
Blaasjesziekte wordt veroorzaakt
door een virus. Op de ledematen en
in de bek van besmette varkens zijn
blaasjes te zien. Deze ziekte heeft
geen gevolgen voor de menselijke
consumptie.
J.v.T.
De Geldersche Mij. van Land
bouw is bijzonder verontwaar
digd over de gang van zaken
rond het sluiten van de Neder
landse grens voor export van
levende varkens. De Gelder
sche vindt dat een dergelijke
beslissing op veterinaire basis
genomen moet worden. Een
deugdelijk veterinair onderzoek
is niet ingesteld. Zij heeft het
KNLC gevraagd een protest
brief te schrijven aan Brussel.
Ook de informatievoorziening
aan de varkenshouders laat
veel te wensen over, aldus het
hoofdbestuur van de Gelder-
scha
In de bestuursvergadering van het
KNLC van 2 maart is weer uitvoerig
gesproken over het mestbeleid. Qe
discussie spitste zich toe op de in
voering van het zogenaamd '95
scenario en het verplaatsings-
besluit. Bij de uitvoering van het
mestbeleid speelt de mineralen-
boekhouding een zeer belangrijke
rol. Het bestuur vindt het zeer be
langrijk dat de overheid snel komt
met de regelgeving op dit gebied.
Het bestuur van het KNLC vindt dat
er onverkort vast moet worden ge
houden aan de korting met 25%
van de mestreferentiehoeveelheden
varkens en pluimvee per 1-1-1995.
Het is wel belangrijk dat die 25%
berekend wordt van de huidige for
faitaire normen. Het mag niet ge
beuren dat de forfaitaire normen
bijgesteld worden naar de huidige
inzichten en de 25% korting daar
van wordt berekend.
Mineralenboekhouding
Cruciaal bij het hele mestbeleid is
de mineralenboekhouding. Het plan
is deze per 1 januari 1995 in te voe
ren. Daartoe zou in 1994 aan alle
veehouders een standaard minera
lenboekhouding toegestuurd wor
den om te oefenen. Pas als de
mineralenboekhouding volledig in
werking is kan er inzicht worden
verkregen in de verliezen op be
drijfsniveau. Er zijn dan geen nor
men meer nodig en ook de
verplaatsingswet is dan niet meer
interessant. De vraag is dan voor elk
bedrijf wat te doen met het over
schot. Het bestuur merkte op dat
het nog veel werk kost om dit alle
maal per 1 januari 1995 geregeld te
krijgen, temeer daar de overheid in
het geheel geen haast maakt met
de noodzakelijke regelgeving. Het
KNLC-bestuur pleit er verder voor
de koppeling tussen stikstof en fos
faat los te laten.- Alleen dan kunnen
de boeren verder werken aan ver
mindering van het fosfaat in de
mest.
Afzetrechten
Het bestuur van het KNLC wil in
principe vasthouden aan de invoe
ring van dit '95 scenario per 1 januari
1995. Bij het '95 scenario dient de
veehouder vooraf aan te tonen hoe
hij of zij de overschotmest kan af
zetten. Hierbij gaat het bestuur er
van uit dat er per 1 januari 1995 een
evenwicht is tussen de produktie en
afzet van mest.
Het zou mogelijk kunnen zijn dat dit
evenwicht door het ontbreken van
voldoende afzetmogelijkheden in
1995 niet bereikt is. Dan zou er aan
gedacht kunnen worden om het
'95-scenario bij het begin van 1995
te berperken tot het zichtbaar ma
ken van de gevolgen voor de indivi
duele veehouder. De daadwerkelijke
invoer met alle consequenties kan
dan wat later plaatsvinden. De^ con
sequenties zijn dat, wanneer Vooraf
onvoldoende kan worden aange
toond dat het mestoverschot kan
worden afgezet er niet geprodu
ceerd kan worden. Het is echter nog
maar de vaag of een dergelijke ver
plichting juridisch haalbaar is.
Acceptabele verliezen
Het KNLC-bestuur pleit ervoor om
de huidige systematiek van fosfaat
gebruiksnormen in de toekomst te
vervangen door 'acceptabele verlies-
normen van fosfaat en stikstof. Het
is zeer belangrijk dat bij het bepalen
van deze normen rekening gehou
den wordt met bodemvruchtbaar
heid, grondsoort, gewassen en
intensiteit van grondgebuik.
Wat betreft het ammoniakbeleid lijkt
dat landelijk de doelstellingen wel
gehaald worden, regionaal zijn en
kele bijstellingen nodig. Voor het
KNLC is verder een verplichte invoer
van de Groene Label Stallen
bespreekbaar. Hierbij werd wel op
gemerkt dat het convenant alleen
geldt voor nieuwbouw.
Het KNLC vindt het verder zeer be
langrijk dat de verplaatsingswet er
komt. Deze mag echter maar zeer
tijdelijk van kracht zijn, anders
wordt de overgang van mestpro-
duktierechten naar afzetrechten ge
frustreerd. De verplaatsingswet is
niet meer nodig als het '95 scenario
in werking treedt. Het Landbouw-
Comité denkt zelfs aan het noemen
van een einddatum. Het bestuur
stemt verder in met een korting op
de verplaatste referentiehoeveelhe
den. Hiermee kan het verplaatsen
en het tot waarde brengen van
mestproduktierechten ontmoedigd
worden.
Ingeborg Schuitemaker
Het Landbouwschap moet in het overleg met de minister extra aan
dacht vragen voor de roodv/eessector, aldus het KNLC.
De hervormingen van het EG-
landbouwbeleid en het daaruit
voortvloeiende markt- en prijsbeleid
leiden tot forse prijsdalingen bij vele
marktordeningsprodukten. De prijs
dalingen zijn soms zo fors dat het
niet meer rendabel is om sommmi-
ge produkten in Nederland te telen.
De melkquota blijven een punt van
zorg. Het KNLC is van mening dat
de interventievoorraden en de
marktsituatie geen enkele aanlei
ding geven om de melkquota verder
te korten. Een verdere korting zal
bovendien de vleesvoorraden extra
doen toenemen, met alle gevolgen
voor de prijs en de kosten vandien.
De roodvleessector zou hierdoor
nog eens extra getroffen worden.
En dit is een sector die al diep in de
rode cijfers zit. Het bestuur van het
Landbouwschap moet in het over
leg met de minister van Landbouw
extra aandacht vragen voor deze
sector.
Oliehoudende zaden
Een ander probleemgeval zijn de
oliehoudende zaden. Hiervoor geldt
een andere betalingssysteem dan
voor de overige (graan)gewassen.
De wereldmarktprijs bepaalt name
lijk de prijs van oliehoudende zaden.
De hoogte van de compensatie
hangt samen met de in het verkoop
seizoen geconstateerde marktprijs.
De Europese Commissie gaat nu
echter niet uit van de wereldmarkt
prijs maar van de berekende (hoge
re) c.i.f.-prijs Rotterdam. Hierdoor
valt de compensatie lager uit. Het
KNLC vindt dat de Europese Com
missie bij de vaststelling van de
compensatie uit moet gaan van de
reële wereldmarktprijs. De huidige
voorstellen zijn 'gemeen'.
Het KNLC kan zich ook niet vereni
gen met het EG-beleid voor lijnzaad
en oliezaad. De teeltplannen staan
vast en het areaal braak is opgege
ven. Het getuigt dus van onbehoor
lijk bestuur om de compensatie voor
olievlas nu drastisch f 600,—?) te
verlagen en het areaal alsnog mee
te nemen in de berekening van het
aantal verlichte set-aside-hectares.
Dit moet beslist worden gewijzigd.
Lucerne
De voorstellen voor de gedroogde
groenvoedergewassen bevallen het
KNLC ook niet. Ze zijn weliswaar
gebaseerd op eerder genomen
besluiten. Het KNLC wil echter dat
er nagegaan wordt of deze steun
niet volledig in stand kan worden
gehouden voor akkerbouwmatig
geteeld groenvoer (met name lucer
ne). Ook in andere landen (Frankrijk)
is dit een belangrijk gewas. De
steun is tot nu toe in belangrijke ma
te gebruikt voor gras, in veel geval
len zelfs bermgras en
reservaatsgras. In Nederland betreft
dit 80.000 ton gedroogde lucerne
en 200.000 ton gedroogd gras.
Waarom kan de steun niet gekop
peld worden aan een eiwitprodukt
in plaats van aan een voergerst?
Ingeborg Schuitemaker
Het Consulentschap voor de land
bouw voor Zeeland houdt dit jaar
een voorlichtingsronde over het
Meerjarenplan Gewasbescherming
(MJPG). Dit staat in het onlangs uit
gebracht werkplan van het CL voor
1993.
In het werkplan wordt onderscheid
gemaakt tussen reguliere activitei
ten en speerpunten. Een van die
speerpunten is 'voorlichting naar
een gewasbescherming met toe
komst'. Doel hiervan is niet alleen
de praktijk kennis te laten nemen
van het beleid, maar ook bewust
wording en draagvlakverbreding. In
het kader van duurzame landbouw
zal het CL ook speciale aandacht
geven aan de derde fase van het
mestbeleid (1995-2000). Een van
de doelstellingen is de praktijk te sti
muleren vrijwillig deel te nemen aan
mineralenboekhoudingen.
Het CL zal uiteraard ook speciale
voorlichting geven over de gevolgen
voor de diverse sectoren van de
MacSharry-besluiten en de afspra
ken in het kader van de GATT. Ook
de Herstructurering Akkerbouw
vraagt op diverse fronten speciale
aandacht. Onder meer is het CL ge
trokken bij het indienen van nieuwe
voorstellen, en volgt het de voort
gang van bestaande projecten.
De fruitteelt in Zeeland heeft goede
ontwikkelingskansen, aldus het
werkplan, al belemmert in sommige
delen van de provincie een on
gunstige verkaveling een rendabele
bedrijfsvoering. Naar aanleiding van
de landelijke nota 'effecten struc
tuurverbetering fruitteelt' gaat het
consulentschap een discussie aan
met het Zeeuwse fruitteeltbe
drijfsleven. Het CL wil bevorderen
dat landinrichting in de fruitteeltge
bieden op Zuid-Beveland tot uitvoe
ring komt.
