"Onvrede afreageren op eigen
organisatie is begrijpelijk"
Nieuws uit het hoofdbestuur
n
nisatienieuws
Blokkade export Oost-Europa
ramp voor de akkerbouw
LEI: meer borgstellingen
nodig door milieuzorg
Boereninkomen sterk gedaald
ZLM wil erkenning Stichting
Behoud Natuur en Leefmilieu
ËzmMiE
ZLM-voorzitter H.C. van der Maas
Ir. H. de Boon (Cebeco-Handelsraad):
Nieuwe gezichten in
hoofdbestuur ZLM
Brede steun
ZLM herdenkt
B.H. Maijers
rn n
VRIJDAG 5 MAART 1993
"Ik vind het begrijpelijk dat akker
bouwers hun woede en onbegrip af
reageren op hun eigen organisatie.
Het doet pijn, maar mag ons er niet
van weerhouden de dingen bij de
naam te noemen en te blijven vech
ten voor het behoud van een gezon
de akkerbouw in Nederland. Dat is
zeker ook in het belang van de an
dere sectoren van onze land- en
tuinbouw."
Dit betoogde ZLM-voorzitter H.C.
van der Maas in de hoofdbestuurs-
vergaderjng, die maandag jl. in Goes
is gehouden. Hij hekelde het verslui
erend woordgebruik in sommige
kringen om daarmee te verdoezelen
dat de akkerbouw en sommige tuin
bouwsectoren in een regelrechte
crisis verzeild zijn geraakt. "Men
heeft het over een ingrijpend her
structureringsproces maar de wer
kelijkheid is dat honderden bedrijven
naar de knoppen gaan. Vanuit het
Landbouwschap worden de huidige
problemen nog te veel afgedaan als
incidenten. Het Landbouwschap
blijft zeggen dat we door kwaliteit,
goed ondernemerschap en een of
fensief beleid er wel weer bovenop
komen. Dat heb ik vijf jaar geleden
ook beweerd en ik blijf het zeggen,
maar toen waren de omstandighe
den nog heel anders. Toen was er
nog geen crisis, nu wel."
Van der Maas zei dat het Land
bouwschap moet oppassen dat het
zich niet als een doel op zichzelf
gaat beschouwen. "Elke organisa
tievorm - ook de ZLM - is slechts
een middel om de belangen van de
boeren te dienen. Dat moeten we
altijd voor ogen houden. Als onze le
den het nut van ons functioneren
niet meer inzien, moeten we daaruit
onze conclusies trekken."
Sectoraal
De ZLM-voorzitter toonde begrip
voor de toenemende behoefte aan
een sectorale belangenbehartiging
voor de akkerbouw op Europese
schaal. "Dat onderdeel van het
pian-Korteweg steun ik van harte. In
Het aantal agrarische bedrijven dat
borgstelling nodig heeft ligt in de ja
ren '90 door verplichte milieu- en
welzijnsinvesteringen ongeveer 150
per jaar hoger dan zonder die in
vesteringen. Dat blijkt uit een studie
van het LEI in opdracht van het mi
nisterie van Landbouw.
Geschat wordt dat ongeveer 70%
van de land- en tuinbouwbedrijven
in staat is de investeringen en de
bedrijfsopvolging zonder borgstel
ling te financieren. Ongeveer 20%
van de bedrijven komt niet in aan
merking voor borgstelling als gevolg
van te geringe besparingen. De
overige 10% van de bedrijven is al
leen tot financiering van de investe
ringen en de eventuele overname in
staat wanneer borgstelling wordt
verleend. Met name glastuinbouw
bedrijven en bedrijven in de intensie
ve veehouderij hebben borgstelling
nodig. Hieruit volgt dat borgstelling
ook in de toekomst van belang zal
zijn bij de ontwikkeling en aanpas
sing van de land- en tuinbouw.
Geschat wordt dat in de periode
1991-2000 gemiddeld per jaar on
geveer 850 land- en tuinbouwbe
drijven borgstelling nodig zullen
hebben. Het gemiddelde bedrag aan
borgstelling wordt geschat op 320
duizend gulden.
Het totale bedrag dat jaarlijks aan
borgstelling verstrekt zal worden,
wordt geschat op 270 miljoen gul
den. Dat dit beduidend meer is dan
in het verleden, wordt niet alleen
veroorzaakt door de milieu- en wel
zijnsinvesteringen, maar ook door
de schaalvergroting van de bedrij
ven. Met name in de glastuinbouw
neemt het gemiddeld verleende be
drag aan borgstelling toe.
Het gemiddelde inkomen van alle
Nederlandse boeren en tuinders is
in 1992 met bijna 20% gedaald ten
opzichte van 1991. De daling was
vooral het gevolg van lagere op-
brengstprijzen in de akkerbouw en
de tuinbouw. Dit lijkt uit ramingen
van het Landbouw-Economisch In
stituut.
Het totale produktievolume van de
Nederlandse land- en tuinbouw is in
1992 met bijna 3% toegenomen.
Deze groei kwam grotendeels voor
rekening van de akkerbouw en de
tuinbouw. De gemiddelde op-
brengstprijs van alle agrarische pro-
dukten is naar schatting met een
procent of vier gedaald. In de akker
bouw en in de tuinbouw gingen de
prijzen in doorsnee sterk omlaag,
namelijk met 10 a 15%.
De betaalde kosten namen in 1992
met 3 a 4% toe, in totaal ruim
28 miljard gulden. Er werd onder
andere meer veevoeder aangekocht
en ook meer uitgegeven voor dien
sten, onderhoud enz. De afschrijvin
gen, betaalde loonkosten en
betaalde rente vergden eveneens
hogere bedragen. Daarentegen
werd minder uitgegeven aan kunst
mest en energie.
Een en ander had tot gevolg dat het
gezamenlijke inkomen van alle boe
ren en tuinders verminderde van 8,9
miljard gulden in 1991 tot naar
schatting 7,3 miljard gulden in
1992. Rekening houden met de in
flatie enerzijds en met een beperkte
vermindering van het aantal bedrij
ven anderzijds, komt dit erop neer
dat het reële bedrijfsinkomen van de
gemiddelde agrariër met bijna 20%
is gedaald.
Nederland moeten we als sectoren
gezamenlijk blijven optrekken, maar
in Europa is een krachtenbundeling
van akkerbouwers wel degelijk zin
vol. Ik hoop dat men daarbij aanslui
ting wil zoeken bij reeds bestaande
structuren."
Volgens Van der Maas moet de
oplossing voor de crisis in de akker
bouw worden gezocht in het struc
tureel uit produktie nemen van
grond en agrificatie.
Aan het begin van de vergadering
van het hoofdbestuur van de ZLM,
die maandag jl. in het Landbouw-
huis werd gehouden, heette voorzit
ter H.C. van der Maas twee nieuwe
leden welkom. Mevrouw M. van
Nieuwenhuyze (kring West Zuid-
Beveland) en de heer W. van der Zee
(kring Axel) waren voor het eerst
aanwezig. Zij nemen de plaats in
van resp. de heer S. Noteboom en
de heer M. Boogerd.
"Het is voor het eerst in de geschie
denis van de ZLM dat een vrouw
een hoofdbestuurszetel bezet. We
beleven dus een historisch mo
ment," aldus Van der Maas in zijn
welkomstwoord tot mevr. Van Nieu
wenhuyze. Hij sprak de hoop uit dat
de twee nieuwe leden een waarde
volle inbreng zullen leveren in het
hoofdbestuur.
"De overheid moet snel de krediet-
verzekeringsmogelijkheden voor ex
port naar de GOS-staten herstellen.
Doet ze dat niet, dan dreigt een
ramp voor de Nederlandse akker
bouw". Deze waarschuwing sprak
ir. H. de Boon, lid van de hoofddirec
tie van Cebeco-Handelsraad, uit tij
dens een WLTO-bijeenkomst in
Brielle.
"Het ziet er naar uit dat akkerbou
wers dit jaar slechts een derde van
hun kostprijs kunnen terugverdie
nen. De Stopa, het systeem van ga
rantieprijzen dat door de telers zelf
wordt onderhouden, dreigt totaal
ontwricht te worden", aldus De
Boon. Hij baseert zijn verwachting
op de exportcijfers voor pootaardap-
pelen tot en met januari 1993, die
recentelijk bekend werden.
Export sterk gedaald
Tot februari 1993 is 43 procent min
der pootgoed verkocht dan vorig
jaar in diezelfde periode. Door het
gewijzigde EG-landbouwbeleid met
sterk dalende graanprijzen grepen
veel akkerbouwers in de EG als al
ternatief naar de teelt van aardap
pels, waaronder ook voor eigen
pootgoed. Door gewijzigde interna
tionale politieke verhoudingen zijn
buiten de EG exportmarkten in
gestort, met name in Noord-Afrika.
Naar Afrika is de export van Neder
landse pootaardappelen met maar
liefst 72 procent afgenomen.
Exportkredietverzekering GOS moet
weer open
"In de afgelopen twee jaren konden
dergelijke ontwikkelingen nog wor
den opgevangen door uitvoer rich
ting Oost-Europa en het GOS, met
name naar Rusland. Doordat mo
menteel exportkredietverzekeringen
voor die landen niet mogelijk zijn, is
deze weg afgesloten. Nederlandse
exporteurs zien zich daardoor ver
stoken van de mogelijkheid zich tij
dig op die opkomende markten een
plaats te verwerven.
Daardoor dreigt een rampzalige si
tuatie voor de Nederlandse akker
bouwers. De teelt van
pootaardappelen, die altijd werd be
schouwd als de kurk waarop de Ne
derlandse akkerbouw drijft, staat
hierdoor onder zware druk. Han
delshuizen hebben al aangekondigd
het areaal van hun rassen volgend
seizoen drastisch in te perken. We
vragen de overheid dan ook met
klem weer mogelijkheden voor ex
portkredietverzekeringen voor het
GOS te openen", aldus De Boon.
VERVOLG VAN VOORPAGINA
Perspectief
Volgens de initiatiefnemers biedt dit
plan perspectief voor een gezonde
akkerbouw en maakt het een einde
aan de situatie, waarin akkerbou
wers structureel beneden de kost
prijs moeten produceren,
inmiddels heeft ook het ministerie
van Landbouw belangstelling ge
toond voor het plan. Woensdagoch
tend hebben Korteweg en de zijnen
het plan toegelicht aan een delega
tie van het ministerie. Het betrof een
informatief gesprek.
Olievlassteun handhaven
De ZLM wil dat het huidige steunre
gime voor olievlas nog tenminste dit
jaar blijft bestaan. Het voorstel van
de Europese Commissie om olievlas
onder het regime van de eiwithou-
dende marktordeningsgewassen te
brengen heeft grote verwarring ver
oorzaakt en levert de telers veel pro
blemen op. Naast een forse
vermindering van de toeslag moet
er meer grond braak worden gelegd.
Intussen zijn er al contracten gete
kend. Het hoofdbestuur van de ZLM
vindt dat alle krachten moeten wor
den ingespannen om de nieuwe
steunregeling tenminste een jaar op
te schuiven.
AM-beleid nog niet rond
Het nieuwe AM-beleid, waarover in
de hoofdafdeling akkerbouw van
het Landbouwschap overeenstem
ming was bereikt, is nog steeds niet
rond. In de pootgoedcommissie van
het Landbouwschap zijn kritische
vragen gesteld over de regeling en
ook de handel zou er niet gelukkig
mee zijn. De ZLM-
vertegenwoordiger in de hoofdafde
ling akkerbouw, J. Geluk, zei in de
hoofdbestuursvergadering geen me
dewerking te zullen verlenen aan
nieuwe wijzigingen van de regeling.
Belangenbehartiging akkerbouw
Het hoofdbestuur van de ZLM heeft
verontrust gereageerd op berichten
dat binnen het Landbouwschap
stemmen opgaan om via opcenten
op de landbouwschapsheffing extra
geld voor de akkerbouw binnen te
halen. Dit om de bekostiging van de
secretariaatswerkzaamheden voor
de akkerbouw op peil te houden. De
akkerbouw heeft të weinig SBE's
om het huidige peil te kunnen hand
haven. Volgens het hoofdbestuur
van de ZLM wordt hiermee afbreuk
gedaan aan het principe van hori
zontale belangenbehartiging. Ook
wordt de deur open gezet naar sec
torale belangenbehartiging.
De ZLM is van mening dat de Stich
ting Behoud Natuur en Leefmilieu
als beheersinstantie voor natuurge
bieden moet worden erkend en voor
rijkssubsidie in aanmerking moet
komen.
Volgens de ZLM sluit de werkwijze
van deze stichting goed aan bij die
van de land- en tuinbouw. Bij de
S.B.N.L. is bijvoorbeeld regulerende
jacht onderdeel van het beheers-
beleid.
De landelijke stichting heeft in Zee
land en West-Brabant enkele gebie
den in beheer, o.a. de Wouwse
Plantage en de spoorlijn Goes-
Borsele. Het natuurbeheer van de
S.B.N.L. past niet binnen de normen
van de overheid en moet het daa-
om zonder rijkssubsidie stellen.
L.W. van Nieuwenhuijzen
Bestuur Verzekeringen ZLM
Het hoofdbestuur van de ZLM heeft
de heer L.W. van Nieuwenhuyzen uit
De Heen herbenoemd als voorzitter
van Verzekeringen ZLM. Van Nieu
wenhuyzen is statutair aftredend.
Hij stelde zich herkiesbaar. De heren
K. Dees en F. Maas worden voorge
dragen voor herbenoeming bij de Al
gemene Vergadering van de OVM
van de ZLM.
Benoemingen
In het voorlopig bestuur van de
Mestafzetorganisatie West-
Nederland in oprichting zal namens
de ZLM de heer J.L. van Gorsel te
Oud-Vossemeer zitting nemen. Hij is
voorzitter van de commissie grond
gebruik van de ZLM.
Als adviseur van de Mestbank
Brabant-Limburg wordt namens de
ZLM de heer D. Vogelaar uit Dintel-
oord voorgedragen.
Ter opvolging van R.J. Oggel in het
bestuur van de Centrale Onderwijs
Administratie (COA) wordt door het
hoofdbestuur voorgedragen mevr.
M van Gorsel te Oud-Vossemeer.
In het bestuur van de school "Oost-
dijke" te Oostburg is benoemd de
heer J. Risseeuw uit Retranchement
in plaats van de heer A. Courtin.
Het hoofdbestuur van de ZLM heeft
maandag jl. aan het begin van zijn
maandelijkse vergadering het op 21
februari jl. overleden oud
bestuurslid B.H. Maijers uit Sprang
Capelle herdacht.
De heer Maijers was vanaf 1945 lid
van het hoofdbestuur van de Noord
brabantse Mij. van Landbouw en
voorzitter van de afdeling Sprang-
Capelle. Vanaf de fusie met de
Zeeuwsche Landbouw Mij. was hij
hoofdbestuurslid van de ZLM. Hij
bleef dat tot zijn 70'ste jaar.
"Wij gedenken Bernardus Maijers
met respect en eerbied voor de gro
te en royale inzet voor het landbouw
belang, zowel plaatselijk en
regionaal als in ZLM-verband," al
dus voorzitter H.C. van der Maas.
De vergadering nam enkele ogenblik
ken stilte in acht ter nagedachtenis
van de heer Maijers, die 82 jaar oud
werd.
