TL Land- en tuinbouw moet zoeken naar nieuwe financieringsvormen Borsele steunt landbouw in strijd tegen bloemdijken Schouwen-Duiveland als één gebied herinrichten Drie ZLO verzoeken minister af te zien van bloemdijken Ir. D. Luteijn op symposium Rabobanken: Bolbloemen Burgemeester wil overleg met boeren VRIJDAG 26 FEBRUARI 1993 "Het is hoog tijd dat de overheid in haar fiscale beleid meer rekening gaat houden met de financie ringsproblemen in de land- en tuin bouw. Ik denk daarbij aan de vermogensbelasting, vervroegde af schrijving en een langere midde lingsperiode. Daarnaast zullen we meer andere financieringsvormen dan hypothecair krediet moeten on derzoeken en toepassen". Dit be toogde ir. D. Luteijn, lid van de Raad van Beheer van de Rabobank, op een seminar van zes Rabobanken op Zuid-Beveland onder de titel "Agrarische sector in beweging". De bijeenkomst werd vorige week donderdag gehouden in Yerseke en trok een groot aantal belangstel lenden. Volgens ir. Luteijn moet bij andere fi nancieringsvormen worden gedacht aan erfpacht voor de grond en aan het leasen van installaties, machi nes en tractoren. "Wat het benut ten van financieringsvormen betreft loopt de land- en tuinbouw achter bij andere bedrijfstakken. Dit wordt des te belangrijker nu we ons moe ten realiseren dat de hoge eigen ver mogens die we van oudsher gewend zijn niet meer voor de vol gende generatie boeren is weg gelegd". Luteijn verklaarde wel degelijk kan sen te zien voor akkerbouw in Ne derland. Wel zullen de kosten per ha omlaag moeten. Voor bedrijven met hoge kosten of weinig hectares ligt omschakeling naar andere teelten voor de hand, afhankelijk van de persoonlijke kennis en interesse. Daarbij verdient het aanbeveling om te bekijken of een nieuwe tak sa men met andere bedrijfsgenoten kan worden opgezet. Alternatieven Over alternatieven buiten de land bouw was ir. Luteijn niet al te opti mistisch. We mogen geen overdreven verwachtingen hebben van houtproduktie, landschapson- derhöud en recreatie, omdat we af hankelijk blijven van forse overheidssteun. Volgens Luteijn zal er de komende jaren in toenemende mate sprake zijn van overloop van melkveehouderij en intensieve vee houderij naar de akkerbouwgebie den. Het karakter van het Zuidbevelands landschap zal daar door veranderen. De Rabobestuurder had weinig goe de woorden over voor het MacShar- rybeleid. Dit beleid lost niets op en werkt bevriezend. De produktivi- teitsstijging gaat door en daardoor zal het EG-beleid over enige tijd op nieuw vastlopen. Het Europese landbouwbeleid moet volgens ir. Luteijn uit de volgende drie hoofdelementen bestaan: behoud van een verantwoord garantieprijsniveau voor de ba- sisprodukten graan melk en suiker; stimulering van echte grootscha lige alternatieven (agrificatie, energievorming uit groene massa); uit produktie nemen van aan- zienlijke oppervlaktes grond bin nen Europa, die omgezet worden in bos, natuur en recreatiege bieden. Ir. Luteijn zei dat ook Nederland niet ontkomt aan grootschalig buiten produktie stellen van cultuurgrond. Hij sprak over 20 tot 30% van het huidige areaal. "Als we dit in Europa niet doen zullen we o.a. genood zaakt zijn de aardappelteelt te gaan quoteren". Zuid-Beveland Ing. S.G.W. Bense, hoofd van de RABO-landbouwfinancieringsafde- ling, kwam met interessante cijfers over de ontwikkeling van de landbouw op Zuid-Beveland. Van de kleine 1000 bedrijven die er nu nog zijn zullen er in het jaar 2000 ca. 700 over zijn. Hij betoogde dat de grond voor "traditionele teelten" in het zuidwestelijk kleigebied eigenlijk te Ir. D. Luteijn duur is en ziet dus geen oplossing in oppervlaktevergroting. Intensivering is daarentegen wel een mogelijk heid, zelfs binnen de strakker wor- Voorzitter R Vis van de ZLM-kring Schouwen-Duiveland vindt dat her inrichting van het hele eiland Schouwen-Duiveland in overweging moet worden genomen. Hij zei dit op de kringvergadering, die maan dag j.l. in Zierikzee is gehouden. Sinds vorig jaar ligt er een aanvraag van de Zeeuwse Milieu Federatie voor landinrichting op Schouwen- Oost. Deze aanvraag is nog niet ge plaatst op het voorbereidingssche ma. In het Structuurschema Groene Ruimte van het ministerie van land bouw komt Schouwen-Oost echter niet voor, terwijl Duiveland volgens deze nota wel in aanmerking komt voor landinrichting. Daar komt nog de herziening van het streekplan voor de Kop van Schouwen bij. Er zullen in de komende jaren dus grote verschuivingen optreden in gebruik en eigendom van land bouwgronden op heel Schouwen- Duiveland. Daarom is volgens Vis herinrichting van het hele eiland het overwegen waard. Ondernemen is vooruitzien en daar hoort ook herin richting bij, aldus de kringvoorzitter. dende milieuregels, aldus ing. Bense. Uit een RABO-onderzoek naar de bedrijfsopvolging in de akkerbouw blijkt dat zuidwest-Nederland een hoog percentage "twijfelaars" te zien geeft. Maar liefst 35% zegt niet te weten of er bedrijfsopvolging plaatsvindt. Voor heel Nederland ligt dit percentage op slechts 14%. Slechts 40% van de bedrijfsopvol- gers in de zuidwestelijke akkerbouw zegt daadwerkelijk het bedrijf te wil len voortzetten, terwijl dit percenta ge landelijk 53 is. In de opleiding van bedrijfsopvolgers ligt het per centage HAS-afgestudeerden in het zuidwesten op 43 en in de rest van Nederland op 57. Een groot aantal mogelijke bedrijfsopvolgers kiest dus al op voorhand een andere dan agrarische opleiding. Bij de financiering let de RABO-bank aldus ing. Bense nu veel meer op ondernemerschap en rentabiliteit. Voorheen was de zekerheidsstelling het belangrijkste criterium. Naast ondernemerschap slaat de RABO ook solvabiliteit en liquiditeit hoger aan dan zekerheid. Deze stelling lokte in de daaropvol gende forumdiscussie onder leiding van de heer C. Hamelink de vraag uit wat de RABO doet voor agrari sche bedrijven die door de huidige malaise financieel vast dreigen te lo pen. Hebben boeren en tuinders bij de RABO bank inderdaad een streepje voor? En geeft de bank vooral de jonge boeren de kans het bedrijf over te nemen? Volgens ing. Bense wil de RABO-bank haar rol als kredietcoöperatie blijven waar maken. Wanneer een ondernemer zijn problemen tijdig aankaart en uit de rentabiliteitsprognose blijkt dat er perspectief is, dan zal de bank zeker over de brug komen. Als er geen perspectief is, dan wordt de kraan niet abrupt dichtgedraaid, maar krijgt de ondernemer de kans af te bouwen, aldus ing. Bense. Inkomens Bense: "Het probleem in de land bouw is niet de financiering, maar het inkomen. Daarbij zien we dat de kostprijs op veel bedrijven nog veel te hoog is. Maar als er rentabiliteits- kansen zijn, dan krijgen ook starters van ons de kans. Dan is zekerheid voor ons niet het eerste criterium". Het hoofd van de SEV van de ZLM, ing. J. Withagen, liet blijken van dit laatste nog niet veel te hebben ge merkt. Hij verklaarde dat het aantal knelgevallen onder de boeren aan het toenemen is en legde uit dat de ZLM al het mogelijke doet om de problemen in een zo vroeg mogelijk stadium aan te pakken. Deze pre ventieve aanpak richt zich niet al leen op de ZLM zelf, maar ook gemeenten, banken, het ministerie van landbouw en zelfs artsen en pastores hebben het verzoek gekre gen alert te zijn op signalen, die wij zen op financiële problemen. Wat de RABO nu precies voor de boeren in deze benarde tijden kan betekenen, kwam niet helemaal uit de verf. Toch liet ir. Luteijn aan de hand van een concreet voorbeeld zien dat de RABO bank nog wel de gelijk een bank voor de boeren is. "Wij hebben vorig jaar als eerste bank een bijdrage van f 25,— ge vraagd van onze particuliere klanten als vergoeding voor de kosten van het betalingsverkeer. Dat heeft tot veel opschudding geleid. Maar de miljoenen die daarmee werden op gebracht geven ons de ruimte om iets extra's te kunnen doen voor on ze belangrijkste doelgroep: de boe ren en tuinders in Nederland". Het Produktschap voor Siergewas sen en de Bloembollenkeurings dienst geven jaarlijks vier publikaties uit over de met bolbloemen beplan te oppervlakten, te weten voorjaars- bloeiers, lelie, gladiool en dahlia. Recentelijk is de publikatie voor- jaarsbloeiers seizoen 92/93 ver schenen, waarvan de tulp met in totaal 7629 ha veruit de belangrijk ste is. De totale oppervlakte voor- jaarsbloeiers bedraagt 11.343 ha. De drie Zeeuwse landbouworgani saties hebben zich rechtstreeks tot minister Bukman gewend om hun bezwaren tegen de aanwijzing van bloemdijken kenbaar te maken. De 3 ZLO verzoeken de minister met klem te bewerkstelligen dat er in het geheel geen bloemdijken worden aangewezen. De ZLM deed dit al eerder. De 3 ZLO hebben hun bezwaren te gen de aanwijzing van bloemdijken ook al kenbaar gemaakt aan de di- rekteur LNO in de provincie Zeeland. Als gevolg hiervan is de aanwijzing uitgesteld tot 15 maart. De 3 ZLO zouden graag zien dat al voor die datum het besluit valt om geheel van de bloemdijken af te zien. In de brief aan de minister voeren de 3 ZLO dezelfde argumenten aan als eerder aan de direkteur LNO. De 3 ZLO vinden het essentieel dat vele bloemdijken in boerenbeheer zijn. Deze ondernemers zouden nu beperkingen opgelegd krijgen door het beheer dat zij jarenlang gevoerd hebben. Dit maakt bij velen de vrij willigheid die nadrukkelijk voorwaar de is in het Natuurbeleidsplan, ongeloofwaardig. In de brief schrij ven de 3 ZLO dat zij zich niet verzet ten tegen de bescherming van de landschappelijke waarde van de bloemdijken, maar wel als dit in het kader van de ecologische richtlijn gebeurt. Volgens de landbouworga nisaties is het toepassen van de re latienota hiervoor een veel beter instrument. Burgemeester ir. J.L.M. Mandos van Borsele gaat met de provincie Zee land en de landbouworganisaties om de tafel zitten om gezamenlijk een alternatief te bedenken voor de aanwijzing van bloemdijken. Hij wil nagaan of er een andere, meer op de praktijk toegesneden oplossing is die hetzelfde resultaat oplevert, namelijk behoud van de natuur waarden van de bloemdijken. Mandos sprak op de druk bezochte vergadering van de kring West Zuid- Beveland, die vorige week woens dag in de Prins van Oranje te Goes werd gehouden. Tijdens deze bij eenkomst kreeg hij van diverse zij den te horen dat de aanwijzing van bloemdijken door het ministerie op deze wijze niet kan. Het legt grote beperkingen op aan zowel vee- als akkerbouwbedrijven in ruime cirkels rond de aangewezen dijkgedeeltes. De gevolgen van deze aanwijzing staan niet in verhouding tot het doel dat de overheid er mee bereiken wil. Intussen heeft de ZLM rechtstreeks en via het Landbouwschap de kwestie bij de minister van Land bouw aanhangig gemaakt. Naar het lijkt niet zonder succes. Geen verpaupering Ook burgemeester Mandos toonde zich weinig gelukkig met de gang van zaken. "De bescherming van de zogenaamde bloemdijken mag niet leiden tot verpaupering van het plat teland. Als we straks prachtige bloemdijken in de Zak van Zuid- Beveland hebben, maar de rest van het platteland is verwaarloosd om dat de boeren het niet vol kunnen houden, dan schieten we ons doel voorbij". Een van de aanwezigen legde de Zuidbevelandse dijk en sneeuwlandschap. burgemeester uit dat geen anderen dan de boeren weten hoe zij bloem dijken moeten onderhouden. "Sinds Staatsbosbeheer en Natuurmonu menten zich ermee bemoeien, is het bergafwaarts gegaan. Toen de boe ren de dijken beheerden, stonden er veel meer prachtige en unieke plan ten". Burgemeester Mandos toonde zich gevoelig voor deze argumenten en nodigde de georganiseerde land bouw uit om samen met de provin cie "een praktische aanpak" te bedenken, die recht doet aan de na tuurwaarden van de binnendijken in Zeeland. Glastuinbouw In zijn betoog voor de ZLM-kring West Zuid-Beveland ging Mandos o.a. in op de pogingen om glastuin bouw naar Zeeland te halen. Hij zei dat de provincie nu snel met de ac quisitie moet beginnen. Op een door hem bezochte tuinbouwbeurs was Zeeland de enige provincie die ont brak. Om een concurrentiestrijd tus sen de drie gemeentes op Zuid-Beveland (Borsele, Kapelle en Reimerswaal) te voorkomen, heeft Borsele zich vrijwillig als nummer drie op de lijst laten zetten. Reimers waal komt eerst aan de beurt, dan Kapelle en dan Borsele, waarbij uit gangspunt is dat ieder ca. 100 ha glastuinbouw kan aantrekken. "Als wij de anderen voor laten gaan, kunnen we straks des te beter in spelen op de mogelijkheden die de restwarmte van de industrie in het Sloegebied oplevert voor de glastuinbouw", aldus Mandos.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1993 | | pagina 7