Voor de vrouw
%E
Voor de vrouw
Klant is koning
Agenda
Maria Utagri en Carmen Carrascal,
voortrekkers voor betere samenleving
Tuinagenda verschenen
NAJK-thema:
Diaserie
A.O.C. Dordrecht
verrijkt met veestal
13
onder reda kt ie van de Perskommissie
Bond van Plattelandsvrouwen
voor Zeeland en Noord-Brabant.
Adres:
P.J. de Rooy-Janse M.A.
Postbus 42, 4424 ZG Wemeldinge
Op vrijdag 15 november was bij de
afsluiting van de tentoonstelling
'Het Sterke Geslacht' in de Zeeuw
se Bibliotheek in Middelburg Maria
Otagri aanwezig. Zij komt uit Uraba,
dat in Noord-Columbia ligt. Het is
de streek waar de Turbana bananen
gekweekt worden. Maria komt uit
een boerenfamilie, is met een land
bouwer gehuwd en heeft drie kinde
ren. Ze is dus een echte
plattelandsvrouw.
De rol van de coöperaties
Maria Otagri is thans werkzaam als
directrice van een coöperatie. Haar
familie heeft haar de kans gegeven
om te leren. Niet naar de universi
teit, want dat is zelfs voor een wat
rijkere boer onbetaalbaar. Na onge
veer 6 jaar vrijwilligerswerk in de
coöperatie te hebben gedaan, is
Maria er nu directrice van geworden
en heeft ze een eigen salaris.
Het gebied rond Uraba is in twee
stukken te verdelen, n.l. het vlakke
gebied waar de groot-grondbezitters
enorme bananenplantages bezitten
en de bergen, waar kleine boeren
hun produkten verbouwen. Dit zijn
voornamelijk mais en cacao en
wat groenten en fruit. De laatste
produkten zijn voor eigen gebruik.
Omdat deze streek te ver van de
markt verwijderd ligt, is het vervoer
er naar toe te moeilijk. Bananen
kweken is voor de kleinere boeren
haast onbetaalbaar omdat er veel
grond en dure bestrijdingsmiddelen
aan te pas komen.
Er zijn landbouwers, die een redelijk
bestaan hebben en hun kinderen
kunnen laten leren (o.a. de ouders
van Maria) en er is een groep die
maar net rond kan komen. De laat
ste groep heeft totaal geen steun of
begrip van de regering en er wordt
door de grondgrondbezitters enorm
op neer gekeken. In 1985 kwam
een Nederlandse commissie naar
Columbia en na een onderzoek
bleek dat 80% van de boerenbevol
king analfabeet was. Er werden les
sen gegeven met de bedoeling dat
de cursisten hun kennis zouden
doorgeven aan hun dorpsgenoten.
Na een enquête bleek dat het groot
ste probleem was, dat de produkten
van de boeren te weinig opbrach
ten. Het gebied ligt zo ver van de
markt, dat de handelaren een mo
nopoliepositie hadden en die uitbuit
ten. De Nederlandse commissie
leende de coöperatie geld om bij de
boeren de produkten op te kopen en
gezamenlijk op de markt te brengen.
Dit leverde aanzienlijk meer geld op.
Na 4 jaar kon de lening terug be
taald worden en ging de coöperatie
zelfstandig verder. Nu er gezamen
lijk gewerkt wordt zijn de op
brengsten hoger en heeft men een
betere concurrentiepositie.
Aan betere gezondheidszorg, betere
woningen en beter onderwijs wordt
nu aandacht geschonken. De rege
ring besteedt er geen enkele zorg
aan. Er is een speciaal project opge
zet voor de talrijke weduwen en we
zen: een bakkerij, een jamfabriek en
een kleermakerij. In Columbia telt al
leen maar de man en als de vrouw
alleen achterblijft is ze afhankelijk
van haar familie.
Enige jaren geleden was er een ster
ke trek naar de steden. Nu is men er
echter achter gekomen, dat daar
ook bittere armoede heerst en blij
ven de jongeren liever op het land.
Vooral omdat daar door de coöpera
ties steeds betere kansen op een
leefbaarder bestaan komen.
Carmen Carrascal
Maria liet ons een film zien, die een
vrij representatief beeld geeft over
de Columbiaanse vrouw. Carmen
begon van gedroogde palmboom
bladeren manden te vlechten voor
haar dochters. Andere vrouwen uit
het dorp vonden die manden erg
mooi en wilden er ook één hebben.
Dat bracht Carmen op het idee om
er meer te gaan maken en op de
markt te gaan verkopen. Naarmate
ze meer manden maakte werd ze er
handiger in en werden ze ook
steeds mooier. Carmens man zag
dit mandenvlechten slechts als tijd-
vulling en vond dat ze beter op het
land kon werken. Maar ze zette door
en bracht haar manden steeds ver
der weg en de verkoop verliep
steeds beter. Carmen begon te spa
ren en kon van haar geld de kinde
ren naar school sturen. Zelf moet ze
steeds 10 dagen van huis weg om
per ezel de manden naar de markt
te brengen. In de tussentijd moeten
haar kinderen Carmens werk op het
land overnemen en voor het eten
zorgen. Voor iedereen hard aanpak
ken dus!
Carmen werkte één hele dag aan
een kleine mand en twee dagen aan
een grote. Er kwam steeds meer
vraag naar haar manden, zodat Car
men haar buurvrouwen manden
leerde vlechten om aan de vraag er
naar te kunnen voldoen. Deze kleine
dorpsindustrie kreeg bekendheid en
Carmen werd voorgedragen voor
een medaille. Als Carmen met haar
man overlegt of ze naar de uitreiking
ervan zal gaan, antwoordt hij: 'Je
ziet maar'. Carmen gaat en wanneer
ze terugkomt vraagt hij niet eens
hoe het allemaal ging. Want wat je
als vrouw doet telt in Columbia niet
mee Alleen in de coöperaties is dit
anders.
Milieuvervuiling
In Columbia worden heel veel bos
sen gekapt voor het vervoer van ba
nanen, die geëxporteerd worden.
De regering heeft nu een wet uitge
vaardigd om het milieu te sparen.
Het meest vervuilen de multinatio
nals die de bananen exploiteren
doordat ze bestrijdingsmiddelen ge
bruiken, die schadelijk zijn voor de
gezondheid. Columbia is ook een
bloemexporterend land. Doordat het
land zo groot is heeft het verschil
lende klimaten en sommige zijn zeer
geschikt voor bloemen. Helaas wor
den ook hier erg giftige chemicaliën
gebruikt als gewasbescherming. En
de vrouwen die hierin werken wor
den soms vergiftigd.
Hoe kunnen wij hier wat aan doen?
Veel is dat nog niet, maar er is een
begin gemaakt met verkoop van ar
tikelen uit de derde wereld waarvan
de opbrengst meteen ten goede
komt aan de producenten. De
macht van de boodschappentas
dus. Het bekendste hiervan is wel
'de Max Havelaar koffie', die in de
wereldwinkels verkocht wordt. De
Wereldwinkels zijn nu bezig om een
aantal kriteria op te stellen voor de
div. schakels van de alternatieve
handel: de producenten, de impor
teurs en de wereldwinkels zelf. Ze
willen naar een keurmerk toe, zodat
de koper er zeker van kan zijn dat
het produkt met zo'n merkje zuiver
is. Wat wordt er in een wereldwinkel
zoal verkocht? Koffie, thee, wijnen
en broodbeleg uit diverse landen,
maar óók kunstnijverheid. Het adres
is: Wereldwinkel Goes, Albert Joa-
chimkade 5, telefoon 01100-23486.
De wereldwinkels kopen de produk
ten van de boeren, dus meestal de
onbespoten voedingsmiddelen.
Maria Otagri zegt: 'Vrouwen moe
ten het voortouw nemen in de ont
wikkelingen in Columbia en overal
ter wereld door actief deel te nemen
aan het proces om tot een vreedza
mere samenleving te kunnen
komen'.
C.J. de Jonge-Stols
Vrouwen in kledij uit Derde Wereldlanden
De Tuinagenda voor 1992 van de
hand van groenauteur Julia Voskuil
is ook dit keer weer een aantrekke
lijke en handzame agenda met een
schat aan praktische en aktuele in
formatie over de siertuin en de
moestuin. Een nieuwe tuinstijl, sor
timentsvernieuwing, en andere in
vloeden zijn terug te vinden in de
onderwerpen in de Tuinagenda:
open tuinen, nieuwe gewassen, in
spirerende aktiviteiten. Tevens staat
het jaar 1992 in het teken van de
Floriade Wereldtuinbouwten
toonstelling Den Haag - Zoetermeer,
die op 10 april voor zes maanden
haar poorten opent.
Behalve een teelttabel en een snoei-
kalender is achterin de agenda ook
een handige en aktuele adressenlijst
opgenomen. De agenda kost in de
winkel bijna 25 gulden.
Voor 1991/1992 heeft het Neder
lands Agrarisch Jongeren Kontakt
(NAJK) gekozen voor het jaarthema
producent-consument. De verhou
dingen zijn veranderd: we leven nu
in een consumentgerichte samenle
ving. De tijd dat de producenten de
markt konden dicteren ligt achter
ons. Jonge agrariërs ontwikkelen zo
hun eigen strategie om een nieuwe
marktpositie te veroveren. De KIK-
strategie: Klant is Koning.
De groeiende welvaart heeft ervoor
gezorgd dat de consumenten zich
steeds onafhankelijker is gaan op
stellen ten opzichte van zijn voeding.
De toegenomen aandacht voor de
kwaliteit van het leven heeft zijn
weerslag gehad op de houding ten
opzichte van de consumptie. De con
sument die kritiekloos accepteert
wat de producent hem voorschotelt,
hoort tot een uitstervend ras.
De kritische klant is geboren, en
heeft direct een keel opgezet. In
volgorde van belangrijkheid zijn dit
de eisen die hij stelt: kwaliteit, mi
lieuvriendelijkheid en duurzaamheid.
Bewustzijn
De consument beseft maar al te
goed dat hij het nu voor het zeggen
heeft. Een kleine groep 5 10
staat aan de wieg van de nieuwe
trends; de rest is volgzaam, maar
niet op het achterhoofd gevallen.
Langzaam maar zeker groeit het ko-
persbewustzijn.
Het verkopersbewustzijn groeit niet
evenredig mee. 'De landbouw
brengt een produkt op de markt en
roept dat het goed is. Laten wij kri
tiek horen, roepen ze alleen maar
nog harder dat het goed is. Andere
sectoren pakken dat slimmer aan.
Goed, zeggen ze, wil de consument
het anders? Dan doen wij het an
ders." Dat is de stand van zaken vol
gens Marcel Schuttelaar,
woordvoerder van de consumenten
bond (650.000 leden).
Handel, industrie en grootwinkelbe
drijven verkopen in de toekomst niet
automatisch meer de produkten die
boeren en tuinders produceren. Er
wordt zakelijk omgegaan met de
wensen van koning klant.
De macht van deze tussenschakels
is sterk toegenomen en zal nog ver
der toenemen, omdat ze in staat zijn
snel in te spelen op een veranderen
de vraag. Vooral de grootwinkelbe
drijven profiteren hiervan. Ze gaan
ook steeds hogere eisen stellen aan
de produkten die ze in hun schap
pen leggen.
Voortouw
De agrarische wereld begint zich in
toenemende mate te realiseren dat
de consumentenwensen niet langer
genegeerd kunnen worden. Je kunt
als agrariër twee dingen doen: of de
klant je rug toekeren, of de klanten
je gezicht laten zien. Jonge agrariërs
willen in de eerste plaats overleven.
Daarom kiezen ze voor de KIK-
strategie. Als de jonge agrariër open
staat voor kritiek en wensen vanuit
de samenleving, dan is dat goed
voor het imago van de land- en tuin
bouw. Als de jonge agrariër zich in
spant voor optimale kwaliteit (zowel
van het produkt als van de produk-
tiemethode) en daarvoor garanties
kan geven, dan komt ook dat ten
goede aan het imago van de land
en tuinbouw. Daarom hebben agra
rische jongeren besloten het voor
touw te nemen en zelf met
initiatieven te komen.
Onder andere bestaat de behoefte
een consumentenplatform op te rich
ten, om voortdurend op de hoogte
te zijn van de consumentenwensen
en -eisen en op die manier snel en
passend te kunnen reageren. Zo'n
consumentenplatform zou moeten
bestaan uit opinieleiders van
consumenten- en milieuorganisa
ties. De geluiden uit de samenleving
moeten worden opgevangen en ver
sterkt doorgezonden naar de boeren
en tuinders.
Als er van consumenten- en milieu
kant eenmaal acties gevoerd wor
den (begin november heeft
Milieudefensie de oorlog verklaard
aan met -te- veel bestrijding geteel
de aardappelen, uien en wortels) is
het te laat.
Argrarische jongeren kiezen voor
overleven, en dus voor consumen-
tengericht produceren.
Felix Spee
Het NAJK heeft rond de ver
houding producent-consument
een diaserie gemaakt. Ook
stond het novembernummer
van ledenblad Binder in het te
ken van het jaarthema. In de
afdelingen wordt hierover ge
discussieerd en uiteindelijk zat
tijdens het NAJK-congres (op
2 7 februari 1992) een gemeen
schappelijk standpunt worden
ingenomen.
De diaserie, 'Klant is Koning', is
te huur bij de provinciale agrari
sche jongerenorganisaties en
bij het NAJK (tel. 030 -
730 830). Het novembernum
mer van Binder is verkrijgbaar
door f 4,75 over te maken op gi
ro 5445879 t.n.v. NFPJO te
Utrecht, onder vermelding van
Binder november 1991.
RAK-West Zeeuws-Vlaanderen
Cursus Economische Vorming Agra
rische Vrouwen. De cursus start
vanaf 2 december en kost f 125,—.
Meer informatie bij I. Hamelijnck,
tel. 01172-1413.
Afd. Tholen en St. Philipsland
30 november: Provinciale bowling
te Goes. Vertrek: 17.00 uur bij Piet
v.d. Slikke. Opgave: Piet v.d. Slikke,
tel. 01662-2532 of bij Lysian v.
Nieuwenhuijzen, tel. 01677-2427.
20 december: Jaarlijkse dropping.
De bus vertrekt om 19.30 uur bij de
Chinees te Scherpenisse. Opgave:
Arian Stoutjesdijk (01660-2847) of
bij Herberien Noom (01666-3166).
Afd. Schouwen-Duiveland
Belangstelling voor kookkursussen
voor beginners/beginsters of gevor
derden. Informatie en opgave vóór 1
december bij Petra Kwaak
(01114-1732).
13 14-15 december Huisjesweekend
te Vijlen (L.). Opgave vóór 1 decem
ber bij Petra Kwaak (01114-1732).
Provinciaal
30 november: provinciale bowling
competitie. Plaats: bowlingcentrum
Beestenmarkt 10, Goes. Van 18.00
tot 22.00 uur. Opgeven bij het eigen
afdelingsbestuur.
4 januari '92: jaarlijkse provinciale
zeskamp te Schoondijke. Opgave zo
spoedig mogelijk bij de afdelings
besturen.
Bij het Agrarisch Opleidingscentrum
'De Groene Zoom' te Dordrecht is
een ruime veestal gebouwd. Deze
nieuwe veestal zal op woensdag 4
december a.s. door de burgemees
ter van Dordrecht, de heer J. Noor-
land, officieel geopend worden. Na
de opening kunnen belangstellen
den het nieuwe dierenverblijf be
zichtigen.
Er is een veestal van 12 x 25 meter
verrezen, waarin momenteel var
kens, koeien, kalveren, paarden,
schapen, geiten en kippen gehuis
vest zijn.