Vanaf de dijk gezien
Als het eenmaal
Laat de dwazen
met de wereld
vechten
november wordt
Vrij of vogelvrij
BOER VALT BUITEN DE PRIJZEN
De techniek staat voor niets
Rustig mooi herfstweer in onze
WESTHOEK en natuurlijk ook daar
buiten. Echter, er zit wel verschil in.
Zo tussen het mooie weer en de. ge
lukkig kleine storinkjes valt plaatse
lijk flink wat regen en dan gaat het
aardappelenrooien een stuk minder
goed. Het verschilt soms van kilo
meter tot kilometer.
Maar let wel: het is zo'n paar weken
later dan normaal en dan gaan we
toch weer risico's lopen. En als het
eenmaal november gaat worden, is
het mooie er in alle opzichten van
af. Toch zijn er prachtige partijen
aardappelen gerooid na de regen,
goed van kwaliteit en opbrengst,
met een variatie van zo'n 15 ton per
ha. De grove partijen brengen een
redelijke prijs op, die per ha verkocht
zijn.
De vroeg gerooide suikerbieten zijn
matig van opbrengst en suikerge
halte. Ze zijn niet rijp, aldus een
praktische boer, met een gehalte
van 14,9. En inderdaad, de wat dor
geworden percelen door de droogte
worden steeds groener. Maar ook
daar is het de tijd van het jaar en de
verwerking die meespeelt.
Het zaailand en winterland ploegen
heeft ook weer een aanvang geno
men. Zo ook voor nog te zaaien
graszaad voor a.s. jaar. Heeft u al
zaaitarwe besteld? Welk ras gaat nu
de primeur weer krijgen? Op naar de
10 ton telt in enkele streken niet
meer mee. 't Moet meer zijn. Zou
daar een ha toch ook 10.000 m2
zijn? Dadelijk als de oogstramings-
cijfers bekend worden zijn er toch
weer veel tevreden dat ze mee kun
nen komen met de gemiddelde op
brengsten.
Maar ons gezichtsveld gaat waar
schijnlijk ook ruimer worden. Gele
zen dat de ZLM en de Geldersche
Mij. naar samenwerking streven.
Zou een goede buur (de Hollander)
Als we dit schrijven zijn we op
SCHOUWEN-DUIVELAND in de
eerste week van oktober terecht ge
komen. De werkzaamheden gaan in
snel tempo voort. De uien zijn gro
tendeels van het land terwijl de aard
appeloogst in volle gang is. De
rooiwerkzaamheden worden ge
daan onder ideale omstandigheden.
De grond is net nat genoeg, zodat
men voldoende grond op de rooier
kan houden.
Verder probeert men de valhoogten
zoveel mogelijk te beperken, wat ze
ker dit jaar zeer belangrijk is (hoog
onderwatergewicht). Als men de
nieuwste inbrenglijn bekijkt moet
men toch constateren dat de tech
niek nergens meer voor staat. Alles
is zeer doordacht gemaakt wat re
sulteert in een grote capaciteit met
weinig beschadiging. Waar men
ook niet net zo goed zijn als een ver
re vriend? Misschien komt het wel
zover dat alles in KNLC-verband tot
een zeer nauwe samenwerking
komt. 't Moet gewoon, wil men
overleven in een steeds groter wor
dend geheel. Zij die om wat voor re
den dan ook(soms principieel)
tegen zijn, zullen dit in een vergroot
één Europa niet waar kunnen ma
ken. 't Wordt allemaal te duur en
het rendement voor de leden wordt
toch al steeds minder in de land
bouw. Weet men eigenlijk al goed
wat er met de DLV moet gaan ge
beuren! De top en het Landbouw
schap zweven steeds verder vooruit
om voor te blijven. Zijn de leden het
daar wel mee eens? We horen in de
praktijk wel andere uitspraken.
Wordt daar mee wel rekening ge
houden. leder probeert zijn kosten
zo laag mogelijk te houden om nog
wat rendement te krijgen. Maar
toch moet er weer een heffing op
gelegd worden voor uitzaai van ei
gen verbouwde graangewassen.
Kwekers hebben dat nodig. Wij
moeten aanpassen. De reacties uit
de praktijk hiervan worden steeds
kritischer, 't Moest niet nodig zijn
dat er zo gereageerd wordt, maar de
financiële uitkomsten zijn er naar.
Als alles zo door blijft gaan, ook in
andere bedrijfstakken, vallen er zon
der meer slachtoffers. Politiek en
vooral macht maken vele dingen in
onze samenleving aan het wanke
len. Internationaal - ook ons klein
landje praat zo graag mee - zeggen
de grootmachten onomwonden:
eerst wij en dan de rest, zo die nog
aan de beurt komt.
Onder de boeren is er begrip voor
onze noordelijke collega's om in
Beetsterzwaag nog eens aan de bel
te trekken. Maar zo te horen onbe
grip bij enkele landbouwtopbestuur-
ders. Denken hun leden daar ook zo
over?
vroeger weken voor nodig had, is
men tegenwoordig in enkele dagen
klaar. Zo had de Aardappel B.V. in
goed drie dagen zo'n 50% inge-
schuurd. De opbrengst is redelijk
goed. Plaatselijk is de sortering aan
de fijne kant, wat ook voor de uien
het geval is.
De teunisbloemen staan ook op de
dorsmachine te wachten. Sommi
gen hebben het gewas doodgespo
ten en anderen hebben het
gehinderd of in het zwad gemaaid.
De tijd zal leren wat de beste resul
taten heeft. De veehouders zijn druk
met de maisoogst bezig, hetgeen
ook onder zeer goede omstandighe
den gebeurt. De opbrengst valt ze
ker niet tegen.
Fruittelers zijn druk bezig met het
plukken. Peren geven over het alge
meen goede opbrengsten, appels
De droogte is ook op WALCHEREN
voorbij. Nadat het in totaal in ons
gebied zo'n 50 mm had geregend is
het aardappels rooien nu goed op
gang gekomen. Gelukkig hebben
we afgelopen week al een aantal
goed rooibare dagen gehad. De on
geveer 10 mm in het weekend gooi
de weer wat roet in het eten, maar
de weersvoorspellingen zijn gunstig.
We hebben nu heel wat rooibare da
gen nodig en het is tenslotte
oktober.
Voor vele telers is het geduld danig
op de proef gesteld. In september
wachten op regen was voor sommi
gen een spannende aangelegen
heid. Zeker met de niet altijd even
gemakkelijk rooibare grond die ons
gebied kent. Sommige grond is na
de droogte wel erg vruchtbaar en
plakkerig maar hopelijk loopt het al
lemaal weer goed af.
De meeste uien hebben intussen
het veld geruimd. Meestal als een
mooi blank produkt van goede kwa
liteit. Wat weer verwachting geeft
voor de verdere prijsvorming. Bruine
bonen staan er nogal wat in de rui
ter. Echt goed dorsweer is het de
laatste tijd niet geweest. De bieten
campagne is weer van start gegaan
met de gebruikelijke bedrijvigheid
van rooien, laden en veel zwaar ver
keer op de (binnen)wegen. De eer
ste uitslagen wijzen op meevallende
kilo's en een tegenvallend gehalte.
Oktober is altijd een drukke maand
als het weer mee werkt, waarin een
breed scala van werkzaamheden
kunnen worden verricht. Of het nu
oogsten is van wat dit jaar is ge
groeid of voorbereidingen treffen
voor een volgend teeltjaar.
Van de mogelijkheden om stickers
QP te halen voor het geval u tijdens
werkzaamheden de weg smerig
maakt, wordt nog maar mond
jesmaat gebruik gemaakt. Wellicht
speelt hét goede weer een rol. Toch
is een uniform goed zichtbaar waar
schuwingsbord te verkiezen boven
allerlei meer of minder creatieve op
schriften die we soms zelf fabrice
ren. Alleen tijdens het werk mogen
ze worden gebruikt. Het is geen vrij
brief om na het werk de weg niet
goed schoon te maken.
Voor de veehouders is de regen ook
welkom geweest. Er zit weer groei
in het gras en als men maar vaak
genoeg van perceel kan wisselen is
dit beter dan de bruine grasmat in
augustus. Het gras mag dan kwali
tatief niet meer zo hoogwaardig zijn,
alles beter dan niets. De snijmais-
oogst is aan de gang. Het land
schap wordt weer geleidelijk aan
kaler. Deze week las ik dat het pro-
duktiegemiddelde van alle in Neder
land gecontroleerde koeien op
7.000 kg ligt. Dertien jaar geleden
was dit ongeveer 4.500 kg. Als je
dit afzet tegen de quotumkorting
die iedere melkveehouderij onlangs
heeft thuisgekregen zit er een te
genstelling in. Is het dan toch waar
dat er cultuurgrond teveel is?
De Wetenschappelijke Raad voor
het Regeringsbeleid heeft onlangs
zeer matig tot slecht naar gelang
wat voor ras men heeft. De prijzen
bewegen zich op een zeer hoog ni
veau waardoor het eindresultaat in
het Zuid-Westen zeker niet tegen zal
vallen.
Al met al heeft men teelttechnisch
en met het weer weinig problemen.
Het EG-landbouwbeleid baart menig
landbouwer, meer kopzorgen van
daar ook de akties deze week in het
noorden waar de EG ministers ver
gaderen. Door sommige landbouw-
voormannen en ministers werd deze
aktie afgekraakt. Maar zij vergeten
dat zij zelf een riant inkomen heb
ben, en dikwijls de consumentenbe
langen vertegenwoordigen, terwijl
zij hun boerenachterban in hun sop
laten gaar koken.
Meer praktijken op pag. 10.
bekend gemaakt dat op termijn de
EG toe kan met 1/3 van het huidige
areaal cultuurgrond voor de eigen
voedselvoorziening en dat het ge
bruik van gewasbeschermingsmid
delen met 90% kan worden
teruggebracht. Het is weer een van
de vele instanties of personen die
menen de deskundigheid in huis te
hebben om een toekomstvisie over
de landbouw te geven zonder zich
er rekenschap van te geven hoe dit
Op WEST ZUID-BEVELAND is men
nu begin oktober zowel in de fruit
teelt als in de akkerbouw (bieten,
aardappelen) volop aan de oogst
bezig. Wat betreft de bieten geeft
de oogst uitgezonderd extreem nat
te grond geen probleem met de hui
dige rooicapaciteit. Het valt alleen
soms nog op, dat een flink perceel
van de ene op de andere dag ge
rooid en naar de fabriek afgevoerd
is. Voordat de mechanisatie zijn in
trede deed hield dit werk veel men
sen het hele najaar bezig.
In de fruitteelt moet elke vrucht nog
met de hand geplukt worden en
daar is nog wel veel personeel voor
nodig. Dit jaar is dat op veel bedrij
ven echter ook maar een fractie van
hetgeen men anders aan fruitpluk
kers nodig heeft. De nachtvorst
heeft - overigens zeer verschillend
van bedrijf tot bedrijf en ook per ras
- oogstreducties veroorzaakt zodat
men soms met minder dan een
kwart van een normale oogst te ma
ken heeft. Er zijn er gelukkig in ons
gebied vooral langs de Westerschel-
de, die vijftig procent of meer van
normaal oogsten. Zij kunnen in het
algemeen wel tevreden zijn daar de
prijs de ook daar wel mindere kilo's
meer dan goed maakt.
Ook in de akkerbouw lopen de op
brengsten van de rooigewassen
nogal uiteen wat veelal terug te voe
ren is op het feit of de grond meer
of minder droogtegevoelig is. Heeft
men grond die weinig bestand is te
gen droogte dan zijn de op
brengsten slecht, uitgezonderd die
beregende percelen, maar dat zijn er
maar weinig in ons gebied. Op de
andere gronden zijn de kg-
opbrengsten redelijk. De uien zijn op
de meeste plaatsen goed van kwali
teit, niet te veel kg, wat aan de klei
ne kant en op een enkele perceel na
in de bewaarplaats. De aardappelen
in de praktijk op het bedrijf en in het
gezin tot uitvoering moet worden
gebracht. Eén van de vele negatieve
berichten die er bijna dagelijks over
de land- en tuinbouw worden uit
gestort. 'Als je alle negatieve publi
citeit aantrekt wordt je op den duur
knettergek', zei onlangs een boer in
een interview. Beter is het wellicht
om de dwazen met de wereld te la
ten vechten en zelf je eigen plan te
trekken!
zijn nog niet geborgen, wanneer ik
dit schrijf, maar dat kan veranderd
zijn wanneer u dit leest. Er zijn be
drijven klaar met de oogst. De
meeste zijn bezig en anderen moe
ten nog beginnen. Niet iedereen
heeft het geduld op kunnen brengen
om te wachten tot de grond vol
doende vocht had om de aardappe
len met weinig rooibeschadiging te
oogsten. Zeker met het hoge onder
watergewicht is het zaak om het
produkt met de nodige zorg te
oogsten.
Van de week gelezen dat de weg
van producent naar consument zo
danig is, dat van de prijs die consu
ment betaalt er maar een klein
percentage voor de producent over
blijft. Deze zomer heb ik nog gezien
dat in de winkel de plantuien in de
aanbieding voor f 2,50 per 2% kg
lagen, terwijl de boer, die zowat
naast de winkel woont, genoegen
moest nemen met minder dan 1/5
van deze prijs. In zo'n geval vraag je
je wel eens af of we als landbouw
niet wat te vlug geneigd zijn te pro
duceren en de rest maar aan ande
ren over te laten. Wat dit betreft
denk ik dat de tuinbouw c.q. fruit
teelt met zijn systeem van veilen
toch een middel heeft om meer in
vloed uit te oefenen op prijs, kwali
teit en manier waarop de
aardappelen en uien in het handels
circuit worden gebracht. Er zijn
nog zeer recent pogingen gedaan,
die zijn mislukt, om voor uien wat in
deze geest van de grond te krijgen.
Willen we in de ook in de toekomst
als producent nog enige greep hou
den op de weg die onze produkten
naar de consument maken, zullen
we deze winter maar eens een in
ventarisatie moeten maken waar we
mee bezig zijn. Dan zal duidelijk
werden of er over enkele jaren nog
gesproken kan worden van vrije of
vogelvrije produkten en produ
centen.
Langzaam begint het op gang te
komenVoorzichtig zagen we
één rooier gevolgd door wagens
naar het land gaan. Het eerst op
de lichtere gronden geprobeerd.
Het spektakel dat tegenwoordig
'aardappels rooien' heet ging
goed. Dan klopt nog steds het
gezegde van dat ene schaap dat
over de dam ging. Terwijl we dit
schrijven zijn al heel wat tonnen
ingeschuurd of afgevoerd naar
de handelaar z'n pakhuizen.
Met 75 bonken schat een jon
ge boer z'n aardappels op zo'n
goeie 60 ton. Er kan een lachje
haf, want verkocht en direct afge
voerd schiet hier een goeie bo
terham van over. Wij zijn blij met
hem dat dit toch altijd zo belang
rijke gewas voor het inkomen
goed uitkomt.
De oudere boeren onder ons
schudden bedenkelijk het hoofd
a/s ze dit late rooien aanzien. Het
is immers oktober en iedere dag
kan het fout gaan met het weer.
De capaciteit van de rooiers is
echter zo groot anno 1991 dat
we beter onze zorgen opzij kun
nen zetten en ons terugtrekken
in de biljartkamer om daar een
goede keuze te maken of het
schot dik of dun zal zijn.
Dan was het de afgelopen week
de week van de akties. Niet al
leen door de FNV. Ook de boeren
trokken met trekker op naar het
strijdtoneel. Toen de beelden 's
avonds over het scherm rolden
heb ik me geschaamd en een
verdrietig gevoel kwam naar bo
ven. Moet dat nu zo en kunnen
we ons niet fatsoenlijk gedra
gen? Als men andersmans spul
len gaat vernielen zit je altijd
fout. Je kunt het beredeneren zo
je wilt, maar mij praat je het niet
uit m'n hoofd. Zoals in Beetster
zwaag moet het niet.
De winkelprijzen van de boerenprodukten, zoals uien, liggen soms
verbazend hoog. Blijkbaar blijft er op het traject van producent naar
consument nogal wat aan de strijkstok hangen. Moet de landbouw
evenals de tuinbouw door middel van het veilsysteem niet meer
greep krijgen op het handelscircuit, zo vraag een van de praktijkschrij
vers zich af.
