KNLC geeft sociaal beleid
een eigen gezicht
KNLC
ZO MAK ALS EEN
Koppel mestproduktierechten
los van de grond
Armoe bij buren
is gevaarlijk
PVV verhoogt heffingen niet
S j 5 i
"Gelegenheidswerk inpassen in wetgeving"
De Commissie sociale zaken van
het KNLC werd het deze week eens
over een beleidsplan voor haar
werkterrein. Uniek, meent secreta
ris ir. B. van der Toom. "NEW of
VNO hebben zoiets niet". Het be
leidsplan zal op korte termijn ge
volgd worden door een plan van
aanpak: hoe kunnen de gestelde
doelen worden bereikt.
Sociale zekerheid, gezondheidszorg,
arbeidsvoorwaardenbeleid en ar-
beisvoorziening, het zijn allemaal
onderwerpen waar de commissie
sociale zaken van het KNLC zich
mee bezighoudt. Terreinen die nauw
met elkaar samenhangen bovendien
en waar de land- en tuinbouw grote
belangen heeft. Werkgevers en
werknemers overleggen veelvuldig
over deze onderwerpen, maken zelf
afspraken of adviseren de overheid
via organen zoals de Sociaal Econo
mische Raad, de Ziekenfondsraad
en de Sociale Verzekeringsraad. In
al deze organen zitten vertegen
woordigers van de land- en tuin
bouworganisaties.
Het beleidsplan van de commissie
sociale zaken en het plan van aan
pak dat daaruit moet voortvloeien
hebben als doel de inbreng op al de
ze fronten te versterken. 'De com-
misse stelde overigens vast dat zij er
niet alleen is voor 'werkgeversza
ken' maar ook een taak heeft als het
gaat om de sociale positie van het
overgrote deel van de zelfstandigen
dat geen personeel heeft.
Raamwerk
Het plan is een raamwerk. Het zal
uitgewerkt worden zodat duidelijk is
welke stappen het KNLC nu moet
gaan zetten. Dat moet het ook mo
gelijk maken achteraf na te gaan
wat er nu van terecht is gekomen.
Enkele belangrijke punten uit het be
leidsplan, dat nog moet worden
goedgekeurd door het KNLC-
bestuur, zijn de volgende.
Het KNLC moet streven naar het
verlagen van de premies die nu
Deze lammetjes hebben er geen enkel bezwaar tegen ten be
hoeve van een 'gezellige' foto even beetgepakt te worden. Hun
moeder houdt ondertussen in de gaten of ze in goede handen
zijn. Dit tafereel speelde zich af op de open dag die de Wai-
boerhoeve onlangs hield. Volgens de passerende bezoekers za
ten er leuke lammetjes in het hok (foto Peter Mastenbroek)
"Maak de mestproduktierechten los
van de grond. Dat is de enige ma
nier om geen kilo mest er bij te krij
gen. En dat is de enige angst van de
politiek". Aldus scheidend jongeren-
vertegenwoordiger Albert Dankel-
man in de vergadering van de
afdeling veredelingslandbouw van
het KNLC.
Dankelman werd door voorzitter
Torsius uitgenodigd zijn persoonlijke
visie te geven op de mestproble
men. "Het grootste voordeel van
die oplossing is, dat de mestproduk
tierechten niet meer groeien. Daar
naast worden op die manier meer
mestrechten verhandelbaar, dat wil
zeggen meer kansen en een lagere
prijs". Ook de afdeling verede
lingslandbouw heeft zich danig ver
slikt in de draai van
Landbouwschapsvoorzitter Mares.
Van verschillende kanten werd er op
gehamerd dat de veredelingsland
bouw zich niet uit elkaar zal moeten
laten spelen.
Vanaf 1995 moet elk bedrijf zijn
mest milieuhygiënisch verantwoord
afzetten, dat staat al vast. Albert
Lanting (DVLG) stelde voor om als
onderdeel van een alternatief die da
tum naar voren te halen. Daarmee
wordt op elk bedrijf zichtbaar wat
mogelijk is en moet gebeuren. Zo
ver wilde de hele afdeling niet gaan.
Maar wel zal 'morgen' de schop in
de grond moeten voor mestverwer
kingsfabrieken. Al is het maar om te
laten zien dat er daadwerkelijk iets
gebeurt. Jan Willem Bakkenes (Gel-
dersche Mij.) stelde zelfs dat, ook al
moet achteraf de helft van de fa
brieken weer dicht, dat nog geen
verkeerde investering hoeft te zijn.
De afdeling steunde het plan van
het KNLC-bestuur een werkgroep in
te stellen onder leiding van KNLC-
voorzitter Marius Varekamp. Die
werkgroep moet zichtbaar maken
wat er nu al gebeurt.
Gerard Westerhof
drukken op loon. Zij maken de fac
tor arbeid duur en dat tikt hard aan,
vooral in arbeidsintensieve sectoren
als de tuinbouw. Premies omvatten
op dit moment ongeveer 42 procent
van de totale loonkosten. Dat moet
omlaag en in elk geval niet omhoog.
Het plan geeft verschillende wegen
aan waarlangs een lagere premie
druk bereikt kan worden. Scherpere
criteria voor wie een uitkering krijgt
en betere controle van de uitkerings
gerechtigden is één weg. Lagere
uitkeringen, om het aantrek
kelijker te maken aan het werk te
gaan is een andere mogelijkheid die
wordt genoemd. Daarnaast zouden
premies die geen verband hebben
met arbeid, zoals die voor de Zie
kenfondswet, de Weduwen- en We
zenwet, de AOW en de AWBZ uit de
loonkosten gehaald kunnen worden.
Ook moet er onderscheid gemaakt
worden tussen arbeidsongeschikt
heid die tijdens en die buiten het
werk ontstaat.
De verzekeringen en voorzieningen
bij arbeidsongeschiktheid van
zelfstandigen moeten eens goed be
keken worden, nu de premies daar
voor steeds verder oplopen. De
directe en financiële gevolgen voor
werkgevers en werknemers bij ziek
teverzuim moeten groter worden. Er
is meer aandacht nodig voor pensi
oenvoorzieningen voor zelfstandi
gen. Het beleidsplan wijst er verder
op dat de landbouworganisaties
zeer alert moeten zijn op het be
houd van AAW en IOAZ.
Geen dwang
De commissie wil verder dat werk
gevers financieel tegemoet geko
men worden wanneer zij
gehandicapte werknemers in dienst
nemen. Daarbij is ook voorlichting
en begeleiding nodig. Dwang (in de
richting van de werkgever) is uit den
boze.
De commissie sociale zaken meent
dat de gevolgen van het nieuwe
stelsel in ziektekostenverzekering
(het zogenaamde 'plan Simons')
eerst heel zorgvuldig moeten wor
den onderzocht voor dit stelsel inge
voerd wordt. Dat plan houdt een
basisverzekering in die bijna het hele
pakket van gezondheidszorg omvat.
Gezondheidszorg moet drempelloos
voor iedere Nederlander beschik
baar zijn maar de eigen verantwoor
delijkheid moet goed tot uiting
komen.
Terughoudendheid bij de loonhoog-
te in land- en tuinbouw is nodig
want de inkomens op de bedrijven
zijn matig tot slecht.
De commissie wil meer gebruik ma
ken van werkgelegenheidsmaatre-
gelen die zijn gebaseerd op het
minimumloon.
CAO-onderhandelingen moeten ver
der geprofessionaliseerd worden en
er moeten minder verschillende
CAO's komen in de agrarische sec
tor. Er moet verder een overzicht
komen van naar de te verwachten
arbeidsbehoefte in de sector en
van de projecten die er her en der
op stapel staan.
Gelegenheidsarbeid is voor bepaal
de sectoren onmisbaar. Die moet
dan ook worden ingepast in de so
ciale wetgeving. Een forfaitair
systeem is daarbij onvermijdelijk.
Zonodig moet gewerkt worden met
een vaste lage heffing.
Gerard Westerhof
Toen in 1986 in Uruguay de on
derhandelingen begonnen over
een nieuwe GATT-overeenkomst
waren de economische en poli
tieke verhoudingen geheel an
ders dan nu, in 1991, het geval
is. De veranderingen hebben
zich wereldwijd voorgedaan. In
Azië ontwikkelen zich in snel
tempo een aantal nieuwe in
dustrielanden. Naast het al wel
varende Japan groeien de
economieën van Singapore,
Zuid-Korea, Thailand, Maleisië
en Indonesië naar een veel hoger
niveau. Er ontstaat in deze zoge
naamde ASEAN landen een eco
nomische markt met een eigen
dynamiek.
De Verenigde Staten zijn met
Canada een vrije handelszone
aangegaan. Ze onderhandelen
ook met Mexico om tot deze
NAFTA toe te treden. Er ontstaat
op die manier een gebied zonder
economische grensbelemmerin-
gen met 360 miljoen inwoners
en een afzetmarkt van zes bil
joen dollars. In Europa ontwik
kelt de EG zich schoksgewijs tot
een echte economische markt.
De belangrijkste ontwikkeling
voor Europa en de wereld is het
failliet van het communisme.
Hierdoor ontstaat een geheel an
dere economische en politieke
situatie. Jarenlang heeft het IJ
zeren Gordijn de economieën
van West- en Oost-Europa ge
scheiden. In Oost-Europa maar
vooral in de EG zal veel moeten
worden aangepast. Onze hou
ding naar Oost-Europa toe zal
open moeten zijn om te voorko
men dat de tijdbom van armoe
en ellende daar barst.
Overeenkomsten
Er is een opvallende overeen
komst tussen de Verenigde Sta
ten, Canada, Mexico en het
verder weggelegen Zuid-Amerika
en de EG, de midden-Europese
landen en de Euraziatische
Sovjet-Unie. Europa had te ma
ken met het zgn. IJzeren Gordijn.
Mexico en de Mexicanen wor
den nog steeds van de VS ge
scheiden door veel prikkeldraad
en een strenge grensbewaking.
De mogelijkheden om hier door
te komen worden echter steeds
groter.
Zowel in de VS a/s in de EG is er
veel verzet om de deur naar de
buren werkelijk open te zetten.
Zie maar naar ons verzet tegen
de import van vlees en andere
produkten uit Oost-Europa en
het Amerikaanse verzet tegen de
import van citrusfruit en groen
ten uit Mexico. Ook de tegen la
ge lonen gemaakte
textielprodukten worden ge
vreesd. De deur open zetten
voor arbeid is helemaal een ta
boe. De vakbonden verzetten
zich tot het uiterste om de Polen
hier te laten werken. Hetzelfde
geldt voor de grootste Ameri
kaanse vakbonden die de Mexi
canen niet op de arbeidsmarkt
willen hebben.
De vrijheid van arbeid is een on
derwerp dat bij het wegnemen
van handelsbarrières en het
openstellen van grenzen moeilijk
bespreekbaar is. Vrijhandel voor
agrarische produkten (ook met
goedkope arbeid voortgebracht)
vindt in de politiek een willig oor.
Vrijheid van arbeid is politiek on
bespreekbaar. Van het eerste
wordt in het westen maar een
kleine groep het slachtoffer, met
het laatste krijgt iedereen te ma
ken. Toch denk ik dat een vrijere
handel in produkten, en dan niet
alleen agrarische, en vrijheid in
arbeid een goede zaak is. Deze
ontwikkelingen zullen dan wel in
een zeer geleidelijk tempo voor
de gehele wereld moeten verlo
pen. Voorlopig zal deze ontwik
keling vooral in de invloedssferen
van de ASEAN, NAFTA en EG-
landen plaats vinden. Daarbij
dreigt in zekere zin het gevaar
dat deze drie blokken zich te veel
van elkaar afzonderen. Het ver
loop van de GATT-
onderhandelingen is een duidelij
ke aanwijzing dat dit het geval is.
Ik vind dat geen goede ontwik
keling. Een mislukken van de lo
pende GATT-onderhandelingen
leidt er wel toe.
Uitdaging
De komende jaren staat de EG
samen met de midden Europese
landen en het Euraziatische Rus
land voor een moeilijke opgave.
Als landbouw hebben we daar
zeer direct mee te maken. De
schermutselingen rond de im
port van vlees uit midden-Europa
vormen nog maar een kleine
voorbode hiervan. Hetzelfde
geldt voor het verzet tegen de
Poolse arbeidskrachten. De land
bouw is in midden- en oost-
Europa zeer belangrijk. Vroeg of
laat zullen de grenzen opengaan
en open moeten. Armoede bij de
buren is een groot gevaar.
Voor de korte termijn zal de
oplossing vooral gezocht moeten
worden in het financieel bijdra
gen door de EG in de
rechtstreekse export van agrari
sche produkten vanuit Hongarije,
Tsjecho-S/owakije en Polen naar
de Sovjet-Unie. Het is immers
marktbederf om deze produkten
eerst in de EG te importeren en
ze daarna van hier naar de
Sovjet-Unie te zenden. Voor de
langere termijn zal gewerkt moe
ten worden aan open grenzen
voor produkten en arbeid. Met
name de Nederlandse land- en
tuinbouw die goed uitgangsma
teriaal en goede kwaliteit kan le
veren moet niet bang zijn voor
deze uitdaging.
A/s land- en tuinbouw hebben
we groot belang bij economi
sche en politieke stabiliteit.
Daarom moeten we bereid zijn
daar aan mee te werken. Dit al
les mag echter niet eenzijdig op
de land- en tuinbouw komen te
drukken. Ook de vakbonden zul
len daarom meer vrijheid van ar
beid moeten toestaan. De
politiek heeft tot taak de noodza
kelijke evenwichtige ontwikke
ling tot stand te brengen.
Dam Jaarsma
p/v. algemeen
secretaris KNLC
Voor de komende jaren zuilen er in
beginsel geen verhogingen worden
doorgevoerd in de heffingstarieven
van het Produktschap Vee en Vlees
(PVV). Dit mede met het oog op het
financieel-economische draagvlak
van de bedrijven in de sector. Dit al
dus de PVV-begroting voor 1992,
die is besproken tijdens de oktober
vergadering van het produktschaps-
bestuur.
Door een gelijkblijven of, waar mo
gelijk, vermindering van uitgaven
voor bestaande activiteiten en door
een beroep te doen op nog aanwezi
ge fondsreserves is desondanks
ruimte gemaakt voor nieuwe activi
teiten. Zo wordt een plan ontwik
keld om het Nederlandse
bedrijfsleven verder te introduceren
in Oost-Europa en er is een belan
genbehartiger aangesteld in Japan.
Op het gebied van de preventieve
gezondheidszorg heeft het ontwik
kelen van een vaccin tegen de
'Nieuwe Varkensziekte' hoge priori
teit. Daarnaast is aandacht nodig
voor biotechnologisch onderzoek.
Ook zijn gelden nodig voor even
tueel vervolgonderzoek naar een
nieuwe en efficiëntere classificatie
methode voor levende en geslachte
varkens.
Voor de afzetbevordering van bacon
(in Groot Brittannië) zal een nieuw
fonds worden ingesteld met een
heffing per kilo geproduceerd pro-
dukt. Voor 1992 wordt een bedrag
voorgesteld van f 0,03 per kilo.
