"Met de Zeeuwse Vlegel leer je opnieuw boeren"
Akkerbouw
Maisproeven VanderHave gaan door
'Verbranden graszaadhooi
toestaan onder voorwaarden'
Razende rooiersvernielen proefvelden mais en aardappelen
Hinder voorkomen en eerst brandweer in kennis stellen
Op proefboerderij Rusthoeve te Colijnsplaat liggen proeven met bestaande en mogelijke nieuwe rassen
voor de Zeeuwse Vlegel. Hier staat het gezelschap bij een proefperceel Sunnan zomertarwe.
De afgelopen weken heeft de Stich
ting Zeeuwse Vlegel enkele voor
lichtingsbijeenkomsten gehouden
voor nieuwe telers. De belangstel
ling voor de milieuvriendelijke tar-
weteelt is goed: de bijeenkomst op
proefboerderij Rusthoeve in Co
lijnsplaat vorig week maandag lever
de ca. tien serieuze nieuwe
gegadigden uit midden en noord
Zeeland op. Ook het brood blijkt
heel goed in de smaak te vallen.
Voorzitter Joop de Koeijer van de
stichting gaf aan dat er behoefte
bestaat aan een areaal Zeeuwse
Vlegel tarwe van uiteindelijk 350
ha. Om dit in 1993 te kunnen berei
ken zou in seizoen '91/'92 ca. 160
ha geteeld moeten worden. Gezien
de huidige aanmeldingen komt dit
oppervlak al aardig binnen bereik,
vertelt De Koeijer.
Op 25 ha praktijkpercelen worden
nu vijf verschillende rassen geteeld,
drie wintertarwe (Florin, Token en
Clovis) en twee zomertarwe (Sun
nan en Arcade). Van deze uit België
afkomstige rassen liggen ook enkele
proefveldjes op Rusthoeve. Daar
worden bovendien nog enkele mo
gelijke nieuwe rassen beproefd, zo
dat ze mooi met elkaar vergeleken
kunnen worden.
In een contract met de telers is
vastgelegd dat per kg tarwe 40 ct
wordt uitbetaald. De stichting ver
koopt de tarwe voor 70 cent. Het
verschil (30 cent per kg) gaat in een
pot, die naderhand onder de telers
wordt verdeeld. Deze 'nabetailng' is
een voor iedere teler gelijk bedrag
per ha, dus onafhankelijk van de
door de betreffende teler gereali
seerde opbrengst. Zo dragen de te
lers tot op zekere hoogte
gezamenlijk de teeltrisico's en de
opbrengstverschillen tussen de
rassen.
De telers kunnen wel zelf een voor
keur aangeven voor welk ras ze
gaan telen, maar uiteindelijk bepaalt
de stichting de rassenkeus. De Koei-
Kweekbedrijf VanderHave gaat door
met het beproeven van genetisch
gemodificeerde maisplanten. 'We
zijn er nog steeds van overtuigd met
een goede zaak bezig te zijn, zegt
onderzoeksdirecteur drs. C. Noome
nadat begin vorige week alle gene
tisch gemodificeerde maisplanten
op het proefveld in Rilland met een
scherp mes bovengronds werden
afgesneden. De verantwoordelijk
heid voor de vernieling is opgeëist
door een actiegroep die zich de 'ra
zende rooiers' noemt. Wie achter
deze groep zitten is niet bekend.
Het maiskweekprogramma van
VanderHave heeft als gevolg van de
actie minstens een jaar vertraging
opgelopen.
VanderHave kweekte op het proef
veld mais die door middel van gene
tische modificatie (erfelijke
verandering) resistent is gemaakt
tegen het relatief milieuvriendelijke
onkruidbestrijdingsmiddel Basta. Dit
middel wordt in de natuur snel en
volledig door bacteriën afgebroken.
De maisplanten zijn in staat een
bespuiting met Basta te overleven,
het onkruid niet. De vinding was
een doorbraak op het terrein van het
kweekwerk. De planten waren al
met Basta bespoten.
De actiegroep heeft laten weten
met de actie de discussie over
biotechnologie en genetische mani
pulatie op gang te willen brengen.
Ironisch genoeg kan VanderHave
zich met deze doelstelling volledig
verenigen. Het bedrijf is al meer dan
een jaar bezig met het voeren van
deze discussie Vanaf de eerste ver
gunningaanvraag in 1990 voor het
doen van de veldproeven is een
open benadering nagestreefd. Het
jer: "Van de twee huidige zomertar-
werassen heeft Sunnan de hoogste
opbrengst, terwijl Arcade het beste
bakt. Een teler heeft dus eerder een
voorkeur voor Sunnan, terwijl de
stichting het meeste belang heeft
bij een evenredige combinatie van
beide. Je ontkomt daardoor niet aan
het verdelen van de rassen, maar
we proberen wel zoveel mogelijk
met de wensen van de telers reke
ning te houden, zeker wat betreft
voorkeur voor zomer- of wintertar
we." Cebeco-Zuidwest verzorgt (te
gen kostprijs) ontvangst en opslag
van de tarwe. Alle tarwe wordt tot
één partij gemengd.
bewuste proefveld was zelfs met
bordjes aangegeven. Ook heeft Van
derHave recent een brochure over
biotechnologie en plantenveredeling
uitgebracht.
Een ander bezwaar dat de actie
groep noemt is de macht van de
agrochemische industrie die de boer
in een volstrekt afhankelijke positie
van chemische middelen zal bren
gen door toepassing van
biotechnologia VanderHave noemt
het 'merkwaardig' dat de acties
zich richten tegen een bedrijf dat
deel uitmaakt van een boerencoö
peratie zonder enige banden met de
agrochemische industrie. 'Aan de
mogelijkheid dat de biotechnologie
de belofte biedt om op meer milieu
vriendelijke wijze de landbouw te
bedrijven wordt en passant voorbij
Dit jaar is gebleken dat de tarwe-
teelt zonder chemische middelen -
alleen een onkruidbestrijding voor
opkomst is toegestaan - weinig pro
blemen hoeft te geven. Mede door
de rassenkeus valt het met ziekten
heel erg mee. Wel zitten er nu wat
luizen in, maar niet in verontrusten
de mate. Doordat alleen maar orga
nische mest wordt toegepast komt
de stikstof geleidelijk vrij. Dit heeft
tot gevolg dat het was geleidelijk
opgroeit en een groeiremmer niet
nodig is. Overigens heeft de stich
ting bepaald dat in verband met de
controleerbaarheid helemaal niets in
de tarwe gespoten mag worden,
gegaan', aldus het kweekbedrijf.
Aardappelen
Behalve het maisproefveld hebben
de 'Razende rooiers' in hetzelfde
weekend ook twee proefvelden met
aardappelen vernield. Het betreft
een perceel 'traditioneel' gekweekte
aardappelen van kweekbedrijf Het-
tema Zonen in Bant (NOP) en een
perceel door Mogen met behulp van
genetische manipulatie tegen het X-
virus resistent gemaakte aardappe
len in Wageningen. Wat betreft het
proefveld van Hettema zou de actie
groep zich vergist hebben. Hettema
heeft geen proefveldjes met gene
tisch gemanipuleerde aardappelen.
Het heeft daar ooit wel toestem
ming voor gevraagd, maar nooit ver
kregen.
dus ook niet met een groeiremmer.
Praktijkpercelen
Na afloop van de bijeenkomst op
Rusthoeve werden twee percelen
zomertarwe in Ouwerkerk bezocht.
Het perceel Arcade van A.N. Schee-
Een overleggroep met daarin verte
genwoordigd de Gewestelijke Raad
Zeeland, politie en enkele gemeen
ten vindt «Jat het boeren toegestaan
moet blijven om 'landbouwreststof-
fen' zoals gedorst graszaadhooi te
verbranden. Wel dient bij het ver
branden aan een aantal voorwaar
den te worden voldaan.
De overleggroep gaat hiermee min
der ver dan een ontwerp van de Ver
eniging van Nederlandse
Gemeenten (VNG) aan alle gemeen
tebesturen, waarin wordt voor
gesteld de Algemene Politieverorde
ning zodanig te wijzigen dat
het stoken van vuur in de open lucht
verboden wordt. In het voorstel van
de VNG zou het afbranden van stop-
pelresten, bermen e.d. gebonden zijn
aan een ontheffing van het college
van B W.
In een eigen voorstel aan de Zeeuw
se gemeenten zegt de overleggroep
dat het stookverbod niet moet gei
den wanneer dit betrekking heeft op
het verbranden van landbouw-
reststoffen op het land waarbij an-
De teunisbloemen zijn dit jaar veel
trager in bloei gekomen dan in an
dere jaren. Van de laagstzittende
bloemen zijn er veel afgevallen, nog
voor ze in bloei kwamen. Volgend
zaadhandelaar Piet Snoep uit Co
lijnsplaat zou dit ziji oorzaak wel
eens kunnen hebben in de grote
hoeveelheid neerslag.
Snoep acht het nog weinig zinvol nu
al voorspellingen te doen over de
opbrengst. Zijns inziens hoeft deze
echter zeker niet lager uit te pakken
dan anders. 'De groei is zeer onre
gelmatig verlopen. Eerst heel traag,
en toen na al die regen in korte tijd
heel hard. Ik vermoed dat het meer
dan gebruikelijk afvallen van de
bloemen daar wel iets mee te ma
ken heeft. Maar eind vorige week
Ie is in het najaar geploegd, waarna
het afgelopen voorjaar met een
moerasvoertuig drijfmest is uitgere
den. Vervolgens is dit ingeëgd en is
het perceel ingezaaid. Daarna is er
niets meer mee gebeurd. De stand
van het gewas is echter zo goed dat
er volgens een van de bezoekers
wel acht ton per ha af kan komen.
Het perceel Sunnan van maatschap
Kuijper is in het voorjaar geploegd,
nadat er per ha 26 kuub varkens-
drijfmest op is uitgereden. Tegen het
onkruid is Kuijper er twee keer met
een Lely wiedeg doorheen geweest,
kuijper: "Je moet bij het eggen maar
niet achterom kijken, want het lijkt
of je ook de tarweplanten eruit rijdt.
Veertien dagen later zie je er echter
niets meer van, dan staat de tarwe
er weer prachtig bij."
Kuijper heeft verschillende soorten
varkensdrijfmest uitgereden, het
geen nu aan het gewas te zien is.
Van kunstmest is exact bekend hoe
veel meststoffen erin zitten en wan
neer ze beschikbaar zijn voor de
plant. Voor organische mest geldt
dit in veel mindere mate. Door de
beperkingen aan de teelt ten aan
zien van onkruidbestrijding en be
mesting is de teler veel meer dan bij
de gangbare teelt aangewezen op
zijn vakmanschap en de grillen van
de natuur. "Met de Zeeuwse Vlegel
leer je opnieuw boeren," aldus een
van de aanwezigen.
De verkoop van het brood verloopt
uitstekend. Elf bakkers verkopen het
nu terwijl ook andere bakkers er al
om gevraagd hebben. Het zijn voor
al vaste klanten die het kopen, dus
valt het goed in de smaak.
dere verwerkingsmethodes als
volledig onbruikbaar en ondoelmatig
zijn aan te merken, het verbranden
geen gevaar, schade of hinder voor
de omgeving oplevert, het niet
plaatsvindt tussen zonsondergang
en zes uur 's ochtends en evenmin
als smogfase 2 of 3 is afgekondigd,
er voortdurend toezicht is van een
meerderjarig persoon en er vooraf
kennis is gegeven aan de alarmcen
trale van de regionale brandweer,
tel. 01180-21000.
In dit voorstel wordt de verantwoor
delijkheid in eerste instantie bij de
betrokkene zelf gelegd. Als het sto
ken toch aanleiding geeft tot het op
treden van brandweer en/of politie
zal achteraf getoetst worden of de
voorschriften voldoende zijn na
geleefd.
De Gewestelijke Raad vertrouwt er
op dat de gemeenten dit werkbare
voorstel zullen overnemen. Van de
landbouw verwacht de Raad dat
deze het afbranden van (graszaad)
hooi en stro tot een minimum be
perkt en voorwaarden in acht
neemt.
zag je toch dat de meeste percelen
zo zachtjes aan geel kleurden van
de bloemen. De opbrengst kan dan
ook nog best meevallen, de bloe
men bovenin de plant kunnen nog
veel goedmaken, zeker omdat het
gewas dit jaar wel eens erg lang zou
kunnen worden. De stand op zich is
nu zeker niet slecht, al zit er wel
veel verschil tussen de percelen, ze
ker wat betreft het aantal vertakkin
gen', aldus de heer Snoep.
Hij benadrukt dat de telers de stand
van het gewas niet moeten vergelij
ken met vorig jaar of het jaar daar
voor. 'De voorgaande twee jaar was
alles veel vroeger dan nu, de teunis
bloemen net zo goed als de andere
gewassen. Dat zegt op zich dus nog
niets'.
Onderzoeksdirecteur drs. C. Noome van kweekbedrijf VanderHave
toont het vernielde proefveld (foto: Anton Dingemanse) "iGUnisblOGlYlGVl tlclCJGr ill blOGÏ
