Uniek arbeidsproject op
akkerbouwbedrijf
"We moeten ons niet blindstaren
op de gierkar in het Journaal"
Nieuws
Zomeruniversiteit Zeeland:
aanpassing en beeldvorming
mm
Bert Stoutmeijer, direkteur PR Land- en Tuinbouw
Voormalig psychiatrische patiënten enthousiast over werk in buitenlucht
MMS
"Is het terecht dat de boeren zich
zo opwinden over de gierkar in het
NOS-journaal? Ik denk het niet. De
NOS heeft mij aangetoond dat er
heel wat meer positieve berichten
over de land- en tuinbouw in het
Journaal zitten dan de boeren den
ken. We moeten ons dus maar niet
blindstaren op die gierkar".
Uitgerekend de direkteur van de
Stichting Public Relations voor de
l_and- en Tuinbouw, Bert Stoutmei
jer, is het niet eens met de kritiek
van agrarisch Nederland op de ma
nier waarop de land- en tuinbouw
op de Nederlandse televisie te kijk
wordt gezet. Op de studiedagen
over landbouw van de Zeeuwse Zo-
meruniversiteit (26 en 27 augustus
a.s. in Vlissingen) zal hij uitleggen
waarom. Stoutmeijer is één van de
sprekers die het thema beeldvor
ming van de land- en tuinbouw zal
belichten.
"Als je ziet hoeveel gierkarren er in
Nederland rondrijden, is het niet zo
vreemd dat er zo nu en dan zo'n
ding in beeld komt", stelt hij nuchter
vast. "Laten we niet onderschatten
wat er daarnaast allemaal over de
land- en tuinbouw in de massame
dia verschijnt. Maar ja, een boer is
net een mens. Hij kijkt en leest
soms wat selektief".
Uit deze woorden mag niet worden
afgeleid dat Stoutmeijer vindt» dat
het wel koek en ei is met de publici
teit en de public relations over agra
risch Nederland. Integendeel zelfs.
Wat er aan mankeert hoopt hij uit te
leggen in zijn lezing op de Zomeruni-
versiteit. Hij zal het onder andere
hebben over de lobby van de land
en tuinbouw en het belang van een
goede p.r. daarbij. "Landelijk en re
gionaal zit er weinig eenheid in de
p.r. Het is een versnipperd geheel.
Je ziet dat men in de vertikale kolom
(produktschappen, brancheorgani
saties) de zaak vrij goed voor elkaar
heeft. Horizontaal kan het allemaal
een stuk beter. Daarvoor is in de
eerste plaats een intensieve samen
werking nodig op zowel landelijk als
regionaal niveau tussen de organi
saties, het Landbouwschap en an
dere betrokkenen".
In de land- en tuinbouw heeft men
in het algemeen veel waardering
voor het werk van de Stichting PR,
bijvoorbeeld in de richting van het
onderwijs. Men mist echter een
goede PR als het om aktuele aange
legenheden gaat. "Dat willen we er
graag bij doen", zegt Stoutmeijer.
"Ik zie dat zelfs als een onmisbaar
Bert Stoutmeijer.
Aanpassing en beeldvorming is het
thema van de jaarlijkse studiedagen
over de landbouw, georganiseerd
door de Zomeruniversiteit Zeeland.
De studiedagen vinden plaats op
maandag 26 en dinsdag 27 augus
tus a.s. in Vlissingen. Het thema is
gekozen met het oog op de veran
deringsprocessen in de land- en
tuinbouw. Een begin met de om
schakeling van puur akkerbouwteel-
ten naar meer arbeids- en
kennisintensieve gewassen is ge
maakt. De omschakeling vraagt
veel flexibiliteit van de agrariër.
Daarover gaat het op de Zomeruni
versiteit.
Ir. W.L.A.G. Tacken,
directeur DLV
Het programma van de eerste dag
richt zich vooral op de communica
tie en de voorlichting in de verande
ringsprocessen. Welke informatie
(milieu, teelttechnieken, economi
sche en sociale aspecten) wil de in
dividuele agrariër hebben en hoe
kunnen de landbouworganisaties,
voorlichtingsdiensten en afzetorga
nisaties hierop inspelen?
In de ochtendbijeenkomst komen
prof.dr. C.M.J. van Woerkom, hoog
leraar voorlichtingskunde in Wage-
ningen, en ir. W.L.A.G. Tacken,
directeur van de Dienst Landbouw
voorlichting, aan het woord. In de
middagvergadering bespreekt ir.
R.E. van Broekhuizen, agrarisch so
cioloog in Wageningen, hoe de indi
viduele boer tegen de veranderingen
aankijkt. Hij heeft onderzoek ge
daan in de Flevopolder.
Beeldvorming
Op de tweede dag gaat het speci
fiek over de public relations in de
land- en tuinbouw. Hoe kan er een
betere beeldvorming in de media en
bij het grote publiek worden be
reikt? De directeur van de Stichting
PR Land- en Tuinbouw, Bert Stout
meijer, zal op dit onderwerp ingaan
(zie elders op deze pagina). Daarna
zal mr. H.A.F. Velu, adviseur van de
Raad van Bestuur van de NMB/Post-
bankgroep, vanuit eigen ervaring
aangeven welk beeld de samenle
ving heeft van de agrarische sector.
In de middagbijeenkomst komt een
vertegenwoordiger van de media
aan het woord. Het is de heer G.
Rijn, journalist van De Volkskrant.
Op beide dagen treedt prof.dr. J. de
Veer, oud-directeur van het LEI, op
als dagvoorzitter. De aanvangstijden
zijn 10.00 en 14.00 uur. Voor indivi
duele deelnemers (niet optredend
namens een organisatie) zijn de ta
rieven als volgt:
beide dagen f 160,—
één dag f 80,—
een dagdeel f 40,—
Vertegenwoordigers van organisa
ties betalen dubbel tarief. Aanmel
dingen bij de Zomeruniversiteit
Zeeland, tel. 01180-30327 (Pieter
van Eek). De aanmelding moet uit
erlijk 1 augustus a.s. binnen zijn.
element in de belangenbehartiging
van de boeren en tuinders. En er zijn
best mogelijkheden om snel te rea
geren en te anticiperen op het
nieuws en om positieve berichten in
de media te krijgen. Maar dan moet
de land- en tuinbouw bereid zijn
meer geld en menskracht te investe
ren. Het zal op termijn leiden tot een
betere beeldvorming bij het grote
publiek. Daar ben ik van overtuigd".
PR op het bedrijf
Een doeltreffende PR en positieve
berichten in de media zijn erg be
langrijk, maar niet voldoende. "De
beste pr moet van de boeren zelf
komen", zegt Stoutmeijer. "Onze
bedrijven zijn de sterkste wapens
die we hebben. Nodig de mensen
uit, doe mee aan open dagen, laat
politici en anderen de praktijk van
Gierkar op het journaal.
het agrarisch bedrijf zien. Dat alles
zegt meer dan mooie woorden en
zelfs beelden op het Journaal".
Ook de PR op bedrijfsniveau zal in
de lezing van Stoutmeijer op de Zo
meruniversiteit aan de orde komen.
En zoals een goed PR-man betaamt,
zal hij niet nalaten het een en ander
te vertellen over zijn eigen organisa
tie. Als het aan Stoutmeijer ligt,
worden de studiedagen van de Zo
meruniversiteit bijzonder interes
sant, óók voor de individuele boer in
Zeeland.
De functie van het platteland ver
sterken en een positieve bijdrage le
veren aan de beeldvorming van de
landbouw. Dat stond Jan Dees uit
Aardenburg voor ogen toen hij het
initiatief nam tot wat uiteindelijk
een uniek arbeidsproject op zijn ak
kerbouwbedrijf is geworden. Gedu
rende vier dagen hebben zes
voormalig psychiatrische patiënten
op de akker de handen eens flink uit
de mouwen gestoken. Van beide
kanten is het werk uitstekend be
vallen.
'De landbouw heeft altijd veel kri
tiek te verduren, het lijkt soms wel
of we niets goed kunnen doen. Uit
de krant en van de televisie krijgt
het publiek doorgaans een eenzijdig
beeld van de landbouw: wij worden
dan afgeschilderd als vervuilers van
het milieu die nog van alles teveel
produceren ook. Ik wil mij daarom
graag inzetten om de mensen met
de mooie kranten van het boerenle
ven in aanraking te brengen', vertelt
Jan Dees.
Na het lezen van een krantenbe
richtje over de geringe betrokken
heid van de burgers met het wel en
wee van het platteland en zijn be
woners ging er bij hem een lampje
branden. 'Als je wilt voorkomen dat
het platteland nog verder ontvolkt
moet je de mensen uit de stad meer
in aanraking brengen met wat er al
lemaal gebeurt op dat platteland. Ze
zullen zich dan meer aan het lot van
het platteland gelegen laten liggen.
Als je de mensen bijvoorbeeld op de
boerderij laat meehelpen bereik je
dat ze meer oog voor de leuke kan
ten van het platteland krijgen. Ze er
varen het plezier van op het land te
werken en gezamenlijk onder de
blote hemel koffie te drinken en de
wind door het haar te voelen. De
meeste mensen kennen dit niet, zij
weten alleen hoe het platteland er
vanuit de auto uitziet, en ze voelen
er zich ook maar weinig bij betrok
ken. Door mensen mee te laten wer
ken op de boerderij verbreed je de
functies van de landbouw, je bent
niet meer louter producent van dat
gene wat de grond voortbrengt,
maar daarnaast bied je anderen de
mogelijkheid op plezierige wijze be
zig te zijn. Mensen kunnen daar veel
voldoening en arbeidsvreugde in
vinden, het is toch prachtig ze daar
de kans toe te geven. En natuurlijk
werkt het met zijn allen aangena
mer en ook makkelijker dan in je
eentje'.
'In eerste instantie dacht ik aan het
Jan Dees
naar de boerderij halen van werklo
zen of mensen die graag in de na
tuur werken. Na contacten met de
Volkshogeschool Zeeland en het RI
AGG is het een arbeidsproject met
voormalig psychiatrische patiënten
geworden. Zes mensen, mannen en
vrouwen in de leeftijd van 20 tot 45
jaar, zijn samen met twee begelei
ders vier dagen op mijn bedrijf aan
het werk geweest. De zes hebben
allen een behandeling in de geeste
lijke gezondheidszorg achter de rug,
maar ze worden nog begeleid via
het dagcentrum 't Trefpunt te Goes'.
Spannend
'Ik vond het in begin best spannend.
Voor mij was het ook de eerste keer
dat ik op zo'n manier mensen op het
bedrijf kreeg, dus ik wist niet pre
cies hoe ik het aan moest pakken.
Om een voorbeeld te noemen: het
was de bedoeling de hele tijd op het
veld te werken, maar dat kon niet
vanwege het natte weer. Ik had
toen wel even het zweet voor het
voorhoofd staan, want ik kon niet
een-twee-drie bedenken wat we nu
zouden kunnen doen. Gelukkig la
gen er nog klusjes binnenshuis te
wachten die gedaan konden wor
den. De laatste twee dagen konden
we wel buiten terecht. We hebben
toen de zonnebloemen geschoffeld'.
Ontspannend
Jan Dees heeft het werk eerst voor
gedaan, en verteld dat het er niet
om gaat wie het eerst aan het ande
re eind is. 'Als er iemand een wat la
ger tempo heeft, dan zijn we
gewend dat de anderen hem even
een stukje helpen, zodat iedereen
ongeveer gelijk op gaat, dat is wel
zo gezellig. Het is per slot geen Tour
de France'.
Hij heeft getracht zijn tijdelijke me
dewerkers net zo tegemoet te tre
den als ieder ander, en hen zoveel
mogelijk in hun waarde te laten. Wel
met een grapje op zijn tijd, dan valt
het werk lichter. Jan Dees: 'Ze wa
ren zeer enthousiast en gemoti
veerd en stelden veel vragen, over
de gewassen, de teelt, de grond,
noem maar op. Iemand vroeg wat
voor bier van de gerst gemaakt
wordt. Ik heb toen maar gezegd dat
het ene perceel voor Amstel is en
het andere voor Heineken'.
'Mij is die vier dagen wel gebleken
dat mensen in het werken op het
platteland meer rust en ontspanning
kunnen vinden dan in niets doen, al
leen maar in de zon liggen. De men
sen hebben een betere vakantie
gehad dan wanneer ze 'echt op va
kantie' zouden zijn geweest'.
Project krijgt vervolg
Volgens hoofd Hans van de Voorde
van 't Trefpunt krijgt het project ze
tter een vervolg. 'De mensen - ik
omschrijf ze het liefst als 'ex-
psychiatrische patiënten, omdat we
nog contacten met hen hebben -
waren enorm enthousiast, en dan
druk ik me nog zachtjes uit. Ze heb
ben genoten van het werk en van
alles wat er omheen zat, niemand
heeft gezegd dat het werk te zwaar
was of dat het te veel was. Ze
moesten eerder afgeremd dan aan
gemoedigd worden'.
Het project is gefinancierd door
WVC en het RIAGG. 'Omdat het
voor ons ook de eerste keer was
hebben we gezegd dat het geld van
elders moest komen. Wellicht dat
voor een volgende keer een andere
financiële oplossing gekozen moet
worden. Uit oogpunt van de kosten
denken we eraan om wat dichter bij
Goes te blijven, wellicht bij een fruit
teler. Ik heb begrepen dat in die
branche hulp in piekperiodes ook
bijzonder welkom is. We hebben al
wat (prille) contacten met het
Proefstation te Wilhelminadorp',
geeft Van de Voorde te kennen.
Voor de familie Dees heeft het pro
ject al een soort vervolg gehad, in
de vorm van een barbecue bij 't
Trefpunt. Dees: 'We waren bijzonder
blij met die uitnodiging. Na al die
gesprekken raak je steeds meer
geïnteresseerd in hoe het in de
geestelijke gezondheidszorg toe
gaat, en het was leuk om de men
sen voor eens even terug te zien'.
