Veel pootgoed
in nakontrole
Nieuws 2yt3sWm
Infomarkt nieuwe teelten
Eerste Radicchio Rosso Grobeka
rondom Poortvliet
Telers verwachten 10-15% minder opbrengst
f 2,45 die Grobeka garandeert. Als
de grote aanvoer straks komt zal het
met die hoge prijzen overigens wel
snel voorbij zijn'.
Vrijwillige beheerovereenkomsten natuurvriendelijk akkerrandenbeheer
6
"Aan de innovaties, die in een pro-
duktiesektor van ons ekonomisch
bestel worden doorgevoerd, kan
men de vitaliteit van die sektor me
ten". Als de aandachtige lezer deze
stelling kan onderschrijven, doet
zich de vraag voor: "Hoe staat het
ervoor met de akkerbouwsektor in
Zeeland"?
In de laatste decennia heeft de ak
kerbouwer zich op het teelttech-
nisch gebied met de bestaande,
bekende gewassen, zodanig aange
past, dat de produkties in Zeeland
tot de hoogste in Nederland gere
kend mogen worden. De bedrijfs
voering is in dezelfde periode echter
nauwelijks gewijzigd. Thans staat
de akkerbouwer voor de beslissing
hoe als ondernemer zijn bedrijfsvoe
ring om te schakelen van een volu-
megericht produktiesysteem naar
een meer marktgericht produktie
systeem. Geen gemakkelijke opgave
maar wel een uitdaging voor de
goede ondernemer om aan te ge
ven, dat de vitaliteit van de sektor er
nog volop is.
Door de drie Zeeuwse Landbouwor
ganisaties en het Provinciaal
Bestuur Zeeland is per 1 september
1989 de Stichting Stimulering
Plantaardige Produktie in leven ge
roepen om o.a. de akkerbouwers
hulp te bieden bij het zoeken naar
de aanpassing of omschakeling.
Hierbij is vooral gezocht naar die
oplossingen die op korte termijn te
verwezenlijken zijn. Het zoeken in
de richting van levering van agrari
sche grondstoffen voor industriële
doeleinden (agrifikatie) heeft niet de
hoogste prioriteit gekregen. Dit
vindt vooral z'n oorzaak in het feit,
dat in bijna alle gevallen er nog zo
veel onderzoek gedaan moet wor
den, dat aan de haalbaarheid en de
ekonomische toepassing getwijfeld
kan worden. De stichting SPP houdt
wel de vinger aan de pols om teel
ten, die mogelijk kunnen bijdragen
aan de verbetering van het inkomen
van de akkerbouwer, snel te kunnen
introduceren. Produkties, die op kor
te termijn te verwezenlijken zijn, zijn
die teelten waarin de beschikbare
arbeid kan worden aangewend en
waarvan de teelt grotendeels be
kend is bij telers elders en waarnaar
in de markt vraag is.
Infomarkt
Van de Zeeuwse akkerbouwer
wordt nu inventiviteit en kreativiteit
gevraagd, om zo een nieuwe teelt in
de bedrijfsvoering te introduceren.
De Stichting SPP hoopt hulp te bie
den bij het zoeken en vergelijken
van de diverse mogelijkheden door
het organiseren van een "Infomarkt
Nieuwe Teelten". Op deze "Info
markt Nieuwe Teelten" heeft een
aantal bedrijven en/of instelling een
stand waarop zij aan de akkerbou
wer die informatie hopen te geven
over teelten, waarvoor zij als bedrijf
een konkreet afzetperspektief zien.
Voor de akkerbouwer wordt het mo
gelijk met deze bedrijven te spreken
en na onderlinge vergelijking voor
zichzelf te besluiten een gedeelte
van het bedrijf te bestemmen voor
bijv. de teelt van bloemen, groenten,
kleinfruit, pootaardappelen of een
ander "nieuw" gewas.
Door de organisatoren wordt ge
tracht een zo volledig mogelijk beeld
te brengen van alle mogelijkheden.
Daartoe is een groot aantal bedrij
ven in de plantaardige afzetsektor
uitgenodigd om deel te nemen met
een stand. Mogelijk hebben nog an
dere bedrijven, die nog niet zijn uit
genodigd, voor groepen
akkerbouwers interessante teelten.
Zij worden bij dezen gevraagd als
nog kontakt op te nemen met on
dergetekende indien zij wensen
deel te nemen.
Na de "Infomarkt Nieuwe Teelten",
die gehouden wordt op 3 december
a.s. te Goes, zullen bij voldoende be
langstelling, in samenwerking met
de Takorganisatie Akkerbouw Zee
land (TAZ) en de Dienst Landbouw
Voorlichting (DLV) studiegroepen
geformeerd worden. In samenwer
king met het Agrarisch Opleidings
centrum (AOC) Zeeland zullen
kursussen worden gehouden om de
"nieuwe" teelten te doen slagen.
De eerste informatie moet u zelf ha
len. Noteer derhalve nu reeds de da
tum dinsdag 3 december 1991 voor
een bezoek aan de "Infomarkt Nieu
we Teelten" te Goes. Uitgebreidere
informatie zal vóór die tijd nog wor
den verstrekt terwijl de volledige in
formatie op de dag zelf in de stands
verkrijgbaar zal zijn.
De koördinator SSPP
ir. L.Th.J.M. de Wit
(Postbus 6, 4460 AA Goes)
Oogst van Radicchio Rosso bij Cees den Boer uit Kerkwerve (foto Joop van Houdt).
Vorige week is de eerste professio
neel geteelde Radicchio rosso van
Zeeuwse bodem geoogst en ge
veild. De nieuwe groente wordt ge
teeld onder de vlag van Grobeka,
het groente-bemiddelingskantoor.
Een van de ca. tien deelnemende te
lers is Cees den Boer uit Kerkwerve.
Hij teelt één ha van de in Grobeka-
verband geteelde 15 ha Radicchio
rosso. Het landelijk areaal van deze
saladegroente bedraagt 85 ha.
Den Boer heeft voor de teelt van Ra
dicchio rosso gekozen en niet voor
bijvoorbeeld broccoli omdat hij niet
kan beregenen. Dat komt goed uit,
want Radicchio mag niet beregend
worden. Verder steekt het oogst-
tijdstip iets minder nauw dan bij
broccoli. Radicchio valt daardoor
makkelijker in te plannen in het ak
kerbouwbedrijf. De kwaliteit van het
geoogste produkt valt hem niet te
gen, ondanks dat door de kou na
het planten de bolletjes wat aan de
kleine kant gebleven zijn. Ook komt
er nogal wat schot voor, maar in
mindere mate dan in sommige an
dere delen van het land.
Hij is nu bezig de op 10 en 11 mei
geplante eenderde ha Radicchio
rosso te oogsten. Deze zijn geplant
met een iets aangepaste Accord
plantmachine. De teler gebruikt de
ze machine ook voor het planten
van bloemkool en knolselderij. Daar
naast heeft hij nog eenderde ha
vroeg gezaaide (13 mei) en eender
de ha laatgezaaide (23 mei). De
Boer hoopt zodoende de oogst zo
veel mogelijk te spreiden.
De laat gezaaide Radicchio wordt
volgens Den Boer een probleem. Als
gevolg van de droogte is dit slecht
opgekomen, waardoor de oogst
waarschijnlijk niet eerder valt dan
begin september. 'En dan zijn net de
scholen weer begonnen, dus ik
weet nog niet waar ik dan mijn ar
beid vandaan moet halen'.
Bij de - handmatige - oogst deze en
vorige week zijn ca. vier scholieren
behulpzaam geweest, onder wie de
zoon van Den Boer. De bollen wor
den op het veld eerst ruw opgesne
den en vervolgens in grijze
poolbakken gedaan. Daarna worden
ze thuis in de schuur verder veiling-
klaar gemaakt, dat wil zeggen: het
buitenste blad eraf en gesorteerd.
Ze worden in drie groottes gesor
teerd: tot acht per kistje van 214 kg,
tot 11 per kistje en tot 15 per kistje.
De opbrengst bedraagt naar ver
wachting 10 ton per ha.
Ruw opgesneden zijn de bollen ge
koeld wel twee weken houdbaar,
zodat er wat rek zit in het veil-
tijdstip. Den Boer beschikt zelf nog
niet over koelruimte, maar wel kan
hij de bollen bij een naburige witlof
teler tijdelijk koelen. Dit is echter
geen onverdeeld succes, omdat het
al gauw te lang duurt voordat het
produkt in de koelcel terecht komt.
De teler heeft dan ook zeer serieuze
plannen om in eigen koelruimte te
investeren.
Over de prijsvorming hoeven de te
lers zich momenteel weinig zorgen
te maken. Den Boer: 'De prijs ligt nu
tussen de vijf en negen gulden, dus
veel hoger dan de minimumprijs van
De adviesdoodspuitdata in de poot-
goedteelt zijn dit jaar vervroegd om
dat begin juli de luizen plots aktief
werden. Het aantal afkeuringen in
de aardappelvermeerdering is ge
ring. Daar staat volgens NAK-
direkteur J. Bultje tegenover dat er
een groot areaal in de nakontrole te
recht komt.
"Tot eind juni werden er in onze
vangbakken beperkte aantallen lui
zen geteld die niet aktief waren. Be
gin juni veranderde dat en werden
zij aktief. Om deze reden hebben wij
de doodspuitdata vervroegd". Wat
de opbrengstverwachting aangaat
ziet de NAK-direkteur weinig ver
schil met vorig jaar. "Uit proefrooi-
ingen blijkt dat er, met uitzondering
van Bintje, geen achterstand is in
vergelijking met 1990. Bij Bintje zie
je, al naar gelang de regio, verschil
len. Vooral in West-Brabant valt de
kilogramopbrengst wat tegen".
Bij de graszaden is dit jaar spora
disch een perceel afgekeurd. De
veldkeuring bij Italiaans raaigras en
veldbeemd lag in handen van de
vermeerderaars zelf. Binnen de EEG
loopt deze proef tot 1996. Door de
NAK is een aantal kontrolekeurin-
gen uitgevoerd. De uitslag hiervan
zal eind september bekend zijn. De
heer Bultje verwacht dat bij evalua
tie zowel de NAK als de handelshui
zen tevreden zijn met de
vereenvoudigde opzet van de veld-
keuringen bij graszaad.
Hoewel de NAK-proefrooiingen bij
pootgoed redelijk goed voor de dag
komen zijn de telers minder opti
mistisch. Zij verwachten een op
brengstdaling van 10-15%. Tijdens
de knolzetting zag het er naar uit
dat de aanslag zeer hoog zou wor
den. Door de minder gunstige
weersomstandigheden zijn er veel
knollen weggevallen. De sortering
zal daarom grof zijn. De telers ver
wachten dit jaar weinig kleintjes.
Omtrent de af zet verwachting is de
stemming goed. Ingewijden denken
dat er dit seizoen weer veel vraag is
voor export. Landen rond de Middel
landse Zee hebben met hun vroege
rassen goed zaken kunnen doen
waardoor er waarschijnlijk weer
meer uitgéplant zal worden. Ook
het Oostblok ziet men weer als een
potentiële markt al zal die wat open
gebroken moeten worden.
J.v.T.
In het gebied rondom Poortvliet zul
len grondgebruikers vanaf komend
najaar in de gelegenheid gesteld
worden op vrijwillige basis beheer
overeenkomsten voor natuurvrien
delijk akkerrandenbeheer af te slui
ten. Dit alles in het kader van het "Pa
trijzen projekt" van de Stichting Be
houd Natuur en Leefmilieu.
Moderne agrarische bedrijfsvoering
staat in het projekt voorop.
Het "Patrijzenprojekt" is een voor-
beeldprojekt waarin gedurende 5
jaar getracht zal worden inzicht te
verkrijgen in de haalbaarheid en
praktische toepassing van een aan
tal vormen van natuurvriendelijk ak
kerrandenbeheer. Voor dit projekt
zijn 5 gebieden in Nederland uitge
kozen. Poortvliet is er één van, de
andere 4 gebieden liggen in Gronin
gen (Muntendam en Kropswolde),
Drenthe (Westdorp) en Limburg
(Beesel).
De patrijs - voor de meeste Zeeuw
se akkerbouwers geen onbekende
verschijning - vormt bij dit projekt de
aandachtsoort. De aanwezigheid
van deze hoenderachtige vormt een
goede graadmeter voor de natuur-
en milieukwaliteit van akkerbouw
gebieden.
Met het patrijzenprojekt wordt aan
sluiting gezocht bij andere benade
ringen van een milieuvriendelijker
aanpak, zoals optimale nutriënten-
benutting, lage-doseringensysteem
etc. In Engeland en Duitsland is al
grootschalige ervaring opgedaan en
door gebleken succes zijn hier ook
al regionale en landelijke subsidie
regelingen voor in het leven geroe
pen. In Nederland is eigenlijk alleen
ervaring met aangepast graslandbe-
heer in het kader van de Relatieno
ta. Dit wordt vanuit de landbouw
met wisselend enthousiasme be
groet. Nieuw aan de benadering in
het patrijzenprojekt is dat een mo
derne agrarische bedrijfsvoering
voorop staat. Waar in het kader van
de Relatienota vaak sprake is van
marginale landbouw en overname
door natuurbeschermingsorganisa
ties gaat het bij dit projekt juist om
kontinuatie van grondgebruik; een
duurzame akkerbouw schept de ba
sisvoorwaarde voor het welslagen
van dit projekt.
Projekt al begonnen
In Groningen en Limburg is dit voor
jaar al met het projekt gestart. Hier
zijn al beheerovereenkomsten af
gesloten voor natuurvriendelijk ak
kerrandenbeheer. Het gaat om de
volgende typen beheerovereen
komsten:
Het uit produktie nemen van per
ceelsranden tegen een vergoeding
van 30 cent per m2;
Een aantal jaren achtereen op ex
tensieve wijze graan verbouwen op
perceelsranden tegen een vergoe
ding van 16 cent per m2;
Een selektief bestrijdingsmiddelen-
gebruik in perceelsranden van gang
bare graanpercelen tegen een
vergoeding van 12 cent per m2.
Een extensieve graanteelt houdt o.a.
in lagere bemestingsniveaus. Selek
tief bestrijdingsmiddelengebruik
houdt in: geen insekticiden en al
leen indien noodzakelijk de selektie-
ve herbiciden tri-allaat <o.a. Avadex)
en fluroxypyr (o.a. Starane). In
Poortvliet kunnen grondgebruikers
vanaf dit najaar ook dit soort over
eenkomsten aan gaan. Het proef-
projekt gaat 5 jaar duren,
drs. W. Maris,
projektleider Patrijzenprojekt
Stichting Behoud Natuur en Leef
milieu
