Plan Tureluur niet alleen
negatief voor de landbouw
VanderHave ziet omzet en
winst in 1990 stijgen
minder middelen toe
Aardappelen kunnen met kwart
Hoogste punt
nieuwbouw
bloemenveiling
"Ontpoldering is een marginaal idee"
Dit gebied achter de Oostersche/dedijk op het zuidelijk deel van
Schouwen komt volgens de Zeeuwse Milieu Federatie in aanmerking
voor natuurontwikkeling.
Het plan Tureluur, dat op woensdag
20 maart jl. met veel tromgeroffel
door de Zeeuwse Milieufederatie
werd gepresenteerd, heeft in de
Zeeuwse landbouw veel stof doen
opwaaien. Tureluur is een plan dat
bedoeld is om de natuurwaarden
van de Oosterschelde te versterken.
Het past dan ook in het Natuurbe
leidsplan van de regering. Er zijn 44
konkrete projekten uitgewerkt. Ze
hebben voor een deel betrekking op
grond die nu nog een landbouwkun
dige bestemming heeft.
Vooral het idee om landbouwpol-
ders geheel of gedeeltelijk onder
water te zetten of in moerassen te
veranderen, heeft in de landbouw
voor heftige beroering gezorgd.
Thijs Kramer van de ZMF begrijpt
die opwinding wel, maar wijst er op
dat het idee van ontpoldering in
boerenkringen te veel een eigen le
ven is gaan leiden. "Het is maar een
onderdeel, een marginaal idee ei
genlijk. We hebben alleen voor het
gebied Rammegors tussen Flipland
en Tholen ontpoldering voorgesteld.
Dit is geen landbouwgrond. We wil
len daar als het ware wat oefenen,
kijken wat de kosten en baten zijn.
Daarna zien we wel verder. Er is
geen sprake van, dat we konkrete
plannen hebben om landbouwpol-
ders onder water te zetten. Dat is
een misverstand".
Achterdocht
Toch valt niet te ontkennen dat in
het plan Tureluur een aantal polders
met name worden genoemd, die
voor "moerassering" in aanmerking
komen, zoals de Abr. Wissepolder,
de Van Haaftenpolder, de Moggers-
hilpolder, de Klaas van Steelandpol
der, de St. Pieterspolder en de
De nieuwbouwfase H2 van Bloe
menveiling Westland bereikte 7 juni
het hoogste punt, 56 meter boven
de grond. Deze uitbreiding voorziet
in 45.000 vierkante meter veiling
ruimte en een nieuw, twaalf ver
diepingen tellend hoofdkantoor.
Oost-Bevelandpolder. Voor een deel
gaat het hier om goede tot uitste
kende landbouwgrond. Het zijn
vooral deze voorstellen die de land
bouworganisaties achterdochtig
hebben gemaakt.
Kramer: "Bij ontpoldering zijn voor
ons een aantal dingen van belang.
Voorop staat dat we niet ongewild
grond afnemen yan de boeren. Tus
sen haakjes: het valt ons op dat de
medewerking van individuele boe
ren dikwijls groter is dan van de
landbouworganisaties. In de tweede
plaats kijken we naar de veiligheid.
Polders die langs diepe vaargeulen
liggen laten we ongemoeid. In de
derde plaats past ontpoldering in
onze filosofie dat de Oosterschelde
meer schorren moet krijgen, omdat
daarmee de natuurwaarde van dit
gebied aanzienlijk groter wordt. En
daar is het ons als natuurbescher
mingsorganisatie uiteindelijk om te
doen".
"Wat betreft de polders die in het
plan worden genoemd: daar moeten
we een niet te grote realiteitswaarde
aan geven. Het gaat ons meer om
de filosofie die er achter zit: ruimte
maken voor natuurontwikkeling.
Een doelstelling die uitstekend past
in het Natuurbeleidsplan van het
rijk.
Natuurclaims
Een hoofdbezwaar van de land
bouw is dat het plan Tureluur verder
gaat dan het Natuurbeleidsplan. Er
worden claims gelegd op land
bouwgronden, die de taakstelling
van het NPB overstijgen. Kramer er
kent dat, "maar", zo voegt hij er on
middellijk aan toe", de kaart van het
NPB is geen dogma. Hij is indikatief
bedoeld. De aanwijzing van de ge
bieden voor natuurontwikkeling ligt
niet precies vast. Het gaat er om dat
we in Zeeland de taakstelling voor
natuurontwikkelingsgebieden en re-
latienotagebieden halen".
De Zeeuwse Milieu Federatie wil de
versterking van de natuurcompo-
nent in het Zeeuwse landschap
vorm geven in nauwe samenspraak
met de boeren. Voor wat betreft de
relatienotagebieden is er gestruktu-
reerd overleg in de PCBL. En de land
inrichting, die de Milieufederatie
voor de zuidkust van Schouwen
gaat aanvragen, kan niet worden
gerealiseerd zonder de boeren in het
gebied. Daarom is er op 20 juni a.s.
in Serooskerke op Schouwen een
voorlichtingsavond voor de land
bouw. "De aanvraag wordt door
ons ingediend, maar de uitwerking
willen we in nauw overleg met de
boeren doen. Voor ons staat vast
dat er op dit deel van Schouwen
meer ruimte voor natuurontwikke
ling moet komen. De hoofddoelstel
ling is hier niet de landbouwkundige
situatie, maar de natuurontwikke
ling. Er zal landbouwgrond moeten
worden opgeofferd. De boeren zul
len in ieder geval niet de dupe mo
gen worden. Het
landinrichtingsgebied is groot ge
noeg om compensatiemogelijkhe
den te kunnen bieden".
Betere gronden
Volgens Thijs Kramer is het Plan Tu
reluur niet alleen maar negatief voor
de landbouw. Langs de Ooster
schelde liggen ook slechte land-
De Koninklijke VanderHave Groep
heeft in 1990 wederom een goed
jaar gehad. De omzet steeg met
ruim 30 miljoen gulden tot bijna
300 miljoen en ook het winstcijfer
ging omhoog van 18,7 naar 20 mil
joen gulden.
De stijging van de geconsolideerde
omzet met circa 30 miljoen gulden
is vooral het gevolg van de consoli
datie van de omzetcijfers van de Ne
derlandse bedrijven Leen de Mos
B.V. en P.K. Woldijk Groningen (Hol
land) B.V./Eerste Euro Graan B.V., die
in de loop van 1990 werden verwor
ven. Gezien het tijdstip van verwer
ving hadden de beide acquisities in
de Verenigde Staten, te weten Mi
chigan State Seed Company (okto
ber) en J L Adikes, Inc.
(december) slechts een geringe in
vloed op de omzet.
Hoewel het resultaat van de deelne
mingen enigszins achterbleef bij dat
van 1989, steeg de netto winst met
1,3 miljoen gulden. Het investe
ringsniveau lag in 1990 met 30,7
miljoen gulden aanzienlijk boven dat
van de afschrijvingen. Dit was
hoofdzakelijk het gevolg van de
reeds eerder genoemde acquisities.
Het aantal medewerkers in de groep
bedroeg per ultimo 1990 ruim 900.
De acquisities in 1991 van Booker
bouwgronden, waar de boeren
moeten ploeteren om nog een bo
terham te kunnen verdienen. Deze
boeren kunnen in het kader van het
plan verhuizen naar betere gronden.
Kramer wijst verder op de toene
mende overlast van wild en vooral
Seeds (Engeland), thans Sharpes In
ternational Seeds Ltd., Columbia
Seeds Inc. (Canada) en Cubian S.A.
(Spanje) hebben dit aantal inmiddels
verder doen stijgen tot circa 1.150.
Clusters
Om de slagvaardigheid en doelmati
ge aansturing van de sterk groeien
de onderneming te bevorderen,
werden de activiteiten van de groep
in een viertal clusters georgani
seerd. Eveneens werd met het oog
op een betere scheiding van
holding- en werkmaatschappij
activiteiten een nieuwe houdster
maatschappij opgericht onder de
naam Koninklijke VanderHave Groep
B.V.
Gedurende het boekjaar werd we
derom een groot aantal rassen in
binnen- en buitenland voor registra
tie aangemeld of tot het verkeer
toegelaten. De inspanningen op het
gebied van de biotechnologie heb
ben de eerste bruikbare toepassin
gen opgeleverd.
In tegenstelling tot de situatie in
Amerika verliep de afzet van gras
sen voor recreatiedoeleinden in
Europa goed. Wel zorgden grote
voorraden voor een neerwaartse
druk op het prijsniveau. Vooral voor
de suikerbietenzaden was 1990 een
van rotganzen op de landbouwbe
drijven rond de Oosterschelde. Meer
natuurgebied betekent minder scha
de aan de gewassen. "Zo helpt het
plan Tureluur mee om een aantal
knelpunten in de Zeeuwse land
bouw op te lossen", aldus Kramer.
goed jaar. Stijgingen van zowel om
zetten als marktaandelen konden
worden gerealiseerd.
Veel aandacht werd besteed aan de
voorbereiding van de introductie
van de eigen maisrassen in belang
rijke markten als Frankrijk en Duits
land. Het zonnebloemenareaal in de
Verenigde Staten vertoonde op
nieuw een daling. Het toenemend
gebruik van zelf geproduceerd zaai
zaad voor boeren, vooral bij granen,
wordt met zorg gadegeslagen. De
vermindering van royalty-inkomsten,
die hiervan het directe gevolg is, kan
op termijn leiden tot het beëindigen
van veredelingsprogramma's in deze
gewassen.
Vooruitzichten
De eerdergenoemde acquisities zul
len in 1991 mede leiden tot een ver
dere stijging van de omzet. Gelet op
de moeilijke situatie waarin de ak
kerbouw zich momenteel bevindt,
dient rekening te worden gehouden
met een neerwaartse druk op de
marges. Dit gegeven, gekoppeld aan
de noodzakelijke continuering van
de zeer omvangrijke investeringen in
de veredelingsprogramma's, leidt
tot de verwachting dat het netto re
sultaat in het komend jaar geen ge
lijke tred zal kunnen houden met de
groei van de verkopen.
CCU, lichtte de nieuwe Algemene
Voorwaarden Consumptieaardappe
len (AVC) toe. Vanaf 1 augustus a.s.
vervangen deze de oude voorwaar
den. In de AVC zijn punten geregeld
als de bepaling van de kwaliteit, le
vering en risiko-overdracht, beta
lingstermijn etc. De AVC hebben
een secundair karakter, primair
komt de overeenkomst of het kon-
trakt tussen teler en afnemer. De te
ler kan dus zelf beslissen wat hij wel
en niet via de AVC wil regelen.
Imago
De heer T. Bey van het NIVAA ver
telde daarna het een en ander over
de promotie van Nederlandse aard
appels en aardappelprodukten in
binnen- en buitenland. "Een van de
dingen die we doen is de konsu-
ment erop wijzen dat er meer ras
sen zijn dan Bintjes en
Eigenheimers, wanneer deze rassen
aan de markt zijn en hoe ze bereid
moeten worden. We moeten af van
het stoffige en ietwat oubollige ima
go dat de aardappel nu bij velen
heeft".
Het NIVAA gaat altijd te werk op
basis van onderzoek. Naar aanlei
ding van de teruglopende afzet van
Nederlandse aardappelen op de
Duitse markt heeft het NIVAA een
nieuwe marktbenadering ontwik
keld. Gebleken is dat het marktseg
ment waarvan het Bintje deel
uitmaakt elk jaar kleiner wordt. Ver
groting van dit marktaandeel kan al
leen tegen zeer hoge kosten.
Realistischer is het om een nieuw
produkt op de markt te zetten in het
zogeheten "festkochende" seg
ment. Onder merknaam, verpakt in
milieuvriendelijke verpakking en van
hoge kwaliteit maakt de prijs dan
niet meer zo veel uit. Bey: "De Duit
se konsument betaalt grif vier DM
voor 2Vz kg van een dergelijk
produkt".
Het rapport waarin de resultaten
van dit onderzoek zijn neergeschre
ven ligt momenteel bij het bedrijfsle
ven, dat zich hierover aan het
beraden is.
R Hijma, voorzitter van de Stuur
groep Uitvoering Milieuaktieplan
Aardappelen, gaf vorige week op de
voorlichtingsbijeenkomst voor aar
dappeltelers in Goes een toelichting
op het milieuaktieplan konsumptie-
aardappelen. Hierin staan de aktie-
punten om tot een
milieuvriendelijker aardappelteelt te
komen. Het plan is een bundeling
van aktiviteiten die landelijk en regi
onaal plaatsvinden.
"De vermindering van de milieube
lasting hangt niet af van dit plan,
maar van u als teler, en van de
vraag of het kèn", aldus de heer Hij-
ma. Als alles meezit, zo heeft een
werkgroep van deskundigen nage
gaan, is een reduktie van de hoe
veelheid in aardappelen toegepaste
chemische middelen met 50 pro
cent mogelijk. Dit zou echter wel
ten koste van het inkomen gaan.
Een werkgroep met daarin praktijk
mensen en onderzoekers heeft uit
gerekend dat het gebruik van
chemische middelen in het midden
van de jaren negentig kan worden dat dit inkomen kost.
beperkt met ca. 25 procent, zonder Cees Moerman, sekretaris van de
De informatiestand van het Landbouwschap, waar de telers in de
pauze foldermateriaal e.d. konden meenemen.
