Trap niet op de rem, maar grijp het stuur
Dreiging prijsverlagingen en
quotakortingen van tafel
Gewestelijke Raad wil kontrole
bacterievuur in hele provincie
Topvereniging
Wijffels op algemene vergadering KNLC:
KNLC-voorzitter Varekamp:
Gezamenlijke taak bedrijfsleven en PD
'Trap niet op de rem, maar grijp het
stuur'. Dat was de boodschap die
drs. H.H.F. Wijffels, voorzitter van
de hoofddirectie van de Rabobank,
de aanwezigen op de algemene ver
gadering van het KNLC meegaf.
'Reacties op plannen van de over
heid moeten niet alleen gericht zijn
op de achterban van de landbouw
organisaties, maar ook op de bui
tenwereld'.
Wijffels signaleerde twee breuklij
nen in het Europese landbouwbe
leid: overproduktie en de
overbelasting van het milieu. Jaren
lang was het beleid erop gericht de
vraag te manipuleren. 'Dat kan al
leen blijven functioneren wanneer er
sprake is van incidentele overschot
ten', stelde Wijffels. 'De grenzen van
dit beleid zijn bereikt en in het land
bouwbeleid spoelen we nu aan aan
de aanbodszijde'.
Prijsverlaging, quotering en het ver
kleinen van de produktiecapaciteit
zijn belangrijke instrumenten van dit
beleid. 'Maar de elasticiteit van het
aanbod in de landbouw is nogal
vreemd', constateerde Wijffels.
Prijsverlaging leidt niet tot de 'ge
wenste reactie': minder produktie.
Eerder is het omgekeerde het geval.
Quotering werkt goed bij produkten
in een zware marktordening, zoals
de zuivel. 'Wanneer produkten niet
onder een zware marktordening val
len, kunnen producenten zelf onder
ling de markt reguleren. Dat zien we
bijvoorbeeld in de varkenssector,
waar geleidelijk een soort oligopolie
gevormd is en grote marktpartijen
de prijs kunnen bepalen'. De overige
instrumenten om de produktie te
beperken, hangen nauw samen met
de bescherming van het milieu. 'In
plaats van de natuur in cultuur te
brengen, moet nu het omgekeerde
gebeuren', vond Wijffels. 'Ook moet
door extensivering gestimuleerd
worden dat het gebruik van chemi
sche produktiestimuleringsmiddelen
terug gedrongen wordt'.
Duurzame landbouw
Wijffels is van mening dat het
H.H.F. Wijffels
nastreven van duurzame landbouw
van groot belang is voor de sector
zelf. 'De natuur, in de vorm van
schoon water, schone lucht en een
schone bodem, is immers de be
langrijkste produktiefactor voor de
landbouw. Daarnaast is een milieu
vriendelijke landbouw ook van groot
belang voor de afzet van landbouw-
produkten. Het beeld dat de consu
ment van deze produkten heeft, is
medebepalend voor de afzet'.
'Naarmate de consument welvaren
der wordt, krijgt voeding een hogere
emotionele waarde. De consumen
ten zijn er gevoelig voor dat ze een
kip eten die een leuk leven heeft ge
had'. Wijffels noemde het 'groene
imago' van de agrarische sector een
marketingmust. 'Maar momenteel
hult de agrarische sector zich in een
grauwsluier', zei hij. 'Anderen ma
ken daar gebruik van. 'Laat eerst de
landbouw maar schoner worden', is
een veelgehoorde uitspraak. En
grootwinkelbedrijven adverteren
met buitenlandse produkten alsof
die zuiverder zouden zijn dan de Ne
derlandse'.
'De Nederlandse landbouw stelt
zich tweeslachtig op tegenover deze
ontwikkelingen. Aan de ene kant
wordt heel veel gedaan aan kwali
teitsverbetering van landbouwpro-*
dukten. Aan de andere kant slaagt
de sector er niet in om met de bui
tenwereld op een positieve manier
over de milieuproblemen te commu
niceren. 'Er wordt vooral gekozen
voor een defensieve opstelling', stel
de Wijffels. 'De kritiek van de con
sument wordt afgewimpeld en de
buitenwereld wordt bewust op een
afstand gehouden. De landbouw
opereert van oudsher als een geslo
ten kring, die zijn eigen problemen
zelf oplost. Maar momenteel is deze
houding een handicap. Het wekt
wantrouwen bij het publiek en de
overheid'.
Offensief
Wijffels pleitte voor een offensieve
opstelling. 'Breng wat de Neder
landse landbouw al doet aan de mi
lieuproblemen helder naar buiten',
hield hij zijn gehoor voor. 'Nu wordt
bij het NOS-journaal bij ieder bericht
over de agrarische sector een mest
kar in beeld gebracht. Het mestpro
bleem is mede daardoor een
overdreven symbool geworden van
alle milieuproblemen. Daarnaast
moet de landbouw meer grip op het
landbouwbeleid zien te krijgen.
Klaarblijkelijk heeft Den Haag geen
vertrouwen in de zelfwerkzaamheid
van de agrarische sector. De ambte
naren hebben weinig zicht op wat
er gebeurt en overspoelen de sector
steeds met nieuwe regelingen. Ook
hier is de aanval de beste verdedi
ging', stelde Wijffels.
'De sector moet een duidelijke be
trokkenheid tonen bij schone pro
dukten die zo milieuvriendelijk
geproduceerd worden. En op over
heidsbeleid moet niet gereageerd
worden naar de eigen achterban
toe: 'dit kan niet want De burger
krijgt dan het idee dat de landbouw
niet wil. De landbouw moet zeggen
wat er al gebeurt en dat hij graag
meer wil doen'.
Eén van de meest geschikte instru
menten om milieudoelstellingen na
te streven, lijkt een systeem van
heffingen en subsidies, aldus Wijf
fels. 'Dat is het meest hanteerbare
instrument om producentengedrag
te beïnvloeden. Het laat onderne
mers de keuze in hoeverre zij er ge
bruik van maken'. Bovendien
opperde Wijffels het idee om inko
menstoeslagen te koppelen aan mi
lieudoelstellingen. 'Wanneer
MacSharry en Delors op Europees
niveau ook zo gaan denken, dan kan
dat voor Nederlandse boeren nog
best eens interessant worden', voor
spelde hij.
Marian Oenema
Er moet diep nagedacht worden
over de toekomst van het Europese
landbouwbeleid, erkent KNLC-
voorzitter Varekamp. Daarvoor is
het echter nodig dat de EG de drei
ging met prijsverlagingen en quo
tumkortingen van tafel haalt. Prijs
verlagen en quotum korten zonder
redelijk perspectief biedt geen ba
sis om over hervormingen van het
EG-landbouwbeleid te praten, laat
staan mee te werken aan de invoe
ring daarvan. Het spanningsveld
tussen de budgetverantwoordelijk
heid van de Europese Commissie en
de verantwoordelijkheid van het
KNLC voor boereninkomens en con
tinuïteit moet hanteerbaar blijven.
Dat is nu niet het geval.
Liberaal
De landman heeft allang geen rustig
leven meer, constateerde Varekamp
op de Algemene Vergadering van
het KNLC. Zeker sinds het streven
naar enkel maar meer produktie
achterhaald is, heeft 'de landman'
met onduidelijkheid en onzekerheid
op alle niveaus te maken. Een een
duidig antwoord voor alle sectoren
is er niet. Voor intensieve veehoude
rij en tuinbouw lijkt doorgaan op de
weg van directe marktoriëntatie het
meest logisch maar enige commu
nautaire bescherming tegen on
evenwichtige ontwikkelingen blijft
geboden. Varekamp vroeg om meer
aandacht van het ministerie hier
voor. 'Wat liberaal is en goed lijkt te
gaan heeft niet minder aandacht
nodig'.
Voor de grondgebonden sectoren is
het de vraag of een gewenste pro-
duktiebeheersing alleen via prijsaan
passing is te realiseren. 'Via de prijs
is produktie-toename makkelijker te
stimuleren dan produktie-afname',
aldus de KNLC-voorzitter, die het
stabilisatorenbeleid als levend voor
beeld opvoerde. De EG-voorstellen
noemde hij te eenzijdig negatief en
smal en op onderdelen provocerend.
Varekamp vroeg om redelijkheid en
evenwichtigheid.
Problemen met het plattelandsbe
leid kunnen niet alleen worden op
gelost via boerensolidariteit. De
totale samenleving is hier verant
woordelijk voor, ook in financiële
zin.
De Gewestelijke Raad voor Zeeland van het Landbouwschap be
treurt de wijziging van het bacterievuurbeleid, zoals door de staats-
sekretaris van landbouw, natuurbeheer en visserij is doorgevoerd.
Volgens de Raad is de ziekte redelijk beheersbaar geworden. Om
explosies van de aandoening te voorkomen wordt het van belang
geacht dat de preventieve kontroles doorgaan. Daarom pleit de
Raad er voor in Zeeland ook buiten de beschermde gebieden (Zuid-
Beveland en Tholen) periodiek kontroles uit te voeren in nabijheid
van gevoelige percelen, zoals boomgaarden. Bedrijfsleven en over
heid (PD) moeten deze taak gezamenlijk aanpakken. De Gewestelij
ke Raad kwam tot deze uitspraak in zijn vergadering van 27 maart
jl. in het Landbouwhuis te Goes.
Ondergrondse tanks
Naar verwachting wordt 1 januari
1992 het Besluit opslaan in onder
grondse tanks van kracht. Dit
Besluit bevat voorschriften en eisen
waaraan elke ondergrondse opslag
tank moet voldoen. Waarschijnlijk
zal een gedeelte van de nu gebruik
te tanks voor ondergrondse opslag
afgekeurd worden. Daarnaast is in
het genoemde Besluit strikt gere
geld op welke wijze afgekeurde en
niet meer gebruikte ondergrondse
tanks verwijderd of buiten gebruik
moeten worden gesteld. Naar het
zich laat aanzien zullen hieraan ho
ge kosten zijn verbonden die geheel
ten laste van de eigenaar/gebruiker
van die tanks zullen komen. Om de
ze kosten zoveel mogelijk zelf in de
hand te kunnen houden adviseert
de Gewestelijke Raad aan agrariërs
om daarvoor in aanmerking "komen
de ondergrondse tanks dit jaar te
verwijderen.
Voorjaarsophokgebod postduiven
Met het oog op het bejagen van wil
de en verwilderde duiven op te vel
de staande gewassen is in overleg
met onder meer verenigingen van
postduivenhouders in Zeeland ge
vraagd een ophokgebod voor post
duiven uit te vaardigen voor de
periode van 8 april t/m 24 mei 1991.
Een ophokgebod is gewenst om te
voorkomen dat postduiven zouden
worden bejaagd.
Adviestarieven loonwerk 1991
De Raad ging akkoord met de door
de Commissie Landbouwambach-
ten vastgestelde Adviestarieven
Loonwerk 1991. Deze tarieven zijn
opgenomen in een boekje dat op
aanvraag verkrijgbaar is bij het se-
kretariaat van de Gewestelijke Raad.
Gedragslijn uitrijden dierlijke mest
De Raad meende op grond van de
goede ervaringen met de gedragslijn
uitrijden dierlijke mest in 1990 dat
met dit initiatief door dient te wor
den gegaan. Agrariërs en loonwer
kers zal worden geadviseerd om
dierlijke mest na het uitrijden onder
te werken, teneinde de stankhinder
zoveel mogelijk te voorkomen. Voor
al in een rekreatief aantrekkelijke
provincie als Zeeland kan de ge
dragslijn een bijdrage leveren aan
een zo goed mogelijk begrip bij de
gebruikers van het buitengebied
voor eikaars belangen.
Reiniging verpakkingen Gewasbe
schermingsmiddelen
De Raad constateerde dat de uit
werking van het 'Convenant inzake
het reinigen van verpakkingen van
gewasbeschermingsmiddelen'
steeds beter gaat lopen in de prak
tijk. Na het spoelen van de verpak
kingen kunnen deze veelal als
(schoon) bedrijfsafval met de reini
gingsdienst worden meegegeven. In
bijzondere gevallen (niet goed te rei
nigen verpakkingen en restanten)
kan het bedrijfsafval kosteloos wor
De fruitteelt blijft gevoelig voor bacterievuur, de Gewestelijke Raad
pleit daarom voor het periodiek uitvoeren van preventieve controles
nabij boomgaarden.
den ingeleverd bij de (gemeentelijke)
depots voor klein chemisch afval.
De Raad acht het positief dat de
verschillende schakels in de keten
goed op elkaar ingespeeld raken, zo
dat deze vorm van milieuzorg op
agrarische bedrijven optimaal
gestalte krijgt.
De Hollandsche Maatschappij van
Landbouw (HMVL) en de Land- en
Tuinbouwbond (LTB) zullen een top
vereniging gaan vormen. De beide
verenigingen worden lid van de top
vereniging en brengen daar al hun
aktiviteiten in onder. De nieuwe op
zet is te vergelijken met een topkoö-
peratie. Er komt één nieuw
hoofdbestuur en één sekretariaat.
De leden van beide organisaties
kunnen op een extra algemene ver
gadering op 22 mei over de statu
tenwijzigingen stemmen. Dan moet
ook, via een prijsvraag, een naam
voor de nieuwe organisatie zijn ge
vonden. Voor het eind van het jaar
moet dan de nieuwe situatie een
feit zijn.
Het nieuwe hoofdbestuur zal wor
den gevormd uit de voorzitters van
een tiental kringen dat gevormd
wordt, de sektorale voorzitters, de
voorzitters van de kommissies
grondgebruik en sociale zaken en
vertegenwoordigers van vrouwen
en jongeren. Op 4 april zal de CBTB
West Nederland laten weten of zij
alsnog in wil haken.
