Kwaliteit legt te weinig gewicht in de schaal
Jacht op ganzen wordt niet verruimd
Staatssekretaris Gabor:
Direkteur Jan Paul van Hoven van hoeve Jannezand te Hank:
Groote Peel definitief
aangewezen als
natuurmonument
De akkerbouw staat onder druk. Begrippen als kostenbesparing en
schaalvergroting worden gehanteerd als mogelijkheden om boer te
kunnen blijven. Is bedrijfsvergroting wel een oplossing en hoe ver
gaat het de mammoetakkerbouwbedrijven onder de steeds dalende
graanprijzen? "Als er nog eens 8 cent van de tarwe af moet is dat ook
voor ons bedrijf een onmogelijke zaak tenzij de aardappelen het
ieder jaar goed maken", zegt de heer Jan Paul van Hoven uit Hank.
Hij is direkteur van de familievennootschap Jannezand, een onder
neming van 445 ha waarvan 315 ha akkerbouw en 130 ha weiland en
overige gronden.
Het bouwplan van Jannezand
bestaat uit 68 ha aardappelen; in
hoofdzaak Nicola en Bintje; 48 ha
suikerbieten; 135 ha wintertarwe en
64 ha graszaad als roodzwenk, veld-
beemd, rietzwenk en engels raaigras.
Op het weiland worden 100 zoog
koeien met bijbehorende kalveren
gehouden. Er zijn drie medewerkers
in vaste dienst van wie één de vee
houderij voor zijn rekening neemt.
Tarweprijs
"De verlaging van de tarweprijs
houdt in dat in vergelijking met be
gin jaren tachtig er 15 cent af is",
vervolgt de heer Van Hoven. "Dat
betekent voor ons dat de 1000 ton
tarwe die we jaarlijks in opslag heb
ben 150.000,minder opbrengt.
Deze verlaging is nu grotendeels ge
compenseerd door kostenbesparin
gen. Zo is de afschrijving van machi
nes gewijzigd van 5 naar 10 jaar.
Machines worden niet zo snel meer
vervangen. Om arbeidsbesparend te
werken is een gekombineerd werk
tuig aangeschaft die in één werkgang
de grond los maakt, met een rotor-
egge het zaaibed maakt en gelijktij
dig tarwe of graszaad zaait. Ik moet
arbeid kopen dus. Door dat ten volle
te benutten is er nog wat op te
vangen".
"Op het rooien van de aardappelen
en suikerbieten na doen we alles zelf.
Iedere medewerker heeft zijn eigen
taak. Zo komt het maaidorsen en
spuiten, 2.000 ha, op mijn dak. Door
de bedrijfsvoering kritisch te bekij
ken en veranderingen aan te brengen
is geld boven tafel gekomen. Een
mogelijkheid is nog om op de perso
neelsbezetting te bezuinigen, maar
dat houdt wel in dat zaken als kon-
trole en up to date blijven achterwe
ge blijven. En dat betekent op ter
mijn verarming. We hebben nu zeer
gemotiveerde mensen die een stuk
kennis hebben. Een medewerker is
ook monteur.
"Omschakelen naar konserven en
tuinbouwgewassen ziet de leiding op
Jannezand niet zitten. De grond is in
de Biesbosch met een afslibbaarheid
van 40-65% te zwaar en het geeft te
veel arbeidspieken. Daar komt nog
bij dat de vaste kosten van graan en
graszaad dan zullen stijgen. Voor
akkerbouwbedrijven die door de
verdergaande mechanisatie tijd over
krijgen is het misschien interessant.
Zij moeten immers hun arbeid ver
kopen", aldus Jan Paul van Hoven.
"Grond aankopen kan op de finan
cieel nog gezonde bedrijven bijdra
gen om het totaal rendement op te
vijzelen maar als de overheid schaal
vergroting niet aktief wil steunen zal
ook hier niets van terecht komen.
Op het gebied van de pacht moet iets
gebeuren. De landbouw moet hier
zuinig op zijn. Het is voor de meeste
bedrijven nog steeds de vaste basis
waarmee men boer kan blijven.
Toch is volgens mij enige aanpassing
op zijn plaats. Zo zijn er mensen die
hun eigen grond verkopen en de
pachtgrond aanhouden tot ze 65
zijn. Dit zou niet moeten kunnen".
"Kwaliteit is een begrip dat je dage
lijks hoort maar het legt te weinig
gewicht in de schaal. Alleen bij aard
appelen komt kwaliteit bij uitbeta
ling ten volle tot uitdrukking. Bij
tarwe niet; daar loopt de kwaliteit
vast in de afzet. Met z'n allen kun
nen we het produkt aardappelen nog
verbeteren. Nu wachten velen met
rooien op de laatste kilo's. Twee we
ken eerder rooien geeft een betere
kwaliteit en minder aanbod op de
markt. In de tarwe zijn we geen
marktpartij. Als ik 1000 ton tarwe
niet lever valt dat niet op. Marktge
richt telen is nog steeds een goede
zaak. Stel je eens voor dat de aard
appelen aan een vaste prijs gebon
den zijn".
"Optimalisering van de produktie-
"2tf:
In de nota "Ruimte voor ganzen"
die donderdag jl. aan de Tweede Ka
mer is aangeboden, zet staatssekre
taris drs. J.D. Gabor uiteen hoe de
overheid het ganzenvraagstuk in de
komende jaren denkt aan te pakken.
De nota spreekt van de internationa
le verantwoordelijkheid die Neder
land heeft ten aanzien van de be
scherming van ganzen. Tevens
wordt aandacht gegeven aan de
schade, die ganzen aan de landbouw
veroorzaken. Zoals bekend vormen
ganzen ook in het zuidwestelijk klei
gebied een bron van overlast. Het
overheidsbeleid ter zake zal o.a.
door de ZLM kritisch worden
bezien.
De staatssekretaris schrijft in zijn
nota dat Nederland binnen Europa
een bijzondere plaats inneemt als
overwinteringsgebied voor grote
aantallen ganzen. De aandacht zal
zich vooral richten op de kwetsbare
soorten: de brandgans, de rotgans,
de kleine rietgans en de taigariet-
gans. Bij de aankoop en inrichting
van natuurreservaten wordt reke
ning gehouden met de opvang van
deze soorten. Met boeren zullen
overeenkomsten worden gesloten
over het gedogen van ganzen op hun
gronden. In gebieden waar ganzen
pleisteren zullen met jagers ter plaat
se afspraken worden gemaakt om
niet te jagen gedurende de periode
waarin de ganzen aanwezig zijn.
Aan de bejaagbaarheid van ganzen
verandert niets. Men mag jagen op
kolganzen, rietganzen en grauwe
ganzen in de periode van 1 septem
ber tot en met 31 januari tijdens de
vroege ochtenduren. Rotganzen bij
voorbeeld blijven vallen onder het
jachtverbod.
Schade
De nota "Ruimte voor ganzen"
besteedt veel aandacht aan de land-
Vrijdag 23 november 1990
w •»-
ML# V LL.
bouwschade, veroorzaakt door gan
zen. De vergoedingen, die het Jacht-
fonds voor deze schade aan boeren
uitbetaalt, zijn de afgelopen jaren
sterk gestegen. In de nota wordt
aangegeven, dat de ganzen zoveel
mogelijk zullen worden opgevangen
op gronden waar zij weinig schade
kunnen aanrichten. Waar dit nodig
is, wordt vergunning verleend voor
het gebruik van het geweer (inklusief
beperkt afschot) bij de verjaging van
de ganzen (buiten de in de wet vast
gelegde perioden en tijden). Zo'n
vergunning wordt in het algemeen
slechts verleend aan samenwerkings
verbanden van jagers.
V\
De staatssekretaris hecht veel belang
aan het tot stand komen van samen
werking in de regio tussen boeren,
jagers en natuurbeschermers bij het
beheer van ganzen. Deze samenwer
king wordt via voorlichting vanuit
het ministerie van Landbouw, Na
tuurbeheer en Visserij bevorderd.
Ook wordt gezocht naar mogelijkhe
den om ganzenbeheer in te passen in
de agrarische bedrijfsvoering. On
langs is hiertoe een onderzoek
gestart, dat wordt uitgevoerd door
het Rijksinstituut voor Natuurbe
heer en het Centrum Landbouw en
Milieu. Het onderzoek zal veel aan
dacht besteden aan de schade die
-
door ganzen wordt aangericht aan
akkerbouwgewassen.
Internationaal
Omdat ganzen zich weinig van
landsgrenzen aantrekken, is interna
tionale samenweiking bij het beheer
van deze vogels erg belangrijk. Van
uit het ministerie van Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij wordt in
ternationaal overleg op onder ande
re het terrein van onderzoek bevor
derd. Volgend jaar oktober organi
seert het ministerie een internatio
naal symposium met als thema "wa
tervogels en landbouw".
Jan Paul van Hoven.
faktoren is op vrijwel alle bedrijven
de revue al gepasseerd. Daar is niel
veel meer uit te halen. Hoe nu ver
der? Ik moet er niet aan denken dat
we weer eens een jaar zullen krijgen
met aardappelprijzen van nog geen
10 cent. Dan wordt het echt een
puinhoop. Er is nu van een gezonde
bedrijfsontwikkeling al geen sprake
meer. Daar komt nog bij dat de vee-
houderijtak niet meer het gewenste
rendement oplevert. De kalveren
van de vleesrassen Limousin, Charo-
lais en Blonde d'Aquitaine die we op
een leeftijd van 3-9 maanden verko
pen, brengen een stuk minder op
dan normaal", aldus Van Hoven.
Over de belangenbehartiging in de
land- en tuinbouw is Van Hoven
duidelijk. Eén organisatie ziet hij
niet zitten. "De akkerbouw heeft
met diverse gezelschappen te maken.
Grote inkomensverschillen zijn er de
reden van dat boeren nooit één blok
zullen vormen. Daarboven spelen
politiek en geloofsovertuiging nog
een rol", zo besluit Van Hoven.
Jan van Tilburg
"De Groote Peel" is op 14 novem
ber jl. definitief aangewezen als na
tuurmonument. De staatseigendom
men (circa 900 ha) hebben de status
van staatsnatuurmonument en de
overige eigendommen (circa 440 ha)
de status van beschermd natuurmo
nument gekregen.
Tot de aanwijzing is besloten omdat
het gebied tot de in ons land zeld
zaam geworden hoogveenlandschap
pen behoort, met een rijke flora en
fauna, die veiliggesteld dienen te
worden.
Met de aanwijzing als natuurmonu
ment is het zonder vergunning ver
boden om handelingen te verrichten
die schadelijk zijn voor de natuur
waarden of het natuurschoon.
De werking van de Natuurbescher
mingswet strekt zich overigens ook
uit over handelingen die buiten het
natuurmonument plaatsvinden en
schadelijk zijn voor de natuurwaar
den (externe werking). Zo is er een
vergunning vereist voor uitbreiding
van drainage en beregening in het
agrarische gebied over een zone van
2.000 meter rond "De Groote
Peel". Ook de uitbreiding van diepe
grondwaterwinningen ten behoeve
van drink- en industriewatervoorzie
ningen met een negatieve werking op
het natuurmonument is vergunning-
plichtig gesteld.
13
