Agrarische producent krijgt
minder keuzevrijheid
ILKY kursusaanbod dit winterseizoen
Positieve geluiden over kwaliteit ei
Provinciale Raad bevestigt
belang SEV-diensten
D. Luteijn op studiedag:
Vergadering NOP kring West-Nederland
Op 9 november jl. organiseerde de
Vereniging van afgestudeerden van
de Agrarische Hogeschool Delft,
Nea Persephone, een lustrumstudie
dag met als thema "Grenzen aan de
Landbouw". Sprekers waren D. Lu
teijn (Cebeco Handelsraad), M. van
Wijk (Verenigde Bloemenveilingen
Aalsmeer), A.J. Udink ten Cate (LU
Wageningen) en D. Logemann
(Stichting Natuur en Milieu).
De heer Luteijn zei te verwachten,
dat de produktiviteitsstijging in de
landbouw door o.a. biotechnologie
en technische verbeteringen in de
toekomst door zal gaan. Wel zal het
milieu in toenemende mate beper
kingen opleggen aan de groei. In de
wat verdere toekomst ziet Luteijn
mogelijkheden voor agrifikatie. Te
gen die tijd zal er weer meer even
wicht ontstaan tussen vraag en
aanbod:
Een zeer belangrijke ontwikkeling
voor de toekomstige agrarische sek-
tor noemde Luteijn het wegvallen
van de binnengrenzen in de Europese
Gemeenschap. Daardoor zal schaal
vergroting in versterkte mate door
zetten. In de diverse sektoren zal een
beperkt aantal voedingsmiddelen
concerns de Europese markten gaan
beheersen. De internationale kon-
kurrentie zal toenemen en de Neder
landse positie zal afzwakken. De
noodzaak om te komen tot een breed
vestigingennet in de EG zal alom
aanwezig zijn. Een Europese profile
ring zal tot stand komen, waarbij het
beeldmerk "Holland" verdwijnt, zo
verwacht Luteijn. De producent zal
meer een schakel worden in de keten
naar de konsument, waarbij zijn
vrijheid van keuze zal afnemen en hij
zich meer en meer via (langjarige)
afspraken en kontrakten zal moeten
binden met prijs en kwaliteitsregels.
Noodzakelijk wordt het, dat telers
groeperingen hun belangen gaan ver
enigen en vooral via de koöperaties
(die zich belangrijk zullen moeten
versterken en krachten moeten bun
delen) een positie op de Europese
konsumentenmarkten in gaan ne
men. De veilingen zullen zich in de
toekomst niet langer passief, maar
aktief moeten opstellen bij de afzet
van hun produkten. De omschake
ling van produkt naar marktoriënta
tie binnen de hele agrarische
produktiekolom zal onverminderd
doorzetten. In dat kader zullen de
standsorganisaties zich veel sterker
dan tot nu toe bij dit gebeuren in de
hele produktiekolom moeten be
trekken.
Konkluderend stelde de heer Luteijn,
dat de marktsituatie de ontwikkeling
van de agrarische sektor in het begin
van de negentiger jaren onder druk
zal zetten. In de tweede helft van de
negentiger jaren en daarna zijn er ze
ker weer nieuwe perspektieven voor
groei en ontwikkeling.
Tweedeling
De heer Van Wijk signaleert een dui
delijke tweedeling in de bloemen
markt. Enerzijds is er de
"commodity" markt, waar bulkpro-
dukten met een redelijke prijs/kwali
teitsverhouding kunnen worden
afgezet, anderzijds ontstaat er een
"speciality" markt voor exclusieve
produkten van hoogwaardige kwali
teit. De konsument vertoont niet een
stereotiep gedrag, maar laat zich
door vele faktoren beïnvloeden. Een
trend voorspellen is daarom zeer
moeilijk. Gericht konsumentenon-
derzoek en marktsegmentatie zijn
onmisbaar, aldus Van Wijk.
De heer Logemann (stichting Natuur
en Milieu) betoogde dat de belang
rijkste milieugrens aan de landbouw
niet een fysieke is, maar de afname
van de maatschappelijke acceptatie
van hetgeen de landbouw presen
teert. Daarmee komt de landbouw,
ondanks allerlei hoogstandjes, in ge
vaarlijk vaarwater". Het voorbeeld
van de reaktie van Duitse konsumen-
ten op Nederlandse tomaten moge
dit illustreren", zo betoogde de heer
Logemann.
Wil de land- en tuinbouw haar sym
pathie niet definitief verliezen (met
als gevolg weinig consideratie bij het
stellen van milieueisen), dan zullen
zij op een andere manier in de media
moeten opereren en duidelijker moe
ten aangeven wat zij onder een scho
ne en duurzame landbouw verstaat
De Provinciale Raad voor de Be
drijfsontwikkeling in de Landbouw
in Zeeland heeft in zijn vergadering
van 7 november j.l. onder andere
gesproken over de werkprogram
ma's van de SEV-diensten van de
NCB, CBTB en ZLM. De Raad
heeft vastgesteld dat de SEV-
diensten een belangrijke ondersteu
nende rol vervullen in de huidige
moeilijke situatie waarin veel akker
en tuinbouwbedrijven verkeren.
De op het gezin gerichte benadering
van de SEV-diensten wordt alom ge
waardeerd. Met name zal het veel in
spanningen vergen om die bedrijven
te benaderen die begeleiding en on
dersteuning vanuit de SEV-diensten
het hardst behoeven. Er zal aan
dacht moeten zijn voor omschake
lingsproces waar veel akkerbouwbe
drijven voor staan. Het programma
"toekomstgericht ondernemen" kan
daaraan een belangrijke bijdrage le
veren. De raad ziet in deze program
ma's onomstotelijk bevestigd dat
de SEV-diensten een belangrijke
taak hebben.
DLV
De Raad heeft haar waardering uit
gesproken over de actualiteit van de
thema's die de verschillende voor
lichtingsteams van DLV gaan be
handelen. Geconstateerd wordt dat
door de DLV-teams op een
constructieve wijze invulling wordt
gegeven aan de teelttechnische voor
lichting. Enige zorg heeft de Raad
wel over het gebrek aan ervaring in
Vrijdag 23 november 1990
en wanneer zij die denkt te bereiken.
Logemann stelde, dat voorbeelden
uit de geïntegreerde en biologische
landbouw duidelijk maken dat mi
lieubeleid in de agrarische sektor veel
sneller kan worden doorgevoerd dan
de landbouworganisaties suggereren.
Heel belangrijk hierbij is de rol van
de konsument. Mits verstandig bena
derd, bieden de wensen van de kon
sument voor de agrarische sektoi
juist nieuwe mogelijkheden.
sommige teams vanwege functiewis
selingen. Gewezen wordt op het be
lang dat de sectoren hebben bij een
sterke DLV. Gesteld wordt dat de
huidige samenwerking tussen DLV
en SEV leidt tot een goede on
dersteuning en advisering van de in
dividuele ondernemers.
Landinrichting
De Raad heeft kennisgenomen van
het rapport Perspektieven voor Land
inrichting dat is opgesteld door de
Commissie Multifunctionaliteit
Landinrichting (CMLI). Het initia
tief tot het schrijven van dit rapport
is genomen door de natuurbescher
mingsorganisaties en gesteld op de
mening dat de multifunctionaliteit
van het landelijk gebied onvoldoen
de wordt meegewogen in Landin
richting. In dit rapport wordt o.a.
gesteld dat er meer aandacht voor
natuur, en openluchtrecreatie moet
zijn in landinrichtingsprojecten (mo
menteel worden de inrichtingsfacto
ren te veel centraal gesteld). Daar
naast moet er meer ruimte zijn voor
specifiek gebiedsgericht beleid en
moet de procedure van Landinrich
ting flexibeler worden ingevuld.
Voorts vraagt men meer aandacht
voor andere dan Landbouwdoelstel-
lingen in de ruilverkavelingen met
administratief karakter. De agrari
sche leden van de Raad stellen dat
een bredere kijk op het landschappe
lijk gebied realistisch is doch dat de
benadering en de invulling zoals die
in dit rapport wordt geëtaleerd dui
delijk te ver gaat.
De producent wordt volgens Luteyn meer een schakel in de keten naar de
consument. Hij zal zich daarbij meer en meer via -langjarige- afspraken en
contracten moeten binden aan prijs- en kwaliteitsregels.
Het instituut voor Land- en Tuin-
bouwkadervorming Zuid West-
Nederland (ILKV) biedt het komend
winterseizoen een gevarieerd aantal
kursussen aan. Het ILKV, dat voort
gekomen is uit de Topkaderkom
missie Zuid West-Nederland, weet
zich gesteund door de landbouwor
ganisaties en een groot aantal koöpe
raties in het Zuidwesten.
Door het aanbieden van kadervor-
mingskursussen beoogt het ILKV
zijn doelstelling, te weten het zorg
dragen voor een goed bestuurskader
voor de agrarische sektor, te realise
ren. Het identiteitsgebonden kader
werk ligt niet op het vlak van het
ILKV. Dit is een zaak van de organi
saties afzonderlijk. Er worden kur
sussen georganiseerd voor (jonge)
aankomende bestuursleden, maar
ook voor de meer ervaren
bestuurders.
Het ILKV biedt de komende winter
de volgende kursussen aan:
- Basiskursus kreatief besturen
- Diskussie- en vergadertechniek
- Agrarische vrouwen in gemengde
besturen
- Agrarische leden in waterschaps
besturen
- Oriëntatie op koöperatie
- Verwerken van schriftelijke in
formatie
Voorts zal de kursus effektief bestu
ren in de fruitteelt, die door de NFO
en het Landbouwschap is geïnitieerd
onder de ILKV vlag worden aange
boden. De komende weken zal steeds
één van de ILKV-kursussen in het
kort worden geschreven en wordt
aangegeven hoe de aanmelding moet
plaatsvinden.
Basiskursus kreatief besturen
De basiskursus kreatief besturen is
bedoeld voor aankomende bestuur
ders. In deze kursus krijg je op zeer
praktische wijze inzicht in de struk-
tuur van de georganiseerde land
bouw en in de mogelijkheden van
regionale belangenbehartiging. Het
praktische van de kursus komt tot
uitdrukking door te werken met een
zelf te kiezen veranderplan, de direk-
te kontakten met funktionerende
bestuursleden en externe des
kundigen.
De kursus bestaat uit drie hoofdon
derdelen:
1. Informatie over struktuur en
funkties in de georganiseerde
landbouw.
2. Werken aan een konkreet veran
derplan bijvoorbeeld een landbouw-
reaktie op een bestemmingsplan.
Bepalingen van de strategie van het
veranderplan.
3. Bespreking veranderplan met zit
tende bestuurders en externe deskun
digen. Eventueel bijstelling van het
plan.
De kursus duurt vijf avonden (één
avond per week) gevolgd door een
kursusblok van twee dagen op de
Volkshogeschool Zeeland te Aar
denburg.
De avonden vinden plaats in de regio
op:
dinsdag 18 december 1990, maandag
7 januari 1991, woensdag 23 januari
1991, maandag 4 februari 1991,
maandag 18 februari 1991.
De twee Volkshogeschooldagen zijn
op: maandag 25 en dinsdag 26 fe
bruari 1991.
Voor wie?
De kursus richt zich op aankomende
bestuursleden, vrouwen en mannen
van alle zuidwestelijk landbouwor
ganisaties en koöperaties.
In het seizoen 1990/1991 richt de
cursus zich speciaal op aankomend
bestuursleden op de Zuidhollandse
eilanden, Tholen, Sint Philipsland
en Schouwen-Duiveland. De kursus-
avonden vinden plaats in deze regio.
Belangstellenden vanuit andere re
gio's kunnen zich evenwel ook aan
melden.
De prijs bedraagt 430,— per per
soon. Voor het treffen van een rege
ling inzake de kosten is het zinvol om
in overleg te treden met het bestuur
van jouw organisatie.
Aanmelden en nadere
informatie
Aanmelden kan bij de sekretaris van
het ILKV, de heer T. Elzinga, Grote
Markt 28, 4461 AJ Goes.
Nadere telefonische informatie al
daar: 01100-21010 (de heer Elzinga of
mw. Priem).
"Eindelijk eens positieve geluiden
over de kwaliteit en consumptie van
eieren", verzuchtte een Zuidhol
landse pluimveehouder op de meest
recente vergadering van de Neder
landse Organisatie van Pluimvee
houders kring West-Nederland. Hij
doelde hiermee op de uitlatingen van
de Consumentenbond over de eier-
kwaliteit.
Volgens de Consumentenbond kan
de relatie tussen de consumptie van
eieren en een hoog cholesterolgehal
te niet worden aangetoond. Boven
dien heeft het ei "goede eiwitten",
en is daardoor gezonde voeding, al
dus de bond. Volgens de hier geci
teerde pluimveehouder, resulteert
toevoeging van dierlijk vet aan leg-
kippenvoer in "een flodderige ben
de". Hij gaf te kennen dat onder
zoeksresultaten nodig zijn om deze
stelling hard te maken. Het bestuur
besloot om in samenwerking met de
DLV dit verder uit te zoeken.
Uit het onderzoek van de Consu
mentenbond bleek ook dat een aan
tal specifieke eieren niet aan de spe
cifieke kwaliteiten voldoet zoals ze
omschreven zijn. Verbaasd vroegen
de bestuursleden zich ook af of men
de garantie Salmonella Entritidis-
vrij kan geven. Volgens adviseur
Heymans kan deze garantie nooit
worden waargemaakt en moet er dus
sprake zijn van misleiding van con
sumenten. Met interesse wordt de
ontwikkeling van het Natupurei ge
volgd, waarbij de 1KB (Integrale ke
ten bewaking) een belangrijke rol
speelt. In toenemende mate blijkt
een ei niet zomaar meer een ei te
zijn.
Pluimveegezondheidszorg
"Een grote zorg voor pluimveehou
ders is de pluimveegezondheidszorg
met name in West-Nederland waar
de grens tussen eerstelijns en tweede
lijns niet duidelijk te leggen is", ver
woordde voorzitter Scholten de me
ning van de vergadering. De plannen
over reorganisatie zijn er legio, ech
ter ontbreekt tot op heden een dui
delijke keus. De financiering van de
overheid wordt minder en ook het
produktschap wil bezuinigen op de
pluimveegezondheidszorg, daar
naast wil men de efficiëntie verho
gen. Het kringbestuur vond dat de
voorzitter van de NOP de ruimte
moet krijgen om de pluimveege
zondheidszorg zodanig aan te passen
dat er goedkoper gewerkt kan wor
den en dat de kwaliteit van het
pluimveegezondheidswerk met name
in West-Nederland gegarandeerd
kan blijven.
Markt- en prijsituatie
In de legsektor is er in september en
oktober bevredigend gedraaid gezien
de tijd van het jaar: de nasleep van
J een warme zomer en de Salmonella
affaire. De lage voerprijs draagt ook
een goed steentje bij. Grote vraag is
wat de maisprijs gaat doen en de
GATT-onderhandelingen voor ge
volgen hebben voor de prijs van
graanvervangers. In de slachtsektor
is er ook een zeer bevredigend resul
taat op voorwaarde dat men vrij is
van ziekten zoals Reo, gumboro en
Coli-besmettingen. Door de mest
wetgeving is de struktuur in de
slachtsektor bevroren waardoor de
prijs zal blijven aangezien de con
sumptie is gestegen.
Frans Lucassen.
11
