Graanhandel fel gekant tegen
importheffing graanvervangers
Coöperatie ZON haalt
verloren omzet terug
Braakregeling kan beter
Aardappel op wereldschaal
vierde voedingsgewas
Scherpe concurrentie op de
internationale graanmarkt
LEI-berekening van
gevolgen GATT
gepubliceerd
Meer aardappelen in
Groot-Brittannië
Wnèw'
Minder importen China en Sovjet Unie
Het Comité van Graanhandelaren is
verbolgen over de afspraken van de
landbouwministers van de EG met
het oog op de GATT-
onderhandelingen, die in december
in Genève tot resultaten moeten lei
den. Het Comité heeft met name
grote bezwaren tegen het instellen
van importheffingen op veevoeder-
grondstoffen (graanvervangers).
'Het is een misverstand te denken
dat de overschotproduktie aan gra
nen binnen de EG zal verminderen
wanneer men de import van niet-
graanveevoedergrondstoffen ver
mindert. Hier vergelijkt men appels
met peren', aldus het Comité.
Volgens het Comité is het volstrekt
in strijd met de geest van de verschil
lende handelsronden van de GATT
wanneer men terugkomt op oude af
spraken en bereid is tarieven te ver
lagen in ruil voor het instellen van
tarieven op produkten, die nu vrij
kunnen worden ingevoerd. Het prin
cipe van rebalancing is nadelig voor
De afdeling Akkerbouw van het
KNLC besprak tijdens de vergade
ring van 7 november een notitie van
het Landbouwschap over de braa
kregeling. Het Schap pleit daarin
voor een herziening om de twee jaar
vaan de braakregeling en de voor
waarden.
De afdeling akkerbouw noemde nog
een aantal knelpunten. De vergade
ring wilde graag duidelijkheid over
het referentiejaar, 1987 zou alleen
gelden in verband met de 20% op
pervlaktenorm, maar niet voor de in
dat jaar geteelde oppervlakte markt-
verordeningsgewassen. Een ander
punt van zorg is de onkruidbestrij-
ding. De vergadering vond dat twee
keer per jaar maaien verplicht moet
worden gesteld. Een ander probleem
dat de afdeling constateerde, was de
schade die kan ontstaan als snel
groeiend hout wordt ingeplant op de
braakgelegde gronden. Een oplos
sing daarvoor zou zijn om een dub
bel maaipad rond het perceel aan te
leggen, waarbij de vergoeding voor
de totale oppervlakte behouden
blijft. De afdeling wilde verder het
flexibel toepassen van het per jaar
verplicht braak te leggen areaal, uit
gaande van een gemiddelde over vijf
jaar. Als laatste knelpunt noemde de
vergadering dat boeren niet van de
inkomenssteunregeling gebruik kun
nen maken omdat men door het bra
ken van graanland niet meer aan de
30% oppervlakte van marktverorde-
ningsprodukten komt.
Meer braak
De afdeling akkerbouw heeft de in
druk dat er landelijk veel meer
grond is braakgelegd dan het vorige
jaar. Opvallend is dat ook nogal wat
jonge boeren meedoen. Het komt
ook meer en meer voor dat totale be
drijven aan de braakregeling deelne
men. Als het gehele bedrijf deel
neemt kan aanzienlijk op de vaste
kosten bespaard worden. Braak
blijkt steeds meer een financieel aan
trekkelijk alternatief voor de norma
le graanteelt. De afdeling is er van
overtuigd dat als de boeren er zeker
van zouden zijn dat hun produktie-
rechten blijven bestaan er nogveel
meer aan de bestaande regeling zou
worden deelgenomen.
De ZON in Eindhoven (coöperatieve
vereniging Zuid-Oost-Nederland) is
met succes bezig aan een inhaalrace
om de verloren gegane omzet in vee
voeders terug te winnen. In het lo
pende boekjaar is al weer sprake van
een groei van circa 10%, zo meldt
direkteur G.J. Leferink.
De ZON heeft in het afgelopen
boekjaar (1989/1990) evenals de ge
hele mengvoedersektor terrein moe
ten prijsgeven. Was er landelijk
sprake van een teruggang van 4 a
5%, de ZON kon de "schade" be
perken tot 2,8%. De totale omzet in
het boekjaar 1989/1990 daalde ove
rigens veel sterker maar dat is een
gevolg van het feit dat er een eind
kwam aan de produktie voor het
partikuliere bedrijf Koppens in Hel
mond, dat een eigen fabriek in ge
bruik nam. Daardoor daalde de om
zet van mengvoeders van ruim
140.000 ton naar 110.000 ton.
Procentueel was de daling bij de
rundveevoeders het grootst. Dit is
G.J. Leferink
Vrijdag 16 november 1990
vooral een gevolg van de introduktie
van een managementprogramma,
dat tot doel heeft een optimalisering
van samenstelling en rantsoenen van
veevoeders. De boeren bereiken
daarmee een aanzienlijke kostprijs
verlaging. De ZON heeft met dit
programma zoveel succes geboekt,
dat er nieuwe relaties konden wor
den aangetrokken, waardoor de om
zet nu weer duidelijk in de plus is ge
komen. Oók de pluimveevoeders zit
ten weer duidelijk in de lift. Direk
teur Leferink werkt aan een verder
gaande verbetering van de marktbe
werking om zo de afzetpositie te ver
sterken.
Bedrijfsresultaat
De financiële positie van de ZON is
ondanks de omzetdaling verbeterd.
Het bedrijfsresultaat na belastingen
en het in mindering brengen van
850.000,aan kortingen was on
geveer gelijk aan dat van het vorige
boekjaar. Het bedrag 275.000,
De eigen vermogenspositie ten op
zichte van het balanstotaal is echter
toegenomen van 17,9% tot 22,9%.
Deze verbetering wordt door de
ZON aangegrepen om de aansprake
lijkheid van de leden tot maximaal
10.000,per lid te beperken. Een
en ander komt aan de orde op de le
denvergadering op 29 november a.s.
in motel Eindhoven.
In het boekjaar 1989/1990 - het laat
ste onder verantwoordelijkheid van
de oud-direkteur D. Kommer - is het
aantal leden van de ZON per saldo
met 23 gestegen. Het bedraagt totaal
216. De leden namen voor ruim 37
miljoen af tegen 35 miljoen in het
vorige boekjaar. De gemiddelde af
name per lid bedroeg ruim
192.000,—.
de Nederlandse havens en voor de
agri-business, omdat de aanvoer van
tot nu toe goedkope grondstoffen
duurder wordt en daarmee de ex
portmogelijkheden van de agribusi
ness worden aangetast. Het Comité
van Graanhandelaren pleit overigens
voor compenserende maatregelen
voor de akkerbouwers, die de dupe
worden van de vrijere wereldhandel.
Het instellen van importquota in
combinatie met tarieven is het
Graancomité een doorn in het oog.
Quota houden nieuwe ontwikkelin
gen tegen, leiden tot een geweldige
burokratie en zijn technisch uiterst
moeilijk uitvoerbaar. Het quota
systeem voor tapioca uit Thailand -
slechts één produkt - blijkt al nauwe
lijks te werken. 'Als de regering pri
oriteiten stelt aan de exportbelangen
van de agribusiness, dan heeft zij
zich onvoldoende gerealiseerd dat
het succes te danken is aan de vere
delingsindustrie, die alleen maar
concurrerend kan veredelen op basis
van de beschikbaarheid van goedko
pe grondstoffen', aldus het Graan
comité.
'Steunvermindering in de Europese
landbouw; de voorstellen van de
EG-kommissie onder de loep'. On
der die titel heeft het Landbouw-
Economisch Instituut een rapport
gepubliceerd over de betekenis en de
gevolgen van de vanuit de Europese
Gemeenschap voorgestelde vermin
dering van steun aan de landbouw in
het kader van de GATT-
onderhandelingen 1).
Het rapport, dat verschijnt in de
reeks Mededelingen, geeft eerst de
voorstellen van de Europese Kom
missie weer zoals deze de laatste we
ken centraal hebben gestaan in de
politieke diskussies.
Vervolgens wordt een berekening ge
presenteerd van de gevolgen van
eventuele uitvoering van die voor
stellen voor het inkomen van de Ne
derlandse landbouw, de consumen
tenuitgaven en het EG-budget. Ook
wordt in het kort aandacht besteed
aan de voorstellen van andere part
ners in het GATT-overleg.
Tenslotte gaat het rapport in op de
gevolgen van de besluiten die de
Raad van Ministers vorige week
heeft genomen over deze voorstellen
van de Kommissie.
De Britse Potato Marketing Board
heeft een eerste voorlopige raming
van de Britse aardappeloogst gepu
bliceerd. Daarbij zijn buiten be
schouwing gebleven de niet-
geregistreerde arealen in Engeland,
Wales en Schotland, in hoofdzaak
betrekkelijk geringe arealen bij klei
nere boeren.
De ha-opbrengst die vorig jaar
36.000 kg bedroeg, wordt voor dit
jaar geraamd op 36.500 ha, terwijl
het areaal ongeveer 2000 ha groter
zou zijn dan vorig jaar. Op grond
van deze faktoren wordt de op
brengst van oogst 1990 geraamd op
6,1 miljoen ton, of ongeveer 150.000
ton meer dan vorig oogstjaar. Of dat
ook tot een groter kwantum markt-
geschikte aardappelen zal leiden is
de vraag, gegeven de naar verwach
ting nogal hoge tarra. Overigens lig
gen de telersprijzen boven die van
vorig jaar. In bepaalde gezochte ras
sen is van een zekere krapte sprake,
wat in de prijzen tot uitdrukking
komt.
De invoer blijft tot nu toe niet-
onbelangrijk achter bij vorig jaar.
-i.,*
Volkstuinder Adri van Caam uit Stampersgat poot zijn aardappelen langs de
dijk (15 maart jl.). De aardappel is een zeer belangrijk voedingsgewas over
de gehele wereld.
Na tarwe, rijst en mais is de aardap
pel het vierde grootste voedingsge
was ter wereld. Daar werd nog eens
op gewezen tijdens een internationa
le conferentie in Washington, waar
80 deskundigen uit de hele wereld
zich bogen over de waarde van de
aardappel en haar betekenis in de
bestrijding van de honger in de
wereld.
De Amerikaanse antropoloog Ro
bert Rhoades heeft de betekenis van
de aardappel in het licht gesteld met
zijn vaststelling dat de waarde van
de wereld-aardappeloogst dit jaar op
100 miljard dollar te becijferen is,
dat is het drievoudige van de waarde
van het goud en het zilver dat de
Spaanse conquistadores uit de
'Nieuwe wereld' insleepten, naast
een wat onooglijk gewas, de Sola-
num Tuberosum vulgo, oftewel de
aardappel. Zonder de aardappel zou
de industriële revolutie indertijd
moeilijker op gang gekomen zijn,
zou zelfs menige oorlog of vermeden
of vroeger beëindigd zijn dan nu het
geval was.
In Wereldoorlog I propageerde de
Franse overheid het poten van aard
appelen en aan Duitse kant was het
parool: de Duitse aardappel moet
Engeland overwinnen. Overigens is
de aardappel een gewas met vele en
velerlei problemen. Met deze proble
men houdt zich o.a. sinds 30 jaar de
CIP - Internationale Aardappelcen
trum - in Lima, in Peru de bakermat
van de aardappel. Een van de aktivi-
teiten van de CIP is het jaarlijks
aanplanten van enkele duizenden
verschillende aardappelrassen op
bouwland dat op verschillende
hoogte boven de zeespiegel is
gelegen.
Genenbank
Voldoende bekend mag veron
dersteld worden de aanwezigheid
van een genenbank met 5000 geculti
veerde en 1500 wilde aardappelras
sen. Duplikaten van deze verzame
ling zijn te vinden in Santa Catalina
en in de Duitse Bundesforschung-
sanstalt in Braunschweig. Nieuwe
rassen worden als kiemplanten ver
zonden naar wel 100 landen. Daar
waren rassen bij met kleine, zwarte
en bittersmakende knollen, vorst
bestendig en ongevoelig door een
groot aantal aardappelziekten.
Vooral in de behoeftige landen is de
aardappelteelt door de CIP gesti
muleerd.
Zo werden door de CIP-
onderzoekers rassen geleverd aan
Ruanda, rassen die ongevoelig wa
ren voor bruine roest. Dat had tot
gevolg dat in een periode van 10 jaar
de oogst met meer dan 100% steeg.
Een enkele plant die naar Mongolië
werd verzonden, vormde de basis
voor een areaal dat thans 80.000 ha
omvat.
De internationale graanmarkt wordt
gekenmerkt door een verscherpte in
ternationale concurrentie. Een be
langrijke oorzaak daarvan zijn de
nogal overvloedige graanoogsten in
de Volksrepubliek China en de
Sovjet-Unie, waardoor deze gebie
den minder op import zijn aangewe
zen dan in voorgaande jaren.
Deze geringere invoerbehoefte heeft
bij de exporterende landen i.e. de
Ver. Staten, Canada, Australië en
Argentinië alsmede de EG geleid tot
een uitermate scherpe concurrentie
mogelijk gemaakt door ongekend
hoge exportsubsidies, in de EG
noemt men dat restituties. Bekend
geworden is een Amerikaanse trans
actie met China voor de levering van
450.000 ton graan tegen 72 per ton
(omgerekend 1 1,70 is dat nog
geen \2/i cent/kg) mogelijk door
een subsidie van 43 per ton (bijna
IVi cent/kg). De importbehoefte
van de Sovjet-Unie wordt geraamd
op 35 miljoen ton, die van China
slechts 10 miljoen ton, nadat in 1988
en 1989 nog resp. 15 en 13'/2 miljoen
werd geïmporteerd, uitsluitend
tarwe.
De grote subsidiebedragen van de
Ver. Staten hebben ertoe geleid dat
traditionele leveranciers als Austra
lië en Argentinië goeddeels van de
Chinese markt zijn verdrongen. Ook
de Canadese tarwe-export naar Chi
na daalde tot nu toe met 50%, ter
wijl de afzet van de EG naar China
tot nu toe nog niet geheel 1 miljoen
ton heeft bedragen.
Het laat zich aanzien van de Chinese
invoerbehoefte, bijzondere omstan
digheden buiten beschouwing gela
ten, geleidelijk minder importbe
hoefte zal hebben. China heeft de
afgelopen jaren grote hoeveelheden
kunstmest ingevoerd en bovendien
bij de economische planning priori
teit verleend aan de kunstmestin
dustrie. De hogere kunstmestgift,
alsmede een uitbreiding van het are
aal hebben voor een ruimere graan-
produktie gezorgd, waarbij zoals het
zich thans laat aanzien, deze ontwik
keling ook volgend jaar voortgang
zal vinden. De lage prijzen maken
het interessant genoeg tarwe in rui
me mate op te nemen in de veevoe
derrantsoenen.
