NAJK: met stimulerend beleid
naar minder chemische middelen
PJZ Fijnaart bezocht open dag Shell
Chemie Moerdijk B.V. op 27 oktober jl.
PJZ Schouwen-Duiveland live on the air
p.i. zuid
geluid
P.J.Z.-agenda
Zaterdagmorgen 27 oktober jl. be
zocht onze afdeling met 23 personen
de open dag van Shell Moerdijk.
Shell Chemie Moerdijk B.V. fabri
ceert vanaf 1973 basischemicaliën.
Deze worden toegepast in allerlei
produkten waar u dagelijks mee te
maken heeft. Produkten die niet
meer weg te denken zijn uit onze
huidige samenleving zoals o.a.
cosmetica, auto-onderdelen, ge
neesmiddelen, kunstvezels, isolatie
materiaal, latexverf en antivries.
De grondstoffen voor de basische
micaliën zijn nafta, LPG en gasolie.
De fabrieken van Moerdijk maken
géén kant-en-klare produkten. An
dere industriën verwerken de basis
chemicaliën zoals propeen, etheen
en vinylester tot eindprodukten. Pe
trochemische basisindustrie dus.
Produkten
De zeven verschillende fabrieken
produceren acht verschillende basis
chemicaliën. Zij zijn continu in be
drijf. De fabriek waar alles om
draait is de etheenfabriek, de kraak
installatie. Deze 'moederfabriek' is
één van de grootste etheenfabrieken
in West-Europa. Alle produktie is
direct of indirect afkomstig uit deze
kraakinstallatie. In 20 grote fornui
zen worden grote koolwaterstofmo
leculen (waaruit nafta en gasolie zijn
opgebouwd) gekraakt bij een tempe
ratuur van 800°C tot kleine molecu-
radaktis hank tegels
len. Zo ontstaat etheen en propeen
(etheen is o.a. voor plastics, propeen
voor films en auto-onderdelen).
Propeen, etheen en de andere neven-
produkten geproduceerd door de
kraker worden gebruikt als
grondstoffen voor verschillende
Moerdijk-fabrieken, of elders ver
werkt als basischemicaliën. De kra
ker maakt dus uit nafta/gaso-
lie/LPG (uit aardolie): direct/in
direct.
Propeen: plastics voor o.a. kratten,
touw, verpakkingen.
Etheenoxide: o.a. in antivries,
kunstvezels, gasdroogmiddelen.
Styreenpropeenoxide: schuim voor
o.a. matrassen, lijmen, schoeisel.
Butadieen: rubbers voor o.a. ban
den, verf, lijm, vloerbedekking, iso
latiemateriaal.
Benzine: voor o.a. autobenzine,
oplosmiddelen, reuk- en
smaakstoffen.
Vinylester: voor o.a. papier-
coatings, latexverven, beton-
additieven.
Naaldcokes: voor electorden voor
staalbereiding.
Etheen: plastics voor o.a. buizen,
zakken, flessen, folie, vloerbe
dekking.
Gevaar milieu
Natuurlijk zijn er risiko's, produkt-
technisch wordt zo'n beetje alles ge
automatiseerd met computers
gestuurd. De mensen die hiervoor
verantwoordelijk zijn zijn erg voor
zichtig en nauwlettend. Fouten en
lekken worden dan ook snel op
gespoord en verholpen. De werk-
plaatsrisiko's worden met allerlei
veiligheidsmaatregelen voor de men
sen zo miniem mogelijk gemaakt. Er
is bijvoorbeeld een eigen bedrijfs
brandweer aanwezig die regelmatig
oefent, ook zijn er vluchtroutes en
veel regels om gevaar te beperken.
Natuurlijk gebeuren er wel eens on
gelukken, mensen blijven mensen.
Met betrekking tot het milieu wordt
zoveel mogelijk geprobeerd de bo
dem/lucht/water niet of zo min mo
gelijk te verontreinigen. Afval wordt
opnieuw gebruikt of verbrand. Koel
water wat uit het Hollands Diep
komt gaat na zuivering op eigen ter
rein of elders weer terug naar het
Hollands Diep. Natuurlijk vervuilt
Shell, zo beperkt mogelijk, zij beta
len daar ook voor. Moerdijk heeft
een eigen energie-opwekking
(stoom, water, lucht, electriciteit) en
een eigen nutsbedrijf voor behande
ling van koel- en proceswater.
Transport
3/4 van de produkten gaat via de on-
Het gebruik van gewasbescher
mingsmiddelen moet drastisch te
rug. Het NAJK-bestuur schaart zich
met deze uitspraak van de vergade
ring van 25 oktober achter de
doelstelling van het Meerjarenplan
Gewasbescherming. De jongerenor
ganisatie vindt dat de agrarische sek-
tor schoon moet produceren met zo
weinig mogelijk belasting voor na
tuur en milieu.
De beste manier om dit schoon pro
duceren te bereiken, is volgens het
NAJK, het optimaal aanwenden van
het vakmanschap van boeren en
tuinders door een stimulerend be-
Afd. 's Heer Abtskerke en Nisse e.o.
23 november:
Gourmetavond in Irene. Kosten: le
den 7,50; niet-leden 15,Op
gave vóór 10 november bij Piet Min-
naard, tel. 01103-1472.
Afd. Noord-Beveland
16 november:
Dropping. Verzamelen om 19.30 uur
bij het dorpshuis in Wissenkerke.
Kosten: 5,Opgave vóór 14 no
vember bij Kees, tel. 01108-1427 of
bij Wilmar, tel. 01107-1501.
Afd. Langstraat
16 november:
Bowling. Aanvang: 21.00 uur.
Plaats: Bowling Party Centre Waal
wijk, Eerste Zeine 92, Waalwijk.
Kosten: leden 2,50; niet-leden
10,-.
Afd. Fijnaart
16, 17, 18 en 18 november:
Weekend Centre Pares Lommer-
bergen.
Afd. Tholen/St. Philipsland
8 december:
Schaatsen, eten, theater. Vertrek
tijd: 13.00 uur. Opgave vóór 1 de
cember bij het bestuur.
21 december:
Dropping. Opgeven: Kees van Da
len, tel. 01662-2470 of bij Frans Bur
gers, tel. 01666-3439.
Prov. aktiviteiten
18 november:
Volleybaltoernooi. Plaats: sporthal
'Onderdak' te Zierikzee. Aanvang:
12.15 uur. Organisatie: afd.
Schouwen-Duiveland
19 november:
HB-vergadering. Plaats: het 'Pan-
nenhuis' te Hoogerheide. Aanvang:
20.00 uur.
Vrijdag 16 november 1990
leid. Deze organisatie schrijft dit aan
de minister van Landbouw in een
reaktie op het Meerjarenplan Ge
wasbescherming. De jongerenorga
nisatie ziet weinig heil in ge- en ver
boden. Dit stimuleert de boer of
tuinder niet of nauwelijks in het zoe
ken naar schonere teeltmethoden.
Zo'n aanpak demotiveert volgens
het NAJK juist en leidt wellicht tot
illegale praktijken.
Meer tijd
Het NAJK vraagt speciale aandacht
voor gebieden met nauwe bouwplan
nen, zoals de Veenkoloniën en de
bollenstreek. Deze gebieden moeten
meer tijd krijgen om over te schake
len op ruimere vruchtwisseling en
grondontsmetting op recept. Daar
naast moet de overheid aan onder
zoek en geïntegreerde proefbedrij
ven voldoende financiële middelen
beschikbaar stellen. Verder zijn be
tere middelen en een betere toedie
ning van middelen noodzakelijk.
Het NAJK twijfelt wel aan de inko
mensgevolgen voor de diverse sekto
ren en sommige regio's, zoals die in
het Meerjarenplan worden ge
schetst. Het landbouwbeleid, zowel
nationaal als in de EG, moet zoda
nig zijn dat schoner produceren te
gen kostendekkende prijzen moge
lijk is. Het huidige akkerbouwbeleid
frustreert dat, vindt het NAJK. De
jongerenorganisatie vreest ook de
negatieve gevolgen, die de GATT-
onderhandelingen zullen hebben op
het bereiken van de doelstellingen
van het Meerjarenplan.
Overname duurder
Het bestuur van het NAJK boog
zich verder over de liberalisering van
de pacht. De regering vindt dat het
verpachten van grond aantrekkelij
ker moet worden. Het kabinet wil
voortaan niet langer de pachtprijs
van kleine stukken los land geduren
de maximaal drie jaar aan regels bin
den maar vrijlaten. De 'normale'
pachtprijs moet omhoog naar twee
procent van de prijs die de grond
zou opbrengen op de vrije markt.
Verder hebben pachters met een
kortlopend kontrakt als de rege
ringsplannen doorgaan, geen recht
van eerste koop of pacht.
De gevolgen van deze vrijere pach-
tregels voor bedrijfsopvolgers op ei-
gendombedrijven zijn duidelijk
meent het NAJK. Grond en gebou
wen worden bij overname vaak ge
taxeerd op de verpachte waarde. Als
die waarde stijgt moet er dus meer
geld op tafel komen bij bedrijfsover
name. De nieuwe pachtvoorstelien
zadelen bedrijfsopvolgers op met
hogere overnamekosten. Het NAJK
wijst liberalisering van de pachtwet
daarom af.
Henk Weinans
Luchtfoto van Shell Moerdijk BV
dergrondse pijpleidingen weer terug
naar Pernis of Antwerpen. De rest
gaat per schip, weg of trein. De stei
ger aan het Hollands Diep in 7-vorm
is ideaal daar kunnen schepen tot
20.000 ton geladen worden via de
over het gehele terrein krioelende
pijpleidingen. Moerdijk ligt gunstig,
op de as Rotterdam-Antwerpen. Het
terrein beslaat nu 500 ha waarvan nu
1/3 wordt gebruikt, er is dus vol
doende mogelijkheid tot groei, aan
passing én verandering. Al deze ge
gevens zijn ontleend aan een diase
rie. Na deze diaserie volgde een bus-
rit over het terrein waarbij natuur
lijk uitleg over de diverse dingen die
gepasseerd werden. Zo zagen we alle
7 fabrieken, opslagtanks, opslag
plaats voor afval, treinverla-
dingsplaats, de 7-steiger, natuurlijk
ook de fakkels die we vaak van zo
ver af zien omdat hun vlammen de
lucht kleuren met een oranje gloed.
We passeerden ook de bedrijfs-
school, en het op het terrein gelegen
aannemersdorp waar 500 mensen
dagelijks werkzaam zijn met aller
hande klussen voor de Shell, zij heb
ben hun eigen keet en materiaal in
dit 'dorp'. Er volgde uitleg over de
opslagtanks met drijvende daken
i.v.m. gasontsnapping en drukver
schillen, uitleg over de expansie
kronkels in de diverse pijpleidingen.
Men vertelde dat er tegenwoordig la
ge verbrandingstorens gebouwd
worden die als een soort gaspit in
kleine beetjes het afval verbranden
en die dus niet meer vanuit de omge
ving te zien zijn alleen van bovenaf
kun je het verbrandingsproces zien.
De busrit eindigde bij de speciaal ge
plaatste tentoonstellingstent, waarin
alle bezoekers nogmaals op hun ge
mak alles konden zien en vragen
stellen aan de werknemers van Shell.
Ook werd hier goed gezorgd voor de
inwendige mens, er was voor ieder
wel wat te eten of te drinken.
Vanuit de tent vertrokken elk half
uur bussen naar een laboratorium en
een kontrolekamer die ook open
gesteld waren voor bezichtiging. Het
was erg leuk het laboratorium in
groepjes te bekijken en uitleg te krij
gen over al die ingewikkeld uitziende
machines en processen. Helaas kreeg
je weinig tijd om de 4 verschillende
laboratoriums te bekijken. Ook de
kontrolekamer werd door onze
groep bezocht. Het was een grote
zaal met overal monitors en duizen
den knopjes, hoe men daar wijs uit
kan is werkelijk een raadsel. Alles
komputergestuurd, regelmatig spu
gen de printers indrukwekkende me
ters grafiek/cijfers uit die voor ons
leken niets zeggen maar die dienen
voor kontrole van allerhande zaken.
Alles pertinent bemand door alerte
personen die een*bijzonder verant
woordelijke taak hebben.
S. Kok
Zaterdag 3 november jl. ging de
PJZ afd. Schouwen-Duiveland
op bezoek bij omroep Zeeland in
Oost-Souburg. Met een groep
van 15 personen vertokken we
om 09.00 uur bij de familie Han-
se aan de Platteweg te Zierikzee
richting Oost-Souburg. Om
10.00 uur werden we namens om
roep Zeeland welkom geheten
door mevrouw Vester in het uit-
zendcomplex van de omroep, het
voormalig gemeentehuis van
Oost-Souburg aan de Ka
naalstraat.
Na een inleidend gesprek en een
kopje koffie kregen we een rond
leiding door het gebouw. Alle
ruimten werden bezichtigd zoals
de redaktiekamer, direktieruimte
en de studio's met ontelbaar veel
lampjes en snoeren.
Vanaf 1 september jl. is de zend
tijd uitgebreid met een uur per
dag. Het uur komt er 's middags
bij, vanaf vier uur, voorafgaand
aan de tweede dagelijkse uitzen
ding. Op zaterdag en zondag
komt er een uur bij tussen zes en
zeven met sportactualiteiten. De
zendtijduitbreiding is de tweede
van de Zeeuwse regionale om
roep, die op 1 januari 1990 als
dertiende en laatste regionale
omroep van het land begon. Ook
na de zendtijduitbreiding blijven
nieuws en actualiteiten de be
langrijkste pijler van de dagelijk
se radioprogramma's van de
Zeeuwse omroep. Ze worden ge
presenteerd door Bob Lagaaij,
Jan Parent, Rob van Hoek en
Gerdi Preger. De uitzendingen
vinden plaats op elke werkdag
Omroep Zeeland ontvangt regelmatig exkursiegroepen.
van 12.00 tot 13.00 en van 16.00
tot 18.00 uur. Op zaterdag en
zondag van 11.00 tot 13.00 uur
en van 18.00 tot 19.00 uur het
sportprogramma.
Met de hele groep mochten we de
live-uitzending van zaterdag 3
november jl. tussen 11.00 en
13.00 uur bijwonen. Dit was erg
leuk, want nu kon men ook eens
zien hoe een radio-uitzending
wordt gemaakt.
Het middageten van de groep
werd genuttigd met Big Mac's,
Kipnuggets en Cola, inderdaad u
raad het al, we hebben gegeten
bij MacDonalds in Middelburg.
Zeeuws Museum
Vandaar uit vertrokken we naar
het Zeeuws Museum aan het Ab
dijplein in Middelburg. In dit
museum zijn niet alleen oudhe
den te bewonderen maar ook
moderne kunstvoorwerpen van
Zeeuwse kunstenaars. Van diver
se Zeeuwse streken kan men de
klederdracht, sieraden en leefwij
ze zien. Ook veel oude voorwer
pen die gevonden zijn bij opgra
vingen in Zeeland zijn overzich
telijk en duidelijk tentoon
gesteld. Ook te zien zijn diverse
voorwerpen welke zijn opgevist
uit de Oosterschelde. Tevens
hangen er schilderijen en een for
se verzameling Delfs blauw.
Aan het eind van de middag werd
er in de stad nog een bakje koffie
genuttigd waarna de groep huis
waarts keerde. Men mocht terug
zien op een geslaagde dag.
PJZ Schouwen-Duiveland
J.C. van Felius
19
