Aardappelrassen te kijk
Groenteteelt op de volle grond
nieuwe kans voor akkerbouwers
Jos Lindhout gelooft
in GROBEKA-projekt
Aardappelras Accent na 15 jaar
op de Nederlandse Rassenlijst
Animo op Tholen en Schouwen-Duiveland nog niet groot
De akkerbouw in Nederland en dus ook in het zuidwesten is op zoek naar nieuwe kansen. Doorgaan op
de oude voet biedt geen perspectief voor de toekomst; daarover is iedereen het wel eens. Maar wat dan?
Schaalvergroting is één mogelijkheid, overstappen naar alternatieve gewassen een andere. Om akkerbou
wers, die kiezen voor de tweede mogelijkheid, bij die omschakeling te helpen is Groentebemiddelingsburo
GROBEKA opgericht. Initiatiefnemers en deelnemers in GROBEKA zijn veiling Zuid-Holland-Zuid
(45%), Cebeco Handelsraad (45%), Cebeco Zuidwest (5%) en de Zuidelijke Landbouw Maatschappij
De teelt van vollegrondsgroenten is een van de 'nieuwe kansen' voor het zuidwestelijk akkerbouwbedrijf.
Op het eerste gezicht lijken de perspectieven voor deze teelt niet erg rooskleurig. Het areaal vollegronds
groenten in Nederland breidt al geleidelijk uit. De groei bedraagt jaarlijks ongeveer 4 procent. Toch
neemt de binnenlandse consumptie nauwelijks toe, terwijl juist het Nederlandse produkt op die binnen
landse markt een monopoliepositie heeft.
Export
In het buitenland liggen echter wel
degelijk kansen voor de Nederlandse
groenten van de volle grond. Neder
land heeft maar een bescheiden ex
port van deze produkten. Om de ex
portmogelijkheden te kunnen benut
ten zullen er voldoende grote partij
en uniform produkt aangevoerd
moeten worden. De aanvoer moet
als het ware over een dood punt
heengetild worden. Dit kan dan te
vens een positieve invloed hebben op
de prijsvorming.
Grobeka houdt zich zowel met de
produktie- als met de afzetkant van
de vollegrondsgroenteteelt bezig.
Het zorgt voor deskundige voorbe
reiding en begeleiding van de akker-
bouwmatige teelt van verse groenten
en het onderzoekt en creërt moge
lijkheden om de produkten ook in
de markt te kunnen afzetten. Onder
het motto 'telen wat de markt
vraagt' is een afzetplan opgesteld.
Het gaat daarbij uiteraard om ge
wassen met een hoge toegevoegde
waarde, waaraan ditokwaliteitseisen
worden gesteld.
Produkten die in het afzetplan van
Grobeka zijn opgenomen, zijn on
der andere broccoli, prei, knolven
kel, radicchio ross, bleekselderij en
peen. Deze produkten kunnen op
kontraktbasis aan het bemiddelings-
buro geleverd worden. Uitbetaling
vindt plaats op basis van een week-
pool. Daarbij is tevens sprake van
een minimum prijsgarantie voor het
geleverde produkt.
Telersvereniging
De deelnemers aan het projekt staan
borg voor een deskundige en profes
sionele aanpak. De bedoeling is in
een later stadium een telersvereni
ging op te richten, die dan eveneens
in het bemiddelingsburo gaat parti
ciperen. Het buro werkt vanuit het
kantoor van de veiling ZHZ te Ba-
rendrecht. Als algemeen manager is
aangesteld, de heer G.J. Kornet.
In eerste instantie heeft een aktieve
werving van deelnemers aan het
Grobeka-projekt plaatsgevonden op
Schouwen-Duiveland en Tholen.
Deze gebieden zijn als startgebieden
gekozen omdat daar van oudsher
enige ervaring met de teelt van volle
grondsgroenten aanwezig is. Tot
nog toe is de belangstelling in deze
gebieden beneden de verwachting
gebleven. Op de Hoekse Waard,
Goeree-Overflakkee en diverse re
gio's buiten zuidwest-nederland is de
animo veel groter. Het gevolg kan
zijn dat het zuidwesten de boot
dreigt te gaan missen. Een uniek ini
tiatief om de vollegrondsgroenteteelt
op akkerbouwbedrijven tot ontwik
keling te brengen zou voor het zuid
westen op een mislukking kunnen
uitlopen. Een gemiste kans dus.
Vanuit de organisaties wordt deze
ontwikkeling met enige zorg
bekeken.
Voor meer informatie over de aktivi-
teiten van Grobeka kan kontakt wor
den opgenomen met de algemeen
manager, de heer Kornet, tel.
01806-55911. Informatie is ook ver
krijgbaar bij Cebeco Zuidwest
(01110-19590) of bij de ZLM (tel.
01100-21010). De kring Schouwen-
Duiveland organiseert op donderdag
22 november a.s. een voorlichtingsa
vond over het Grobeka-project-. De
bijeenkomst vindt plaats in het Huis
van Nassau, Lange Nobelstraat 2,
Zierikzee, aanvang 19.30 uur.
Vrijdag 16 november 1990
Jos Lindhout uit Poortvliet is een
van de mensen, die met overtui
ging. de kans om mee te doen aan
het GROBEKA-projekt heeft
aangegrepen. Hij gaat beginnen
met de teelt van broccoli (2,5 ha),
prei (2 ha) en peen (2 ha). Een be
scheiden aanloop naar een - naar
Lindhout hoopt en verwacht -
nieuwe en gezonde basis voor
zijn bedrijf.
In de akkerbouw ziet Lindhout -
29 jaar pas - geen toekomst weg
gelegd. Hij heeft nu een bedrijf
van 35 ha, waarvan 10 ha tuin
bouw en 25 ha akkerbouw. Daar
naast teelt hij 12 ha vroege aard
appelen. Lindhout: "De teelt van
granen en suikerbieten is in een
neerwaartse spiraal terecht geko
men. We mogen er steeds minder
van telen tegen een steeds lagere
prijs. En bio-ethanol is nog ver
weg. Dan moet je iets anders
proberen".
Engeland
Lindhout vindt dat de teelt van
vollegrondsgroenten al eerder
had moeten worden opgepakt.
Hij verwijst naar de situatie in
Engeland, waar de groentetelers
een goede boterham verdienen.
In de aanpak van GROBEKA
heeft hij het volste vertrouwen.
Het bureau kan adviezen geven
voor de teelt, de afzet, de verpak
king en dergelijke.
Een volledige overschakeling op
vollegrondsgroenten sluit Lind
hout niet uit. Onbekend is de
teelt voor hem niet. "Aardappels
zijn in feite te vergelijken met
groenten op de volle grond. En ik
heb in de afgelopen jaren sprui
ten in mijn bouwplan opgeno
men. Het laatste jaar trouwens
maar 1,5 ha. Ik denk dat ik nu
met dit gewas stop. Het levert
weinig op".
Als akkerbouwmatige teelt van
de vollegrondsgroenten inder
daad tot een succes uitgroeit, ziet
Lindhout een belangrijk pro
bleem opdoemen. De teelt is nog
al arbeidsintensief. "De teler zal
het allemaal wel onder de knie
krijgen. Maar krijg ik ook vol
doende personeel, dat het werk
kan doen? Op Tholen is bijna
geen werkeloosheid. Dus waar
moet ik de mensen vandaan ha
len?"
Zeeuwse mentaliteit
Dat er op Tholen en Schouwen-
Duiveland weinig belangstelling
is voor het GROBEKA-projekt
wijt Lindhout aan de Zeeuwse
mentaliteit. "De Zeeuwen kijken
liever de kat even uit de boom.
Ze willen eerst wel eens zien wat
het wordt. Van oudere boeren
kan ik begrijpen dat ze het niet
meer zien zitten om totaal andere
gewassen te gaan telen. Maar
jonge boeren, zoals ik, moet dit
projekt toch aanspreken".
In het afzetplan van Gro~beka zijn o.m. opgenomen broccoli, prei (zie foto),
knolvenkel, radicchio rosso, bleekselderij en peen.
Het aardappelras Accent van G
Meijer bv te Kruiningen is een van de
twee aardappelrassen, die op de Be
schrijvende Rassenlijst 1991 wordt
opgenomen. Meijer ziet daarmee een
ontwikkelingsperiode van 15 jaar
met succes bekroond. Het bedrijf
hoopt dat nu ook het veelbelovende
ras Turbo snel op de rassenlijst ge
plaatst kan worden.
Nederland loopt bepaald niet voor
op bij het toelaten van nieuwe aar
dappelrassen. De Kommissie voor de
Samenstelling van de Rassenlijst
werkt naar de mening van Meijer
veel te traag. Pootgoed van het nieu
Op het kweekbedrijf Oosthof aan de Bathseweg in Rilland hield C. Meijer bv vorige week woensdag, donderdag
en vrijdag de jaarlijkse rassenbezichtigingen. De vierdejaars en oudere zaailingen werden aan kwekers en andere be
langstellenden getoond. De presentatie van de aardappelrassen heeft traditiegetrouw een internationaal tintje. Vlag
gen van diverse landen sierden dan ook de demonstratieloods. Uiteraard had Meijer een ereplaats ingeruimd voor
de tweede paradepaardjes van het bedrijf: de Accent en de Turbo. Volgens Jan Muijsers, hoofd kweekwerk, was
de belangstelling deze keer iets minder groot dan voorgaande jaren. Hij wijt dat aan het feit dat nog maar kort gele
den de Aardappelmanifestatie in Emmeloord heeft plaatsgevonden. Niettemin zijn de bezichtigingsdagen in Rilland
ook dit jaar van waarde geweest voor het bedrijf (foto Anton Dingemanse).
we ras wordt al naar Duitsland, En
geland, Oostenrijk, Cyprus en sinds
vorig jaar naar Griekenland geëx
porteerd. Deze verhandeling was
mogelijk omdat de EG-registratie al
twee jaar geleden het licht voor Ac
cent op groen zette. In ons land le
vert Meijer het aardappelras o.a. aan
Albert Heyn.
Accent heeft een lange periode van
ontwikkeling achter de rug. De krui
sing vond plaats in 1976. Kweker is
de heer S. Hartmans uit Dronten,
een van de vele hobbykwekers waar
mee Meijer samenwerkt. Als
pluspunten van de nieuwe, vroege en
kookvaste consumptie-aardappel
noemt Meijer: de zeer goede op
brengst, het lage droge-stofgehalte
en de korte groeiperiode (80 a 90 da
gen). Accent is resistent tegen aar
dappelmoeheid biotypen Rol en
Ro2, weinig vatbaar voor schurft en
voor Yn-virus. Dit laatste is van be
lang voor de pootgoedteelt. Gevoelig
voor Phytophtora is het ras slechts in
het loof, nauwelijks in de knol. Ook
voor bladrolvirus is de gevoeligheid
gering.
Hele jaar leverbaar
Accent is uitstekend geschikt voor de
teelt in Zuideuropese landen, zoals
Marokko en Cyprus. Dat maakt het
mogelijk het ras het hele jaar door te
leveren. Meijer signaleert een grote
vraag naar nieuwe aardappelrassen.
Dit is vooral een gevolg van het toe
nemende kwaliteitsbewustzijn van de
consument. Nu plaatsing op de Ne
derlandse rassenlijst een feit is, zijn
er geen belemmeringen meer om de
produktie van Accent op te voeren.
Dit jaar wordt in Nederland 45 ha
pootgoed en 60 ha consumptie van
Accent gedeeld. Behalve Accent is
ook het ras Frisia van ZPC te Leeu
warden op de rassenlijst 1991 ge
plaatst.
Zeer hoge verwachtingen heeft
Meijer van het ras Turbo. Dit AM-
ras is een volwaardige vervanger van
het Bintje, vooral omdat het zeer ge
schikt is voor evenwel de versmarkt
als de fritesindustrie. Meijer heeft de
oogst van de praktijkteelt 1989 in de
eigen fabriek verwerkt tot fastfood-
frites en daarmee goede resultaten
bereikt. Tijdens een smaaktest op de
Aardappelmanifestatie in Emmel
oord op 14 september jl. kwam Tur
bo als beste uit de bus.
13
