Inpassen AM-beleid komt snel dichterbij
OLT
Aardappeliioteringen
gestandaardiseerd
Aardappelsector wil milieu
belasting zelf verminderen
Als u het bouwplan geleidelijk wilt aanpassen aan de nieuwe AM-regels, moet u al op korte termijn rekening houden
met de nieuwe voorschriften. Voor een teler die 1 op 4 teelt betekent dit dat volgend jaar al een derde van het aardap
pelareaal met een AM-ras beteeld moet worden.
Aardappelmoeheid wordt ook in het
Zuidwesten een steeds groter pro
bleem. In 1989-1990 zijn tijdens de
AM-bemonstering door de Planten-
ziektenkundige Dienst ruim honderd
besmette percelen aangetroffen. Des
te meer reden om AM rassen spoedig
in uw bouwplan op te nemen.
EJ
De nieuwe regels
De nieuwe vruchtwisselingsbepalin-
gen zullen met ingang van 1997 van
kracht worden, behalve voor de 1 op
4 teelt, welke in 1999 zullen ingaan.
Voor het gehele land (exkl. noord
oostelijke zand- en dalgronden)
gaan dan de volgende voorschriften
gelden:
De 1 op 2 teelt is niet meer toege
staan (met uitzondering van de zoge
naamde vroegrooiregeling).
De 1 op 3 teelt is toegestaan met
tenminste éénmaal per twee teelten
een AM resistent ras (afwisselend
vatbaar/AM ras).
De 1 op 4 teelt is toegestaan met
tenminste éénmaal per drie teelten
(12 jaar) een AM resistent ras.
Aan de 1 op 5 teelt (en ruimer)
zijn geen bepalingen verbonden.
De verplichte grondontsmetting
zal met ingang van het teeltjaar 1997
niet langer zijn voorgeschreven. De
grondontsmetting heeft dan dus
geen betekenis voor het
vruchtwisselings-schema en behoeft
dan ook niet meer worden gemeld!
Grondontsmetting is dan nog wel
toegestaan, echter de teler zal waar
schijnlijk moeten aantonen of grond
ontsmetting nodig is (op recept
basis dus)!
Bouwplan aanpassen
Nu de regels bekend zijn, kunt u
hiermee inspelen op uw bouwplan.
Omdat de huidige regels grotendeels
tot 1997 (voor 1 op 4 teelt tot 1999)
van kracht blijven, kunt u nog gerui
me tijd het huidige bouwplan voort
zetten. In principe kunt u wachten
met de teelt van AM-rassen. Bij 1 op
4 bijvoorbeeld kunt u dan tot en met
1998 alleen vatbare rassen (Bintje)
blijven telen, echter dan moet in
1999 wel het gehele areaal aardappe
len met een AM resistent ras beteeld
worden. Als u het bouwplan geleide
lijk wilt aanpassen aan de nieuwe
wetgeving, dan zult u op korte ter
mijn met de toekomstige
vruchtwisselings-voorschriften reke
ning moeten houden.
Voor een 1 op 4 teler betekent dit dat
in 1991 al een deel van het areaal
(1/3 deel) met een AM resistent ras
beteeld kan gaan worden. Een 1 op
3 teler kan nog wachten tot 1994, al
vorens een deel (de helft) met een
AM resistent ras beteeld moet gaan
worden.
Een bouwplan kiezen zonder AM re
sistente rassen te hoeven telen (1:5)
Schema: Aanpassings-mogelijkheden
1 op 4 teelt
Jaar Keuze: 1
1991 100% vatb. ras
1995 100% vatb. ras
1999 100% AM res. ras
(ingangs
jaar)
1 op 3 teelt
Jaar Keuze
lijkt eenvoudiger. Zeker als u denkt
om naar een ander bouwplan te gaan
dus (bijv. van 1 op 4 naar 1 op 5
teelt), dan is het goed om dit eens
m.b.v. goede saldoberekeningen
voor uzelf op papier te zetten. Van 1
op 4 naar 1 op 5 scheelt op een 50 ha
bedrijf - 2.5 ha aardappelen. Kunt u
die met een ander gewas vullen dat
een gelijkwaardig saldo heeft??
Ontheffing grondontsmetting
tot 1997 mogelijk!
Vanaf 1 januari 1990 is het mogelijk
om zonder verplichte grondontsmet
ting 1 op 2 of 1 op 3 te telen. Deze
ontheffing is alleen mogelijk als het
perceel vrij is van een besmetting
met aardappelcysten. Door middel
van een intensief AM onderzoek
(AMI) kan dit aangetoond worden.
Via deze intensieve bemonsterings
methode kan een plek in een perceel,
waar per kg grond 100 cysten aanwe
zig zijn, met een trefkans van 90%
worden aangetoond.
Dit onderzoek wordt o.a. uitgevoerd
door het Bedrijfslaboratorium
Oosterbeek, de N.A.K. en de Groe
ne Vlieg te Nieuwe Tonge. De kosten
hiervan liggen tussen de 165,en
300,per ha. Dit is afhankelijk
van de wijze en nauwkeurigheid van
het bemonsteren. Let wel, hoe
nauwkeuriger, hoe meer zekerheid
voor u! De ontheffing kan bij een
distriktskantoor van de Plantenziek-
tenkundige Dienst aangevraagd
worden.
Diskussie
De huidige intensieve
bemonsterings-techniek (AMI)
maakt het goed mogelijk om kleine
besmettingen aan te kunnen tonen.
Hierdoor is echter een diskussie los
gekomen omtrent het nieuwe AM-
beleid. Zoals nu geldt, dat op een
niet-besmet perceel geen grond
ontsmetting (bij 1:2/1:3 - teelt) no
dig is, zou eigenlijk ook een AM-ras
telen niet nodig moeten zijn (bij
1:3/1:4 teelt in het nieuwe AM-
beleid).
Het is mogelijk dat in de toekomst
het nieuwe AM-beleid met deze
AMI-methode uitgebreid zal wor
den. De situatie in het Zuidwesten is
echter wel zo dat waarschijnlijk op
elk perceel een hele kleine, nog niet
aantoonbare besmetting aanwezig
is. Blijvend vatbare rassen telen, be
tekent op de lange duur dus toch
eenp in de problemen komen.
Voor een duurzame aardappelteelt is
preventie belangrijk en is afwisse
lend telen van vatbare en AM-
resistente rassen aan te bevelen. Dit
geldt zeker voor bedrijven waar
reeds een of enkele besmettingen
aanwezig zijn. Hier zullen AM-
resistente rassen hard nodig zijn om
de aanwezige aardappel-cysten-
aaltjes terug te dringen.
Zijn er al AM rassen met
perspektief??
Om eerlijk te zijn, is dat nog steeds
een groot vraagteken. Ér zijn over
een aantal rassen wat onderzoeksge-
2
100% vatb. ras
50% vatb. ras
50% AM res. ras
50% vatb. ras
50% AM res. ras
1 2
gevens en praktijkervaringen be
kend, echter het belangrijkste is de
afzet en het saldo van het ras. Ver
schillende rassen als Agria, van
Gogh, Morene en Saturna worden
genoemd, met Agria nog steeds als
grootste kanshebber. Daarnaast zijn
er echter diverse rassen aanwezig,
vaak met een specifieke markt, zoals
Nicola, Bildstar, Timate, Marijke,
Ukama, etc. die toch ook goede mo
gelijkheden bieden. Gezien het hui
dige kweekmateriaal, verwacht men
binnen enkele jaren zelfs nog betere
rassen te krijgen. De teelt van deze
"nieuwe" rassen blijkt in de prak
tijk weinig problemen te geven en
ook bewaring is meestal mogelijk. In
vergelijking met Bintje zijn de kg-
opbrengsten van AM-resistente ras
sen meestal iets hoger, de pootgoed-
kosten zijn hoger, de bemestings- en
gewasbeschermingskosten (vooral
door het uitsparen van gron
dontsmetting!) kunnen iets lager
zijn, maar de prijs blijft echter een
groot vraagteken.
Misschien is het saldo van een AM
resistent ras niet zo hoog als van
Bintje, echter in verband met
besmettingen kan het telen van een
AM-ras wel eens de enige mogelijk
heid worden om Bintje te kunnen
blijven telen!
Aanbevelingen
In de strijd tegen het aardappel
cysten-aaltje speelt het telen van een
AM resistent ras een grote rol.
Denk nu al na over uw bouwplan in
de toekomst. Wilt u kontinuïteit in
uw bouwplan, dan verdient aanpas
sing van de bouwplannen (1 op 3 en
1 op 4) enkele rotaties vóór het in-
5,-, rünt}.-. »•-> hintte
mk na& rtrttetiri)
2/3 vatb. ras
1/3 AM res. fas'
2/3 vatb. ras -
1/3 AM res: ras
2/3 vatb. ras
1/3 AM res. ras
gangsjaar de voorkeur! Voor het 1
op 4 bouwplan kunt u dan het ko
mende seizoen al met een AM-
resistent ras beginnen.
Verzeker u van afzetmogelijkheden
voor AM-resistent rassen.
Alle beurscommissies in Nederland
hanteren momenteel vergelijkbare
noteringen voor aardappelen. Tot en
met vorig seizoen was dit niet zo,
doordat de beurscommissie Goes het
percentage grofheid niet in de note
ringen betrok.
Net als vorig seizoen noteert de
beurscommissie Goes nu een note
ring 'Bintje veldsgewas' en een note
ring 'Bintje 0 mm opwaarts', alleen
is er dit jaar het kenmerk '40 tot 60
procent 50 mm opwaarts' aan toege
voegd. De andere beurscommissies
in Nederland hadden dit kenmerk al
eerder aan hun notering toegevoegd.
Omdat 'Goes' tot dit seizoen in haar
notering geen onderscheid maakte
tussen partijen met een laag percen
tage '50 op' en partijen met een
hoog percentage '50 op' lagen de
onder- en bovengrens relatief ver uit
elkaar. Ook was de bovengrens
doorgaans één of twee cent hoger
dan de bovengrens van elk der ande
re beurzen, doordat de beurscom
missie Goes de bovengrens baseerde
op excellente partijen aardappelen,
die bijvoorbeeld wel 80 procent '50
op' bevatten. In de noteringen van
de andere' beurzen wórdt de boven
grens bepaald door partijen aardap-
De overheid heeft geen oog voor de
inspanningen die de aardappelsector
verricht en zal gaan verrichten ter
vermindering van de milieubelasting
bij de aardappelteelt. Deze benade
ring ondergraaft het benodigde
draagvlak bij het bedrijfsleven voor
de realisering van de overheidsplan-
nen. Dat stelde het bestuur van het
Produktschap voor Aardappelen bij
de bespreking van het Meerjaren
plan Gewasbescherming (MJPG).
Het bestuur, dat de doelstelling van
het MJPG overigens onderschrijft,
wil de overheid uitnodigen het be
drijfsleven meer ruimte te geven, op
dat gemotiveerde ondernemers de
milieudoelstellingen in de praktijk
Een nieuwe regelgeving geeft altijd
moeilijkheden. Vraag, indien nodig,
uw voorlichter om advies.
J. Willemse
Bedrijfsdeskundige akkerbouw
DLV Westmaas
pelen met 60 procent '50 op'. Nu
geldt dit dus ook voor Goes. Aan het
begein van dit seizoen noteerde Goes
een aparte notering voor veldsgewas
met meer dan 60 procent '50 op',
maar men is hier van afgestapt om
de noteringen van alle beurzen on
derling vergelijkbaar te maken.
De twee noteringen van de beurs
commissie Goes 'Bintje veldsgewas'
en 'Bintje 0 mm opw' verschillen
van elkaar door andere kwaliteitsei
sen. Voor veldsgewas is de enige
kwaliteitseis: tarrering op rotte,
hard groene en kapotte knollen.
Voor 0 mm opw gelden behalve deze
ook de VBNA-normen voor frites.
Deze eisen hebben betrekking op het
onderwatergewicht (moet minimaal
360 gram zijn), de kleurindex en op
het voorkomen van schurft.
Teletekst
De noteringen van alle agrarische
beurzen in Nederland worden zo
gauw mogelijk nadat ze zijn vast
gesteld doorgegeven aan Teletekst.
Voor 'Goes' betekent dit dat de
nieuwe noteringen al dinsdagmiddag
op Teletekst te zien zijn. De commis:
sie komt die middag om 14.00 uur
bijeen.
kunnen effectueren. Het aardappel
bedrijfsleven neemt zelf de verant
woordelijkheid voor het bereiken
van een aanzienlijke vermindering
van de milieubelasting, zo bleek tij
dens de bestuursvergadering.
De sector geeft deze verantwoorde
lijkheid momenteel al gestalte mid
dels de opzet van het zogeheten 'Mi
lieu Aktieplan Aardappelen'. In het
kader van dit aktieplan zullen in de
praktijk van de teelt over een breed
front activiteiten worden ontplooid
ter vermindering van de milieube
lasting. Een stuurgroep, waarin, or
ganisaties van zowel binnen als bui
ten de aardappelbranches zijn verte
genwoordigd, begeleidt de activi
teiten.
1991 100% vatb. ras 100% vatb. ras
1994 100% vatb. ras 50% vatb. ras
50% AM res. ras
1997 100% AM res. ras 50% vatb. ras
(ingangs- 50% AM res. ras
jaar)
Vanwege de kontinuïteit in de bedrijfsvoering hebben keuze 3 bij de 1 op 4 teelt en keuze 2bij de 1 op 3 teelt duidelijk
de voorkeur!!
8
Vrijdag 9 november 1990