kimlc
Weinig speelruimte
voor EG bij GATT
Fabel(achtig)
kommentaar
GATT compenseren
via milieumaatregelen
Akkoord over 30 procent minder steun
Veildagen CVZ
Dinsdagavond hebben de ministers van Landbouw en hun collega's
van Buitenlandse Handel in Brussel toch een akkoord bereikt over
een vermindering van de steun aan de Europese land- en tuinbouw
van dertig procent in de periode 1986 tot 1995. Met dit accoord gaat
de Europese Commissie de GATT-onderhandelingen in om te komen
tot een vrijere wereldhandel. Volgens minister Bukman Iaat het zwaar
bevochten akkoord weinig ruimte voor verdere EG-concessies in de
GATT-onderlingen, die begin december in Brussel moeten worden af
gerond.
Het uiteindelijke akkoord wijkt vol
gens Bukman nauwelijks af van het
oorspronkelijke Commissie-voorstel
over een subsidievermindering met
30 procent. Uiteindelijk werden twee
toezeggingen gedaan aan de grootste
opponenten, de Fransen en de Duit
sers. De Fransen kregen gedaan dat
de EG bij de verlaging van de over
blijvende invoerheffing rekening zal
houden met de verlaging van de al
gemene steun aan de landbouw. Met
andere woorden: de afbraak van de
tolmuren die de EG-boeren moeten
beschermen tegen goedkopere pro-
dukten van de wereldmarkt wordt
beperkt. "Maar verder is van het
Franse verzet niks overgebleven", al
dus Bukman.
Graanvervangers
Het oorspronkelijke commissie
voorstel behelsde een verruiming van
de invoer van graanvervangende pro-
dukten van 8 procent, gebaseerd op
de invoer van 1986/'88. De Commis
sie heeft dit voorstel nu ingeslikt.
Wel komt er een invoerheffing op
graanvervangers van 6 tot 12 pro
cent, die geleidelijk in zes jaar zal
worden ingevoerd. Deze heffing
maakt deel uit van de zgn. 'rebalan
cing', waarbij aan de ene kant hef
fingen worden afgebroken en aan de
andere kant nieuwe worden in
gesteld.
Set-aside
De Duitsers hadden met name een
punt gemaakt van de eis dat de boe
ren gecompenseerd moeten worden
voor het inkomensverlies als gevolg
van de steunverlaging. Kleinere boe
ren krijgen nu op een of andere ma
nier steun. Bijvoorbeeld door toe te
staan dat bij gebruikmaking van de
regeling voor het uit productie ne
men van landbouwgrond (set-aside)
de grond toch gebruikt mag worden.
Maar wel voor non-food produkten,
zoals bosbouw, hennep, graan voor
brandstofproductie etc..
Verder krijgen de zuidelijke lidstaten
hun deel met de toezegging dat de
subsidievermindering niet mag lei
den tot vermindering van de steun
die achtergebleven regio's krijgen.
Bluffen
Volgens Bukman is het zo klaar als
een klontje dat het EG-akkoord wei
nig ruimte laat voor verdere conces
sies van de EG: "De andere partijen
in de onderhandelingen zullen hier
rekening mee moeten houden. Maar
ik weet niet of de Amerikanen wel zo
van harte menen wat ze eisen". De
VS willen vermindering van de steun
met 70 procent en verlaging van de
exportsubsidies met 90 procent.
Bukman: "Ik heb de indruk dat ze
flink bluffen. Ze hebben ook niet de
vierkante steun van hun landbouw
organisaties Misschien zijn ze in
hun hart wel een beetje blij met dit
Europese standpunt. Het geeft hun
een excuus om niet al te zeer op hun
strepen te staan bij de eindonderhan
delingen. Ik denk dat de uitkomst
daarvan aanmerkelijk dichter bij het
Europese standpunt komt".
Positief
Bukman wees tenslotte op de positie
ve gevolgen voor de Nederlandse
landbouwexport. "Als het ons niet
gelukt was met een Europees stand
punt te komen waren er handelsoor-
logen gekomen. Een geweldige
knokpartij om exportsubsidies die
de wereldmarkt volledig zou ver
pesten. Dat zou voor Nederland als
belangrijk exportland desastreus
zijn". Bukman zei te verwachten dat
de Nederlandse landbouw
organisaties het gezien zijn eerdere
contacten 'in grote lijnen eens zullen
zijn met dit akkoord'.
De reakties op het Meerjarenplan
Gewasbescherming vanuit de
land- en tuinbouw zijn in het al
gemeen scherp van toon. Toch
kun je ook op een wat speelse
wijze de dingen soms raak type
ren. Zoals blijkt uit de volgende
'fabelachtige' bespiegeling, die
de voorzitter van de tuinbouw-
commissie van de ZLM, de heer
C. Hamelink, aan het hoofd
bestuur van de ZLM voorhield.
'Een goed huisvader (de over
heid) zag op een dag dat het klei
ne huis (het milieu) waarin hij
met vele mensen leefde (15 mil
joen) door die veelheid aan men
sen onbewoonbaar werd (vervuil
de). Om verder verval te voorko
men bleek het nodig te zijn in te
grijpen en het huis te bescher
menHij vroeg aan enkele van
zijn onderhuurders (ministeries)
wat te doen. De antwoorden
kwamen vlot, zij het verdeeld.
Veel minder gebruiken (volume
beleid) en het gebruik van be
paalde middelen verbieden (stof-
fenbeleid). Sommige onderhuur
ders lieten hun mensen nog vra
gen wat er mogelijk was. Een ad
vies was: laten we een zelfde huis
als buurman maken (harmonisa
tie) of laten we het stukje voor
stukje doen (tijdspad) of andere
mogelijkheden bezien (C.T.B.).
Door de veelhèid aan raadsleden
(bemoeizucht) werd de chaos
compleet en de gebruiker (de
landbouw) de dupe. De toezich
thouder (de politiek) bleek voor
weinig reden vatbaar en laat het
oor hangen daar waar hij denkt
het best te kunnen luisteren
Meerjarenplan Gewasbescherming spookbeeld voor de boer?
Deze week werden in de Verenig
de Staten verkiezingen gehou
den. Daarbij ging het niet alleen
om de gouverneurs van diverse
staten, senatoren en afgevaardig
den, maar werden ook meningen
gevraagd over vele onderwerpen.
Opvallend daarbij was dat het
vaak om milieukwesties ging.
Californië gaf hier de trend aan
met de meest ingrijpende voor
stellen. Voorstellen die ook daar
grote gevolgen voor de landbouw
zullen hebben als ze aangenomen
worden en in wetten vertaald. De
kosten voor de boeren en dus de
prijzen van de konsument zullen
bij het stellen van strenge pro-
duktievoorwaarden sterk stijgen.
Om oneerlijke konkurrentie te
voorkomen, zou dan de verkoop
en invoer van op andere wijze ge
produceerde landbouwproduk-
ten in Californië verboden moe
ten worden.
Internationaal regelen
Hoe de volksraadpleging in Cali
fornië over dit onderwerp is afge
lopen, weet ik op dit moment
nog niet. Maar als de Californi-
sche markt voor indringers, die
zich niet aan de Californische mi
lieuregels houden, moet worden
afgesloten leert dat ons opnieuw
dat vergaande milieumaatregelen
nooit doelmatig nationaal uitge
voerd kunnen worden. Daar zijn
internationale en zo mogelijk we
reldwijde GA TT-afspraken voor
nodig.
Dat de EG-landen tot nu toe niet
tot één milieubeleid zijn geko
men is een zeer slechte zaak. Niet
alleen voor de concurrentiever
houdingen tussen de producen
ten, maar ook voor het milieu,
omdat de meest ongewenste
vorm van produktie zich in ge
bieden met de minste regels zal
concentreren. Bovendien is het te
verwachten dat zich bij verschil
lende regels voor bijvoorbeeld
gewasbeschermingsmiddelen niet
te kon troleren handelsstromen in
het 'Europa zonder grenzenzul
len ontwikkelen. Gelukkig wordt
er gewerkt aan meer eenheid in
het Europees gewasbescher-
mingsbeleid. Het is een Neder
lands belang dat hier méér haast
mee wordt gemaakt.
Geen tweedeling
De natuurlijke omgeving, het mi
lieu, is onlangs door McSharry
naast het markt- en prijsbeleid en
het structuurbeleid de derde poot
van het landbouwbeleid ge
noemd. Uit het EG-compromis
over de GA TT, dat deze week be
reikt werd, blijkt ook de grote
waarde die aan milieu wordt toe
gekend. Compenserende milieu
maatregelen staan hoog op de
lijst van toegestane ondersteu
ning in de EG. Dit is een goede
zaak, mits die aandacht en de bij
behorende compensatie zich niet
beperken tot bepaalde achterge
bleven gebieden en niet structu
reel aangepaste bedrijven. Er is
geen behoefte aan een tweedeling
in het Europese landbouwbeleid,
waarbij een groot aantal bedrij
ven in probleemgebieden inko
menstoeslagen krijgen onder het
mom van milieucompensatie,
terwijl anderen aan de vrijere
markt worden overgeleverd. Ook
hier geldt dat er een uniforme
Europese milieuregelgeving met
een EG-financiering moet ko
men. Omdat rekening moet wor
den gehouden met de natuurlijke
en door de eeuwen heen door de
landbouw gevormde omgeving,
is wel flexibiliteit gewenst.
EG-verordening positief
In augustus heeft de Europese
Commissie een voorstel voor een
Verordening ingediend, die in be
langrijke mate aan deze laatste
eis voldoet. De Commissie wil de
milieufactor geleidelijk in het
landbouwbeleid invoeren. Het
gaat daarbij niet alleen om be
perken van de verontreiniging en
bevorderen van minder intensie
ve vormen van landbouw maar
uiteraard ook om verder beheer
sen van de totale Europese land-
bouwproduktie. In zekere zin
komt het voorstel er op neer dat
overal in de EG, zowel in de vee
houderij als de akkerbouw, vrij
willige beheersovereenkomsten
mogelijk worden. Het voorstel is
een jaarlijkse premie van mini
maal f 425,— per hectare te ge
ven aan die landbouwers, die
voor tenminste vijf jaar een over
eenkomst aangaan om minder
kunstmest en gewasbescher
mingsmiddelen te gebruiken. Het
gebruik op het overige areaal van
hun bedrijf mag niet verhoogd
worden. Ieder EG-I and zal deze
mogelijkheid moeten toepassen,
als de verordening wordt goedge
keurd. Net als bij de braakrege
ling is een zwak punt, dat ieder
land een grote vrijheid bij de toe
passing krijgt.
Nu de ondersteuning van de
landbouw in de EG en de VS,
met of zonder GATT-
overeenkomst, zich meer en meer
via de milieufactor zal manifeste
ren, zie ik deze ontwerp
verordening als een duidelijk sig
naal in welke richting de Com
missie denkt. Ik beoordeel mi
lieubescherming en landschaps
beheer, zoals in deze ontwerp
verordening wordt voorgesteld,
beslist niet negatief. Het is met
name een goede zaak dat de
Commissie kiest voor belonen en
niet voor afstraffen in de vorm
van heffingen. Als de EG en de
VS in GATT-verband tot een af
spraak komen over afbraak van
de huidige ondersteuning, dan is
kompensatie via milieumaatrege
len een op de 'groene GATT-
lijst' toegestane mogelijkheid.
Het is belangrijk dat dit Euro
pees geregeld wordt. Dat geldt
beslist ook voor de andere toe
gestane mogelijkheden, zoals uit
keringen bij hagel- en stormscha
de, braakpremies, niet produkt-
gerichte investeringssteun, ver
vroegde uittreding, bedrijfs
beëindiging, voedselhulp, steun
voor natuur en bebossing en
steun voor onderzoek, voorlich
ting, onderwijs, keuringen, in
frastructuur, marketing en afzet
bevordering. Algemene Europese
financiering is volgens mij drin
gend gewenst. De nederlandse
overheid voert tot nu toe op deze
punten immers te veel een terug
houdend beleid. Alleen Europese
invulling kan tot optimale com
pensatie van inkomensverlies
leiden.
Dam Jaarsma
plv.alg.secretaris KNLC
Met ingang van deze week zijn de
veildagen van de CVZ te Kapelle
veranderd. Vanaf 9 november ver
valt de vrijdagveiling. De veildagen
voor fruit zijn nu dus dinsdag en
donderdag. Voor groente blijven de
veildagen dinsdag, donderdag en
vrijdag gewoon gehandhaafd. De
veiling is geopend van 8.00 tot 17.00
uur. Maandag- en woensdagmiddag
kan tussen 13.00 en 16.00 uur al
worden aangevoerd voor de volgen
de veildag.
Vrijdag 9 november 1990
