TUINBOL! WKL ANKEIM
Prijs kontraktgroente moet 3% hoger"
Prijzen veel groenten gekelderd
De eerste nachtvorst
Grote opbrengst verschillen
Telers willen meer geld
yy
Zo zoetjesaan glijden we richting
winter. Na een periode van regen,
begint de weerman te praten - en niet
ten onrechte bleek deze week - over
de eerste nachtvorst. Mocht zich dit
doorzetten dan is er in de BARONIE
weer werk aan de winkel.
Produkten, die zich nu nog op het
land bevinden, kunnen meestal wel
wat nachtvorst aan. Maar zou het
harder gaan vriezen of zelfs de tem
peratuur overdag maar amper boven
nul komen, zal er toch afgedekt
moeten worden. Bleekselderij, an
dijvie, hier en daar een perceel sla
etc. worden dan over het algemeen
afgedekt met plastic folie of acryl
doek. Al naar gelang de tempera
tuur, met een of twee lagen. Het zou
jammer zijn als juist deze laatste
teelt verloren zou gaan. Deze pro
dukten brengen vaak nog een rede
lijke prijs op. Het is natuurlijk voor
de teler ieder jaar opnieuw een gok
om zo laat nog te planten of te
zaaien.
Dankzij het mooie najaar is er al
veel late herfstprei geruimd. Hier en
daar is men al begonnen met de
oogst van winterprei. Deze is erg
snel gegroeid dit jaar. Voor deze
teelt is het niet te hopen dat het snel
gaat vriezen. Vooral voor de vroege
re winterprei rassen kan een vroege
vorstperiode veel schade veroorza
ken. Deze prei is rijp, zodat door
vorst veel beschadigingen optreden,
waardoor de kwaliteit sterk achter
uitgaat. Wat uiteraard in de prijs te
rug te vinden is.
Ook winterprei wordt, bij strengere
vorst, afgedekt met folie. Dit afdek
ken van gewassen, brengt weer veel
extra werk met zich mee. Deze folie
is vaak na gebruik in het voorjaar
opgeborgen in de schuur. Het uitrol
len op het land is niet gemakkelijk,
omdat het gewas groot is. Men moet
zo voorzichtig mogelijk te werk
gaan, om beschadigingen te
voorkomen.
Hier en daar ziet men in de winterpe
riode, dat in plaats van gebruikte fo
lie een rol nieuwe folie wordt uitge
reden. Dit wordt gedaan omdat bij
gebruik van nieuwe folie condens
ontstaat. Door de folie nu eerst te
gebruiken op een volgroeid gewas,
waar het geen invloed meer heeft op
de groei, is het condensprobleem in
het voorjaar opgelost.
Ondanks de regenperiode, waar dit
artikel mee begonnen is, mag er best
nog veel meer regen vallen. De
grondwaterstand is nog steeds te
laag. Een dik pak sneeuw midden in
de winter zou in de Baronie zeer wel
kom zijn.
Wat de prijzen aangaat is er de afge
lopen 14 dagen veel gebeurd in
WEST-BRABANT. Bij veel teelten
is de prijs gekelderd. Bloemkool
ging terug van 3,naar 50 cent.
Prei brengt niet veel meer op dan 70
cent. De verwachting is dat prei het
gehele winterseizoen op een laag ni-
vo zal blijven hangen. Het areaal is
ten opzichte van vorig jaar sterk uit
gebreid.
De meningen in de tuinbouw om
trent de maatregelen bij de gewasbe
schermingsmiddelen zijn sterk ver
deeld. Een aantal denkt dat straks
geen kwaliteitsprodukten meer afge
leverd kunnen worden, terwijl weer
anderen ervan uitgaan dat het zo'n
vaart niet zal lopen. Tuinders die al
leen op hun eigen grond zijn aange
wezen zien de bui al hangen als
straks grondontsmetting niet meer
mag. Hoewel de fabrikanten er alles
aan doen om hun produkten op de
toelatingslijst te houden ziet het er
toch naar uit dat grondontsmetting
het meest moet inleveren. Het groot
ste gedeelte van de bestrijdingsmid
delen gaat weg naar de grond
ontsmetting. Daarom is het een lo
gische gedachte om deze middelen
uit te sluiten. Zo wordt al snel 50%
bezuinigd op het totaal.
Vrijwel dagelijks wordt de consu
ment via de krant, radio, tv en week
bladen opgezadeld met berichten
over de gigantische hoeveelheden gif
die jaarlijks nodig zijn om groenten
te telen. Voor een aardappelras als
Bintje gaat het advies al uit om het
maar niet te eten omdat voor de pro-
duktie van een hectare 125 kilo gif
nodig is. Dat dit gegeven alleen maar
opgaat voor misschien een procent
van het totale areaal wordt verzwe
gen. Waar voor het poten een grond-
De prijs van kontraktgroente moet volgend jaar met 3 procent om
hoog. Voor sperziebonen moet er zelfs 5 procent bij. Dat zijn verte
genwoordigers van kontrakttelers van groente met elkaar overeenge
komen. Zij gaan binnenkort met konservenfabrieken en handelaren
onderhandelen over de prijs voor 1991.
Het ene ras doperwten is het andere niet. Bij de beoordeling van kontrakten
moet hiermee rekening worden gehouden, o.a. met betrekking tot de prijs.
De telers willen meer geld voor hun
waar omdat de voorraden geslonken
zijn. Dat komt door de droogte in
enkele andere EG-landen en door de
groeiende afzet in Oost-Europa. Bo
vendien schroeft de afnemer z'n
kwaliteitseisen steeds verder op. Dat
is prima, vinden de telers, maar dan
moet hij wel meer betalen. De prijs
van sperziebonen moet extra ver
hoogd worden omdat die de laatste
jaren fiks is verlaagd.
"Een andere reden dat de boeren
meer geld voor hun groente moeten
hebben", zegt Arie Steenwijk, voor
zitter van de Kommissie voor volle-
grondsgroenten op akkerbouwbe
drijven van het Landbouwschap, "is
dat voor het teeltrisiko betaald moet
worden. We lopen meer risiko's dan
iemand die tarwe teelt. Het komt
voor dat je vrijdags niet kan oogsten
omdat het gewas nog niet goed is
maar dat na een heet weekeinde de
doperwten te hard zijn".
De telersgroepen van waspeen heb
ben apart afspraken gemaakt over
de kontraktteelt van hun produkt.
Vrijdag 9 november 1990
Ze zullen er bij het opstellen van
kontrakten op letten dat de boven
maat niet te ver naar beneden gaat,
bijvoorbeeld van 20 naar 18 millime
ter. Sommige fabrikanten of hande
laren blijken voor grovere peen niet
meer te betalen. Daardoor komen
meer risiko's bij de boer te liggen.
Bescherming
Het is voor het derde jaar dat telers-
groepen en vertrouwenskommissies
met elkaar rond de tafel zaten.' "We
vergelijken dan de verschillende
kontrakten", vertelt Arie Steenwijk.
"Dat is ter bescherming van de te
lers. We willen niet tegen elkaar uit
gespeeld worden". Dat is geen over
bodige luxe. De prijs van konserven-
groente is in zes jaar met zo'n 15
procent gekelderd. Telers van sper
ziebonen zijn er zelfs nog meer op
achteruitgegaan.
Ook Belgische kollega's waren op de
bijeenkomst van telersgroepen.
Steenwijk: "Er werd over en weer
geklaagd dat de konservenfabrieken
bij buitenlandse boeren minder voor
de groente hoefden te betalen. De
Belgen zeggen: die rottige Nederlan
ders doen het goedkoper. Hier roe
pen ze: die Belgen doen het voor
niets. Wat blijkt? Die kontrakten lij
ken toch meer op elkaar dan we
dachten".
Het vergelijken van de kontrakten is
geen simpele bezigheid. Zo moet bij
de beoordeling van de prijs rekening
worden gehouden met het ras. Bij de
doperwten geeft de bonette een ho
gere opbrengst dan de barette. Ook
de staffels voor de uitbetaling vol
gens de hardheid kunnen sterk ver
schillen. Er moet gekeken worden
naar kostenposten in kontrakten zo
als zaaizaden en oogstwerkzaamhe-
den. Wie betaalt dat: de agrariër of
de afnemer?
Oogsten
Het tijdstip van oogsten is met name
voor peen van belang. "Of je in au
gustus of in november oogst kan
veel kilogrammen schelen", zegt
Steenwijk. "Iemand die van de afne
mer vroeg moet oogsten, moet daar
om een hogere prijs per kilo
krijgen".
De telersgroepen voor peen hebben
afgesproken dat ze zoveel mogelijk
de kostenposten bij de afnemer pro
beren te leggen. Ook moeten ze er
voor zorgen dat de afnemer alle wor
telen betaalt die hij verwerkt. Dat
moet in de kontrakten komen. Het
komt voor dat wortelen boven een
bepaalde maat als tarra worden be
schouwd en vervolgens toch in pot
jes of blikken terechtkomen. Ver
der, zo rapporteert Steenwijk, vin
den de telersgroepen dat de boer
aanwezig moet kunnen zijn bij de
tarrering. Het mag dus niet gebeuren
dat er honderden kilometers van de
woonplaats van de boer wordt ge
tarreerd.
De telersgroepen vinden dat de boe
ren tegenover de afnemer zoveel mo
gelijk de krachten moeten bundelen.
Steenwijk: "Als individuele teler sta
je erg zwak. Je kunt wel snel een
kontrakt willen tekenen maar dan is
de kans op teleurstellingen groot".
Magda de Vetten
Landbouwschap
ontsmetting is toegepast ligt de
hoeveelheid al op 100 kg. Een ras als
Bintje is het gehele jaar door lever
baar. Andere aanbevolen rassen
maar enkele maanden. Deze weten
schap kennen de verspreiders niet
met als gevolg dat een hoop opgebla
zen wordt.
Dat aan de grondontsmetting wat
gedaan kan worden heeft de instem
ming van een groot aantal tuinders.
Binnen de tuinbouw is het binnen
bepaalde streken al lang gebruikelijk
om met veehouders of akkerbou
wers grond te ruilen om daarop een
groentegewas te verbouwen dat een
ruime vruchtwisseling nodig heeft.
Verse grond en een besparing op
ontsmettingsmiddel zijn de grote
voordelen van deze werkwijze. Er is
grond genoeg dus deze methode zou
landelijk toepasbaar kunnen wor
den. Een nadeel is dat je dan wel je
buurman nodig hebt en dat kan weer
problemen geven. Op de meeste
plaatsen is de verstandhouding met
de buren goed zolang er geen zaken
gedaan worden.
Als grondontsmetting gaat verdwij
nen moeten veel tuinders noodge
dwongen uitzien naar andere grond.
De huurprijs zal dan automatisch de
hoogte ingaan. Zeker als er wijzigin
gen in de pachtwet komen is het
voor eigenaren van losse grond erg
interessant om met tuinders zaken te
doen.
Door de overvloedige regen van de
laatste weken ligt het werk buiten al
een poosje stil. Er moet hier op
THOLEN toch nog heel wat ge
ploegd worden. Niet iedereen heeft
er de tijd voor gehad of gebruik van
gemaakt om in de droogte te ploe
gen, of men vond het te vroeg.
Wanneer de ondergrond droog is zo
als een paar weken terug, dan is het
toch ideaal om te ploegen, zeker
voor de zwaardere grond. De struk-
tuur van de grond is vanwege de
droogte deze zomer erg goed en is
ook door de rooiwerkzaamheden
weinig verknoeid. Om dit te behou
den voor het volgend seizoen zal
men de grond zoveel mogelijk moe
ten ontzien, en daar hoort ook het
ploegen bij. Met veel insporen,
vooral in de ploegvoor, wordt de
moeizaam verkregen struktuur door
de lange periode van droogte in een
keer weer te niet gedaan.
Bij nat weer wordt met het ploegen
dikwijls uitgeweken naar een perceel
met groenbemesting. Het te nat om
ploegen van een groenbemesting is
echter ook niet ideaal, en komt de
vertering zeker niet ten goede. Het
kan volgend seizoen dan eerder
schade geven dan de opbrengst
verhogen.
De opbrengsten dit seizoen vertoon
den bij veel gewassen grote verschil
len, waarbij veel te verklaren is door
de grote mate van verschil in regen
val, maar toch kwamen er plaatse
lijk ook grote verschillen naar voren
waarbij men de oorzaak toch in de
grond moet zoeken.
De droogte en de temperatuur speel
den ook veel bloemzaadgewassen
parten. Over het algemeen kunnen
de meeste zaadgewassen goed tegen
de droogte, sommige gewassen heb
ben dan ook topopbrengsten gege
ven. Bij veel zaadgewassen zijn ech
ter nog geen opbrengsten bekend en
hebben de zaadbedrijven nog wel
even tijd nodig voor alles schoon is.
Bij erg hoge temperaturen kan de
zaadzetting zeker ook stagneren. Vi
olen zijn hiervoor erg gevoelig,
waarbij tevens het rijpe zaad zeer
snel wegspringt, zodat het oogst-
tijdstip dan moeilijk te bepalen is.
Op de zwaardere grond was de zaad
zetting soms verrassend goed bij de
violen, maar door de holle en schrale
stand was de opbrengst overwegend
toch matig. Iets dikker zaaien op de
zwaardere grond is zeker het probe
ren waard vanwege de dikwijls voor
komende opkomstproblemen. Ook
sneuvelt er nogal eens een plantje
door o.a. de venzar, zodat men zel
den een echt vol gewas overhoudt,
wat toch nodig is om een hoge op
brengst te kunnen halen.
Er is veel vraag naar bloemzaden op
de wereldmarkt. Ook voor onze
streek is dat gunstig, omdat veel be
drijven naast de vroege aardappelen
weinig perspektieven hebben en de
zaadteelt voor veel bedrijven een on
misbare bron van bestaan is gewor
den. Men is hierbij wel afhankelijk
van wat de zaadbedrijven te bieden
hebben.
Arie Steenwijk: "We willen niet tegen elkaar uitgespeeld worden'
19
