Huwelijkse voorwaarden, een logische keus?
Maatschap Scheper m/v
Meewerkende moeder
Voorwaarden?
Misverstand
Mens en Bedrijf
Jannie Jongschaap:
Trouwen? Meteen doet zich de vraag voor: hoe. De wet geeft de mo
gelijkheid om dat zelf te regelen. Wie niets regelt trouwt in gemeen
schap van goederen: alle bezittingen en schulden in één pot en samen
aansprakelijk. Door huwelijkse voorwaarden te maken blijven de be
zittingen van de partners geheel of gedeeltelijk gescheiden. Er zijn
verschillende soorten huwelijkse voorwaarden.
Belangrijk is dat huwelijkse voor
waarden aansluiten bij bijvoorbeeld
een testament of een man-vrouw
maatschap. Hier behandelen wij
slechts enkele veel voorkomende
vragen rondom huwelijkse voor
waarden. Overweegt U huwelijkse
voorwaarden neem dan kontakt op
met de sociaal' ekonomische voor
lichting om de voorwaarden voor U
op maat te maken.
Trouwen
An en Piet zijn van plan om te trou
wen. Piet gaat het tuinbouwbedrijf
overnemen van z'n ouders. An heeft
een baan van vier dagen in de verple
ging. Ze helpt in haar vrije tijd mee
in het bedrijf, toch al gauw zo'n 25
uur per week. Dat blijft ze ook
doen.
Ze vragen zich af hoe ze het huwelijk
en de beloning van het werk van An
in het bedrijf zullen regelen. De
voorlichter maar eens gebeld.
Een week later zitten An en Piet met
haar om tafel en vatten meteen de
koe bij de horens. Piet heeft een risi-
kodragend bedrijf. "Mocht het mis
DTTD
gaan met het bedrijf dan vinden we
het wel belangrijk om nog wat ach
ter de hand te hebben", stelt Piet. Al
pratende blijkt dat An en Piet meer
voor huwelijkse voorwaarden voelen
dan voor gemeenschap van goede
ren. "Er zijn verschillende vormen
van huwelijkse voorwaarden", ver
telt de voorlichter. "Jullie kunnen
bijvoorbeeld geld en goederen die je
voor het huwelijk hebt apart houden
en ook wat er tijdens het huwelijk
bijkomt. Dan betalen jullie alleen de
kosten van de huishouding samen.
Jullie hebben nu allebei een inko
men...", "...maar", valt An in,
"dan bouw ik niets meer op als ik
stop met werken".
"Juist", reageert de voorlichter.
"Voor jullie zijn huwelijkse voor
waarden met een verrekenbeding
misschien wel geschikt. Dan hou je
geld en goederen die je meebrengt
wél gescheiden, maar tijdens het hu
welijk verdeel je wat je overhoudt
van het inkomen van beiden, nadat
de huishouding is betaald. Het be
drijf blijft gewoon op naam van
Piet".
"En dat verrekenen, moeten we dat
zelf doen?", peinst Piet, die de bui
al ziet hangen. "Dat kan jullie ac
countant doen", zegt de voorlichter.
"Stel nu", begint An, "dat Piet on
verwacht komt te overlijden en we
hebben een paar kleine kinderen.
Kan ik dan het bedrijf voortzetten,
kinderen hebben toch recht op hun
erfdeel?"
"Dan moeten we eigenlijk ook een
testament maken op de langstleven
de", weet Piet.
Dat vindt de voorlichter ook. Op die
manier stel je de positie van de
langstlevende veiliger. De kinderen
moeten dan wachten op hun erfdeel.
Ontkracht
An is al aardig op de hoogte van de
verschillende manieren waarop haar
werk in het bedrijf beloond kan wor
den. "Een maatschap man-vrouw
spreekt me het meeste aan", zegt ze,
"ik voel me volledig betrokken bij
het bedrijf. Nu Piet's ouders eruit
gaan zal dat alleen nog versterkt
worden. Maar kan het eigenlijk wel
als je al een baan buitenshuis hebt?"
Dat kan, stelt de voorlichter. Om als
(mede-)ondernemer aangemerkt te
worcjen moet je risiko lopen, dat is
het belangrijkste. "Hoeveel uren je
daadwerkelijk meewerkt in het be
drijf is alleen van belang voor de
zelfstandigenaftrek. Dat kan een be
hoorlijke aftrekpost zijn, zo'n
5.900,voor winsten tot ruim
76.000,Bovendien krijgt een
starter drie jaar lang een éxtra aftrek
van 2.152,—".
Om die zelfstandigenaftrek te krij
gen moet je minimaal 1225 uur per
jaar meewerken. "Dus een man
vrouw maatschap kan in jullie situa
tie wel, zelfs mét zelfstandigenaf
trek, omdat An die uren wel haalt.
Maar voor jullie zit het probleem in
het risiko lopen. Wanneer An in de
maatschap gaat is ze ook aansprake
lijk voor schulden. In feite ont
krachten jullie dan je huwelijkse
voorwaarden!"
Wat An en Piet uiteindelijk gekozen
hebben.... laten we aan uw fantasie
over. Die keus is zeer persoonlijk.
Elly Hartemink
Joke Munters
Klinkt dit bekend in de oren.
"Ja, wij hebben ook huwelijkse
voorwaarden. Of er zo'n verre
kenbeding in zit? Ik zou het niet
weten. We hebben er in ieder ge
val nooit wat mee gedaan..! Ze
liggen in de kast en zijn er sinds
ons trouwen niet meer uit
geweest".
...dan wordt het misschien tijd
om ze toch eens uit de kast te ha
len, om te voorkomen dat één
van de partners bij een eventuele
echtscheiding met lege handen
staat.
Nogal eens steekt een vrouw, ge
huwd op huwelijkse voorwaarden,
haar geld wat ze verdient in het be
drijf of wat ze over heeft van haar
baan, in het bedrijf. Het paar ver
keert in de veronderstelling dat dit
geld niet risikodragend is, omdat ze
zijn getrouwd op huwelijkse voor
waarden. Dit geld is echter wel risi
kodragend! Gaat het bedrijf failliet,
dan wordt ook het geld van de
vrouw aangesproken. Ze kan haar
geld in het bedrijf wat beter beveili
gen door een vorm van zekerheid te
zoeken, bijvoorbeeld een hy
potheek.
Jaap en Jannie Jongschaap met twee van hun kinderen.
De heer en mevrouw Scheper vormen een man-vrouw maatschap. "Eigenlijk
al vanaf ons trouwen, maar toen stond het nog niet op papier", zegt Scheper.
Jaap (45) en Jannie (43) Jongschaap
te De Wijk hebben samen een be
drijf van 23'A ha met 40 melkkoei
en, 50 stuks mestvee, 175 mestvar-
kens en een aantal zoogkoeien. Jan
nie voelt zich veel meer huisvrouw
dan mede-onderneemster. Met vier
kleine kinderen was er in het verle
den geen tijd voor mede
onderneemster. De kinderen vroe
gen daarvoor te veel tijd.
Maximale aantal
Het bedrijf van Jongschaap ligt on
der de rook van Meppel, opgesloten
tussen de A28, een provinciale weg
en de Hoogeveense Vaart. "Om de
kinderen naar school te brengen was
je per dag wel 2Zi uur kwijt", vertelt
Jannie. "Dat is nu al 13 jaar het ge
val". Nu zijn de kinderen Lucie,
Janna, Meine en Erika respektieve-
lijk 7, 13, 15 en 17 jaar oud. Er is nu
meer tijd voor Jannie om mee te
werken op het bedrijf. Het werk
bestaat voornamelijk uit het voeren
van de kalveren en wat minder vaak
de stieren, de boekhouding en 's zo
mers wel eens wat trekkerwerk.
Voor de beloning passen ze de maxi
male meewerkaftrek toe (meer dan
1750 uur).
Jaap: "We schrijven de uren niet
op. Het aantal uren is afhankelijk
van de omstandigheden op het be-
Vrijdag 9 november 1990
drijf. Als je alles optelt dan kom je
wel aan dat aantal uren. Veel uren
gaan vaak zitten in kleine bood
schappen en dergelijke. Vroeger
kwam Jannie lang niet elk jaar aan
het maximale aantal uren".
Voordeliger?
Jaap en Jannie Jongschaap kunnen
zich goed vinden in het systeem van
meewerkaftrek. Over de man-vrouw
maatschap hebben ze wel het één en
ander gelezen, maar ze zijn er nooit
intensief mee bezig geweest.
Jaap: "Als je er over leest dan geeft
het nogal wat veranderingen en is
het vaak maar voor een klein aantal
jaren. We hebben er nooit met ie
mand serieus over gepraat, om het
uit te laten rekenen. Het is niet on
mogelijk dat we er ons een keer in
verdiepen, maar ik zie nog niet in
dat het voor ons voordeliger is".
Uit hiin woorden blijkt duidelijk dat
ze er om andere dan fiscale redenen
geen behoefte aan een man-vrouw
maatschap hebben.
"Bij de jongere generatie kan ik me
wel voorstellen dat ze misschien wat
sneller kiezen voor een man-vrouw
maatschap. Ekonomische onafhan
kelijkheid wordt door jongeren be
langrijker gevonden. Dat was in on
ze tijd nog niet zo", aldus Jannie.
Han Reindsen
"Zolang we getrouwd zijn hebben
we eigenlijk al een man-vrouw maat
schap gehad, maar het stond niet op
papier". Dat zegt Hendrik Scheper
(42) uit Fluitenberg. Sinds 1 januari
1990 heeft hij samen met zijn vrouw
Bertha (44) een man-vrouw maat
schap. Samen hebben ze de verant
woording over een bedrijf van 52 ha,
75 melkkoeien, jongvee en 50
stuks vrouwelijk vleesvee.
Samen een bedrijf
Bij de keuze voor het aangaan van
een man-vrouw maatschap hebben
bij Scheper de persoonlijke omstan
digheden een belangrijke rol
gespeeld. Zij hebben duidelijk het
gevoel dat ze samen een bedrijf
hebben.
Bertha: "Vrouwen die buitenshuis
werken hebben ook bepaalde rech
ten, waarom in de landbouw dan
niet?" Hij vervolgt: "Zij zou ook
wel een kantoorbaan kunnen zoe
ken, maar dan moet ik er wel één bij
hebben. Dan is dit veel mooier. Je
bent er nu helemaal op ingericht en
het is een voordeel als je beiden in
hetzelfde geïnteresseerd bent".
Fiscaal voordeel
Uit hun verhaal blijkt dat het fiscale
voo.rdeel uiteindelijk de doorslag
heeft gegeven. "We hebben wel eer
der nagedacht over een man-vrouw
maatschap, toen waren we nog niet
zo ver om het echt door te zetten.
Ook de Noordelijke Accountants
Unie was toen niet zo'enthousiast.
We schoten er fiscaal ook weinig
mee op. Nu met 'Oort' is dat anders
en stond men er bij de Noordelijke
Accountants Unie ook anders te
genover".
In de maatschapsovereenkomst is
een winstverdeling afgesproken van
60/40. Aan de vrouw (40%) worden
1842 uren toegerekend.
Opvolger?
De kans bestaat bij Scheper dat de
man-vrouw maatschap maar voor
een gering aantal jaren zal voortbe
staan. De oudste zoon, Wiebe (20),
moet nog één jaar naar de middelba
re landbouwschool en toont interes
se voor de landbouw. "We laten
hem volkomen vrij, er zijn geen ver
plichtingen. Als hij de opvolger
wordt dan moet er plaats zijn voor
drie", zegt Bertha. "We bouwen
steeds door", voegt Hendrik er aan
toe.
Han Reindsen
16
Huwelijkse voorwaarden maakt u via de notaris (kosten ca.
400,-).
Met een (Amsterdams) verrekenbeding? Verreken dan ook! Laat
uw accountant goed weten welke vorm huwelijkse voorwaarden U
heeft.
Spreek goed af bij een verrekenbeding wat er verrekend moet wor
den. Bijvoorbeeld: deelt de vrouw ook mee in waardestijging/-daling
van het bedrijf?
Premies voor levensverzekeringen moeten niet uit de gezamenlijke
huishoudpot worden betaald maar door de begunstigde (degene die de
uitkering zal ontvangen).
Een 'verjaringsclausule' kan een stok achter de deur zijn om te ver
rekenen binnen een bepaalde periode na het bekend worden van de
jaarcijfers. De clausule kan ook tégen één van de partners werken
wanneer er niet verrekend is.
Heeft U huwelijkse voorwaarden en de bank vraagt U mee te teke
nen voor een financiering kan het zijn dat het alleen om uw toestem
ming gaat (bijvoorbeeld wanneer het om een woning gaat). Het kan
ook gaan om tekenen voor aansprakelijkheid. In dit laatste geval doet
U de huwelijkse voorwaarden geweld aan.
