Ene goede aanpak bestaat niet umi Sleutel van bedrijfssucces ligt bij mensen Mens en Bedrijf Ondernemerschap onder veran derende omstandigheden vraagt er om sterkte en zwakte van de individuele bedrijven te analyse ren. Daarbij moet het oog gericht zijn op de kansen en bedreigin gen in de sektor waarin men ope reert. Zoveel mogelijk voorzien bare ontwikkelingen moeten worden meegenomen. Vasthouden aan gebaande paden zal tekort blijken te schieten. Ak- tief zoeken naar nieuwe koersen op de bedrijven, niet blijven staan voor de bedreigingen maar de kansen aandurven. Boeren en tuinders zullen ondernemerschap moeten tonen. Ondernemer, mede-ondernemer en al wie ver der betrokken zijn bij het bedrijf zullen samen de kansen moeten aangrijpen. Want een onderne mer doet het nooit alleen. De so ciaal ekonomische voorlichtings diensten van de landbouworgani saties zijn geëigend om daarbij behulpzaam te zijn. Behulpzaam te zijn bij een stukje invulling van de toekomst voor mens en bedrijf. Want het is best begrijpelijk dat het vaak moeilijk is om, behalve kennis te nemen van al die ont wikkelingen, ze ook nog eens te vertalen naar het bedrijf. Dat is niet altijd direkt zo duidelijk. Ik doe dan ook een beroep op eenieder om tijdig in te haken op de snelle ontwikkelingen op ve lerlei terrein en ook tijdig advie zen te vragen. Twee weten im mers nog altijd meer dan een. Marius Varekamp voorzitter KNLC Bedrijfsontwikkeling is er altijd al geweest. Daarbij was het tel kens nodig adviezen te vragen over bedrijfsbeëindiging, bedrijfs opvolging, bedrijfsvergroting. De druk tot bedrijfsontwikkeling is alleen nog maar vergroot door wat de samenleving wil in de mi lieusfeer en door de internationa le ontwikkelingen vanuit de EG, met op de achtergrond de GA TT-onderhandelingen. Er wordt aan allerlei kanten ge knabbeld aan de land- en tuin bouw in hun huidige vorm. Markten zijn veranderd, konsu- menten en milieumaatregelen dwingen tot andere produktieme- thoden. De komende jaren zullen cruciaal zijn voor de verdere ontwikke ling van de agrarische sektor als geheel. Die sektor blijft over eind, daar ben ik van overtuigd. Maar het ondernemerschap van de agrariër zal bepalend zijn voor de vraag hóe tlie sektor eruit zal zien. Keuzes De Nederlandse land- en tuin bouw heeft daarbij te maken met specifieke uitgangspunten. Ik noem de grondkosten en de kosten voor arbeid die relatief hoog zijn. Dat dwingt in veel ge vallen tot een strategie van kwali teit en differentiatie, een markt leidersstrategie. Hoog waardige produkties, zelf veel waarde toe voegen en op die basis een markt positie uitbouXven. Alle ontwikkelingen geven nog eens heel indringend aan dat heel veel boeren en tuinders, niet alle maal tegelijkertijd natuurlijk, maar wel in een tijdsbestek van aantal jaren, voor indringende keuzes komen te staan. Hóe ver der, waar mee verder, ja of nee verder. Het markt- en prijsbeleid, het weer, het milieubeleid, de techniek, GATT-onderhandelingen, vlees uit- en sommige groenten naar Oost- Duitsland, al deze faktoren beïnvloeden het bedrijfsresultaat. Maar toch is en blijft het bedrijf in eerste instantie het werk van mensen. Ondernemer, man, vrouw, meewerkende kinderen, personeel, zij be palen succes of falen. Met vragen kunt u terecht bij de SEV wetgeving, pachtzaken, quota regelingen, recht, belastingen. Die horen vaak thuis in die vraagstuk ken, want de sev-er houdt, net als de ondernemer, het verband tussen die onderwerpen in de gaten. Of iets deftiger uitgedrukt: de sev-er gaat uit van een geïntegreerde voor lichting. Toekomstgericht De aandacht die de sociaal ekonomi- Op deze en de hierna volgende pagi na's kunt u kennis nemen van de special 'Mens en Bedrijf' met bijdra gen van sociaal ekonomisch voor lichters en redakteuren van verschil lende KNLC-maatschappijen, over de aanpak en de rol van mensen in het bedrijf van boer en tuinder. Daaruit blijkt dat de enige goede aanpak niet bestaat. Ieder moet, af hankelijk van eigen willen en kun nen, haar of zijn betrokkenheid bij het bedrijf kiezen. Opvallend is dat bijna nergens het bedrijfssucces echt aan één persoon te danken is. Altijd werken, praten en denken anderen mee. Wij hopen dat deze artikelén aanleiding zijn om eens te denken en te praten over de vraag hoe in uw situatie mensen be zig zijn met het bedrijf. Alle dagen weer ervaren wij in het voorlich- tingswerk dat daar de sleutel ligt van het succes. Nu laat succes zich niet afdwingen. Maar met inzet en goede wil worden de kansen groter. Die in zet is ook aanwezig bij de voorlich ters als zij proberen uw vragen te beantwoorden of met u het bedrijf doorlichten in het kader van het pro- jekt Herstrukturering; Toekomstge richt Ondernemen. Totaal verband Gezins- en andere privé-zaken heb ben vaak direkt met het bedrijf te maken. Moet er in onze samenwo- ningsovereenkomst wat geregeld worden voor het overlijdensrisiko? Is zo'n verzekering duurder als voor gehuwden? Onze zoon wil opvolgen en werkt graag mee in het bedrijf. Dat is ook wel nodig, maar het zou goed zijn als hij eerst verder studeert en eens elders ervaring opdoet. Hoe regelen en betalen wij dat? Bij al deze vraagstukken voor de so ciaal ekonomisch voorlichter komen onderwerpen om de hoek kijken als bouwvergunning, hinderwet, mest- Het werk van de sociaal ekonomi sche voorlichters spitst zich toe op vragen en beslissingen van onderne mers rondom het overdragen, ont wikkelen, beheren, starten, beëindi gen of aanpassen van het bedrijf. Het bedrijf als bron van werk en in komen die de vergelijking met ande re sektoren in de maatschappij kan verdragen. Daarbij bekijken de sev-ers/sters de vraagstukken in het totale verband van het bedrijf. Aan een fiscale, een technische, een juridische, een socia le of alleen een ekonomische oplos sing heeft de ondernemer niets. Deze zaken horen met elkaar te passen in het geheel van Mens en Bedrijf. De ze strukturele vraagstukken noemen wij nog maar eens. De bedrijfsopvolging bijvoorbeeld. Moeten er kansen blijven voor een bedrijfsovername? Is daarvoor be drijfsontwikkeling of een grotere vermogensvorming noodzakelijk? Op welke wijze kan de overdracht van het bedrijf te zijner tijd het beste geregeld worden, rekening houdend met de belangen van ouders, opvol ger en andere kinderen? Het bedrijfsbeheer vervolgens. Wel ke rechtsvorm, zoals maatschap of besloten vennootschap, is nu of later de beste? Ga ik leveren op kontrakt en wat voor eisen kan of moet ik dan stel len? Hoe wordt mijn financiering aangepast nu ik regelmatig een over schot aan liquide middelen heb? Bedrijfsaanpassingen, voortdurend aan de orde. Wat komt er kijken bij het aankopen van enkele hektares grond? Hoe financier ik dat en hoe pas ik mijn bedrijf aan? Wij kunnen mis schien besparen door samen te wer ken met de buren; welke afspraken maken wij daarvoor en hoe verreke nen wij de kosten? Komen wij, ook vanwege de investeringen, misschien in aanmerking voor subsidies? Hoe spelen wij dat om niet door admi nistratieve futiliteiten afgewezen te worden? Bedrijfsbeëindiging. Hoe kom ik er voor te staan na de beëindiging? Hoe stem ik de te betalen belasting, de levensverzekering en mijn inko men op elkaar af? Hoe kan ik mijn bedrijf vertrouwd verkopen? Vrijdag 9 november 1990 Uit het bovenstaande zal duidelijk zijn dat u met vragen terecht kunt bij de voorlichtingsdienst, de SEV van uw landbouworganisatie. Enke le voorbeelden van vragen waar wij verstand van hebben zijn genoemd. Andere kunt u vast zelf bedenken. Maar misschien bent u een van die mensen die vinden dat het niet de kunst is om antwoorden te vinden op vragen. In dat geval assisteren wij u graag bij het stellen van de vragen die uw bestaan nu en in de toekomst eens kritisch onder de loupe nemen. Maar eerst wensen we u veel leesple zier, zoals voorlichters en redakteu ren met plezier de artikelen geschre ven hebben. Wij tot slot hebben veel voldoening beleefd aan de opdracht van onze kollega's hoofden voorlichting van de KNLC-organisaties, om deze spe cial "Mens en Bedrijf" te ontwerpen en te koördineren. ir. J. Samplonius drs. H.J.C. Senden sche voorlichting heeft voor de toe komst van Mens en Bedrijf wordt de laatste tijd extra in het zonnetje ge zet. Dat gebeurt met het projekt Herstrukturering; Toekomstgericht Ondernemen. De bedoeling daarvan is dat de ondernemer haar of zijn be drijf doorlicht en daarbij assistentie kan vragen. Het gaat er dan eerst om een aantal gerichte vragen te stellen: Hoe staat het bedrijf ervoor? Wat zijn de sterke en wat zijn de minder sterke kanten? Hebben wij alles wel goed geregeld? Wat wil ik met het bedrijf bereiken, wat is mijn doel? Welke koers moeten wij de komende jaren varen? Hoe kwetsbaar is mijn bedrijf in de toekomst? Vaak blijft het bij de vragen om ver volgens weer over te gaan tot de orde van de dag. Het is echter niet voor niets dat deze vragen u af en toe door het hoofd gaan. Ze raken im mers het wezen van het ondernemer zijn en van het ondernemer-blijven. De dagelijkse gang van zaken moet eigenlijk bepaald worden door dat gene wat u op de langere termijn voor ogen hebt. Met een mooi woord wordt dat wel de bedrijfsstra- tegie genoemd. Het doel van de bedrijfsvoorlichting is duidelijkheid te krijgen over uw huidige positie en daaraan gekop peld de mogelijkheden voor de toe komst voor gezin en bedrijf. Het is dus zinvol voor iedereen, ongeacht of er specifieke vragen of problemen zijn. "Waar koers ik op af", daar draait het immers om.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1990 | | pagina 11