NRLO zet koers voor de
negentiger jaren uit
'Land- Zeezicht' laat historie
boerenleven in Zeeland zien
Boek en bouwplaat ruim verkrijgbaar
Herdruk boek "Oude
Boerderijen in Zeeland"
Gebouwd in 1823 en nog altijd in gebruik
Kinderboekenweek stelt landbouw centraal
Jonkheer Cornelis Jacobus Versluis liet in 1823 de boerderij "Land- Zeezicht" bouwen in de twee jaar eerder
drooggelegde Soelekerkepolder te Kamperland. De schuur kreeg voor die tijd forse afmetingen: 55 meter lang,
16 meter breed, en 12,5 meter hoog. Sommige van de met schepen aangevoerde balken waren meer dan 10 meter
lang.
Land- Zeezicht is een toepasselijke naam voor deze nog steeds in bedrijf zijnde boerderij. De hoeve ligt niet
ver van de zeedijk, waar je een prachtig zicht hebt over het water. Aan de overkant ligt het stadje Veere. Omge
keerd is de naam van de provincie Zeeland er in terug te vinden.
Veel van de Noordbevelandse polders zijn aangelegd door kooplieden en adellijke heren, waarvan Versluis er
een was. Niet ver van "Land- Zeezicht" werd in 1823 nog een grote boerderij gebouwd: "Bouw- Plantlust".
Ook hier was een jonkheer de opdrachtgever, namelijk Jacob Hendrik Schorer. De rijke jonkheren verhuurden
de boerderijen en de bijbehorende grond. De boeren brachten elk jaar de pachtsom naar de rentmeester, die
het geld aan de eigenaar overdroeg.
Bij de samenstelling van het projekt "Land- Zeezicht" heeft de vroegere bewoner, de heer S.J. van Langeraad,
veel nuttige adviezen gegeven. De boerderij wordt nu bewoond door het echtpaar C.A. de Koning en J.J. de
Koning-van Langeraad.
De bouwplaat van de boerderij Land- Zeezicht (foto: Anton Dingemanse)
Vrijdag 5 oktober 1990
De NRLO (Nationale Raad voor
Landbouwkundig Onderzoek) heeft
een meerjarenvisie Landbouwkun
dig Onderzoek 1991 - 1994 uitge
bracht. De in de NRLO samenwer
kende organisaties zetten de koers
voor het landbouwkundig onder
zoek in de negentiger jaren uit. Naar
de mening van de NRLO moet het
landbouwkundig onderzoek worden
gericht op het totstandbrengen van
een konkurrerende, milieu- en na
tuurvriendelijke landbouw. Zorg
voor de kwaliteit staat daarbij
voorop.
Nieuwe kennis en technologie zijn
van essentieel belang voor het nood
zakelijk aanpassingsproces in de
landbouw. In de Meerjarenvisie is
aangegeven om welke ontwikkelin
gen en perspektieven het daarbij in
het komende decennium gaat. Te
vens zijn de acties aangegeven die in
de komende vier jaar moeten wor
den ontplooid om het perspektief
van een konkurrerende, veilige en
duurzame landbouw in snel tempo
dichterbij te brengen. De Meerjaren
visie is tot stand gekomen in goed
overleg tussen een breed veld van
onderzoek, overheid en belangheb
benden.
Speerpunten in het onderzoek zijn
volgens de Meerjarenvisie o.a. kon-
sumentengedrag, voeding en ge
zondheid, nieuwe relaties tussen af
zet, verwerking en produktie en inte
grale kwaliteitsbeheersing. Met be
trekking tot 'Nieuwe produktie-,
verwerkings- en afzetmethoden'
wordt aandacht gevraagd voor the
ma's als agrificatie, agrologistiek,
geïntegreerde plantaardige produk
tie en biologische landbouw. Daar
naast blijft onderzoek ten aanzien
van efficiëntie-verhoging van plant
aardige en dierlijke produktie van
belang. Het onderzoek ten aanzien
van 'Gezondheid van Gewas en
Dier' (zowel landbouwhuisdieren als
gezelschapsdieren) vraagt in de plan
periode veel aandacht.
In het kader van de 'Vermindering
van de milieubelasting' vragen naast
de mest- en ammoniakproblematiek
onderwerpen als mondiale biosfeer,
ecologische normstelling en energie
extensivering aandacht van het land
bouwkundig onderzoek. Ook land-
bouwschade door milieuverontreini
ging vormt een belangrijk thema van
onderzoek.
Natuur
In de Meerjarenvisie wordt ook aan
dacht besteed aan een duurzame ver
vulling van de andere functies in het
landelijk gebied: natuur, landschap,
bos, water en openluchtrecreatie.
Voor het maatschappijwetenschap-
pelijk onderzoek zijn centrale the
ma's voor de komende jaren: de rol
van de overheid in de landbouw,
veranderingen in de sociale organi
satie van de landbouw en kwaliteit
van arbeid en management. Tevens
wordt versterking bepleit van het
technologisch aspekten-onderzoek
9
'Land- Zeezicht' is uitgegeven
door de Koperen Tuin in Goes in sa
menwerking met de Boerderij
enstichting in het kader van de Kin
derboekenweek. De voorzitter van
de Boerderijenstichting, mr. J. Og-
gel, toonde zich bij de presentatie
van het project bijzonder blij met dit
initiatief. Het past volledig in de
doelstelling van de stichting, name
lijk het in bedrijf houden van karak
teristieke en monumentale boerde
rijen in Zeeland. De stichting ont
plooit een groot aantal aktiviteiten,
zoals een inventarisatieproject door
vrijwilligers, het verzorgen van le
zingen en het uitgeven van een
nieuwsbrief. Op deze manier wil de
Stichting bij een breed publiek en bij
eigenaren interesse wekken voor het
behoud en het functioneren van
historische boerderijen. Het secreta
riaat van de stichting is gehuisvest in
het Landbouwhuis te Goes (tel.
01100-21010). Wie belangstelling
heeft voor dit werk en het financieel
wil steunen (donateurs betalen
25,— per jaar) kan contact opne
men met Foort Minnaard in het
Landbouwhuis.
'Land- Zeezicht, boerenbedrijf in
Zeeland' is de titel van een fraai uit
gevoerd boekwerk, dat vorige week
is verschenen in het kader van de
Kinderboekenweek in Zeeland. In
woord en vooral in beeld laat het
boek het wonen en werken op de
Zeeuwse boerderij in vroeger jaren
zien. De hoeve 'Land- en Zeezicht'
in Kamperland - gebouwd in 1823 -
stond model. In het boekje zit een
bouwplaat van deze monumentale
boerderij.
Al lezend, knippend en plakkend
kan de schooljeugd een goed beeld
krijgen van het reilen en zeilen op de
Zeeuwse boerderij. De geschiedenis
van 'Land- en Zeezicht' en van het
boerenleven in het algemeen wordt
in het door Jan Bruijns geschreven
boekje boeiend verhaald. Aan de or
de komen onder andere het ontstaan
van de boerderij, het werken op het
land waarbij veel vrouwen en kinde
ren werden ingeschakeld, de paar
den, het vee, het verhandelen van de
produkten op de markt, de landar
beiders en de intrede van de mecha
nisatie. Veel informatie geven het
boek en de bouwplaat over de
schuur, de constructie, de indeling,
de boerenwoning, het erf en de ge
bouwen. Tachtig foto's maken deze
uitgave alleen al het bekijken waard.
Nabouwen
De bouwplaat is gemaakt door Peter
Rosier. De schuur, het varkenskot,
het woonhuis en het tuinhuisje kun
nen worden nagebouwd. De schuur
is in tweeën gedeeld om de balken-
constructie te laten zien. De kinde
ren kunnen ook zelf een schuur ont
werpen of de boerderij veranderen
in een manege of camping. Mate
riaal daarvoor is bijgevoegd. Op die
manier kunnen de verschillen met de
historische boerderijen en de moder
ne bedrijfswoning zichtbaar worden
gemaakt.
Het project 'Land- Zeezicht' werd
vorige week in de Openbare Biblio
theek in Goes gepresenteerd. Het
eerste exemplaar werd door de voor
zitter van de Boerderijenstichting,
mr. J. Oggel, aangeboden aan de ge
deputeerde mevrouw G. de Vries-
Hommes. In de bibliotheek is ook
een expositie te zien over de land
bouw en de boerderij. De expositie
duurt tot en met 21 oktober. De bi
bliotheek laat het daar niet bij. Op
10 en 13 oktober zijn kinderen wel
kom om zelf een boerenschuur te
ontwerpen en te bouwen. Dat alles
in het kader van de Kinderboe
kenweek.
Liefde en kennis
Tijdens de presentatie van het boek
benadrukte samensteller Jan Bruijns
hoe belangrijk het is om bij de
schooljeugd liefde en kennis bij te
brengen over het leven op de boerde
rij. Veel kinderen dreigen immers
volledig te vervreemden van wat het
land voortbrengt, 'terwijl we daar
toch met z'n allen van moeten eten'.
Maar ook het behoud van karakte
ristieke boerderijen in Zeeland is
historisch en landschappelijk van
grote waarde.
Gedeputeerde mevrouw De Vries
onderstreepte dit nog eens bij het
ontvangst nemen van het eerste
exemplaar van 'Land- Zeezicht'.
Wat is Zeeland zonder boerderijen
en landerijen, stelde zij. Mevrouw
de Vries sprak de verwachting uit
dat niet alleen kinderen, maar ook
ouderen veel plezier zullen beleven
aan dit typisch Zeeuws Kinderboe
kenweekthema.
De voorzitter van de Boerderijenstichting, mr. J. Oggel, overhandigt het eer
ste exemplaar van het boek 'Land- Zeezicht' aan de gedeputeerde, me
vrouw G. de Vries-Hommes (foto: Anton Dingemanse)
De uitgave van het projekt "Land- Zeezicht" is niet de enige mogelijkheid
om kennis te nemen van het boerenleven in vroeger tijden. In de Openbare
Bibliotheek is over hetzelfde thema tot en met 21 oktober a.s. een expositie
te bezichtigen. Daarnaast is in het Museum voor Zuid- en Noord-Bevéland
een tentoonstelling ingericht over oude boerderijen in Zeeland. Dit ter gele
genheid van de heruitgave van het boek "Oude Boerderijen in Zeeland" van
de heer W.E.P. van IJsseldijk. In het boek worden 32 boerderijen, hun be-
woningsgeschiedenis en bedrijfsvoering (in 1975) beschreven.
In 1992 verschijnt een tweede deel, waarin dezelfde boerderijen opnieuw
worden beschreven naar hun bouwkundige en funktionele situatie op dat
moment. De herdruk van het eerste deel werd woensdagavond 3 oktober in
het Museum voor Zuid- en Noord-Beveland gepresenteerd. Tijdens deze bij
eenkomst hielden mevrouw J.J. de Koning en de heer P.S.G. Raas, een korte
lezing over de boerderij en het leven op de boerderij, vroeger en nu. De ten
toonstelling in het museum duurt tot en met 17 november a.s.
Het boek inclusief bouwplaat over
'Land- Zeezicht' is in alle boek
handels in Zeeland verkrijgbaar.
Ook de ZLM in het Landbouwhuis
in Goes heeft exemplaren voorradig.
Het kost 7,95. De prijs kon dank
zij financiële steun van diverse in
stellingen en bedrijven, waaronder
Een foto uit het boek'Land-Zeezicht': het binnenhalen van de graanoogst de ZLM en de provincie Zeeland,
met paard en wagen laag worden gehouden.