Zeeuwse milieunota gaat te
veel voorbij aan praktijk
Pelsdierenhouderij ver
in de rode cijfers
BHLB
Kritiek op bijdrage
aan beroepsonderwijs
vragen
>ij teeltpacht
ïeeft nog
PPD schrapt twee boscomplexeu
in West Zeeuws-Vlaanderen
Landbouwschap in reaktie aan provincie:
Oud-direkteur LEI overleden
Hergebruik steenwol
voor bakstenen
Beleidskommissie onderwijs:
In de pelsdierenfokkerij gaan de zaken niet naar wens (foto: APS/Peter
Mastenbroek)
In zijn recent gehouden vergadering
stelt de Gewestelijke Raad voor Zee
land van het Landbouwschap de
reactie op het ontwerp Provinciaal
Milieubeleidsplan 'Kerend tij' vast.
De Raad benadrukt dat bij het for
muleren van beleidsdoelstellingen
niet voorbijgegaan mag worden aan
initiatieven die reeds door de sector
zijn opgepakt. In dit verband is het
Integraal Milieu Actieplan van het
Landbouwschap leidraad voor de
agrarische sector om daar waar dit
De oud-direkteur van het
Landbouw-Ekonomisch Instituut
(LEI) is op woensdag 26 september
jl. overleden. Hij was van 1946 tot
aan zijn pensionering in 1981 aan
het LEI verbonden; de laatste
zestien jaar daarvan als direkteur.
In zijn begintijd bij het LEI, vlak na
de oorlog, werd Adriaan Maris be
trokken bij de leiding van de toen
juist opgerichte afdeling Streekon-
derzoek (tegenwoordig Struktuuron-
derzoek). Maris promoveerde in
1951 op een proefschrift over het
kleine-boerenvraagstuk op de zand
gronden.
In 1963 werd hij benoemd tot
adjunkt-direkteur van het LEI; twee
jaar later tot direkteur. In 1966 werd
hij bovendien lector en later hoogle
raar aan de Technische Hogeschool
Delft. Rond 1970, toen het LEI on
der de Direktie Landbouwkundig
Onderzoek van het Ministerie van
Landbouw en Visserij werd gebracht
en het personeel in Rijksdienst
kwam, heeft hij de plaats en beteke
nis van het LEI binnen het land
bouwkundig onderzoek op duidelij
ke wijze vastgelegd.
Een van de hoofdpunten op de ver
gadering van de beleidskommissie
onderwijs van het KNLC was de
rijksbegroting. Het kabinet stelt
voor om het bedrijfsleven te laten
meebetalen aan het beroepsonder
wijs. De kommissie is fel tegen de
ongelijke behandeling van beroeps
onderwijs ten opzichte van het alge
meen onderwijs en het VWO.
Het kabinet vraagt in de begroting
een bijdrage van het bedrijfsleven
voor het beroepsonderwijs. Het gaat
om de volgende bedragen: 65 mil
joen van deelnemers leerlingenwe
zen, 30 miljoen uit de CBA-ppt
(Gentraal Bestuur voor de Arbeids-
vporziening) en 55 miljoen via Eko-
nomische Zaken ter financiering van
de inventaris. Daarnaast stelt de re
gering voor het budget voor projek-
ten in het beroepsonderwijs in te
krimpen en wordt de overheidsbij
drage aan de landelijke organen
voor het leerlingenwezen gekort met
45 miljoen.
De beleidskommissie onderwijs trok
zeer fel van leer tegen deze ongelijke
behandeling met het algemeen vor
mend onderwijs en het voorberei
dende wetenschappelijk onderwijs.
Daarnaast vraagt de kommissie zich
af of de overheid zonder dat de an
dere partners het weten een graai uit
de CBA-pot kan doen. Daarbij wijst
de kommissie op het grote verschil
tussen het agrarisch leerlingwezen en
het leerlingwezen in het overig on
derwijs. Grote bedrijven hebben
vaak hun eigen bedrijfsopleidingen
ondergebracht in het leerlingwezen.
Maar vooral voor het midden- en
kleinbedrijf zullen de voorstellen
zeer nadelig uitpakken. Sommige
ideeën uit het rapport-Rauwenhoff
zijn al in de begroting meegenomen
4
mogelijk is tè komen tot een milieu
vriendelijker landbouw. Zo heeft de
landbouw onder meer zijn verant
woordelijkheid genomen ten aanzien
van de inzameling van verpakkingen
van gewasbeschermingsmiddelen.
De provincie dient voor deze ont
wikkeling en de daar uit voortvloei
ende gedragswijziging oog te hebben
en dit niet te doorkruisen met beleid
dat teveel bepaald wordt door abso
lute reductiepercentages en mager
onderbouwde maatregelen. Zeker
nu de provinciale nota niet op zich
zelf staat doch in de praktijk wordt
beschouwd als een van de vele mi
lieunota's dreigt het gevaar dat een
onvoldoende maatschappelijk
draagvlak zal ontstaan. Immers, alle
doelstellingen zullen hun vertaling
op individueel bedrijfsniveau moe
ten hebben. Van groot belang is het
daarom dat deze doelstellingen voor
de individuele agrariër bereikbaar
zijn en dat het overzicht hierin be
houden blijft. Wanneer beleidsvoor
nemens voorbij gaan aan dit aspect
is de geloofwaardigheid van het
overheidsbeleid in het geding.
In de problematiek van de ver
mesting dicht de provincie een be
langrijke rol toe aan de landbouw
als het gaat om de uitspoeling van
stikstof. De Raad acht de benade
ring van de provincie ongenuanceerd
en onvoldoende onderbouwd op dit
punt. Er zal volgens de Raad funda
menteel onderzoek dienen te worden
uitgevoerd naar de gehele stikstof-
problematiek, waarbij alle bronnen
betrokken dienen te worden, niet op
de laatste plaats de natuurlijke
kwelstroom.
Overigens meent de Raad dat veel
van de voorgestelde maatregelen
reeds in de praktijk worden toege
en dit alles onder het mom van de
rooskleurige ekonomie. De beleids
kommissie vindt dat de bezwaren in
het najaarsoverleg aan de orde moe
ten komen.
Taak OCL
De nieuwe AOC-raad zal een aantal
taken op zich nemen die voorheen in
de onderwijskommissie Landbouw
schap (OCL) aan de orde kwamen.
De OCL heeft een tweeledige taak:
het adviseren van het bestuur van
het Landbouwschap over onderwij-
saangelegenheden en het voeren van
het overleg namens het primaire
agrarische bedrijfsleven met de over
heid en maatschappelijke organisa
ties. Door de oprichting van de
AOC-raad zal de OCL zich meer als
bedrijfsleven kunnen opstellen. De
AOC-raad kan zich met de meer
schoolspecifieke taken bezighouden.
Elke organisatie die in de OCL ver
tegenwoordigd is zal de eigen verte
genwoordiging kritisch moeten be
kijken. De beleidskommissie spreekt
zich uit voor een vertegenwoordi
ging van bedrijfsgenoten en onder
wijsdeskundige medewerkers van de
landbouworganisaties
POOC's
De beleidskommissie onderwijs
blijft op het standpunt staan dat de
Provinciale Overleg Organen Cursu
sonderwijs (POOC's) moeten blij
ven bestaan, ook in provincies waar
één AOC komt. Daar zijn verschil
lende argumenten voor. De POOC's
zijn breed samengesteld en er zijn
meer kursussen dan alleen de gesub
sidieerde. Ook het verband met de
struktuur van de arbeidsvoorziening
is een belangrijk argument, vindt de
kommissie.
past. De Raad juicht onderzoek naar
betere aanwendingstechnieken van
dierlijke mest toe. Nu al wordt veel
dierlijke mest toegediend voor het
inzaaien van groenbemesters en/of
ondergewerkt met gehakseld stro.
Dit betekent een aanzienlijke reduc
tie van de uitspoeling. De Raad heeft
voor het uitrijden van dierlijke mest
in de zomerperiode een gedragsregel
opgesteld om stankoverlast zoveel
mogelijk te beperken. Aan verdere
stimulering van dergelijke aanpas
singen in de bedrijfsvoering werkt de
Raad graag mee.
Gewasbescherming
Terugdringen van de toepassing van
gewasbeschermingsmiddelen kan
naar de mening van de Raad worden
bevorderd. Wel dient ook in dit ge
val het provinciale beleid op het
rijksbeleid te worden afgestemd zo
dat dit op praktijkniveau uitvoer
baar is en de Zeeuwse agrarische be
drijven niet in een ongunstige kon-
kurrentiepositie komen t.o.v. de
overige agrarische bedrijven in Ne
derland.
Het heeft de Raad verwonderd dat
de provincie overweegt de Distelver
ordening in te trekken. De argu
mentatie is naar de mening van de
Raad volstrekt onjuist en zal in de
praktijk door verschuiving van de
problematiek alleen maar tot een in
tensievere inzet van herbiciden lei
den. Opvallend is het overigens dat
in het kerend tij volledig voorbij is
gegaan aan de mogelijkheid om dis
tels mechanisch te bestrijden.
Westland Recycling BV gaat half
oktober van start met dc recyling
van steenwolmatten. Het speciaal
voor dit doel opgerichte bedrijf
heeft een procédé ontwikkeld waar
bij uitgezeefde steenwol wordt ge
bruikt voor de fabricage van bakste
nen. Voor de telers resulteert dit in
een gunstige prijs: 24,50 per kubie
ke meter exclusief BTW en
transport.
Westland Recycling BV heeft niet
gekozen voor hergebruik van steen
wol in de tuinbouw. Dit levert te veel
gevaar op voor verspreiding van
ziektekiemen en - na enkele keren
hergebruik - de ophoping van meta
len in de mat. Het scheiden van
steenwol en plastic vindt plaats in
één van de hallen van containerbe-
drijf Olsthoorn BV in Poeldijk. Het
gezeefde restprodukt wordt ver
werkt bij de baksteenindustrie.
Westland Recycling BV is twee jaar
bezig geweest met de ontwikkeling
van het procédé en heeft er inmid
dels octrooi op aangevraagd in Ne
derland, België, Frankrijk en Duits
land. De baksteenindustrie is erg in
genomen met deze nieuwe manier
om steenwol te verwerken. Het stelt
hen in staat een steen te produceren
die een hogere isolatiewaarde heeft
en lichter van gewicht is.
De Bond van Landpachters en Hy-
potheekboeren in Nederland
(BHLB) blijft zich verzetten tegen de
voorgestelde nieuwe pachtvormen
met uitzondering van de teeltpacht.
De nieuwe pachtvormen voegen vol
gens de bond nieuws toe aan het
instituut pacht, ondergraven slechts
de bescherming van de Pachtwet en
leiden tot veel hogere pachten door
dat de toetsing aan de pachtnormen
achterwege blijft. Zoals bekend is
ook de ZLM falikant tegen wijzigin
gen in ons pachtstelsel. Teeltpacht
acht de ZLM onder voorwaarden
eventueel wel verdedigbaar.
De BHLB meent dat teeltpacht een
Het rendement in de pelsdierenhou
derij is op een dieptepunt beland. De
afgelopen vijf jaar zijn de prijzen
per vel gedaald van 70,naar
28,—. Vanaf 1985 is, gezien de
gunstige bedrijfsresultaten, het aan
tal fokdieren met 40% gestegen.
Veel van die nieuwe bedrijven zijn al
afgevallen of staan op het punt de
zaak te ontruimen.
Vooral in Denemarken zijn de aan
tallen fors toegenomen. Een ander
negatief punt zijn de drie zachte win
ters op rij. Een kleine pleister op de
wond is de verlaagde voerprijs. Toch
liggen de voerkosten met 35,per
nerts boven de opbrengstprijs van
een vel. Slechts die bedrijven die al
een groot aantal jaren bezig zijn zul
len het kunnen overleven.
Het ziet er naar uit dat het volgend
jaar beter wordt. Begin 1991 ver-
De Provinciale Planologische Dienst
komt gedeeltelijk tegemoet aan de
bezwaren, die onder andere vanuit
de agrarische sektor zijn ingebracht
tegen de streekplanuitwerking voor
het kustgebied van West Zeeuws-
Vlaanderen. Het nieuw aan te leggen
bos wordt met 75 ha teruggebracht
tot 225 ha. Dit blijkt uit het ant
woord van de PPD op de inspraak
reacties, die in groten getale zijn in
gediend.
Diverse afdelingen van de ZLM, het
kringbestuur van West Zeeuws-
Vlaanderen, het Landbouwschap in
Zeeland en een groot aantal indivi
duele landbouwers hadden bezwaren
ingediend tegen de streekplanuitwer
king. De algemene vrees bestaat dat
de landbouwbelangen ondergeschikt
worden aan de belangen van natuur
en recreatie. De claims die vanuit na
tuur en milieu op agrarische gronden
worden gelegd stellen het voortbe
staan van de agrarische bedrijven in
de waagschaal en zullen de wildscha-
de op de resterende gronden doen
bijna onmisbare vorm van grondex
ploitatie is geworden. Zij komt al op
grote schaal semi-legaal voor. Het
terugdringen van grondontsmetting
en de uitbreiding van de zogenaam
de reizende teelten zijn hieraan de
bet. Registratie van teeltpacht door
de Grondkamers is haar de mening
van de BHLB noodzakelijk. De
Grondkamers kunnen dan tevens
konstateren of niet hele bedrijven in
teeltpacht worden uitgegeven en of
degenen die grond in teeltpacht uit
geven daar wel toe gerechtigd zijn.
Teeltpacht moet kunnen plaatsvin
den zonder toetsing aan de pacht
normen, aldus de BHLB. De markt
wacht men een aanbod van 28 mil
joen vellen. Drie jaar terug waren er
dat, op wereldnivo, nog 58 miljoen.
De jaarlijkse vraag ligt rond de 38
miljoen. Door deze te verwachten te
kortsituatie worden fokkers door
veilinghuizen benaderd om huiden
in te vriezen. Om kostendekkend te
kunnen werken moet een huid
50,opbrengen. Vellen van reuen
brengen bijna twee keer zoveel op
als die van teven. Voor een lange
bontjes zijn altijd nog 40 vellen no
dig. Amerika en Japan zijn de groot
ste afnemers waarna landen als
Duitsland, Italië en Frankrijk ko
men. Akties tegen het dragen van
bont lijken afgelopen. Het anti
bontcomité in Nederland is opgehe
ven. Ondanks sterk verlaagde prij
zen van pelzen is het bont weinig in
prijs verlaagd.
JvT
toenemen. Men vindt bovendien dat
bossen niet in het landschap passen.
De PPD is van mening dat bij nader
inzien het bos bij Breskens en het
bos in de Provoostpolder bij Groede
kunnen worden geschrapt. Dit bete
kent een vermindering met 75 ha.
Landinrichting
De bezwaarmakers vanuit de land
bouw vinden de PPD niet aan hun
zijde waar zij hebben gepleit voor
ruilverkaveling in plaats van landin
richting. Volgens de PPD zijn er in
het gebied zoveel niet-agrarische be
langen in het geding dat de beslissing
hierover niet kan worden overgela
ten aan een stemming onder voorna
melijk agrarische grondeigenaren en
gebruikers. Bij herinrichting neemt
zoals bekend Provinciale Staten de
beslissing. Volgens de PPD geeft
herinrichting de meeste kansen op
spoedige plaatsing van het projekt
op het voorbereidingsschema Lan
dinrichting 1991. Bij herinrichting is
tevens onteigening mogelijk.
moet hier zijn werk doen.
Vragen
De BHLB heeft nog wel een aantal
andere vragen rond teeltpacht. Zo
wil de Bond onderzoeken of het mo
gelijk is dit recht ook aan pachters te
geven. Verpachtende niet-
bedrijfsgenoten zouden in elk geval
moeten worden uitgesloten. De
BHLB is van mening dat maximaal
20 a 25% van het bedrijf in teelt
pacht mag worden uitgegeven.
Teeltpacht zou niet mogelijk moeten
zijn voor extensieve akkerbouwge
wassen, zoals granen, graszaad, con-
servenerwten, veldbonen en der
gelijke.
Vrijdag 5 oktober 1990
