Onderhoud en aanpassing bewaarplaats voor uien
■OLV
DLl
Onkruidbestrijding in granen en
peulvruchten kort voor de oogst
Hoechst start proefprojekt
voor verbouw lijnzaad
Plan van aanpak
dioxine naar Kamer
Zowel de teelt als de bewaring van zaaiuien stelt hoge eisen om een
goed kwaliteitsprodukt te kunnen afleveren. Om dit te bereiken
wordt in toenemende mate de snelle oogstmethode toegepast. Hierbij
moeten de uien snel gedroogd en bij een konstante lage temperatuur
bewaard kunnen worden. De bewaarplaats moet om deze reden,
ruim voor de oogst, goed in orde worden gemaakt. Het is dan ook
zinvol om de bewaarplaats jaarlijks op een aantal punten na te lopen
en eventueel verbeteringen aan te brengen. De volgende punten zijn
o.a. van belang.
Zorg ervoor dat de bewaarplaats ruim voor de oogst goed in orde is (foto APS/Peter Mastenbroek).
Reiniging
Hierbij dienen grond en produkt-
resten verwijderd te worden. Ge
bruik van een bedrijfsstpfzuiger is
hierbij erg gemakkelijk. Vooral on
dergrondse kanalen moeten goed
schoongemaakt worden. De werk
wijze waarbij om de 4 meter een
rooster verwijderd wordt, voldoet
goed en werkt vlot. Het gebruik van
een stofkapje, dat fijne stofdeeltjes
tegen houdt bij het uitvoeren van de
werkzaamheden verdient om ge
zondheidsredenen zeker aanbe
veling.
Sluitingen van deuren en
luiken
Slecht sluitende deuren of luiken,
veroorzaken lekverliezen en daar
door extra uren ventileren en een
minder konstante bewaartempera-
tuur. Vervang zonodig de sluitrub-
bers van deuren en luiken. Ook
eventueel bijstelling van het slui
tingsmechanisme van automatisch
werkende luiken mag niet vergeten
worden.
Isolatie
Voor het realiseren van een homoge
ne en konstante bewaartemperatuur
is een goede isolatie noodzakelijk.
Vooral bij lange bewaring wordt
hierdoor oplopen van de tempera
tuur aan de wanden voorkomen.
Een goede isolatie bestaat uit 12-15
cm polystyreen (tempex) of 8-10 cm
poly-urethaan (o.a. dupanel). Een te
vdunne isolatie kan verbeterd worden
door hiertegen een laag PU-schuim
te laten aanbrengen. Hierdoor wor
den eventueel aanwezige kieren,
vooral in de hoeken van de bewaar
plaats, goede afgedicht. Kontroleer
ook de dakisolatie op bovenstaande
Sinds enkele jaren bestaat de moge
lijkheid een 'pre-harvest' bespuiting
met glyfosaat uit te voeren tegen
wortel- en zaadonkruiden kort voor
de oogst in afgerijpte graangewassen
alsmede in droog te oogsten erwten
en bonen in een afgerijpt gewas.
Hardnekkige onkruiden zoals veen-
wortel en aardappelopslag geven na
de oogst onvoldoende hergroei om
nog effektief te kunnen bestrijden.
Behalve moerasandoorn en paar-
destaart worden de meeste onkrui
den door deze methode redelijk tot
goed bestreden.
Om een goed resultaat met glyfosaat
voor de oogst toegepast te behalen,
moet het te bestrijden onkruid groen
zijn en aktief groeien. Het middel
wordt door het blad opgenomen en
daarna naar de wortels getranspor
teerd. Regen binnen 6 uur na een
bespuiting kan het effekt teniet
doen. Groeizaam weer tijdens en na
de bespuiting bevordert het resul
taat. Het behandelde stro is voor alle
doeleinden te gebruiken.
Een grondbewerking kan na de
oogst onmiddellijk geschieden.
Daarna kunnen groenbemesters di-
rekt worden ingezaaid. Een even
tueel aanwezige groenbemester in
het gewas zal worden doodgespoten.
Overleg bij zaaizaadteelt met de
afnemer.
Toepassing in granen
De behandeling uitvoeren wanneer
het graangewas geheel is afgerijpt.
Dit is:
10
tekortkomingen en breng verbeterin
gen aan.
Scheidingen tussen
bewaarplaats en
werktuigenberging
Wanneer de werktuigenberging niet
geïsoleerd is, is een afscheiding met
behulp van L-steunen en landbouw
plastic onvoldoende. Bij hogere tem
peraturen van de buitenlucht en af
koeling in de bewaarplaats ontstaat
condens. Hierdoor worden de uien
bovenin de partij nat, wat kleurver
lies tot gevolg heeft. Een afsluiting
door middel van een railkonstruktie
en geïsoleerde schuifdeuren of losse
isolatiepanelen, aangevuld met
plastic (naden!), is een betere
oplossing.
Ventilatiecapaciteit
Voldoende lucht, een goed ventila
tiesysteem en een juiste storthoogte
zijn fundamenteel voor een snelle
droging en goede bewaring. Voor ui
en moet worden uitgegaan van mini
maal 150 m3 lucht/uur/m3 uien bij
een tegendruk van 300 Pa 30 mm
WK).
De storthoogte moet beperkt wor
den tot 3 a 3,25 m. Grotere stort-
hoogten moeten worden afgeraden
omdat de tegendruk dan sterk toe
neemt en de hoeveelheid lucht die
door de laag uien gaat sterk af
neemt. De droging verloopt dan te
langzaam en de uien bovenin de par-
- het vlaggeblad is geheel om de sten
gel geplooid,
- de graankorrel is deegrijp en bevat
minder dan 30% vocht,
- het stro is geheel geel, doch de kno
pen zijn nog gr oen-geel.
Het tijdstip van toepassing zal onge
veer 7-10 dagen voor de oogst zijn.
De veiligheidstermijn tussen spuiten
en oogst is 7 dagen.
Toepacsing in droog te
oogsten erwten en bonen
De bespuiting uitvoeren op een afge
rijpt gewas wanneer de zaden min
der dan 30% vocht bevatten. Ook
hier geldt een veiligheidstermijn van
7 dagen.
Dosering
Van glyfosaat zijn verschillende
merken in de handel met verschillen
de gehaltes aan aktieve stof. Het
eerst toegelaten merk is het bekende
middel Roundup. Dit bevat 360
gram werkzame stof per liter.
Bevat een bepaald merk minder ak
tieve stof, b.v. 180 gram per liter
dan zal dus meer middel moeten
worden gebruikt dan de hierna te
noemen hoeveelheden. Wanneer een
voor dit doel toegelaten uitvloeier
wordt toegevoegd, kan de dosis gly
fosaat verlaagd worden (lees verpak-
tij worden hierdoor bruin, dus ern
stig kleurverlies.
Wanneer de luchtvochtigheid voor
uw bewaarplaats onvoldoende is,
kies dan bij aanschaf een type venti
lator die ook bij hogere tegendruk
ken (300 Pa) nog een voldoende hoe
veelheid lucht geeft. Bij vervanging
van ventilatoren met een hogere
luchtopbrengst is het tevens noodza
kelijk de ventilatiekanalen en de in-
en uitlaatluiken aan te passen.
Luchtverhitters
Voor het snel drogen van uien moet
gestreefd worden naar een konstante
temperatuur van de inblaaslucht van
maximaal 30°C. Kontroleer dit ook.
Het opwarmen van 1 m3 lucht vraagt
0,35 W (of 0,3 kcal) per 1°C op
warming.
Voorbeeld: Voor een ruimte van 5 m
breed, 18,5 m lang en een storthoog
te van 3,25 m, waarbij de lucht 10°C
wordt opgewarmd, is een capaciteit
king). De dosering bedraagt zowel in
granen als droog te oogsten peul
vruchten 3-4 liter per ha.
Bij een overwegend kweek of eenja
rig zaadonkruid (b.v. varkensgras in
erwten), is een dosering van 3 liter
voldoende. Gebruik dan 200-300 li
ter water per ha. Is de toepassing
meer gericht op de bestrijding van
breedbladige wortelonkruiden en
aardappelopslag dan is 4 liter per ha
nodig. Gebruik in dit geval 200 liter
water per ha (2% oplossing).
Werk met spleetdoppen en een top
hoek van 110°. Voorkom drift maar
andere gewassen. Rijd niet harder
dan 6 km per uur omdat de spuit-
druppels anders een te grote hori
zontale snelheid krijgen en het on
kruid te weinig van de spuitvloeistof
opvangt.
Toelating van diquat (Reglone
e.a.)
Granen. Ter bestrijding van door
was mag tot 4 dagen vóór de oogst
worden gespoten met 2-4 liter diquat
per ha.
- Niet toepassen op graan voor men
selijke konsumptie en brouwgerst.
- Behandeld stro niet vervoederen.
- Spuiten onder droge omstan
digheden.
Erwten. Tegen breedbladige onkrui
den ter vergemakkelijking Van de
oogst. Dosering is eveneens 2-4 liter
per ha.
C.J. Covers,
bedrijf sdeskundige
CL V-Goes
nodig van: 300 m3 uien x 150 m3
lucht 45000 m3 lucht per uur X
10°C x 0,35 W 157,5 kW (of
135000 kcal).
Door de sterk wisselende buiten
luchttemperatuur ('s nachts en over
dag) en het realiseren van een
konstante temperatuur van de in
blaaslucht, zal de opwarming van de
lucht min of meer regelbaar moeten
zijn. Met behulp van gasgestookte
moderne verhitters, die zich automa
tisch aanpassen aan de ingestelde
temperatuur van de thermostaat, is
dit zeer goed mogelijk. Bij niet regel
bare verhitters is het beter twee klei
ne in plaats van één grote verhitter te
gebruiken. De uitschakelthermosta
ten kunnen dan respektievelijk op
15°C en 20°C afgesteld worden, zo
dat beide werken bij temperaturen
lager dan 15°C en er slechts met één
gedroogd wordt wanneer de buiten
lucht zich tussen de 15°C en 20°C
beweegt. Bereken de capaciteit van
de luchtverhitters, zodat nog tijdig
maatregelen getroffen kunnen wor
den indien dit nodig is. Laat boven
dien elk jaar de luchtverhitters kon-
troleren door een vakman waardoor
stagnatie bij het drogen en brandge
vaarlijke situaties worden
voorkomen.
Meetapparatuur
De meetapparatuur is het kompas
waarop men vaart tijdens het drogen
Hoechst AG in Niedersachsen is een
proefprojekt gestart voor de ver
bouw van lijnzaad. Achterliggende
doelstelling is onder meer om min
der afhankelijk te zijn van alleen
aardolieprodukten als grondstof.
Met het proefprojekt heeft Hoechst
de eerste stap gezet in de agrarische
sektor. Behalve Hoechst nemen ook
BASF, Thywissen, Ölmühle, de raf
finaderijen van Boley en Akzo,
RHG Hannover en agrarische be
drijven deel in het projekt. De be
trokken bedrijven willen hiermee er
varing opdoen die later van nut kan
zijn bij de grootschalige verbouw
van lijnzaad. Als voordelen van de
teelt van vlas noemt Hoechst dat dit
gewas geen problemen heeft met de
vruchtwisseling en nauwelijks last
heeft van planteziekten, en dat in-
sekten lijnzaad vrijwel niet aan
tasten. Om het rendement van het
verbouwde produkt te verhogen wil
het bedrijf de vezels voor andere
doeleinden gebruiken.
Met het projekt geeft Hoechst te
kennen dat de landbouw een interes
sante leverancier van grondstoffen
voor industriële toepassingen kan
en bewaren. Dit kompas moet dan
wel goed zijn. Zorg daarom voor
voldoende voelers in de bewaar
plaats. Een jaarlijkse kontrole is ze
ker geen overbodige luxe. Met name
steekthermometers kunnen grote af
wijkingen vertonen. Als dit het geval
is, dienen deze vervangen te worden
door elektronische meetapparatuur.
Brandveiligheid
Om eventueel brandgevaar en ook te
sterke opwarming van de uien te
voorkomen, mag tijdens het drogen
de ventilator nooit uitvallen zonder
dat de verhitter wordt uitgeschakeld.
De stroomtoevoer van de verhitters
moet zodanig worden geregeld dat
zodra de ventilator uitvalt tevens de
verhitter wordt uitgeschakeld. Dit
om oververhitting en brand te
voorkomen.
Verder is het ook aan te bevelen om
de opstelling van de luchtverhitters
eens kritisch te bezien en de omge
ving hiervan te voorzien van on
brandbaar materiaal.
Tenslotte is het wenselijk om de ver
zekerde waarde van de bedrijfsge
bouwen zoals aangegeven op de ver
zekeringspolis eens te bekijken en
eventueel met uw verzekering te
besprekèn.
Th. P. Hiel,
bedrijf sdeskundige
Akkerbouw
DL V-Goes
zijn. Het bedrijf kan daarmee de af
hankelijkheid van aardolieproduk
ten als grondstofbron verminderen.
Een woordvoerder verklaart desge
vraagd dat het projekt ook in het be
lang van de landbouw is, omdat die
op zoek is naar alternatieve toepas
singen van gewassen. Dat kan niet
zonder een verwerkende industrie.
Door de ministers van Landbouw,
VROM en WVC is de tweede fase
van het 'plan van aanpak' inzake de
dioxineproblematiek naar de Twee
de Kamer gestuurd. Het plan geldt
voor het Lickebaertgebied en voor
het gebied bij de afvalverbrandings
installatie in Zaanstad.
Het vlees uit de gebieden wordt ge
woon in de handel gebracht. Con
sumptie levert geen enkel gevaar op
voor de volksgezondheid. Gebleken
is dat de dioxinen zich ophopen in
het vet en de organen, en die zijn
verwijderd.
Vrijdag 6 juli 1990
