"Onder voorwaarden moet
biotechnologie mogen"
Rhizolab Wageningen geeft
gewasonderzoek nieuwe impuls
Geslaagden "De Leeuwtjes"
KNLC-commissie veehouderij
Geslaagden "Oranjezon"
"Alleen ooipremie voor hoofdberoepers"
Opening Centrum voor Milieustudies Wageningen
De commissie veehouderij van het KNLC sprak op de vergadering
van 12 juni uitgebreid over de biotechnologie aan de hand van het
advies van de commissie Ethiek en Biotechnologie bij Dieren. Zij het
aarzelend vond de commissie dat biotechnologie moet mogen mits
aan een aantal voorwaarden is voldaan. Een ander onderwerp van
gesprek waren de nieuwe maatregelen.
De commissie veehouderij meent dat
onderzoekers onder bepaalde voor
waarden vrij moeten zijn om bio-
technologisch onderzoek te doen.
Méér vertrouwen in de zelfdiscipline
van de sector is gerechtvaardigd vin
den de KNLC-veehouders. Waar de
adviescommissie 'nee, tenzij...'
zegt tegen biotechnologieonderzoek
en toepassingen, neigt de veehoude
rijcommissie meer naar een 'ja,
mits..' opstelling. De veehouders
vinden dat de adviescommissie ten
onrechte kloneren van dieren als een
probleem ziet. Kloneren gebeurt al
dus dat kun je geen trendbreuk noe
men, zoals de adviescommissie doet.
De veehouderijcommissie heeft wel
moeite met zogenaamde chimaeren,
combinatiedieren zoals het 'koenijn'
Aanvragers van de EG-ooipremie
moeten als hoofdberoep landbou
wers hebben om in aanmerking te
komen voor de premie. Dat voorstel
doet de veehouderijcommissie van
het KNLC. Op die manier komt de
premie meer bij echte schapenhou
ders terecht. De premie komt nu in
veel gevallen terecht bij 'premie
jagers'.
De EG wil het stabilisatorenmecha
nisme in de schapenhouderij baseren
op het aantal aangevraagde ooipre
mies. Dat is een betere basis dan de
Aan de scholengemeenschap voor
beroepsonderwijs LHNO, LBNO,
LEAO en MHNO "De Leeuwtjes"
van de ZLM te Terneuzen zijn de
volgende leerlingen voor hun oplei
ding geslaagd:
Opleiding Individueel Huishoud- en
Nijverheidsonderwijs (I.H.N.O.)
Regina Fierinck, Terneuzen; Bianca
van Hurck, Terneuzen; Miranda de
Jonge, Terneuzen; Angelina Kruijs-
haar, Terneuzen; Rosita de Nijs,
Zaamslag; Lian Otterloo, Terneu
zen; Toiny de Putter, Terneuzen;
Rolinda Quelerij, Terneuzen; Jackie
Regeling, Westdorpe; Petra Roos,
Sas van Gent; Sandra Versijp, Ter
neuzen; Miranda Broekhoven, Ter
neuzen; Natasja de Brouwer, Axel;
Selina Doorns, Terneuzen; Saman-
tha c. Fraeyenhove, Terneuzen; Ca-
rola Fransbergen, Terneuzen; Dana
de Haas, Terneuzen; Natalie van
Hoorn, Terneuzen; Angela de Jon
ge, Terneuzen; Emmy Penning,
Hoek; Erica Veer, Axel; Jolanda
Wiemes, Axel.
Opleiding Lager Huishoud- en Nij
verheidsonderwijs (L.H.N.O.)
Natasja van Alphen, Terneuzen; Sa
bine van der Bent, Terneuzen; Sas-
kia Bracke, Terneuzen; Sandra de
Bruin, Stekene; Irene Bruins Slot,
Terneuzen; Sascha Butler, Terneu
zen; Yvon Cambier, Terneuzen; Bi
anca Dezutter, Terneuzen; Angeli-
que Geelhoed, Philippine; Rian Ger-
res, Zuiddorpe; Manon v.d. Heuvel,
Terneuzen; Natalie Hiel, Terneuzen;
Rian de Jonge, Hoek; Cindy Klaas-
sen, Sluiskil; Amanda Molewijk,
Terneuzen; Esther Murre, Terneu
zen; Cindy Rollof, Philippine; Jac
queline de Ronde, Terneuzen; Matty
Schipper, Terneuzen; Sylvia Schoen
makers, Terneuzen; Cindy Seghers,
Sluiskil; Monica Spinnewijn, Bier
vliet; Annet Tollenaar, Hoek; Esme
ralda van 't Veld, Terneuzen; Diana
Vinke, Terneuzen; Marleen van
Wijck, Terneuzen; Rowena Wit
kamp, Terneuzen.
Opleiding Lager Economisch en Ad
ministratief Onderwijs (L.E.A.O.)
Monika van Alem, Terneuzen; Na-
Vrijdag 15 juni 1990
en de 'scheit'. Maar te veel angst
voor biotechnologie is niet goed. Als
onderzoekers geen vrijheid krijgen
kunnen ze ook geen positieve ont
dekkingen doen. Als de minister een
Raad van ethiek en biotechnologie
in gaat stellen wil de veehouderij
commissie daar graag bij betrokken
zijn.
Mest
Van 1 februari tot 1 oktober moet er
mest uitgereden kunnen worden.
Koppeling van het uitrijverbod aan
de T-som van 180 graden is niet zin
vol vindt de commissie veehouderij
van het KNLC. Het Landbouw
schap heeft de mogelijkheid geop
perd om uitrijden in het voorjaar te
statistieken van het aantal ooien, die
nu als uitgangspunt gebruikt wor
den. De vraag is dan wat een 'pre
miewaardige ooi' is. De commissie
veehouderij meent dat dan uitge
gaan moet worden van ooien die
reeds een keer gelammerd hebben
en/of zichtbaar drachtig zijn. De
aanvraagperiode zou in dat verband
van het eind van het jaar naar april
moeten verschuiven. Ook zou de
aanhoudperiode korter kunnen (nu:
100 dagen) waardoor de afzet een
gelijkmatiger verloop kan krijgen.
zik Aydogen, Terneuzen; Ilonka
Boogaard, Oostburg; Mitchel Buys-
se, Terneuzen; Eline van Dijk, Ter
neuzen; Donna Etty, Hoek; Caro-
lien den Hamer, Zaamslag; Fanny
Koppers, Hulst; Birgit Kort, Phi
lippine; Sandra Krijger, Terneuzen;
Bianca de Letter, Terneuzen; Ernst
Levien, Terneuzen; Sabine den Heij-
er, Terneuzen; Bianca van Minnen,
Terneuzen; Manon Nijssen, Bier
vliet; Lisa v.d. Sluis, Philippine; Na
thalie Timmermans, Biervliet; Mar
co Veer, Axel; Liselotte de Vos, Ter
neuzen; Jessica van 't Westeinde,
Terneuzen; Diana Wollrabe,
Schoondijke.
Opleiding Interim Algemene Scha
kelopleiding (Intas)
Inge Buijze, Axel; Petra Demuyt,
Sluis; Jeanette Dijkwel, Terneuzen;
Michel de Greve, Breskens; Francis
Hogendoorn, Terneuzen; Patricia
van Hoorn, Hoek; Sandra Knol,
Zaamslag; Anniek Kraan, Terhole;
Anita van Swaal, Hoek; Marieke
Vogt, Terneuzen; Jessica Winne,
Sas van Gent; Natasja de Wit, Phi
lippine.
Opleiding M.D.G.O.-
Aktiviteitenbegeleiding
Natascha v.d. Calseijde, Sluiskil;
Pascal Compiet, Sluiskil; Jenny Die-
leman, Terneuzen; Ingrid Franssens,
Terneuzen; Baukje van der Heide,
Terneuzen; Sarie Riemens, Terneu
zen; Nicole Spruit, Terneuzen; Be
linda Tieleman, Vogelwaarde; Ellis
Wattel, Axel; Petra de Wispelaere,
Aardenburg.
Opleiding Lager Economisch en Ad
ministratief Onderwijs (L.E.A.O.)
Monique v.d. Bergh, Terneuzen;
Ronnie de Blaeij, Terneuzen; Esther
de Bruin, Zuiddorpe; Danny Crom-
been, Hulst; Michel Göbels, Terneu
zen; John Neuteboom, Terneuzen;
Miranda Schieman, Westdorpe;
Niek Schieman, Axel; Michel Tchi-
cha, Terneuzen; Gina de Vaan, Ter
neuzen; Ernst Vermeulen, Oost
burg; Cindy de Waal, Terneuzen;
Tanja van Waes, Westdorpe; Mabel
Wisse, Terneuzen; Liesbeth van
Wijck, Terneuzen.
koppelen aan de T-som. Dat is im
mers in de praktijk het ideale mo
ment om te beginnen met bemesten.
Het Landbouwschap wil daarmee
voorkomen dat op termijn de hele
maand januari een uitrijverbod gaat
gelden. De commissie veehouderij
ziet daar niet veel in. Het leidt ertoe
dat boeren overal op een verschillen
de datum kunnen gaan uitrijden.
Dat is niet te controleren. Met één
datum weet iedereen waar hij aan
toe is. De commissie ziet geen aanlei
ding om af te wijken van de huidige
regel dat van 1 januari tot 15 februa
ri niet over sneeuw mag worden uit
gereden. De commissie stemt in met
een uitrijverbod in december. In sep
tember moet er echter uitgereden
kunnen worden omdat anders de
mestafzet in het gedrang komt. Bo
vendien staan de koeien dan ook nog
het land te bemesten dus waarom
zou uitrijden dan niet mogen, rede
neerde de commissie.
Aan de chr. school voor LHNO van
de ZLM "Oranjezon" te Oostkapel-
le zijn voor het eindexamen LHNO
geslaagd:
Sonja van Ast, Biggekerke; Anita
van Baaien, Grijpskerke; Bianca
Brouwer, Aagtekerke; Maritta
Driessen, Middelburg; Yvonne v.
Eijzeren, Domburg; Fiona Ekkebus,
Middelburg; Monica Gabriëlse,
Westkapelle; Karin van Garderen,
Aagtekerke; Anja Geertse, Vrou
wenpolder; Annemarieke Hamel,
Oostkapelle; Lydia van Helleman,
Middelburg; Astrid Hengst, West
kapelle; Petra Koeman, Seroosker-
ke; Wanda Lauwereins, Vlissingen;
Natasja Matthijsse, Meliskerke;
Brendy Moolenaar, Oostkapelle;
Sylvia Moser, Oostkapelle; Joan
Nagelkerke, Aagtekerke; Miriam
Passenier, Westkapelle; Jeane Roo-
se, Oostkapelle; Moira Schier,
Grijpskerke; Wendy Tilroe, Vrou
wenpolder; Barbara Verstraate,
Oostkapelle; Martine de Visser,
Aagtekerke; Jacqueline de Vlieger,
Vrouwenpolder; Jacobine van der
Vorst, Middelburg; Annemieke
Wouters, Middelburg.
Van 16 juni t/m 26 augustus is in.
Kasteel Groeneveld te Baarn een ten
toonstelling over koeien te zien. De
tentoonstelling is een uitvloeisel van
de verzameldrift van een partikulier,
in dit geval de direkteur van de
Gooise Federatie Maatschappelijke
Dienstverlening. Deze is enige tijd
geleden begonnen met alles te verza-
De Landbouwuniversiteit heeft op
maandag 11 juni het Centrum voor
Milieustudies Wageningen geopend.
Tijdens de opening van het Centrum
zullen het algemene en het dagelijkse
bestuur geïnstalleerd worden. Het
Centrum voor Milieustudies is vanaf
die datum hèt centrale milieu-adres
van de Landbouwuniversiteit voor
(semi-)overheid, bedrijven en maat
schappelijke organisaties.
De Wageningse universiteit heeft,
als het grootste universitaire milieu
centrum van Nederland, te maken
met een toename van het aantal vra
gen en aktiviteiten op het terrein van
milieu-onderwijs en milieu-
melen wat met koeien te maken had,
zoals schilderijen, tekeningen, mini
aturen, maar ook alledaagse dingen
als kaasdozen, sherryflesen en speel
goed. De tentoonstelling 'Runderi-
tis, de obsessie van een verzame
laar', is geopend van 10.00 tot 17.00
uur (zaterdag en zondag vanaf 12.00
uur), maandag gesloten.
onderzoek. Milieuvraagstukken die
nen zich meestal als complexe pro
blemen aan. De Landbouwuniversi
teit wil de kennis en ervaring, af
komstig uit verschillende Wagening
se vakgebieden bij elkaar brengen.
De konfrontatie tussen natuurwe
tenschappelijke en sociaalweten
schappelijke benaderingen van een
probleem blijkt immers dikwijls te
leiden tot diepere en bredere inzich
ten. Voor de koördinatie van de ak
tiviteiten op het milieuterrein en
voor de samenwerking tussen weten
schappelijke disciplines heeft de
Landbouwuniversiteit nu het Cen
trum voor Milieustudies opgericht.
Een voor Europa unieke onderzoeks-
accommodatie, het Rhizolab Wage
ningen, dat op 15 juni officieel
wordt geopend, zal het gewasonder
zoek in ons land een nieuwe impuls
geven. Het is een samen wer-
kingsprojekt van de Landbouwuni
versiteit Wageningen (LUW) en de
Dienst Landbouwkundig Onderzoek
(DLO). Ir. M. Heuver, algemeen di
rekteur van DLO en dr. ir. M.P.M.
Vos, voorzitter van het college van
bestuur van de LUW zullen het on
dergrondse wortelstudielaboratori-
um, dat gebouwd is op het complex
De Born Zuid aan de Bornsesteeg,
op vrijdag 15 juni om 15.00 uur in
gebruik stellen.
Naarmate er strengere milieu-eisen
aan de landbouw worden gesteld en
er steeds meer gestreefd wordt naar
een gerichte ontwikkeling van na
tuurwaarden in het landelijk gebied,
groeit de behoefte aan meer inzicht
in de groei van planten onder beper
kende omstandigheden, zoals water
gebrek, ziekten en plagen. Om dat
soort onderzoek te kunnen uitvoeren
was er een laboratorium nodig waar
in de bovengrondse en ondergrondse
delen van de plant tegelijk bestu
deerd kunnen worden in een gewas
situatie. Bijna tien jaar geleden wer
den de eerste schetsen voor zo'n ac
commodatie op papier gezet door
onderzoekers van het Centrum voor
Agrobiologisch Onderzoek (CABO)
en de LUW-vakgroep Theoretische
Produktie-ecologie. Later kwamen
daar nog de LUW-vakgroepen
Landbouwplantenteelt en Grasland-
kunde en Vegetatiekunde, Planten-
oecologieen Onkruidkunde bij.
In het laboratorium zoals het uitein
delijk is gebouwd, kunnen interac
ties tussen processen in bodem en ge
was bestudeerd worden zonder daar
voor planten te hoeven beschadigen.
De onderzoeksaccommodatie vormt
een belangrijke schakel tussen on
derzoek in het laboratorium en in
het veld.
Onderaardse gang
Het Rhizolab Wageningen is meer
dan een klassiek wortelstudielabora-
torium. Het bestaat uit zestien bak
ken (1.25 x 1.25 m en twee meter
diep) aan weerszijden van een onder
aardse gang. Via houten schotten
zijn de bakken over de volle diepte
toegankelijk voor het plaatsen van
opnemers. Een van de mogelijkhe
den is om via in de bakken ge
plaatste glazen buizen video
opnamen of foto's te maken van
wortelpatronen. Op diverse diepten
bevinden zich in de grond opnemers
voor vocht, temperatuur, geleid
baarheid en afzuigen van bodem-
vocht en bodemlucht. Per bak is een
irrigatiesysteem aangebracht zodat
per bodemlaag een waterbalans kan
worden opgesteld. In de bakken kan
ook een grondwaterstand worden
aangebracht en een bodemprofiel
worden nagebootst.
In en rond de bakken staat een ge
was. Acht van de zestien bakken
kunnen voorzien worden van gekli-
matiseerde gewaskappen. Deze zijn
zo uitgerust dat gewasverdamping,
fotosynthese en respiratie op vier
bakken tegelijk kunnen worden ge
meten. Deze metingen kunnen aan
gevuld en gekombineerd worden met
gegevens over ademhaling van bo
dem en wortels.
Onderzoeksplannen
In het Rhizolab zal in de komende
jaren onderzoek worden gedaan
naar vraagstukken als benutting van
voedingsstoffen, effekten van bo-
demziekten veroorzaakt door aaltjes
of schimmels, de gevolgen van een
verhoogd koolzuurniveau in de lucht
(broeikaseffekt) en groei en sterfte
van wortels van graslandplanten.
Veel van dit werk vereist een nauwe
samenwerking tussen onderzoekers
van verschillende disciplines, ook
buiten Wageningen.
i9
