Infocentrum akkerbouw mag zich
verheugen in een goede belangstelling
r
techt uit de
irakt
ijk
Suikerbieten produceren
grote hoeveelheid zuurstof
Stichting Takorganisatie
Akkerbouw Zeeland
Onderzoek uitspoeling
nitraat St. Jansteen
Aansprakelijkheid voor
gebrekkige landbouwprodukten
Als de ene hand
de andere wast
Het TAZ-bestuur nam in zijn vergadering van 8 maart jl. kennis van
het feit dat er een goede belangstelling is voor het infocentrum voor
de akkerbouw te Schoondijke. Het aantal bezoekers is inmiddels de
3000 gepasseerd. Door het infocentrum is met de DLV-
akkerbouwteams Goes, Westmaas en Horst overleg gevoerd over de
toekomstige wijze van samenwerking. Door de DLV wordt het info
centrum gezien als de plaats waar op dit moment de meeste kennis
op het gebied van automatisering in de akkerbouw aanwezig is. Het
infocentrum is daarom, in kombinatie met de Landbouwpraktijk-
school, o.a. een goede mogelijkheid voor scholing van DLV-
bedrijfsdeskundigen. Een en ander wordt door het TAZ-bestuur als
een positieve ontwikkeling gezien.
Voorafgaand aan de vergadering
van het TAZ-bestuur werd de bege
leidingskommissie voor het DLV-
akkerbouwteam te Goes geïnstal
leerd. De begeleidingskommissie
wordt gevormd door 5 leden van het
bestuur van de TAZ en 3 leden van
de 3 Zeeuwse Landbouw Organisa
ties. De hoofdtaak van de begelei
dingskommissie is het leveren van
praktij kinbreng bij het opstellen en
evalueren van het voorlichtingspro
gramma van de DLV. Door het
TAZ-bestuur wordt gestreefd naar
een zeer nauwe samenwerking met
de begeleidingskommissie. In de
praktijk betekent dit dat de vergade
ringen van het TAZ-bestuur en de
begeleidingskommissie gekombi-
neerd zullen worden gehouden.
Samenwerking VITAK-Agrotel
De onderhandelingen tussen SIVAK
en Cebeco over de samenwerking
tussen VITAK en Agrotel verlopen
nog steeds zeer moeizaam. Er is
Teneinde de konsument meer be
scherming te bieden wanneer de
ze schade ondervindt van een ge
brekkig produkt is op Europees
niveau in 1985 de zogenaamde
Richtlijn Produktaansprakelijk-
heid tot stand gekomen. Op
grond van deze Richtlijn zijn de
landen van de EG verplicht om
eenzelfde regeling in hun natio
nale wetgeving op te nemen. In
Nederland heeft dat tot nu toe
geleid tot Wetsontwerp 19636,
inzake de aansprakelijkheid voor
produkten met gebreken.
De Richtlijn en het Wetsontwerp
houden kort samengevat het vol
gende in. De hoofdregel luidt dat
een producent aansprakelijk is
voor schade veroorzaakt door
een gebrek in zijn produkt. Een
produkt wordt als gebrekkig aan
gemerkt indien het niet die veilig
heid biedt die men mag verwach
ten. De konsument die schade
lijdt kan de producent hiervoor
aanspreken zonder dat de schuld
van de producent behoeft te wor
den aangetoond. Het aantonen
van de schade, het gebrek in het
produkt en het causaal verband
tussen deze twee is voldoende.
Produkten in de zin van de pro-
duktaansprakelijkheid zijn alle
roerende goederen met uitzonde
ring van landbouwprodukten en
produkten van de jacht. Het eer
ste begrip omvat produkten van
de bodem, de veefokkerij en de
visserij. Echter, landbouwpro
dukten vallen weer wel onder de
produktaansprakelijkheidsregels
als ze een eerste be- of verwer
king hebben ondergaan.
Wat houdt dit nu in voor
de praktijk?
Kan het in de toekomst voorko
men dat een boer als producent
van gebrekkige produkten aan
sprakelijk wordt gesteld voor de
schade die konsumenten door de
ze produkten lijden? Moet men
zich verzekeren tegen "Ameri
kaanse toestanden"?
Voor het antwoord is het kriteri-
um van de "eerste be- of verwer
king" van de doorslaggevende
betekenis. Het begrip wordt alge
meen uitgelegd als de eerste in
dustriële behandeling na de
oogst, slacht of vangst. Deze
laatste toevoeging is van belang
aangezien daardoor het bespui
ten van gewassen op het land of
het inspuiten van hormonen in
levende have niet tot produkt-
aansprakelijkheid van de boer
kan leiden. Appels die door een
verkeerde bemesting van een
boomgaard verontreinigd blij
ken, blijven om die reden even
eens buiten de sfeer van de pro-
duktaansprakelijkheid.
Maar wat zijn nu de gevolgen
voor de boer van het verpakken
van uien in verontreinigde zak
ken of het schoonspuiten van ge
rooide aardappelen met een slang
waarin zich resten van een pesti
cide bevinden? Deze werkzaam
heden vinden dan wel plaats na
de oogst, in vele gevallen zijn dit
evenwel ambachtelijke handelin
gen die dus niet leiden tot pro-
duktaansprakelijkheid!
Mijns inziens komt het weinig
voor dat boeren zelf tot daadwer
kelijke industriële be- of verwer
king van hun produkten over
gaan. Dit in tegenstelling tot b.v.
vissers die de fabrieksmatige ver
werking van de vangst reeds gro
tendeels aan boord uitvoeren.
Hoe dan ook, desgevraagd zal de
rechter deze vage, maar belang
rijke norm nader in moeten
vullen.
Vooralsnog lijkt de konklusie ge
rechtvaardigd dat boeren - an
ders dan een fritesfabriek of jam
producent - slechts een gering
produktaansprakelijkheidsrisiko
lopen. Dit nog afgezien van het
feit dat het praktisch bijna niet
mogelijk zal zijn de oorsprong
van een gebrekkig landbouwpro-
dukt te traceren. Volgens mijn
informatie zijn aardappelen na
melijk nog steeds niet gelabeld of
anderszins voorzien van het per
soonlijk kenmerk van hun
schepper!
Mr. J.K. van Arenthals
gesproken over twee verschillende
opties.
De eerste optie houdt in dat boeren
met korting gebruik kunnen maken
van een gezamenlijk abonnement
voor VITAK en Agrotel. De andere
optie is dat er gestreefd wordt naar
"een open agrarisch netwerk", het
zogenaamde "groene venster". Dit
"groene venster" zou via datanet en
één telefoonnummer een uniforme
toegang moeten verschaffen tot de
diverse videotexsystemen. Afhanke
lijk van het feit of men lid is van een
bepaald videotexsysteem krijgt men
toegang. Het TAZ-bestuur spreekt
zijn voorkeur uit voor deze laatste
optie.
Met Meteo-Consult is overeenstem
ming bereikt over de presentatie van
radarbeelden binnen VITAK, alsme
de over de doorlevering van het regi
onale weerbericht in de periode 1
april 1990 tot en met 31 maart 1991.
De afgesproken tarieven zijn:
165,voor een abonnement op
het weerbericht en 170,— voor een
apart abonnement op de radarbeel
den. Een kombinatie-abonnement
kost 235,per jaar.
Aktiviteiten
De voorlichtingsbijeenkomsten met
betrekking tot de geïntegreerde ak
kerbouw hebben plaatsgevonden.
Inmiddels zijn er in Zeeland vijf stu
diegroepen gevormd.
De aktiviteit bedrijfsbezoek in
groepsverband zal door de Vereni
gingen voor Bedrijfsvoorlichting al
dan niet in gewijzigde vorm worden
voortgezet. Ook de spuitclubs in
Zeeuws-Vlaanderen zullen hun akti
viteiten voortzetten: De demonstra
tie mestinjektie op bouwland en
ploegen met vorenpakker georgani
seerd door de DLV in samenwerking
met de VVB Tholen en St. Philips-
land is door ongeveer 50 a 60 belang
stellenden bezocht.
Het TAZ-bestuur sprak zijn te
leurstelling uit over het feit dat er in
Zeeland afgelopen winter geen open
dag is gehouden voor uientelers. Dit
omdat de uienteelt toch een belang
rijke plaats inneemt in het Zeeuwse
bouwplan.
Het heeft wat afgestormd de
laatste weken. Niet alleen de
wind, maar ook de - heel begrij
pelijke - akties voor een normaal
inkomen. Tussen de bedrijven
door golfplaten en pannen maar
weer goed vastgelegd, in de hoop
dat ze zullen blijven liggen. Voor
een enkeling waren de gevolgen
van de stormen zeer triest.
Schuur plat gewaaid. Finaal weg!
In de natuur gaat het ook zo.
Neem de duiven. We weten dat
het slechte bouwmeesters zijn en
met een beetje storm waait nest
en inhoud weg en kunnen de a.s.
ouders weer opnieuw beginnen.
Meestal komt van het eerste
broed toch al niet veel terecht,
kou en regen eisen ook hun tol.
Als ik echter het aantal duiven op
de lucerne zie denk ik dat we een
"warm" duivenjaar tegemoet
zien.
Gekoppelde eenden zijn, hoe kan
het ook anders in zo'n water
land, weer volop aanwezig, even
als rammelende hazen over de ge
ploegde voren. Er is weer genoeg
te zien en 's avonds zijn de patrij
zen weef te horen.
Waar weinig "jacht" in te zien
was, was in de "Struktuurnota
Landbouw". Jacht?? Nooit van
gehoord!! Schade? Ik vrees echt
voor de toekomst als de nieuwe
Flora- en Faunawet er door
komt, en daar lijkt het heel sterk
op.
Vanmiddag zag ik het eerste op
gestelde knalapparaat. Klaar
voor het werk. De kunst
meststrooier is ondertussen ook
weer van stal gehaald en links en
rechts zie ik bekende landbou
wers in de weer.
Beste kollega-jagers, dit wetend,
houd de zaak in de gaten en zorg
dat er zo min mogelijk schade
ontstaat. Nodig eventueel jonge
jagers uit op de wekelijkse dui-
venjacht/avond. Voor hen een
groot genoegen en voor de land
bouwer ook. Als de ene hand de
andere wast worden ze beide
schoon!!
T. Huis in 't Veld
Deze maand begint provinciale wa
terstaat met een onderzoek naar de
Uitspoeling van nitraat naar het
grondwater in het grondwaterbe
schermingsgebied St. Jansteen. Op
een aantal percelen die een verschil
lend grondgebruik kennen (graan,
weide, houtopstanden e.d.) zullen
peilhuizen worden geplaatst. Deze
zullen in de loop van dit jaar vier
maal worden bemonsterd. Het on
derzoek vormt een eerste oriënterend
onderdeel van het in het eind 1988
vastgestelde grondwaterbeleidsplan -
aangekondigde onderzoek naar de
nitraathuishouding van St. Jansteen.
Drinkwater mag ten hoogste 25 mg/
nitraat bevatten. Momenteel voldoet
het in St. Jansteen gewonnen water
ruimschoots aan deze norm. Ondui
delijk is of hogere nitraatconcentra
ties onderweg zijn naar de
winputten.
Nitraat komt vooral vrij uit mest.
Als het nitraat inderdaad blijkt uit te
spoelen naar het grondwater in het
beschermingsgebied, zal het onder
zoek een vervolg krijgen. Dat moet
duidelijk maken welke maatregelen
er nodig zijn voor de bemesting.
Een medewerker van provinciale wa
terstaat zal de betrokken grondge
bruikers een dezer weken om
toestemming tot plaatsing van de
peilbuizen vragen.
Bieten produceren niet alleen een
grote hoeveelheid suiker, maar
'ook een aanzienlijke hoeveelheid
zuurstof. De bietenplanten zetten
met behulp van zonlicht kool
zuurgas uit de lucht en water uit
de grond om in suiker. Bij dit
proces komt een bepaalde hoe
veelheid zuurstof vrij, per ha sui
kerbieten ongeveer 13 miljoen li
ter. Gemiddeld verbruikt een
mens 210.000 liter per jaar. Eén
ha suikerbieten produceert dus
voldoende zuurstof om de be
hoefte van 60 a 65 mensen gedu
rende een heel jaar te dekken. Al
le suikerbieten in ons land bij el
kaar (125.000 ha) produceren
(als nevenprodukt) voldoende
zuurstof om 7,5 tot 8 miljoen
mensen "lucht" te geven. Dit is
uitgerekend door het Instituut
voor Rationele Suikerproduktie
(IRS).
Ook andere gewassen
Naast suikerbieten produceren
ook andere gewassen zuurstof.
In bijgaand overzicht is de
zuurstofproduktie per hektare
per jaar voor verschillende ge
wassen weergegeven.
Uit dit overzicht blijkt dat bij de
teelt van landbouwgewassen veel
meer zuurstof wordt geprodu
ceerd dan door bos. Verder blijkt
dat suikerbieten het meest de titel
"groene longen" verdienen.
Landbouwgewassen produceren veel meer zuurstof dan bos. De sui
kerbiet spant de kroon.
Zuurstofproduktie per hektare per jaar van verschillende gewassen
gewas
zuurstofproduktie
in miljoenen liters
per hektare
verhouding
suikerbieten
wintertarwe
wintergerst
aardappel
grasland
bos
13,2
9,5
7,7
7.5
5.6
3.7
100
72
58
57
42
28
Gegevens ontleend aan een arti
kel "Zur Sauerstoffenprodukti-
on des Zuckerrüben" van dr. K.
Bürcky, Institut für Zuckerrü-
benforschung, Göttingen.
4
Vrijdag 16 maart 1990
