Arbeidsongeschikte zelfstandige komt veel onbegrip tegen Oplossing van de prijsvraag uit het ZLM-blad van 13 oktober 1989 Vollegrondstuinder Toon Schalk uit Breda: Tiende bijdrage Dit is alweer de tiende bijdrage van de Zeeuwse Boerderijenstich ting in het ZLM-blad. Op basis van de reacties hebben wij de stel lige indruk dat de rubriek ge waardeerd wordt. De Boerderijenstichting wil er dan ook zeker mee doorgaan. Pro bleem is wel dat de financiële armslag van de Stichting zeer be perkt is. Voor betaalde on dersteuning is absoluut geen ruimte. Alles komt dus neer op vrijwilligers die het werk overi gens met veel enthousiasme doen. Niettemin is de Stichting ge dwongen zijn activiteiten tot het uiterste te beperken te weten: 1. het verzorgen van de rubriek in het ZLM-blad en 2. het inventari seren van boerderijen per ge meente. Voor het overige moet volstaan worden met verwijzin gen. Vrijwilligers - en ook dona teurs - zijn daarom bijzonder welkom. Aanmeldingen graag bij Foort Minnaard, Grote Markt 28, 4462 AJ Goes. Telefoon 01100-30936. Namens de Boerderijen Stichting Zeeland, mr. J. Oggel. ze door de bomen het bos niet zien. Bij een specialist moet je echt mon dig zijn en niet schromen te vertellen waaruit je werk bestaat en wat de fi nanciële gevolgen zijn. Eigenlijk moet je een woordvoerder meenemen. Daar komt nog bij dat velen zich te terughoudend opstellen als zouden zij zich moeten schamen. Belangen organisaties voor de land- en tuin bouw moeten een open oor hebben voor zulke problemen. Met een ge sprek om gerust te stellen is het niet afgelopen. Misschien dat bundeling van krachten in deze en van daaruit een voorlichtende taak naar de be treffende instanties toe al een stap in de goede richting is. Als een specialist zich in kan leven in een tuindersgezin dan zou al veel leed verzacht worden. Veel lotgeno ten hebben problemen met specia listische hulp of uitkeringen, maar er wordt niet over gepraat. Als er in de landbouw iets negatiefs gebeurt staan de kranten vol. Er zijn ar- beidsdeskundigen die je aan de hand van de mate van arbeidsongeschikt heid vertellen wat je nog kunt doen. Ze komen met berekeningen dat je per uur nog een bepaald aantal ki lo's kunt tillen. Nou vergeet het maar. Oplossingen die voor ons soort bedrijven totaal onuitvoerbaar zijn. Ik hoop dat de angstvallige terug houdendheid bij veel arbeidsonge schikte zelfstandigen plaats maakt voor een realistische kijk op de pro blemen. Voor alle kollega's zou dit alleen maar positief werken". Nog veel begrip nodig Els Schalk zit niet stil en probeert via een kursus straks vast werk te vin den. Op dit moment loopt ze, als studieopdracht, stage bij de RBT veiling te Breda. Bij de familie Schalk is ook duidelijk naar voren gekomen dat een arbeidsongeschikt heidsverzekering op basis van ver vangende arbeidskracht maar tijde lijk soelaas biedt. Veel werkzaamhe den zijn niet vervangbaar en vaak moet de baas toch aanwezig zijn, vooral bij intensieve tuinbouwbe drijven. Heel veel overtuiging en aanpassing zal er nog nodig zijn voordat ar beidsongeschiktheid bij zelfstandi gen door iedereen begrepen en geac cepteerd is. Jan van Tilburg Vrijdag 10 november 1989 1. Boerderij "Hof Welgelegen" Pij- kesweg 3 te Goes, sinds 1973 be woond door de heer J. Harinck. De woning van deze boerderij is ge bouwd in 1674, zoals de muurankers vermelden. De schuur is van latere datum, en wel van ongeveer 1830. Deze boerderij wordt vanaf 1845 be woond door een lid van de familie Harinck. De huidige bewoner be hoort tot de 5e generatie. Het is thans een gemengd bedrijf. Tot on genoegen van dhr. Harinck staat de ze boerderij op de monumentenlijst. 2. Boerderij "Hof Torenzicht", Nissestelle 1 te Nisse, bewoond door de heer W.M. Boonman. Deze boer derij is gebouwd in 1763 en verkeert dank zij de goede zorgen van de fam. Boonman in een zeer goede staat van onderhoud en ziet er zeer verzorgd uit. Prijswinnaars: uit de goede inzen dingen zijn 2 winnaars geloot: Henk Nieuwdorp uit Goes en D. Nieuwen- huijse uit Kruiningen. Prijsvraag; Waar staan de boerderij en en wie zijn de bewoners hiervan waar de 2 foto 's zijn genomen (beide op Zuid-Beveland). Oplossingen voor 1 december 1989 inzenden naar de redaktie van het ZLM-blad, postbus 2116, 4460 MC te Goes. Vervolg; "De bijgebouwen op een Zeeuwse Boerderij" Hierbij zijn 2 foto's afgedrukt van bijzondere bijgebouwen. Foto A. Dit is een oude houten "kapschuur" met pannendak op het bedrijf van Peter de Koeijer te Brou wershaven. Deze houten kapschuren zijn de voorlopers van de ijzeren hangars uit de jaren 1925/1935. Ze dienden voor opslag van ongedorst graan, peulvruchten, vlas, enz. In de winter werd met een stationaire dorsmachi ne en een stropers het graan en de peulvruchten gedorst en het stro in grote balen geperst. Op de foto is te zien, dat thans deze kapschuur wordt gebruikt voor opslag van pakstro. Foto B. Aardappelhut op het bedrijf van de heer G.J. de Vlieger te Zon- nemaire. Een stenen gebouw, met isolatie van grond tegen de zijmuren en z.g. "lie- men" als dakisolatie. Deze liemen of vlasscheven zijn een afvalprodukt van de vlasbewerking, n.l. de gebro ken houtachtige delen van de vlasstengel. Deze aardappelhutten zijn verbeterde permanente aardap pelkuilen, waar vroeger de konsumptie-aardappels in werden bewaard (zonder luchtkoeling). Er kon in deze hutten bij alle weersom standigheden en ook bij vorst wor den gewerkt. Opscheppen en afleve ren bij vorst kon een prijsvoordeel opleveren. Deze aardappelhutten zijn later voorzien van ventilatoren voor luchtkoeling en zodoende zijn dit goedkope luchtgekoelde aardap pelbewaarplaatsen geworden. Als bijzonderheid kan worden ver meld, dat o.a. op Schouwen- Duiveland in de omtrek van Brou wershaven en Zonnemaire nog ver scheidene aardappelhutten in ge bruik zijn. nanciële basis die er nu is. Alles is gezet op een paar teelten die in korte tijd naar de veiling gaan. Ik heb nog een jaar geprobeerd met staakbo- nen, maar ook deze werkzaamheden waren niet vol te houden", aldus Toon Schalk. Aanpassing voor gezin Voor het gezin heeft dit de nodige aanpassing gevraagd. Els Schalk: "Voorheen hielp ik voor 100% in het bedrijf mee. Om bedrijfs-ekonomisch wat meer ach tergrond te krijgen heb ik een EVTO kursus gevolgd. Doordat we beiden enthousiast waren en het financieel niet slecht ging wilden we een nieuwe kas bouwen. We hebben 2 kinderen en in het bedrijf dat we hebben zit best toekomst. De plannen wijzig den zich zeer snel. Door mij rea listisch op te stellen zag ik wel in dat mijn inbreng alleen in het bedrijf on toereikend zou zijn. Met het oog op de toekomst ben ik een kursus public relations aan het volgen. Geestelijke druk Financieel is het wat onzeker gewor den en met een arbeidsongeschikt heidsuitkering van de AAW van maandelijks 528,— zijn weinig ga ten te vullen. Met zo'n uitkering zijn alleen maar de hoognodige huishou delijke uitgaven te betalen. Geestelijk vergt het ook nog al wat van je. Voor een buitenstaander is dit alles moeilijk te begrijpen. Als je aan bed gekluisterd bent is iedereen meelevend maar als je af en toe je werk doet wordt algauw gezegd het valt wel mee. De rugklachten van Toon zijn wel zo sluipend op komen zetten dat hij nu bij wijze van spre ken aan de pijn gewend is. Als hij de pijn even niet voelt valt het op. De geestelijke druk is vaak erger. Om het zover te krijgen dat we wer kelijk recht hadden op een AAW uitkering ben ik 2 dagen in de weer geweest om een medewerkster van *de GMD, Gemeenschappelijke Me dische Dienst, de bedrijfsvoering van een tuinbouwbedrijf bij te bren gen. Daar gaan ze ervan uit dat iede re Nederlander alleen maar tussen 9.00 en 16.00 uur werkt. Door de ve le gesprekken die ik gehad heb ben ik ervan overtuigd dat veel zelfstan digen, die recht hebben op een ar beidsongeschiktheidsuitkering, na een paar aanvragen stoppen omdat foto 2 foto A foto B Over arbeidsongeschiktheid wordt bij de meeste zelfstandigen alleen maar openhartig gesproken als het een ander betreft. Krijgt men er zelf mee te maken dan verdwijnt het, buiten gezinsverband, meteen in de taboesfeer. Vollegrondstuinder Toon Schalk, 39, uit Breda is vanaf 1986 in die mate arbeidsongeschikt dat, wilde hij zelfstandig blijven, hij zijn bedrijfsvoering drastisch heeft moeten wijzigen. Voor het gehele gezin heeft dit aanpassing gevraagd en wijziging van de toekomstplannen. Els en Toon Schalk werkten aan dit artikel mee omdat zij het hoog tijd vinden dat er meer aandacht aan arbeidsonge schikte zelfstandigen besteed wordt. De hulpverlening en dienstvaar digheid van instanties en verzekeringen blinken nu niet direkt uit. zit voor je vaste lasten. Een drasti sche wijziging van het teeltschema was de enige mogelijkheid om nog tuinder te kunnen blijven. De verge vorderde plannen die op tafel lagen om een kas te bouwen konden we wel vergeten". Arbeidspiek vakanties Voordat tuinder Schalk in 1986 ar beidsongeschikt was verbouwde hij diverse soorten sla, andijvie, kroten, Financieel wordt het er, ondanks een uitkering, niet beter op. Vanaf 1986 heeft Toon Schalk rugklachten. Na 2 maanden op bed gelegen te hebben met hernia wezen onderzoeken uit dat een wervel versleten was. Door gaan met werken zoals hij gewend was betekende onherroepelijk de rolstoel. Voor hem stond vast dat het vrij intensieve bedrijf met 4 ha vollegrondsgroenten zo niet voortge zet kon worden. Toon Schalk: "Door toch nog tijdig de ernst ingezien te hebben is mijn arbeidsongeschiktheid beperkt ge bleven tot 50%De weg naar de spe cialisten en verzekeringen is achteraf bezien een hele zware geweest waar bij ik gestuit ben op onwetendheid en afschuifsystemen. De huisarts is in dit soort gevallen een steun omdat hij weet hoe het er op ons soort be drijven toegaat. Een specialist gaf mij te kennen dat ik mijn lichaam anders moest gebruiken en veiling- kisten voortaan op een andere ma nier weg moest zetten. Uit zijn ant woord bleek wel dat hij totaal niet op de hoogte was met het werk wat we doen. Iemand in loondienst die arbeidsongeschikt wordt, wordt veel sneller begrepen. Maar daar staat een baas achter die aantoont dat zijn werknemer lichamelijk niet meer voldoet. De arbeidsongeschiktheid verzeke ring ging in eerste instantie wel met mij mee en betaalde in het begin 100%. Langzaam is dat afgebouwd tot nu 30%. Voor de AAW ben ik 50% arbeidsongeschikt. Mijn verze- 12 De heer en mevrouw Schalk uit Breda. keringsmaatschappij is niet bereid om ook 50% uit te betalen. Veel te lefoneren en schrijven heeft niets ge holpen zodat dit bij de rechts- j bijstandsverzekering ligt. Het lijkt 1 zo op de lange baan geschoven te 1 zijn. Af en toe een bericht, waar b.v. i gevraagd wordt om een machtiging i om inlichtingen bij de orthopeed te 1 krijgen. Van de verzekering gaven ze mij i overigens maar het advies het bedrijf aan de kant te doen en proberen er- gens in loondienst te gaan werken. 1 Chauffeur leek hun wel wat. Dit I krijg je wel vaker te horen, stop er maar mee, maar iemand die een ei- c gen bedrijf heeft weet wel beter. Je I bloemkool, spruiten, bleekselderij, bospeen, spinazie en zomer- en herfst- prei. Met dit teeltschema kon da gelijks op de veiling worden afgele verd. Nu wordt alleen nog bloem kool, veel zomerprei en najaarsspi- nazie geteeld. Voor deze teelten is gekozen omdat de oogst in de va kantieperioden valt. Het werk van die arbeidspieken kan dan gebeuren met scholieren. "Door dit alternatief kan mijn be drijf voortgezet worden, het is als het ware aangepast aan mijn ar beidsongeschiktheid. De lichtere werkzaamheden en het trekkerwerk doe ik zelf. Een groot nadeel van het huidige teeltplan is de onzekere fi

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1989 | | pagina 12