uit deii
praktijk
gezien
Nostalgisch tintje
Voorlopige oogstraming CBS ongeloofwaardig
Aardappelprijs moedwillig genekt?
Oogst '89
Wintermaand
ook zacht?
r C/y
Kwaliteit uien doorgaans goed
Nog steeds is het weer ongekend
mooi in WEST ZEEUWS-
VLAANDEREN en hoewel er nade
len aan verbonden zijn, beu zijn we
het nog steeds niet. We kunnen alle
werkzaamheden van te voren
bespreken en er is eigenlijk geen
oponthoud. De aardappeloogst
komt langzaam op gang, hier en
daar zal nog wel even gewacht moe
ten worden, want verschillende per
celen hadden nog preigroen loof.
Naast de datum wordt ook het on
derwatergewicht van steeds meer be
lang bij de bepaling van het tijdstip
van doodspuiten. Als het gewas een
maal afrijpt blijkt dit O.W.G. wel
snel op het gewenste nivo te komen.
Als boer worden we steeds weer ge-
konfronteerd met nieuwe eisen die
maar zeer beperkt te beïnvloeden
zijn en waarbij de bepaling weer vol
ledig aan de afnemer moet worden
Wie in onze WESTHOEK had dur
ven denken dat de zomer, die mooi
maar wel droog was, nog in septem
ber zou voortduren? Regen is er wel
gevallen, op sommige plaatsen wel
wat veel, maar schade is nergens
ontstaan, en na een paar dagen wa
ren alle werkzaamheden weer mo
gelijk.
Door die droogte is de grond open
en heeft een goed waterbergend ver
mogen als het natuurlijk niet te lang
gaat duren. Alle aardappelen zijn nu
wel doodgespoten, en de eerste rooi
ers vertonen zich al in de percelen en
dat neemt snel toe. Want als het
goed is laat niemand goed rooibare
dagen voorbijgaan. De opbrengsten
schijnen mee te vallen, de termijn
en effektieve markt hebben daar al
snel op gereageerd door prijsdalin
gen. Maar eerst binnen en geborgen
en dan verder zien hoe de markt zich
ontwikkelt.
Uien zijn ook binnen op een enkel
perceel na, de kwaliteit is doorgaans
goed, gezonde harde uien, dat beetje
regen heeft niet zoveel schade ge
daan. Mits nadien goed gedroogd.
De prijsontwikkeling is beter dan we
de laatste jaren gewend zijn. Al met
al een optimistischer beeld voor de
overgelaten. Bij de bieten merken we
dat ook steeds weer. Het is zeldzaam
zo mooi er momenteel gerooid kan
worden. Het is dan haast onbegrij
pelijk waar de tarrapercentages van
daan komen.
Na de regen van de afgelopen tijd
zijn de weilanden weer wat groener
geworden, voor de echte groei is het
toch te laat dus meestal zal er toch
bijgevoerd moeten worden. Bij de in
onze streek aanwezige veehouderij
takken, zoals de stierenmesterij en
vaarzenfokkerij blijven we gecon
fronteerd met scheve prijsverhou
dingen. De verkoopprijzen zijn wel
iswaar niet slecht maar daar tegen
over staat een zeer hoge prijs voor
het jongvee dat na invoering van de
superheffing steeds schaarser is ge
worden. Bovendien komen vooral
de zwakkere broeders op de markt,
de goede kweekt de melkveehouder
akkerbouw met ook nog goede bie
ten en we staan er een stuk beter
voor dan voorgaande jaren.
Tenminste als er altijd net positief
gehaald is, maar zij die negatief ge
werkt hebben, moeten nog wat bij
werken en als het dan nieuwjaar is
zullen velen het wel weten, hopelijk
positief. Een akkerbouwer wil door
vechten. Dat mag toch, want ze zijn
alle sombere verhalen, zedenpreker
verwijten en vage beloftes spuugzat,
we zitten nu eenmaal in de hoek
waar de klappen vallen. Maar dat
kan nooit zo blijven, wanneer we
volhouden ons te laten horen.
Onze organisties hebben in deze een
grote taak om een beleid mede te
helpen ontwikkelen, om vooral voor
de jongeren een leefbare situatie te
helpen opbouwen. Wat voor coalitie
de regering zal vormen is belangrijk.
Maar toch anders dan het was, de
akkerbouw heeft voldoende in de
hoek gezeten waar de slagen vallen.
We zijn het geleuter zat en willen
eens een ruggesteuntje dat verder
gaat dan politieke beloftes en illusies
op lange termijn. Wie geeft ons dat?
Hopende dat u het erg druk heeft
aanstaande week met goed weer en
veel genoegen in uw werk.
Binnen 14 dagen is in WEST BRA
BANT ZUID'vrijwel alle snijmais in
de kuil gereden. Geen enkele maai is
het voorgekomen dat onder zulke
goede weersomstandigheden gehak-
seld is. Vastrijden kwam niet voor
en de schade door stukken is beperkt
gebleven. Is het land goed berijd
baar en blijft het droog dan verloopt
meestal alles naar wens.
zelf wel op in een lege box. Daar er
nogal wat voer van eigen bedrijf
wordt gebruikt profiteren we ook
minder van de lage krachtvoer-
prijzen.
Afgelopen week bleek weer eens dat
we als boer op de markt zeer kwets
baar blijven en dat we daarbij nogal
eens afhangen van de opinie van bui
tenstaanders. Zoals bekend publi
ceerde het CBS onlangs opbrengst
verwachtingen voor konsumptieaard-
appelen. Ondanks dat ze nog lang
niet in de cel zitten werd een iets gro
tere oogst in Nederland verwacht.
Gezien de buitenlandse opbrengsten
onbegrijpelijk, maar de markt klap
te in elkaar. Wie zal de klap weer
moeten opvangen, wellicht de boer,
want uit ervaring weten we dat de
handel ook maar zeer weinig moge
lijkheden heeft om dit op te vangen.
Vraag blijft of er van hogerhand is
ingegrepen omdat een aardappel van
22 cent te duur zou zijn voor in
dustrie of voor de konsument. Het
feit dat overheidsvoorlichters bij
dergelijke ramingen zijn betrokken
geeft te denken.
Op de kalender heeft de herfst ook
in het LAND VAN ALTENA EN
BIESBOS een aanvang genomen,
echter de zomer kan moeilijk af
scheid nemen. Na soms een kleine
inzinking krijgen wij het zomerse
klimaat weer terug. De oogst van de
latere gewassen, zoals aardappelen,
bieten en mais, heeft een aanvang
genomen, met verschillend resultaat
wat de opbrengst betreft.
De aardappels welke dit jaar een tra
ge start hadden, zullen geen hoge
opbrengst halen, vooral de sortering
zal aan de fijne kant zijn. Een groot
verschil met vorig jaar. Zo kan ieder
jaar weer verschillend zijn. Ook met
de bieten is er begin gemaakt, ver
schillende percelen zijn reeds ge
rooid. De opbrengsten zijn over het
algemeen wel goed, al naar gelang de
kwaliteit van de grond en de droog-
gevoeligheid.
Het oogsten van mais is in volle
gang. Veel percelen zijn reeds gehak-
seld, en we kunnen de polder weer in
de verte zien; door de hoogte van het
'Schijnt herfstmaandzon met zomer-
kracht, maakt veelal wintermaand
ook zacht'. Of bovenstaande wijs
heid op waarheid berust zal de tijd
ons leren, maar voorlopig wordt op
NOORD-BEVELAND volop van
het mooie nazomerweer gepro
fiteerd.
Met betrekkelijk lage kosten kunnen
we onze werkzaamheden verrichten
en dit is tegenover de steeds lagere
garantieprijzen een meevaller. Of,
als je het zo zou willen zeggen een
doekje om het bloeden te stelpen.
Menigeen is op de lichte grond volop
aan het aardappels rooien en wat
niet af land tegen een goede prijs
verkocht is, is of wordt in de koelcel
len opgeslagen.
Ook de eerste suikerbieten zijn al
weer gerooid en er wordt een begin
gemaakt met de inzaai van winter
tarwe. Hierbij is de rassenkeuze
weer niet eenvoudig.
Uit oogstjaar 1989 blijkt weer dat de
Arminda een ras is met hoge op
brengsten en weinig ziektegevoelig.
Ook het prijsverschil per kg t.o.v. de
bakwaardige rassen is niet direkt erg
hoog, dit terwijl er wel meer kosten
zijn. Al met al is het niet eenvoudig
een juiste c.q. de juiste beslissing te
nemen.
Tussen de maisrassen onderling
bestaan dit jaar grote verschillen. Zo
is bij de rassen met veel stro de mas
sa wel groot maar het percentage
VEM aan de lage kant. Met de war
me droge periode van afgelopen zo
mer is bij de kortstro rassen de kolf
aanmerkelijk groter dan bij de lange
rassen. Het blijkt dat water tijdens
de kolfzetting erg belangrijk is.
Handel in snijmais was er nagenoeg
niet en verschillende telers hebben
zelf maar een kuil weggezet met de
hoop dat in het voorjaar de vraag
wat groter zal zijn.
De berichten in enkele vakbladen
dat de aardappeloogst 300.000 ton
hoger zal uitvallen dan vorig jaar
komen erg ongeloofwaardig over.
Bij hoe het CBS aan deze voorlopige
oogstraming komt plaatsen vrijwel
alle konsumptieaardappeltelers een
vraagteken. Oogst 1988 viel op veel
bedrijven al tegen en vooral de start
van oogst 1989 is slecht begonnen.
Op de zandgronden liggen de op
brengsten in vergelijking met 1988
tussen de 4 en 8 ton per ha lager. Op
de kleigronden in Zuid-West Neder
land zal het niet veel anders zijn.
Ook geluiden van kollega's uit ande
re delen van Nederland rechtvaardi
gen dezelfde konklusie.
Maar in de nieuwe polders is de op
brengst zeer hoog hoor je. Ieder jaar
zijn de opbrengsten in de nieuwe
polders zeer hoog zodat het verschil
hierin niet kan zitten.
Het begint erop te lijken dat de in
dustrie het CBS kan beinvloeden om
zo goedkoper aardappelen in te ko
pen. Al lang is het geen geheim meer
gewas is soms het uitzicht zeer be
perkt. Van kwekerszijde wordt veel
aandacht geschonken aan de lengte
naar beneden te krijgen. Hierdoor
komen de kolven op een lager nivo
waardoor de stormschade minder
zal zijn, en kan er een hoogwaardi
ger produkt worden gekregen, wat
in het rantsoen een grotere rol kan
spelen. Ook wordt van verschillende
percelen enkel de kolf geoogst, met
een nog hogere voederwaarde. Mais
is een produkt dat aan verschillende
diersoorten kan worden vervoederd,
en dus een veelzijdige toepassing
heeft. De prijzen liggen op een laag
nivo, de ruwvoederpositie is zeer
ruim, wat de vraag niet ten goede
komt.
In de veehouderij wordt steeds meer
aandacht geschonken aan de ziekte
'melkerskoorts'. Voor veehouders
die een zg. vrije stal hebben, is het
daarom zaak zich bij aankoop vrij
vee aan te kopen. De veeveilingen
gaan zich daar meer op toeleggen
om dit vee aan te bieden.
dat de fritesfabrikanten elkaar ka
pot proberen te konkurreren. In ver
gelijking met 1988 ligt de fritesprijs
in 1989 aanmerkelijk lager en dat
terwijl de prijzen van aardappelen
tot heden toe hoger zijn dan vorig
jaar. Om te kunnen overleven is het
voor verschillende fritesfabrieken
zaak om hun grondstof zo goedkoop
mogelijk in te kopen. Dit kan dan al
leen nog maar door het bespelen van
vraag en aanbod en door een positie
ve houding aan te nemen ten opzich
te van hoge kg-opbrengsten per ha.
Vanuit de landbouw en handel zal
meegedaan moeten worden met deze
werkwijze anders ziet het er voor het
financieel rendement van de teler
weer niet zo best uit.
Het rooien van suikerbieten is dit
jaar, net als bij andere gewassen, op
timaal begonnen. De opbrengsten
vallen niet direkt tegen, al werd dit
wel verwacht. Tegenover zeer hoge
opbrengsten van nu rond de 65 ton
staan ook opbrengsten die de 40 ton
niet halen. Het suikergehalte va
rieert voor de zandbieten tussen de
14 en 15,5%.
Je moet in West Brabant Zuid nog
zoeken naar een 1-rijige bietenrooier
in werking. Op nog maar enkele be
drijven wordt deze machine ingezet
omdat zo nog vers bieteloof gevoerd
kan worden. Dit jaar hebben weer
een paar loonbedrijven hun 1 rijer
ingeruild voor een 6 rijige bunker-
rooier. Het wachten op een rooier is
verleden tijd geworden, omdat er
onder de loonwerkbedrijven weer
gewerkt wordt om een nieuwe klant
binnen te krijgen.
In de fruitteelt worden ook lange da
gen gemaakt, het plukseizoen is in
volle gang, de bewaarcellen worden
ook gereden om de aanvoer te sprei
den over langere tijd. De konsument
wil graag een hoge prijs betalen
maar het moet wel een ekstra kwali
teit zijn. Vooral de kleur speelt een
grote rol, b.v. de Jonagold die door
geplukt moet worden, voor een ho
mogene kleur, wat dan ook veel
ekstra kosten meebrengt.
In de fruitteelt worden de kwaliteits
eisen zeer hoog opgevoerd, mede
door de houding van de konsument.
Deze hebben ook op andere be
drijfstakken een steeds grotere in
vloed, zoals ook bij aardappels, om
een hoogwaardiger produkt te pre
senteren. Ook de grootinkopers heb
ben hier veel invloed op. Niet alleen
in land- en tuinbouw, maar ook in
de veredelingsbedrijven wordt steeds
meer op kwaliteit gelet, dus zullen
we als ondernemer mee moeten wer
ken aan deze voortaande trend.
Vanaf de buitendijk zien we aan
de ene kant de polders met boer
derijen tussen bomen aan de
dijk. Aan de andere kant het nu
getijloze gebied. Vele hektares
schorren en kreken veranderen in
een groenig land waar hier en
daar een vlier of wilg probeert
z'n hoofd boven het water te
krijgen. Deze vlier en wilg zullen,
in de zomers geflankeerd door
het wilgenroosje, spoedig ver
meerderen. De vogels zullen het
zaad aandragen en na enige jaren
zal een heel andere natuur en ve
getatie zich hier bevinden.
Vanaf de hoge dijk zien we bij
helder weer aan de ene kant de
pijpen van Pernis, terwijl we we
ten dat landinwaarts op dezelfde
afstand Zandvliet met z'n niet
erg fris en gezonde fabrieken
staat. Daartussen als een groene
long het Westbrabants pol
derland.
Steeds worden we opgeschrikt
door de krantenberichten van het
vliegveld. Het vliegveld tussen
Dinteloord en Steenbergen. We
weten het allemaal. Willen wij
hier kunnen blijven wonen en
werken. Willen wij hier als een
stukje groen, tussen Rotterdam
en Antwerpen, blijven liggen met
nog een beetje frisse lucht, dan
zullen we deze plannen moeten
bestrijden. Het zal zeker wel
vaart voor een groep meebrengen
ook dat weten wij. Zeker weten,
is dat we met welzijn beter af zijn
dan met welvaart.
Op de kalender is de herfst be
gonnen. We profiteren van het
prachtige herfstweer en doen er
ons voordeel mee. Aardappels
worden met weinig grond inge-
schuurd. Bieten zonder veel tarra
naar de fabriek gebracht. Veel
kilo's van 't een en ander. Over
goten door een milde, soms war
me najaarszon ziet de boer het
weer een beetje zitten en wordt
het "onaanvaardbaar" in het
woordenboek gezet. In de "van
Dale" ontbreekt dit woord na
melijk dus vraag ik me af is het
geen Nederlands of is m 'n woor
denboek te oud.
Soms leveren de oogstwerkzaamheden een nostalgisch beeld op, zoals
bij het hinderen van teunisbloemen met de zelfbinder. In het zuid
westen staan nu op veel plaatsen stuiken te wachten op de combine.
Vrijdag 29 september 1989
7
