p.i. zuid
geluid
P.J.G.N.: Produktie-
beheersing is de enige manier
MT BB IF |b|/ s/e Bond van Plattelandsvrouwen voor
Ifllllll IIV
Weerzien in Friesland: Zeeuwse
Plattelandsvrouwen op tegenbezoek
Regiogroep jonge
agrarische vrouwen
Walcheren
redaktie Henk Tegels
MVB B B B onder redaktie van de Redaktiekommis-
W "r Ik IP IA Zeeland en Brabant.
BF II II II' Mevr. P. J. de Rooy-Janse M.A.
w BB H BP WW Ww Postbus 42, 4424 ZG Wemeldinge.
Wat een drukte hebben de Friese Plattelandsvrouwen toch dit jaar!
Eerst de driedaagse viering van hun 70-jarig bestaan, dan het ontvan
gen van de binnenlandse bondsreis en tenslotte komen wij nog een
tweedaags (vierdaags) bezoek aan Friesland brengen.
Wij, dat zijn 26 Zeeuwse plattelandsvrouwen, die een tegenbezoek
aan Friesland brengen. Vorig jaar waren zij te gast in Zeeuws-
Vlaanderen. Het bezoek is georganiseerd door de internationale
kommissies van beide provincies.
Maandag 11 september vertrekken
we per bus richting Friesland. Het is
een goed idee om de lunchpauzes op
de heen- en terugreis te benutten
voor een museumbezoek. Op de
heenreis is dit het Afrikamuseum,
prachtig gelegen in de bosrijke om
geving van Berg en Dal. De keus van
dit museum is niet zomaar toevallig,
het past bij het projekt: 'Platte
landsvrouwen en de Derde Wereld.
En je kunt er daar heel wat van
opsteken. In enkele zalen zijn heel
overzichtelijk allerlei gebruiks- en
siervoorwerpen uit diverse Afri
kaanse landen tentoongesteld. De
bijbehorende informatie vertelt over
de oorsprong en het gebruik van de
voorwerpen. Ook buiten is er veel te
zien, zoals Afrikaanse woningen. De
reis gaat verder want het einddoel
van de eerste dag is Heerenveen.
Het diner staat al voor ons gereed en
al spoedig komen de eerste gastvrou
wen. Ze worden verwelkomd door
de dames van de internationale kom
missie die ons de volgende dagen
zullen begeleiden. Dan kan de ken
nismaking met de gastvrouwen be
ginnen. Voor sommigen een gezellig
weerzien, voor de meesten een onbe
kende gastvrouw. Maar dat went
snel. Een keurig programmaboekje
Het zomerreces is weer achter de
rug, een nieuw vergaderseizoen barst
los. Wie weet, was dit wel de laatste
agrarische kommissie vergadering
oude stijl. Tijden veranderen en zo
dra de tijd er rijp voor is moeten de
bakens verzet worden. Zo gezegd, zo
gedaan; er komt waarschijnlijk tus
sen de drie landelijke agrarische
kommissies van CPJ, KPJ en PJGN
een vorm van samenwerking. Ba
kens verzetten, geldt dit ook niet
voor het akkerbonwbeleid!
De agrarische kommissie was nu niet
meteen wild enthousiast over het
rapport akkerbouw onder gewijzig
de omstandigheden. Zo ook werd
het NAJK-besluit, om de voor vol
gend jaar in het vooruitzicht gestelde
quotum-uitbreiding alleen te verde
len over jongeren, van enige kriti
sche noten voorzien.
Een procent extra quotum naar
jongeren
De EG wil het melkquotum met een
procent uitbreiden.
Ons NAJK vindt in de eerste plaats,
dat jonge melkveehouders jonger
dan 35 jaar en met een quotum klei
ner dan 350.000 kg. hiervoor in aan
merking moeten komen. Dit zijn er
ongeveer 2500. Ten tweede moeten
20
met foto's en op de voorkant een
prachtig knipsel is ondertussen aan
ons uitgereikt. Mijn gastvrouw woont
in de buurt van Heerenveen en door
het ommetje dat we maken, zie ik
gelijk dat Friesland meer heeft dan
meren, weiden en koeien.
We rijden door Oranjewoda, mooie
bossen met statige huizen met een
oude 'Oranje'-geschiedenis. De vol
gende ochtend starten we in Leeu
warden. Voor onze gastvrouwen een
ekstra zorg om ons daar elke och
tend op tijd te brengen. Franeker 'de
bedrijven die kleiner zijn dan
350.000 kg. melk, maar met een op
volger, in aanmerking komen voor
extra melk. Het bedrijfshoofd dient
echter ouder te zijn dan 50 jaar. Het
gaat in deze tweede kategorie om
7000 bedrijven. Al met al moet deze
ene procent naar zo'n 9500 bedrij
ven. Het voorstel van het NAJK is
om al deze 9500 bedrijven er 11.500
kg. melk bij te geven. De AK was het
niet geheel met deze verdeling eens.
Realistischer zou men het gevonden
hebben om een ieder er evenveel kg
melk bij te geven. Natuurlijk was de
AK het met het NAJK eens. dat er
wat voor de bedrijfsopvolger gedaan
moet wordenmaar zag het liever ge
beuren een ieder er even veel bij te
geven.
Een deel van het melkquotum is ge
schorst. Hier krijgt elke veehouder
een kleine vergoeding voor. De EG
stelt voor deze vergoeding helemaal
in te houden als een veehouder zijn
quotum maar met één kg. over
schrijdt.
Net zoals het NAJK wijst de AK dit
voorstel vierkant af.
Akkerbouw onder gewijzigde om
standigheden
Er waren weinig lovende woorden
parel van de Friese steden' is ons eer
ste reisdoel.
Op initiatief van de plattelandsvrou
wen zijn daar in samenwerking met
de VVV begeleide stadswandelingen
opgezet.
Stinsetuin
Franeker heeft een beschermd stads
gezicht en veel oude gebouwen in de
ze vroegere universiteitsstads zijn
mooi gerestaureerd. Op onze wande
ling zien we het Mantenahuis met
stinsetuin (een van de twee gemeen
tehuizen van Franekeradeel, de ge
meente waar Franeker toe behoort),
de professoren huizen, het museum
't Coopmansfiuis, de hofjes en het
stadhuis, dat we ook van binnen mo
gen bezichtigen. Niet alleen oude
dingen, want Friesland zou Fries
land niet zijn, als ons niet verteld
was dat de brug die we passeren de
plaats is waar de elfstedentochtrij
ders af moeten slaan naar Bart-
lehiem.
Planetarium
Maar Franeker bezit nog iets heel
bijzonders en wel het Planetarium.
Ruim 200 jaar geleden bouwde de
wolkammer Else Eisinga in zeven
jaar het universum aan het plafond
van zijn huis. Hij deed dit met de be
perkte middelen van zijn tijd (reke
nen op een lei met een krijtje bij
kaarslicht), maar tot nu toe is er nog
geen enkele afwijking gekonsta-
teerd. Ongelofelijk knap, onvoor
stelbaar hoe iemand zoiets kan
maken.
Van Franeker gaat de reis naar Mak-
kum. Een landschap zoals we ons
dat bij Friesland voorstellen. Mooie
boerderijen, wijde weidelanden, veel
koeien, windmolens, een strakke ho
ge zeedijk.
Door de melkkwotering overtreft nu
het aantal schapen dat van de koeien
en is er meer vetmesterij gekomen.
In Bakkum bezoeken we de Tigge-
laar aardewerkfabriek. We zien het
hele proces, van de kleihoop buiten
via klei wassen, vormen, voorbak
ken, handbeschilderen, weer bakken
tot in de winkel, waar prachtige aar
dewerken voorwerpen te koop zijn.
Maar de prijzen zijn van dien aard
dat er niet veel souvenirs gekocht
worden.
Het stadje Workum is ons volgend
reisdoel.
Jopie Huisman
'In het mooiste - pas gerestaureerde
- pand uit de 17de eeuw is op smaak
volle wijze het werk van de schilder
Jopie Huisman tentoongesteld', zo
staat in de beschrijving van het mu
seum en verder 'De schilderijen en
tekeningen vertellen op uiterst
kunstzinnige wijze het verhaal van
het zwoegen en ploeteren van de am
bachtsman, de huisvrouw, de naam
loze. Een verhaal wat je gezien moet
hebben'. Een beschrijving waar niets
aan toe te voegen is.
Weer schilderijen, de volgende och
tend. Maar alleen het woord is ge
lijk, verder hebben we geen enkele
overeenkomst. We brengen dan een
bezoek aan de Epema State in IJs-
brechtum. Onder het toeziend oog
van zijn geschilderde voorouders,
vertelt de huidige eigenaar/beheer
der ons het boeiende verhaal van
zijn state. Alle Friese adellijke fami
lies hebben wel een plaats in deze ge
schiedenis.
In deze tijd is het financieel niet meer
mogelijk om een dergelijk land
goed in goede staat te houden, van
daar dat er nu rondleidingen zijn
voor het publiek en tentoonstellin
gen en recepties worden gehouden.
Zo kunnen toch al die mooie, oude
dingen bij elkaar bewaard blijven en
kunnen er anderen van meegenieten.
Wij zien een tentoonstelling van
oude letter- en stoplappen.
Weer een ander stukje Friesland:
Bakkeveen. Bekend door de Volks
hogeschool. Tijdens de lunch horen
we de geschiedenis over het ontstaan
van dit gebied van bossen, heide en
vennen. In Beesterzwaag gaan we
het gemeentehuis bekijken. Een
mooie diaserie laat ons iets zien van
de diverse dorpen van de gemeente
Opsterland, waartoe ook Beester
zwaag behoort.
Klapstuk
Op de bovenverdieping is een ten
toonstelling van klederdracht - en
karakterpoppen. Via Drachten (even
winkelen) komen we in Terhorne,
ons laatste punt van het programma,
een gezamenlijke maaltijd met de
gastvrouwen waarna een gezellig sa
menzijn. Een leuk stukje Fries kaba-
ret, voor ons in het Nederlands om
gezet, een tentoonstelling van kur-
suswerk van de afdeling staan daar
op het programma. Maar het
klapstuk van de avond is het tonen
van de Friese klederdracht met het
hoofdijzer, de mooie kap en de kost
bare sieraden. Het duurt lang eer we
alles bekeken hebben en alle foto's
gemaakt zijn. Dan zijn er zeer ver
diende dankwoorden en kadootjes
voor de dames van de Friese int.cie.,
die zo veel werk voor ons gedaan
hebben.
De volgende ochtend is het afscheid
in Leeuwarden. We kwamen als
vreemden bij elkaar, als oude beken
den nemen we afscheid van onze
gastvrouwen. De terugreis gaat via
de Afsluitdijk naar Enkhuizen. Daar
brengen we nog een bezoek aan het
buitenmuseum van het Zuiderzee
museum.
Bij de laatste stopplaats in Breda,
zijn er bloemen en dankwoorden
voor de dames De Feyter, Willemsen
en Bogert van de int.cie. Zeeland,
die veel werk verzet hebben voor het
organiseren van deze ekskursie. Zo
komen we weer thuis, vol indrukken
van een prachtige provincie, dank
baar voor de enorme inzet van veel
Friese plattelandsvrouwen. Het ge
was geweldig.
L.J. de Regt-van Maldegem
Herinnering
De voordrachtenreeks Iconogra
fie door de heer A. de Roose,
M.A. heeft nog plaatsen vrij.
Inlichtingen en opgeven bij Mw.
de Vries, tel. 01663-2925.
Regiogroep jonge agrarische vrou
wen organiseert dit seizoen verschil
lende aktiviteiten. In oktober over
teelt oogst en verwerking van vlas; in
november over milieu op en rond het
bedrijf; in december een trekkerbe-
hendigheidskursus (één dag in
Schoondijke); in januari een kursus
landinrichting (grond, pacht en ruil
verkaveling); in maart informatie
over taken en diensten van het wa
terschap. Ook organiseert de regio
groep een gezamenlijke aktiviteit
met de RAK Walcheren.
De regiogroep Walcheren is er voor
jonge agrarisch geïnteresseerde
vrouwen die lid zijn of willen wor
den van PJZ of CPJ. Geïnteresseer
den die meer hierover willen weten
kunnen bellen met Addie de Buck
(01188-3546) of Lenie Geschiere
(01186-1840).
PJZ-agenda
Afd. Langstraat - 13 oktober, bow
len in bowlingcentrum "Eerste Zei-
ne 92" te Waalwijk. Van 21.00 uur
tot 23.00 uur. Entree: leden gratis;
niet leden 10,4 november,
auto-puzzelrit.
Afd. Walcheren - 30 september,
bowlen. Plaats: de "Kaasboer" te
Biggekerke. Tijd: van 20.30 uur tot
22.30 uur. Opgave voor 26 septem
ber bij Annemarie tel.: 01180-26001.
Kosten: leden 9,niet-leden:
13,-.
Provinciale aktiviteiten -14 oktober:
Provinciale bowling. Plaats: Bow
lingcentrum Goes op de Beesten
markt. Aanvang: 17.00 uur. Opgave
voor 9 oktober bij het afdelings
bestuur van de eigen afdeling. 16 ok
tober: HB-vergadering.
Vrijdag 29 september 1989
voor het akkerbouwrapport. De AK
is van mening dat dit rapport het feit
onderstreept, dat de akkerbouw in
Nederland geen toekomst heeft. In
het rapport wordt geen enkele sug
gestie gedaan, van hoe men het pro
bleem overproduktie denkt op te los
sen. Het fenomeen bio-ethanol
wordt genoemd, maar er worden
geen direkte en konkrete stappen in
die richting gezet. Zo worden er ook
geen stappen in die richting geno
men om op het milieu in te springen:
geen extensivering. De AK stelt daar
tegen dat produktiebeheersing de
enige manier is om het graanpro-
bleem op te lossen. Geen produktie
beheersing is volgens een Groninger
AK-lid geen geloof.
In het rapport wordt gesproken over
een verplichting bijmenging van gra
nen in het veevoer. Volgens de AK
zet dit weinig zoden aan de dijk.
Een bijmengplicht zal alleen in Ne
derland meer graan in het veevoer
doen verdwijnen. In andere EG-
landen verandert er niks, omdat er
in deze landen al veel meer graan
aan het vee wordt gevoerd.
In het rapport gaat men ervan uit
dat de graanprijs tijdelijk verhoogd
dient te worden. Dit om te kunnen
gaan zoeken naar andere afzetmoge
lijkheden. De verhoging van de
graanprijs is dus tijdelijk en zal
daarna weer op een laag peil komen
als de pogingen tot extra-afzet niet
slagen.
Hier zit ook de Ned. varkenshouder
niet op te wachten. Lage graanprij
zen leiden er alleen maar toe dat de
konkurrentie uit andere EG-landen
zal toenemen.
Nee, de voorstellen in dit rapport lei
den tot een koude sanering in de ak
kerbouw en het milieu wordt in de ver
nieling gestuurd. Er zal gekozen
moeten worden voor een vorm-van
produktiebeheersing. Sommige AK-
leden vonden dit rapport mislei
dend, de akkerbouwer wordt aan het
lijntje gehouden.
Samenwerking
Samenwerking tussen de drie agrari
sche kommissies, een droom of
wordt het werkelijkheid. Het voor
stel is dat de drie kommissies samen
op één tijdstip en één plaats gaan
vergaderen. De eerste helft van de
dag vergadert iedere kommissie
apart, het middaggedeelte zal geza
menlijk plaatsvinden. Tijdens deze
gezamenlijke bijeenkomst zullen
ook de NAJK-vertegenwoordigers
uit de diverse landbouwschapskom
missies aanwezig zijn. In dit geza
menlijke deel z^l worden gesproken
over de gemeenschappelijke thema's
waarover op dat moment "aktie"
moet worden ondernomen. Bijvoor
beeld bij het uitdragen van een
standpunt over veevoedergrondstof
fen gaan akkerbouwvertegenwoor-
digers en veehouderijmensen bij el
kaar zitten. Zo zal het middagge
deelte in maximaal 4 groepen wor
den opgesplitst. Het is niet de bedoe
ling dat deze bijeenkomsten het ka
rakter krijgen van een soort
schaduw-NAJK. In het NAJK zullen
de besluiten worden genomen. In de
ze bijeenkomsten zal men dan voor
al bespreken van hoe kunnen we dit
standpunt het best naar buiten toe
verdedigen.
Meer samenwerking om tot een bete
re en efficiëntere belangenbeharti
ging te komen van het door ons
NAJK ingenomen standpunten. Er
moet een beleid komen dat agrari
sche jongeren nu en in de toekomst
perspektief biedt. Het is dan ook
jammer dat het rapport "akker
bouw onder gewijzigde omstandig
heden", dat nu juist niet biedt voor
jonge akkerbouwers. Wat de quo
tumtoedeling betreft heeft de AK
enige twijfels bij het NAJK-plan.
Positief is dat de EG zelf met het
voorstel - extra melk voor bedrijf-
sopvolgers -, komt, om zo iets voor
de bedrijfsopvolger te doen.
Sjoerd Politiek
