Trekpaarden publiekstrekkers op ploegkampioenschap
Het drogen van granen, peulvruchten en
graszaad op de boerderij
Werkende trekpaarden blijken een welhaast magnetische aantrek
kingskracht uit te oefenen op het publiek. Een groot aantal mensen
nam de gelegenheid te baat om afgelopen zaterdag een vijftal
driespannen trekpaarden voor de ploeg aan het werk te zien in de
Wilhelminapolder, tijdens de provinciale Zeeuwse ploegkampioen-
schappen. Deze demonstratie was georganiseerd door de nog jonge
Stichting Het Werkend Trekpaard Zeeland. Ook voor de wedstrijd-
ploegers, die in hun trekkers op meer eigentijdse wijze hun voren
trokken, bestond een grote en deskundige belangstelling.
De vijf trekpaardenhouders, Jos
Brooijmans uit Tholen, Cees Mol uit
Waarde, Frans Koster uit Waarde,
Cees Maurice uit Nisse en Stoffel
van der Velde uit Zonnemaire, had
den veel eer van hun arbeid - en die
van hun paarden uiteraard. De ploe
gers moesten tijdens het wenden ge
regeld pauzes inlassen om antwoord
te geven op de talloze vragen die hun
over het werken met paarden werden
gesteld. Met veel plezier verschaften
ze de gewenste informatie over de
verzorging van de dieren, het ploe
gen, de paardenhandel, de stichting
etc. etc. De toeschouwers konden
overigens voor inlichtingen ook te
recht in een speciale informatietent
van de Stichting Het Werkend Trek
paard. Gezien de overweldigende
publieke belangstelling lijkt de de
monstratie van ploegen met trek
paarden tijdens de Zeeuwse ploeg-
kampioenschappen de komende ja
ren zeker voor herhaling vatbaar.
Vijf jaar geleden waren er voor het
laatst trekpaarden aan het werk tij
dens het ploegkampioenschap.
Behalve vragen waren er uiteraard
ook de nodige op- en aanmerkingen
van "stuurlui aan de wal". Zo kreeg
de heer Maurice enkele aanmerkin
gen over het door hem geleverde
ploegwerk. Het is echter bijzonder
sportief en zeer te waarderen van
hem dat hij zijn medewerking heeft
willen verlenen, want hij werkt zelf
niet meer met trekpaarden en was
pas sinds twee weken "in training"
voor deelname aan de demonstratie.
Hij antwoordde dan ook: "Als jullie
het werk zouden moeten doen wat ik
doe als je pas veertien dagen wat ge
oefend hebt..."
Aan het eind van de dag slaagde een
vrachtwagen op het stoppelland er
niet in al zijn pk's effektief te ma
ken: hij zat vast. Geen nood, de heer
Brooijmans was bereid om met zijn
driespan de wagen los te trekken.
Toen de paarden hun kracht toon
den bleken ze echter sterker dan het
materiaal, want de "zwinge" brak.
De vrachtwagen was desondanks net
genoeg losgetrokken om op eigen
kracht door het dooie punt heen
vooruit te komen. Echte paarde-
krachten komen onder bepaalde om
standigheden toch beter tot hun
recht...
Voor degene die zijn veldje het best
geploegd had, stelde Het Werkend
Trekpaard een beker beschikbaar.
De beker werd gewonnen door de
heer Brooijmans.
"Gewoon" ploegen
Twintig deelnemers streden om de
eer bij het "gewone" ploegen, waar
van 17 wentelploegen (13 tweeschaar
en 4 drieschaar) en 3 rondgaande
ploegen. In twee uur nadat de begin-
voor is getrokken moeten de ploe
gers een veldje van 20 are (25 are
voor de driescharige) geploegd heb
ben. Om zo dicht mogelijk bij het
maximale van 300 punten te komen
moeten de ploegers aan een groot
aantal voorwaarden voldoen. De ju
ry let o.a. op de ploegdiepte, de be-
ginvoor, de aanstorting en de dek
king van groen en stoppel. Verder
moeten de voren voldoende gesloten
zijn, goed tegen elkaar aansluiten en
ten opzichte van elkaar even hoog
liggen. Ook voor "algemene in
druk" worden punten gegeven. Aan
het eind moet een ongeploegd veldje
van één meter (plus of min 5 cm is
toegestaan zonder strafpunten) als
begrenzing van het buurveldje over
blijven. Om hierop goed te kunnen
inspelen hebben alle ploegers een
meetlint of duimstok bij zich.
Het publiek volgt de verrichtingen
nauwgezet. Degenen onder hen die
M. Salomé meet op of hij voldoet
eindstrook plus of min 5 cm).
deskundig zijn leveren een totofor
mulier in met daarop ingevuld de
verwachte winnaars rondgaand en
wentelploegen.
v
De heer Brooijmans leverde van de vijf trekpaardenhouders het beste ploeg werk af.
aan de norm van een 1 meter brede
Voordat voorzitter A. de Feijter van
het ploegcomité overging tot de
prijsuitreiking, bedankte hij de heer
M. van Nieuwenhuijzen voor het feit
dat en de wijze waarop deze gedu
rende 25 jaar voorzitter is geweest
van het ploegcomité. Als dank voor
de bewezen diensten ontving de oud
voorzitter een geschenk namens de
ploegers en het ploegcomité.
Algemeen kampioen en kampioen
bij de wentelploegen werd P. Ooms
uit Oud-Vossemeer met 227 Vi pun
ten. Kampioen rondgaande ploegen
werd M. van Tilbeurgh, eveneens uit
Oud-Vossemeer met 224 punten.
De verdere uitslag:
3. J. Goense, Noordwelle 213 p.; 4.
C. Kloet, Arnemuiden 209'/2 p.; 5.
A. Spruyt, Meliskerke 199 p.; 6. C.
de Jonge, Heinkenszand 198Zi p.; 7.
M. Salomé, IJzendijke 198 p.; 8.
J.P.M. Deurloo, Tholen 1971/2 p.;
9. J. v.d. Velde, Kerkwerve 194 p.;
10. P. Noteboom, Wolphaartsdijk
189 p.; 11. P. van Langeraad, Drei-
schor 1831/2 p.; 12. J. Brooijmans,
Tholen 181 Vz p.; 13. J.K. Crucq,
Arnemuiden 174 p.; 14. N.H.C.
Vermue, 's Heerenhoek 170'/2 p.;
15. G. van Damnfle, 's Heer Arends-
kerke 169 p.; 16. P.C. Baas, Rit-
them 165 p.; 17. P. Smits, Oud-
Vossemeer 159 p.; 18. M.G.L. Heij-
boer, St. Annaland 153 p.; 19. R.
Rentmeester, Kerkwerve 151 p. en
20. D.L. Goense, Driewegen 1501/2
P-
De belangstelling voor het drogen
van produkten op akkerbouwbedrij
ven neemt de laatste jaren toe. Deze
belangstelling wordt veroorzaakt
doordat:
De droogkosten in natte oogstjaren
hoog op kunnen lopen.
Er in toenemende mate erwten van
stam of snel vanuit het zwad worden
geoogst waardoor het oogstrisiko
wordt verkleind, doch er een pro-
dukt wordt geoogst met een hoger
vochtgehalte. De kosten van drogen
liggen hierdoor op een veel hoger ni-
vo dan in het verleden.
Er steeds meer bedrijven beschikken
over bewaarplaatsen met rooster-
vloeren, grote ventilatiekapaciteit en
luchtverhitters.
De bewaarplaats
Als voorbeeld nemen we een bedrijf
van 50 ha met het volgende
bouwplan.
17,5 ha wintertarwe, 5 ha groene
erwten, 5 ha graszaad Engels raai-
gras, 10 ha konsumptieaardappelen,
10 ha suikerbieten en 2,5 ha
zaaiuien.
Er is een bewaarplaats aanwezig
voor 500 ton aardappelen en voor
135 ton zaaiuien. De oppervlakte
van de bewaarplaatsen is respektie-
velijk 200 en 90 m2. Deze zijn voor
zien van roostervloeren. In verband
met het gebruik van kiemrem-
mingsmiddelen bij de aardappelen
Vrijdag 8 september 1989
mag de bewaarplaats voor aardap
pelen nooit gebruikt worden voor
bewaring of drogen van produkten
die bestemd zijn voor zaaizaad of
gerst bestemd voor de bouw. Bij be
waring van aardappelen en uien in
één gemeenschappelijk gebouw is
het technisch vrijwel onmogelijk te
voorkomen dat het vrijkomende gas
in de uienbewaarplaats binnen
dringt. De storthoogte van de te dro
gen produkten is ondermeer afhan
kelijk van: het soort produkt, het
vochtgehalte van het produkt, de
ventilatorkapaciteit, wel of geen ge
bruik maken van opgewarmde lucht
en de snelheid van het drogen.
In ons voorbeeld gaan we er vanuit
dat de lucht 5°C wordt opgewarmd
om een voldoende snele droging te
kunnen realiseren zodat de bewaar
plaats weer tijdig beschikbaar is
voor de aardappelen en de uien.
Voor wintertarwe kan een stort
hoogte worden aangehouden van
1.20 m bij maksimaal 22% vocht.
Bij een m3 gewicht van 750 kg kan er
per m2 1,2 x 750 kg 900 kg wor
den opgeslagen.
Bij een bruto-produktie van 9000 kg
per ha betekent dit dat er 10 m2
droogvloer nodig is per ha of van
175 m2 in totaal. De oppervlakte van
de bewaarplaats voor aardappelen is
dus ruim voldoende als droogvloer
voor de wintertarwe. Voor de groene
erwten kan een storthoogte aange
houden worden van 1.25 en is zelfs
1.50 m nog toelaatbaar. Voor de 5.
ha met een bruto-opbrengst van
5400 kg dient er een opslagkapaciteit
te zijn van 27.000 kg. Bij een m3 ge
wicht van 800 kg en een storthoogte
van 1.25 m is er een droogvloer no
dig van 27 m2. Voor het graszaad dat
geoogst wordt met een vochtgehalte
van 30% is de storthoogte maksi
maal 80 cm. Bij een opbrengst van
2400 kg ongeschoond zaad en een m3
gewicht van 300 kg is er 10 m2
droogvloer nodig per ha graszaad of
50 m2 in totaal. De bewaarplaats
voor uien van 90 m2 is dus voldoen
de groot voor de erwten en het gras
zaad. Wel dient de mogelijkheid
aanwezig te zijn om afzonderlijk te
ventileren, eventueel met opgewarm
de lucht.
De kosten van drogen
Door gebruik te maken van bestaan
de inrichting heeft men hoegenaamd
geen vaste kosten voor de gebouwen
in rekening te brengen. Er kan wor
den volstaan met het in rekening te
brengen van de variabele kosten
voor stroom van de ventilatoren,
brandstof voor opwarmen van de
lucht en dé kosten voor het afdek
materiaal van de droogvloer. Door
het intensiever gebruiken van de
luchtverhitters die reeds aanwezig
zijn voor het drogen van de uien is
het aannemelijk dat de vaste kosten
van één verhitter ten laste worden
gebracht van het drogen van de an
dere produkten. Om een goed in
zicht te hebben in de vorderingen
van het droogpróces is het gewenst
dat er over betrouwbaar vochtbepa-
lingsapparatuur beschikt kan wor
den. De jaarkosten voor afschrijving
en rente, stel 25% van ƒ1000,is
ƒ250,staan in geen verhouding
met het risiko en/of verspilling door
te veel aan ventilatie of opwarming
tijdens het droogproces.
De jaarkosten zijn als volgt:
- Kunststofgaas voor het afdekken
van de vloeren
250 m2 a ƒ7,— 1.750,
bij 2-jarig gebruik per jaar ƒ875,
- vaste kosten van een luchtverhitter
(volautomatisch propaan gestookt)
20% van ƒ3.500,— ƒ700,—
vochtmeter ƒ250,
energieventilatoren en opwarmen
van de lucht
158 ton graan a ƒ4,per ton
ƒ632,-
27 ton peulvruchten a ƒ8,per ton
ƒ216,—
12 ton graszaad a ƒ30,per ton
ƒ360,-
ƒ3033,—
De droogkosten bij derden kunnen
als volgt worden berekend:
158 ton wintertarwe a ƒ18,/ton
ƒ2844,-
27 ton groene erwten a ƒ34,/ton
ƒ918,-
12 ton graszaad a ƒ119,/ton
ƒ1428,-
Totaal ƒ5190,—
De droogtarieven zijn berekend bij
een gemiddeld vochtgehalte bij tar
we van 18,1 - 18,5%, bij erwten van
20,1 - 20,5% en bij graszaad bij 30%
vocht. Er is een verschil van ruim
ƒ2000,ten gunste van het drogen
op het eigen bedrijf. Hiervoor zijn
echter ekstra arbeid, toezicht en ken
nis nodig tijdens het droogproces.
Tijdens de oogst vervalt de tijd voor
transport en wachten bij de afnemer
doch na het drogen zal het graan ge
laden en afgeleverd moeten worden.
Ook deze facetten dienen meegeno
men te worden bij uw overweging
om het drogen op het eigen bedrijf
ter hand te nemen.
W. Maljaars
CAT, Goes
