akkerbouwer durf te veranderen Oproep Jac. Hermans: Spinnen en insekten als stikstofkontroleurs en markt goed bezocht Studiebijeenkomst landbouw tussen milieu Elisa-test voor oogvlekkenziekte Nieuwe kursus "Public Relations in de tuinbouw" De akkerbouwer in Zeeland hoeft niet somber te zijn over zijn toe komst. Zeeland heeft goede toekomstmogelijkheden op het gebied van de plantaardige produktie. Zeeland heeft het beste klimaat van Nederland met zachte winters en veel uren zon. Bovendien ligt Zee land gunstig met afzetgebieden als de Randstad, België en Zuid- Engeland. Zeeland kan de groente- en fruittuin van Nederland wor den; temeer daar in de Randstad nauwelijks nog ruimte is voor meer (glas)tuinbouw. Dit bracht de heer Jac. Hermans, voormalig eige naar van de Jac. Hermans winkelketen, met veel verve over aan zijn gehoor, die o.a. naar hem was komen luisteren in het kader van de studiebijeenkomst "Landbouw tussen milieu en markt" op 23 en 24 augustus jl. Zowel inleiders als deelnemers toonden zich tevreden over de studiebijeen komst 'landbouw en milieu', wellicht een steun voor de ZVZ om volgend jaar weer een thema aan de landbouw te wijden. De heer Hermans konkludeerde uit eigen onderzoek, dat er op de Engel se markt heel weinig Nederlands fruit ligt. Deze markt wordt door Spaans fruit gedomineerd. "Binnen één dag kan er Nederlands fruit op de markt in Londen liggen", zo be toogde hij. "De aanvoerlijnen liggen er; maak daar gebruik van. Er is vol doende vraag naar appels, bessen, bramen, frambozen en dergelijke fruitprodukten meer". Als de akker bouwer geen inkomen meer kan ver dienen met de traditionele produk- ten, dan moet hij overschakelen naar andere produkten. "Durf te veranderen; durf over te schakelen op nieuwe produkten; maak u een nieuwe teelt eigen", zo riep hij op. Ook zag de heer Hermans goede mo gelijkheden voor tuinbouwmatig ge teelde aardappelen. Er is een markt voor met de hand gerooide aardap pelen, die als fruit worden gesor teerd en verpakt. "De extra kosten, die u hiervoor moet maken haalt u ruimschoots uit de prijs". In dit ver band sprak hij zijn afschuw uit over de aardappelrooimachine en verge leek deze met een steenkolengraver. Studiebijeenkomst Deze tweedaagse studiebijeenkomst "Landbouw tussen milieu en markt" werd georganiseerd in het kader van de Zomeruniversiteit Zee land (ZUZ). De Zomeruniversiteit bestaat uit een studieweek, waarin via workshops, studiebijeenkomsten en debatten allerlei onderwerpen worden bediskussieerd. Dit jaar be trof het o.a. regionale ontwikkelin gen, gezondheidsethiek, nieuwe me dia, landbouw en ontwikkelingssa menwerking. In de studiebijeenkomst "Land bouw tussen milieu en markt" was één dag gewijd aan landbouw en mi lieu en één dag aan landbouw in re latie tot markt en afzet. Op de marktdag spraken naast de heer Hermans, prof.dr.ir. H. van Arkel, hoogleraar aan de Landbouw universiteit te Wageningen en di- rekteur van het NIVAA, ir. J. Boe- ve, direkteur van Cebeco Zuidwest en ing. V. Phaff, afdelingshoofd bij het NIVAA. De heer Van Arkel voorzag een som bere toekomst voor de marktorde- ningsprodukten. Binnen de akker- bouwsektor signaleerde hij 3 groei markten: textiel (vlas), energie en papier (hennep, hout). De laatste 2 markten zullen evenwel niet op zeer korte termijn soelaas aan de akker- bouwsektor kunnen bieden. Voorts onderschreef hij de mening van de heer Hermans, dat in de tuinbouw een aantal kansen ligt. "De bloemen- en potplantenmarkt is nog steeds een groeimarkt" stelde de heer Van Arkel vast. "Overigens zullen de akkerbouwers het in veel richtingen moeten zoeken; elke rich ting biedt zijn specifieke kansen; een vierde gewas is er niet". Scharrelnoten Een goede reklame is van groot be lang om het produkt bekendheid te geven, waarbij het "gezondheids- denken" een steeds grotere rol speelt. De heer Van Arkel verwees in dit verband naar smaaktests voor scharreleieren. Daaruit blijkt, dat proefpersonen scharreleieren lekker der vinden dan andere eieren, als ze weten dat het om scharreleieren gaat. Wordt vooraf niet gezegd welk ei ze eten, dan blijkt het scharrelei als minder lekker uit de bus te ko men. "Hierop kun je met reklame inspelen", aldus Van Arkel, "het gaat niet om gelijk hebben, maar om gelijk krijgen". Hij gaf de hazelno- tenstudieklub in dit verband de sug gestie haar noten als "scharrelno ten" te verkopen. Marktsegmentering Een suggestie, die de heer V. Phaff onderschreef. Hij gaf een toelichting op het onderzoek van het NIVAA naar de konsumptie-aardappelen op de Duitse markt. Daaruit blijkt, dat "Bintje aus Holland" in vergelij king met de Duitse Ackergold op al le punten slechter skoort in de ogen van de Duitse konsument. Wel wordt Bintje als een goedkope aard appel gezien, maar voor veel Duit sers is dit juist een belemmering om te kopen. Phaff pleitte voor veel meer markt onderzoek. "We weten nog veel te weinig van de Duitse aardappel- markt. Met meer onderzoek is een goede marktsegmentering mogelijk. Door op elke deelmarkt een specifie ke aardappel aan te bieden wordt de markt op een maximale bediend en kan er meer financieel rendement uitgehaald worden. De Duitse kon sument vindt de kwaliteit, verpak king, image en teeltwijze (gezond) van de aardappel veel belangrijker dan de prijs, aldus Phaff. Hij ziet de toekomst op de Duitse markt niet somber in als er een nieu- Op de universiteit van Göttingen is het thans gelukt, een indirekte Elisa- test voor de veroorzakers van oog vlekkenziekte te ontwikkelen. Prof. Gerhard Wolf en zijn medewerkers hebben een anti-serum ontwikkeld, dat alle virulente Pseudocercospo- rellasoorten even sterk aanpakt. In- fekties in het veld kon men zodoen de duidelijk vaststellen - met één be perking: Jonge infekties, die onder de microscoop al duidelijk konden worden herkend, waren met Elisa nog niet met zekerheid aan te tonen. Tussen de macroscopisch geschatte aantastingspercentages en de Elisa- -waarden bestond een nauw verband, zodat deze test een goede kans kan worden gegeven. (Uit 'De Voor') De natuurwaarden in graslanden gaan door de toenemende stikstofbelasting achteruit. Als je wilt weten of de maatregelen om die belasting een halt toe te roe pen effekt hebben, dan is dat het beste te bekijken met behulp van graslandinsekten en graslandspinnen. Dat is de kon- klusie van F. Maaskant, H. Sie- pel en W. van Wingerden, onder zoekers bij het Rijksinstituut voor Natuurbeheer (RIN) te Arn hem. Met hulp van een aantal kollega's hebben zij 44 soorten insekten en spinnen geselekteerd waarmee in graslanden de veran deringen in stikstofbelasting kunnen worden vastgesteld. Met de set van 44 soorten kunnen beheerders van natuurgebieden de stikstofbelasting bewaken. Dit we strategie wordt ontwikkeld. Er moet één Nederlands merk komen, waaronder alle Nederlandse aardap pelrassen worden verkocht toegesne den op de wensen van de Duitse kon sument en het grootwinkelbedrijf. Dit betekent het aanbieden van een breed assortiment, gepaard gaande met een intensieve reklamekampagne, zo doende zal de Nederlandse aardap pel een hoge (emotionele) meerwaar de kunnen bereiken in de ogen van de Duitse konsument met als gevolg de bereidheid een hoge prijs te betalen. Naamsbekendheid is erg belangrijk. Tot nu toe worden er op de Duitse aardappelmarkt geen merken gevoerd. In de daaropvolgende zeer levendige diskussie werd gekonkludeerd, dat de koöperaties maar ook partikulie- re firma's, bij het opzetten van de nieuwe strategie een belangrijke voortrekkersrol kunnen vervullen. De heer Boeve, zei, dat Cebeco Zuidwest hieraan best zijn steentje wil bijdragen. "Maar", zo zei hij, "het is dan ook noodzakelijk, dat voldoende boeren meedoen en ook hiervoor hun nek durven uitsteken". De heer Phaff zei verder, dat konti- nuïteit van de aanvoer erg belangrijk is. De Nederlandse aardappel moet 12 maanden op het schap in de Duit se winkel staan. "Dit maakt het noodzakelijk, dat uit het buitenland aardappelen wor den geïmporteerd, gekweekt uit Ne derlandse poters. Zodoende kan Ne derland het hele jaar rond aardappe len leveren. Nu verliest Nederland keer op keer in het voorjaar de kon- kurrentie met de nieuwe, vroege aardappelen". Ook de heer Boeve zag wel wat in het importeren van aardappelen, "al zal niet iedereen enthousiast zijn over deze konstruk- tie", zo voorspelde hij. Landbouw en milieu Het thema landbouw en milieu werd ingeleid door prof.dr.ir. C.T. de Wit, emeritus hoogleraar theoreti sche teeltkunde. Hij betoogde, dat het huidige marktgerichte EG land bouwbeleid zal leiden tot een twee deling: goed bedeelde gebieden en slecht bedeelde gebieden. In de goed bedeelde gebieden zal de landbouw blijven bestaan en zal de produktivi- teitsstijging blijven doorgaan. In de slecht bedeelde gebieden zal de land bouw verdwijnen en zal ontvolking optreden. Hij schat dat dit zich in het jaar 2000 op 30% van de kul- tuurgronden in de EG zal voordoen: dat is 10 x de oppervlakte van Ne derland. Dit zal enorme tegenstellingen in de EG veroorzaken. De Wit pleit er dan ook voor om de slecht bedeelde ge bieden met streekprogramma's te helpen. In Zeeland zal de landbouw wel blij ven zo is De Wits overtuiging, maar hoeveel landbouwers er zullen blij bewaken wordt in onderzoeks- jargon "monitoring" genoemd. ven durfde hij niet te voorspellen. De bedrijfsvergroting zal zeker doorgaan zo zei hij. Groene energie Duidelijk was Prof. De Wit over energiewinning uit landbouwpro- dukten. "Er moet 3.000,— per ha bij, wil dit konkurrerend zijn. Dit is volstrekt onhaalbaar", zo hield hij zijn gehoor voor. "Bovendien geeft bio-ethanol aanzienlijke afvalpro blemen, zo leert de ervaring in Brazi lië", aldus De Wit. De tweede inleider, de heer ir. A. Riemens, direkteur van het PAGV, zal wel mogelijkheden voor bio- ethanol. "Het plaatje komt er an ders uit te zien als ook de milieu kosten van de fossiele brandstoffen worden meegerekend en als de poli tiek het wil, zijn er kansen voor bio- ethanol", zo zei hij. De heer Riemens hield een vurig pleidooi voor de geïntegreerde be drijfsvoering. Overschakeling op dit systeem zal in de toekomst onont koombaar zijn. Bovendien is het systeem zover om in de praktijk uit getest te worden. "De akkerbouw- sektor moet zeggen, dat ze bereid is deze uitdaging aan te pakken en deze uitdaging ook aan kan. Omschake ling op de geïntegreerde bedrijfsvoe ring zal zeker een reduktie van het gebruik van gewasbeschermingsmid delen met 20-30% met zich meebren gen", zo zei Riemens; "daarmee smoor je de hele politieke diskussie over het gebruik van deze middelen in de akkerbouw". Wel voorspelde Riemens, dat veel akkerbouwers, ondanks een hoog opleidingsnivo, de geïntegreerde bedrij fsvoering niet gemakkelijk onder de knie zullen kunnen krijgen. Er is wel degelijk veel vakmanschap, kennis en door zettingsvermogen voor nodig. De derde inleider, de heer dr.ir. E.A. Goewie, direkteur van de Plan- tenziektenkundige Dienst, zette het gewasbeschermingsbeleid in de toe komst uiteen. Op de korte termijn (1 Waarom spinnen en insekten en niet de planten om e.e.a. te bestuderen? Simpelweg omdat veel ongewervelde diersoorten, waartoe spinnen en insekten be horen, een korte levenscyclus hebben en een groot vermogen tot toename in aantallen. Daar door kunnen ze sneller reageren op veranderingen dan planten. Monitoring met ongewervelde diersoorten is door de onderzoe kers in de praktijk getoetst en het blijkt te werken. Een wolf spin (Alopecosa cunca- ta) die 6 tot 9 mm groot kan wor den. Het is een indicatorsoort voor licht bemest grasland. De jongen van deze soort laten zich aan zweef draden met behulp van de wind vervoeren (Foto RIN). a 2 jaar) zal er een verscherpt toela tingsbeleid worden gevoerd; op de lange termijn (1-10 jaar) moet via nieuwe technieken de afhankelijk heid van gewasbeschermingsmidde len geminimaliseerd worden. Dit be tekent niet, dat er geen chemische middelen meer nodig zijn. De akker bouw zal een breed skala van midde len beschikbaar moeten hebben, maar wel die een minimale belasting voor het milieu opleveren, aldus de heer Goewie. Kunstmest In de diskussie kwam met name de kunstmestheffing aan de orde. Prof. De Wit toonde zich een sterk voor stander van deze heffing. Door deze heffing zal de boer veel zuiniger om springen met kunstmest en dat is een goede zaak voor het milieu. Boven dien zal het op de lange termijn geen nadelige gevolgen hebben voor de landbouw, volgens prof. De Wit. De heer Riemens en ook de meeste deel nemers waren daar niet zo zeker van. Kunstmest kost geld en daarom alleen al gaat de boer er zuinig mee om. Een extra heffing is nadelig voor de konkurrentiepositie. Neder land staat niet op een eiland, zo viel er te beluisteren. De studiebijeenkomst "Landbouw en milieu" mocht zich verheugen in een goede belangstelling. De inlei ders konden spreken voor een gemê leerd publiek bestaande uit onder andere akkerbouwers, bestuurders, onderzoekers, ambtenaren en men sen uit het bankwezen. De inleiders en deelnemers toonden zich ook te vreden over het karakter en de kwa liteit van de studiebijeenkomst. Wel licht een steun voor de Zomeruniver siteit om volgend jaar weer een the ma aan de landbouw te wijden. Het kursuscentrum Zuidhollands Glasdistrikt te De Lier start, in sa menwerking met Stichting Public Relations Westland, een nieuwe kur sus: "public relations voor het Zuid hollands Glasdistrikt". De kursus is vooral bedoeld voor mensen die werkzaam zijn bij bedrij ven en instellingen en die met kom- munikatie voor hun organisatie te maken hebben. Doel van de kursus is het verbreden van de kennis van public relations. In vijf studiedagen worden zowel theoretische als prak tische elementen aangereikt. De op bouw van de kursus is zodanig, dat de kennis direkt toegepast kan wor den in de dagelijkse praktijk. De bijeenkomsten vinden plaats in het Konsulentschap voor de Tuin bouw te Naaldwijk en in het Pers centrum Nieuwspoort te Den Haag. Belangstellenden kunnen een bro chure aanvragen bij het Kursuscen trum Zuidhollands Glasdistrikt, te lefoon 01745-12863 of bij Stichting Public Relations Westland, telefoon 01740-27101. Vrijdag 8 september 1989 19

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1989 | | pagina 19