Ontwikkelingssamenwerkingsprojekt
'Trekkracht voor Kenya' afgerond
WIJKO B.V. (specerijen en sauzen) naar Suiker Unie
Verhandelingsverbod appelen en peren aangepast
Nederlanders eten steeds meer groenten en fruit
In de Wilhelminapolder ploegdemonstratie trekpaarden
Op zaterdag 2 september worden de aktiviteiten van de Zeeuwse
landbouworganisaties en agrarische jongeren rond het ontwikke-
lingssamenwerkingsprojekt Trekkracht voor Kenya afgerond.
In samenwerking met het provinciaal ploegcomité en de stichting Het
Werkend Trekpaard vindt de laatste publieksaktiviteit plaats.
Tijdens de provinciale ploegkampioenschappen in de Wilhelminapol-
der zal met 15 trekpaarden (vijf driespannen) een ploegdemonstratie
verzorgd worden. Het trekpaard vormt het symbool van het projekt.
De techniek van de paardentraktie heeft immers model gestaan voor
de introduktie en verbetering van de aanspanning van trekdieren en
werktuigen in het Oost-Afrikaanse land Kenya.
man, een netwerk van steunpunten
op kunnen bouwen van waaruit de
nieuwe trekdiertechnieken onder de
lokale boeren worden verspreid.
Die nieuwe technieken, zoals gareel
aanspanning voor ezels en verbeter
de ossejukken zijn met Nederlands
ontwikkelingsgeld ontworpen en uit
getest in het kader van een universi
tair trekdierprojekt. De noodzakelij
ke follow-up (vakterm voor verdere
voortzetting), n.l. het introduceren
van de nieuwe aanspanning en werk
tuigen in de praktijk, werd niet meer
uit de Nederlandse middelen voor
ontwikkelingssamenwerking be
taald. Dit gegeven vormde het aan
knopingspunt voor Trekkracht voor
Kenya. Technische verbeteringen,
die niet bij boeren op het platteland
doordringen hebben immers maar
weinig waarde. Wel was er, als aan
zet tot een follow-up, een kursus
ontwikkeld waarin het maken van
gareel- en juktuigen, het africhten,
verzorgen en werken met ossen en
ezels werd aangeleerd.
Trekkracht
voor Kenya
Trekkracht voor Kenya is een ge
zamenlijk
ontwikkelingssamen werkings-
projekt van de 3 Zeeuwse Land
bouworganisaties (ZLM, NCB
en CBTB) en het Zeeuws Agra
risch Jongeren Kontakt.
Dit projekt beoogt een bijdrage
te leveren aan de ontwikkeling
van de landbouw en het platte
land van het Oost Afrikaanse
land Kenya. Het richt zich in het
bijzonder op de introduktie van
verbeterde technieken om de be
schikbare trekkracht van ossen
en ezels beter te benutten voor
landbouw en transportdoelein
den. Daarbij gaat het met name
om verbetering van de aanspan
ning met nieuw ontwikkelde
gareel- of haamtuigen, en verbe
tering van werktuigen en trans
portkarren. Bij de uitvoering
wordt samengewerkt met de af
deling landbouwtechniek van de
Universiteit van Nairobi.
Trekkracht voor Kenya is ook
opgezet om de Landbouworgani
saties en haar leden (meer) te be
trekken bij de problematiek van
ontwikkelingslanden. Middels
dia-presentaties, inleidingen,
stukjes in de landbouwbladen en
andere aktiviteiten wordt aan
dacht besteed aan de achtergron
den en uitvoering van .het projekt
in Kenya en de knelpunten waar
mee ontwikkelingslanden meer in
het algemeen te kampen hebben.
De krisis in de Afrikaanse land
bouw, de akute noodsituatie in 1984
en de landelijke aktie Eén voor Afri
ka vormden de direkte aanleiding
voor een gezamenlijke aktie van de
drie Zeeuwse landbouworganisaties
en het Zeeuws Agrarisch Jongeren
Kontakt. Het te kiezen projekt
moest een strukturele bijdrage leve
ren aan de landbouwontwikkeling
van een Afrikaans land. Daarnaast
zou gedurende drie jaar een pro
gramma uitgevoerd moeten worden
waarbij voorlichting en bewustwor
ding in eigen gelederen centraal zou
staan. De keuze voor het Kenyaanse
projekt lag voor de hand omdat het
goede herkenningspunten bood voor
de leden van de Zeeuwse landbouw
organisatie en omdat er goede
kontakten bestonden met de Neder
landse projektleider in Kenya.
Na een looptijd van ruim drie jaar
mag vastgesteld worden - en dat ligt
echt niet voor de hand - dat de opzet
is geslaagd. Daarbij moet een onder
scheid gemaakt worden tussen de re
sultaten in Kenya en de aktiviteiten
in Zeeland.
Kenya
Ondanks de bescheiden omvang en
de relatief kleine investeringen van
het Trekkracht voor Kenya-fonds
zijn onder impuls van het projekt (in
kombinatie met andere initiatieven)
ontwikkelingen tot stand gekomen
die duidelijk uitzicht bieden op blij
vende resultaten.
Trekkracht voor Kenya heeft 63.500
gulden opgeleverd waarvan nog on
geveer 25.000,in de komende
twee jaar besteed wordt.
Met dit geld heeft de aan de vak
groep landbouwtechniek (Universi
teit van Nairobi) verbonden projekt-
koördinator in Kenya, Luurt Oud-
Vrijdag 1 september 1989
wi I ïSHnr
Geselekteerde kursisten, die zelf be
trokken zijn in verspreid over Kenya
lopende landbouwprojekten, is en
wordt de mogelijkheid geboden om
met financiële steun van Trekkracht
voor Kenya, een nieuw steunpunt op
te zetten. In de praktijk betekent dit
dat ze tuigen gaan maken en deze
middels demonstraties en voorlich-
tingsaktiviteiten aan lokale boeren
en hulporganisaties verkopen. De
tuigenmakerskursus wordt nu jaar
lijks een of twee maal herhaald en le
vert steeds nieuwe kontakten op.
Koördinator Luurt Oudman onder
houdt de kontakten en zoekt de oud-
kursisten van tijd tot tijd op. Van
geval tot geval worden de vorderin
gen en knelpunten bekeken en kan
zonodig aanvullende steun geboden
worden uit het Trekkracht-fonds of
door op de juiste plaats wat invloed
aan te wenden.
De resultaten van het projekt zijn
dan ook voor een belangrijk deel toe
Meer informatie
Voor meer informatie over de
aktie Trekkracht voor Kenya
kunt U zich wenden tot het aktie-
sekretariaat (p.a. ZAJK, Grote
Markt 28, 4461 AJ Goes, tel:
01100-21010) Koördinatie (te
vens redaktie Nieuwsbrief) is in
handen van Ad Phernambucq
(ook thuis bereikbaar, tel:
01195-248).
te schrijven aan de inzet. Van Oud
man, die dit werk voor een belang
rijk deel in eigen tijd doet. De vorde
ringen zijn van geval tot geval ver
schillend, maar zijn toch zo, dat
steeds meer andere donoren er
perspektief in zien en mee gaan
doen. Dit laatste geldt ook voor de
voorlichtingsinstellingen van de Ke
nyaanse overheid, die nu inzien dat
ze de boot niet moeten missen.
Met het geld van Trekkracht voor
Kenya zijn inmiddels op een tiental
lokaties tuigenmakers - of 'trekdier
technici', zoals de Kenyanen zichzelf
liever noemen - aktief. In enkele ge
vallen hebben ze zelf assistenten op
geleid om aan de vraag, die na een
aarzelend begin op gang is gekomen,
te kunnen voldoen.
Zeeland
De projektaktiviteiten in Zeeland,
de fondswerving en de voorlichtings-
aktiviteiten, zijn door een gezamen
lijke kommissie van de landbouwor
ganisaties en agrarische jongeren be
geleid. Met behulp van een speciaal
voor dit doel gemaakte diaserie en
diskussiespel zijn tientallen
informatie- en diskussiebijeen-
komsten georganiseerd. De diskussie
richtte zich daarbij niet alleen op de
technische problemen van de Keny-
"Trekkracht voor Kenya" heeft 63.500 gulden opgeleverd.
aanse boer. Ook zaken als landbouw
overschotten en het EG-
landbouwbeleid dat met exportsub
sidies en importheffingen niet altijd
even goed uitpakt voor de boeren in
de Derde Wereld.
Een hoogtepunt in de voorlichtings-
aktiviteiten vormt de tentoonstel
ling "Werktuigen in Ontwikkeling"
die in het kader van de Wereldvoed-
seldag 1987 in Heinkenszand door
Minister Bukman werd geopend.
Maar ook prins Claus, die vorige zo
mer een werkbezoek bracht aan de
ZLM-manifestatie op Neeltje Jans,
kon niet voorbijgaan aan een bal
kende ezel, die bij wijze van de
monstratie voor een ezelploeg was
aangespannen. Ook hij liet zich in
formeren over het projekt.
Trekkracht voor Kenya stond niet
alleen in de belangstelling binnen de
landbouworganisaties. Verschillen
de organisaties en groepen hebben
een bijdrage geleverd aan het fonds.
De konkrete, kleinschalige en aan de
lokale omstandigheden aangepaste
aanpak spreekt duidelijk aan bij een
breed publiek.
Uitstraling
De resultaten van het projekt moe
ten voor een deel ook gezocht wor
den in de verschillende uitstralings-
effekten. De tuigenmakerskursus
aan de Universiteit van Nairobi kent
steeds meer deelnemers uit andere
Afrikaanse landen. Ook in Tanzania
en Zambia wordt nu met de Keny
aanse ezelaanspanning gewerkt.
De informatie over het projekt, de
uitvoering en de technische details,
is via het Trekkracht voor Kenya-
sekretariaat in Goes verspreid onder
Nederlandse ontwikkelingswerkers
die daar vanuit verschillende Derde
Wereldlanden om hebben gevraagd.
Aan weerskanten van de evenaar
komt zo een netwerk van ontwikke
lingswerkers en organisaties tot
stand die informatie en ervaringen
uitwisselen op het terrein van dierlij
ke trekkracht.
Deze kennisoverdracht zal bij de
beëindiging van Trekkracht voor
Kenya niet worden stopgezet. Deze
aktiviteiten worden overgenomen
door de stichting Het Werkend
Trekpaard Zeeland. Deze stichting
biedt tevens aan studenten die naar
de Derde Wereld uitgezonden willen
worden, de mogelijkheid om erva
ring op te doen met het werken met
trekpaarden.
Het inzetten van 15 trekpaarden als
afsluitingsaktiviteit van Trekkracht
voor Kenya betekent daarom meer
dan een presentatie van ons histo
risch kultuurgoed alleen.
Suiker Unie Holding B.V. te Breda
is voornemens het volledige aande
lenpakket van Wijko B.V. te Nij-
kerk over te nemen. Besprekingen
hierover zijn in een vergevorderd
stadium, aldus de gezamenlijke be
kendmaking.
Wijko houdt zich bezig met de ver
werking van kruiden en specerijen
en produceert een breed assortiment
samengestelde ingrediënten en sau
zen voor de horecasektor, snackin
dustrie, vishandel, wild- en poelier-
sektor, groente-speciaalzaken, slage
rijen, supermarkten en kateringbe-
drijven. De goed renderen onderne
ming heeft ruim 40 personeelsleden
in dienst; de jaaromzet bedraagt
rond 18 miljoen gulden. De Centrale
Ondernemingsraad van Suiker Unie
en de vakorganisaties hebben zich
positief tegenover de aankoop van
Wijko opgesteld. De overname heeft
geen negatieve gevolgen voor de
werkgelegenheid bij Wijko.
Suiker Unie is reeds een aantal jaren
in de specerijensektor aktief met
haar dochteronderneming Kuijpers
van den Boom BV te Puttershoek.
In 1988 nam Suiker Unie Degens BV
te Vlaardingen over. De drie spece-
rijenbedrijven verschaffen de Suiker
Unie een goede positie in de Neder
landse specerijenmarkt, met reëele
mogelijkheden voor expansie van
haar aktiviteiten in verschillende
Westeuropese landen.
De konsumptie van verse groenten
en fruit per Nederlander is in de ja
ren tachtig opmerkelijk toegeno
men. Bedroeg in 1981 het verbruik
rond de 119 kilo per persoon per
jaar, vorig jaar was dit bijna 134 ki
lo aan verse groenten en fruit. Een
stijging met 12%.
Opvallend is, dat driekwart van al
het fruit dat in ons land wordt ge-
konsumeerd, van buitenlandse oor
sprong is. Er is een duidelijke ten
dens waarneembaar naar meer sala
degroenten, minder kookgroenten
en meer variatie in het menu.
Gelet op het vorderen van de rijping
bij de variëteiten Elan, Schone van
Boskoop, Elstar, Lombarts Calville,
Stoofperen andere dan St. Remy,
wordt de verhandeling van deze ap
pelen en peren als volgt vervroegd:
Appelen:
Elan mag vanaf 11 september ver
handeld worden, indien groter of ge
lijk aan 70 mm en meer dan één der
de rood gekleurd; vanaf 18 septem
ber ongeacht de grootte en de kleur.
Schone van Boskoop mag vanaf 4
september verhandeld worden, in
dien groter of gelijk aan 75 mm;
vanaf 18 september ongeacht de
grootte.
Elstar mag vanaf 11 september ver
handeld worden, indien groter of ge
lijk aan 70 mm en meer dan één der
de rood gekleurd; vanaf 18 septem
ber ongeacht de grootte en de kleur.
Lombarts Calville mag vanaf 11 sep
tember verhandeld worden.
Peren:
Stoofperen andere dan St. Remy
mogen vanaf 4 september verhan
deld worden.
