Prijsvergelijking van organische stoftoevoer de moeite waard Maand september op het akkerbouwbedrijf Handboek voor de Akkerbouw jen de Groenteteelt in de Vollegrond herzien Wat kost het op peil houden van het organische stofgehalte? Deze vraag kan bijna elke akkerbouwer zich stellen. De aanvoer aan orga nische stof met de gewasresten is namelijk bijna altijd lager dan de afbraak aan organische stof. Om het gehalte op peil te houden is dus extra aanvoer nodig. Deze extra aanvoer kan op verschillende manie ren gebeuren. De ene manier is echter goedkoper dan de andere. Wat is de goedkoopste manier en welke andere faktoren moeten daarbij ook worden betrokken? Groenbemestingsgewassen of dierlij ke mest Extra organische stof zal meestal worden aangevoerd via de teelt van groenbemesters of via aankoop van dierlijke mest. Beide vormen hebben naast de levering van organisch ma teriaal nog andere aspekten. De teelt van een groenbemester geeft bescherming tegen slemp en erosie. Faktoren die vooral op lichtere gronden en op hellend terrein van belang kunnen zijn. Daarnaast heeft de doorworteling van bouwvoor en ondergrond een gunstige invloed op het poriëngehalte en de structuur van de grond. Bij de huidige be drijfsvoering is het niet gemakkelijk om goede groenbemesters te telen. Afhankelijk van bouwplan en grondsoort zijn er vaak toch nog wel mogelijkheden. Met dierlijke organische mest wordt naast organische stof ook een grote hoeveelheid mineralen aangevoerd. Deze mineralen moeten voorzover nodig en werkzaam uiteraard in de kostenvergelijking worden be trokken. Wegens plaatsgebrek kon het laatste gedeelte van het artikel De maand september op het Zuidwestelijk ak kerbouwbedrijfvorige week niet ge plaatst worden. Hieronder kunt u alsnog kennisnemen van het slot van het maandartiker Graszaad Tot 1 oktober kan men Engels raai- gras zaaien in open land. Moet men in een graanstoppel zaaien dan moet eerst een oppervlakkige bewerking uitgevoerd worden om de graankor rels te laten kiemen. Enige tijd later kan er geploegd worden met goed afgestelde voorscharen om graan- opslag te voorkomen. Graszaad is vrij klein en moet daarom ondiep ge zaaid worden in een tamelijk fijn en goed aangedrukt zaaibed. Organische mest Een goede bodemvruchtbaarheid is de basis voor elke geslaagde teelt. Het telen van groenbemesters en aanwenden van dierlijke mest en hakselen van stro moet dan ook voortdurend de aandacht hebben van elke akkerbouwer. Vooral bij aardappelen is de aanwending van dierlijke mest een aantrekkelijke 10 Hoe berekenen we de kostprijs van organische stof? In principe kan de kostprijs op de zelfde manier worden berekend als die van kunstmeststoffen. We delen de prijs van 100 kg meststof door het gehalte aan b.v. stikstof en de uit komst is de prijs per kg N. Bij dier lijke mest, compost, groenbemesters of stro delen we prijs van het pro- dukt niet door het gehalte aan orga nische stof, maar door het gehalte aan effectieve organische stof. Dit is de hoeveelheid organische stof die 1 jaar na toediening nog in de grond aanwezig is. Op deze manier kunnen materialen met een verschillende af braaksnelheid toch vergeleken wor den. We berekenen dus de prijs per kg effectieve, organische stof. Een m3 turfmolm weegt ongeveer 100 kg. Deze 100 kg bestaat voor 70 kg uit effectieve organische stof. Als turfmolm gestrooid op het land 60 gulden per m3 kost, dan kost de ef fectieve organische stof 85 cent per kg. Een m3 gecomposteerde boom schors weegt ongeveer 400 kg. Deze bestaat voor +60°7o uit effectieve organische stof, ofwel 240 kg. Als dit produkt gestrooid op het land 36 zaak. Gemiddeld kan dit een op brengstverhoging geven van 5%, nog afgezien van het effekt op de bodemvruchtbaarheid. Verzeker uzelf er wel van dat de mest van goe de kwaliteit is. Laat daarom een monster onderzoeken. Vergeet niet om rekening te houden met de vrij komende fosfaat, kali en in mindere mate stikstof uit de organische mest. gulden per m3 kost, dan kost de ef fectieve organische stof 15 cent per kg. een m3 varkensdrijfmest bevat ongeveer 17 kg effectieve organische stof. Stel dat we niet besparen op de aanwezige voedingsmiddelen, en dat de mest incl. uitrijden 6 gulden per m3 kost, dan kost de effectieve orga nische stof 35 cent per kg. In dat ge val is men duurder uit dan met ge composteerde boomschors. Op dit moment is de prijs van sommige soorten dierlijke mest lager dan het bedrag van de kunstmestbesparing. In die gevallen is de organische stof in dierlijke mest in feite gratis. Is de aanvoer met mineralen groter dan de behoefte, bijv. door aanwen ding van grote mesthoeveelheden of bij hoge fosfaat- en kalitoestanden, dan daalt de waarde van de mest. Met een groenbemester als bladram menas wordt gemiddeld ongeveer 850 kg effectieve organische stof aangevoerd. De kosten aan zaaizaad zijn naar schatting 110 gulden per ha. Als de groenbemester bemest wordt met 80 kg stikstof, en de besparing bij het volgewas is 25 kg, dan zijn de stikstofkosten netto on geveer 60 gulden. De totale kosten zijn dan 170 gulden ofwel ongeveer 20 cent per kg effectieve organische stof. Als op de groenbemester geen extra stikstofbemesting nodig is, dan kost de effectieve organische stof nog maar ongeveer 11 cent per kg. Op basis van het prijspeil van 1988 zijn enkele vergelijkende berekeningen uitgevoerd. De resultaten zijn weer gegeven in tabel 1. Breng deze in mindering op de te ge ven kunstmest. (Zie hiervoor ook het artikel 'Prijsvergelijking van orga nische stoftoevoer de moeite waard' van de heren Hotsma en Kodde). Bestrijding wortelonkruiden In het algemeen zijn wortelonkrui den beter chemisch te bestrijden dan Onlangs verscheen bij het PAGV te Lelystad het Handboek voor de Ak kerbouw en de Groenteteelt in de Vollegrond 1989. Het is een geheel herziene uitgave ten opzichte van het vorige Handboek uit 1981 en bevat een veelheid van informatie op een breed terrein. Naast teelttechnische gegevens over de gewassen, bevat het Handboek ook informatie over onder andere bedrijfsuitrusting, bedrijfsgebou wen, organisaties en instellingen, meetkundige berekeningen, mee- teenheden, scheikunde, weer. De verzamelde gegevens zijn bedoeld als mechanisch. Zeker wanneer dit wat later in het seizoen is. Voor een goe de chemische bestrijding is het be langrijk dat de te bestrijden wortel onkruiden groot genoeg zijn. Om dit te bevorderen verdient het aanbe veling om een kleine hoeveelheid stikstof te geven. Is er te weinig blad, zijn er droge omstandigheden, is het laat in het seizoen en is de groei eruit, dan valt het resultaat van de chemische bestrijding vaak tegen. Probeer te spuiten bij groeizaam weer (15 a 20°C en een hoge lucht vochtigheid). Roundup niet mengen met andere middelen. Gebruik per liter Roundup maksimaal 100 liter water. Denk bij onkruidbestrijding ook aan de slootkanten! Drainage Ook tijdens afgelopen winter is er weer voldoende regen gevallen om aan te tonen dat op sommige perce len de drainage onvoldoende funkti- oneerde. Kontroleer de drainage op deze probleempercelen en draineer eventueel opnieuw. Draineer alleen in droge grond en bij een lage grond waterstand. Diversen -"Wintertarwe vóór 1 oktober zaaien is niet gewenst. Op de meeste gron den zal dit vanaf half oktober min der risiko opleveren. Dit niet alleen in verband met het optreden van voetziekten maar ook in verband hulp voor voorlichters en onderwijs gevenden. Daarnaast kan het Hand boek van veel nut zijn voor praktize- rende akkerbouwers en vollegronds- groentetelers. Het PAGV heeft het Handboek samengesteld in samen werking met vele specialisten, zowel binnen als buiten het Proefstation. Met name de Konsulentschappen in Algemene Dienst hebben veel gege vens verstrekt. Het Handboek is te bestellen door 35,te storten of over te maken op postrekening nr. 2249700 t.n.v. PAGV, postbus 430, 8200 AK Le lystad, onder vermelding van "Handboek 1989". met het optreden van het gerstever- gelingsvirus. (De rode en gele blade ren in de tarwe). - Breng nooit vreemde grond op uw perceel, je weet immers niet wat je binnen haalt. Voer zeefgrond terug naar het perceel waar het vandaan komt. - Stel een eventuele grondontsmet- ting niet langer uit dan nodig is. Te nat geeft meestal slechte resultaten, te droog komt niet vaak voor. - Kali in het najaar strooien gaat snel zonder sporenschade en geeft in het voorjaar geen zoutschade. - Tot begin september kan nog gele mosterd gezaaid worden voor groen- bemesting. - Op percelen waar u in 1990 suiker bieten wilt telen kunt u nu nog grond onderzoek op aaltjes laten uitvoe ren. Als de uitslag tijdig bekend is kunt u eventueel hier nog op in spelen. - Diep spoelen is alleen nodig als er echt storende lagen voorkomen. Kontroleer dit eerst (een kuil gra ven). Anders is het middel erger dan de kwaal. De bedrijfsvoorlichter, ing. C.A.F. van Oers CAT-Goes - Een te lage pH van de grond wil nog wel eens samen gaan met een te laag magnesiumgehalte. Het gebruik van een magnesiumhoudende kalk- meststof is in dat geval bijzonder nuttig. Vrijdag 1 september 1989 Dierlijke mest heeft een gunstig effekt op de bodemvruchtbaarheid. Verzeker uzelf er wel van dat de mest van goede kwaliteit is. organische stof kosten per ha kg effect. prijs per kg toevoer via: org. stof effect.or.stof rode klaver 100,— 1165 0,09 Engels raaigras 70 70 140,— 1155 0,12 wikken 150,— 650 ƒ0,23 bladrammenas 100 70 170, 850 0,20 A stro (inkl. hakselen) 100 150 ƒ250,— 1000 0,25 9 ton slachtkuikenmest 400 - 260* 140,— 1400 ƒ0,10 28 ton kippedrijfmest 300 - 300* 0,— 840 ƒ0,00 57 ton mestvarkensdrijfm. 350 - 400* 0,— 970 ƒ0,00 Behalve voor de levering van organisch materiaal zorgt een groenbemester ook voor een aantal gunstige effecten in de bouwvoor, zoals een verbetering van de struktuur. Bij de toediening van organische dierlijke mest kan de leve ring van mineralen in de kostenvergelijking worden betrokken. Tabel 2. Hoeveelheden effectieve organische stof (kg/ha), die gemiddeld met geslaagde groenbemestingsgewassen aangevoerd worden onder dekvrucht in de stoppel Italiaans raaigras 1255 Italiaans raaigras 1080 Westerwoldss raaigras 1255 Westerwolds raaigras 1080 Engels raaigras 1155 Bladkool 840 Rode klaver 1165 Bladrammenas 850 Witte klaver 850 Gele mosterd 850 Stoppelknollen 830 Wikken 650 Tabel 3. Hoeveelheden effectieve organische stof, die gemiddeld in een aan tal organische meststoffen aanwezig zijn (kg/m3) rundveedrijfmest 30 turfmolm 70 varkensdrijfmest 17 tuinturf 140 kippedrijfmest 30 gecomp. boomschors 240 vaste rundveemest 70 stro, per ton 240 vaste kippemest 125 slachtkuikenmest 155 champignonmest 100 Tabel 1Kosten van groenbemesters per kg effectieve organische stof in vergelijking met stro hakselen en met dierlij ke mest Ing. P.H. Hotsma, Bodem, Water en Bemesting te Wageningen J. Kodde, CAT Goes De kosten van de dierlijke mest (aankoop uitrijden) zijn verminderd met de waarde van fosfaat en kali. Op bovenstaande berekeningen zijn talloze variaties mogelijk. We hebben getracht duidelijk te maken hoe de kost prijs van organische stof berekend kan worden. Gezien de soms verrassende uitkomsten, adviseren we eens uit te rekenen wat het kost om het organische stofgehalte op peil te houden. De gegevens in de tabellen 2 en 3 kunnen u daarbij van dienst zijn.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1989 | | pagina 10