Droge zomer goed voor bodemstruktuur
Graanopbrengsten vallen tegen
Gebrek aan zoet water
De boer blijft het landschap stofferen
Minder tarwe dan verwacht
Over de opbrengst van de wintertar
we zijn net als elders ook in WEST
BRABANT-ZUID veel verschillende
geluiden te horen maar bijna altijd is
het 6-7 of 8 ton per ha. Er tussenin
zit schijnbaar niets. Nog steeds is het
veel boeren eigen hun eigen zak te
beliegen. Volgens de loonwerkers is
vrijwel overal de opbrengst tegenge
vallen en varieert ze van 5.000 tot
bijna 7.000 kg per ha. Geen enkel
ras springt er in opbrengst echt uit.
Bij zomergerst zijn opbrengsten be
haald die bij graszaad thuishoren;
minder dan 2.000 kg p/ha!
Nu het Italiaans en Engels raaigras
overal af is kan van deze teelt gezegd
worden dat ze echt tegenvalt. Op
brengsten die weer lager liggen dan
vorig jaar. Het areaal zal volgend
jaar niet groot meer zijn omdat de
zaadfirma's drastisch gaan inper
ken. Als enig alternatief zal graan
overschieten. Tuinbouwgewassen als
o.a. sperziebonen hebben dit jaar de
akkerbouwers op een enkeling na, al
handenvol geld gekost. Sommigen
die deze teelt al een paar jaar gedaan
hebben haken af omdat de zekerheid
ontbreekt. Wat ondanks de minder
rooskleurige voorspellingen nog
meevalt zijn de rijpe erwten. Gemid
deld wordt er tegen de 5.000 kg ge
dorst. Bij de aardappelen worden de
verschillen tussen de goede en min
der goede percelen steeds beter zit-
baar. Waar door de droogte de on
derste bladeren al gingen verkleuren
kwam de regen te laat. Voor de
aardappelen die wat beter bestand
waren tegen de droogte kwam de
neerslag juist op tijd. Deze percelen
staan zonder meer goed en beloven
opbrengsten te geven van meer dan
50 ton. Dit blijkt uit proefrooiingen
die aantoonden dat begin augustus
al een aantal monsters boven de 40
ton zaten. Aardappelen die geplant
zijn op gronden waar dit voorjaar
een groenbemester is ondergeploegd
staan beduidend beter. Ook percelen
waar nooit aardappelen gestaan heb
ben springen eruit. In Midden- en
Oost-Brabant zijn op zulke percelen,
waar beregend is, nu al opbrengsten
behaald van meer dan 50 ton. Over
het algemeen kan gesteld worden dat
de stand van de aardappelen op de
zandgronden schommelt tussen ma
tig en zeer goed. Een eventuele ver
vuiling door vuilverbrandingsovens
houdt in West-Brabant een aantal
land- en tuinbouwers bezig. In Roo
sendaal staat een vuilverbrandigs-
oven die al ruim 10 jaar vrijwel dage
lijks een rookpluim laat zien. Of
schoon voorlopige onderzoeken
aantonen dat het met de vervuiling
wel mee zal vallen is niet iedereen
hier gerust op. In vergelijking met
onderzoeken in Amsterdam en Rijn
mond is men tot de konklusie geko
men dat Roosendaal bijna geen
schade kan hebben veroorzaakt. De
meningen in deze lopen nog uiteen
zodat het nog wel even kan duren
voordat er een definitief oordeel
komt.
Afdeling van standsorganisaties
waarvan leden gronden hebben lig
gen nabij de verbrandingsoven heb
ben in ieder geval tijdig bij over
heidsinstanties aan de bel getrokken.
Als er voor de landbouw straks
eventueel negatieve maatregelen ge
nomen moeten worden is het belang
rijk om bij de besprekingen aanwe
zig te zijn.
Op NOORD-BEVELAND is al bij
na weer de helft van de te velde
staande gewassen geoogst. We heb
ben hier een scala van verschillende
produkten.
Het graszaad is allemaal geoogst, de
opbrengsten waren zeer verschil
lend, de bruto-opbrengst was bijna
overal lager als vorig jaar. Het vlas
is ook van het zaad ontdaan, de zaad
opbrengst was goed, het stro over
het algemeen tekort. De plantuien
liggen bijna allemaal gerooid, hier
van valt de opbrengst tegen. Zij die
voor de regen van vorig weekeinde
hebben gerooid hebben bovendien
veel last van kluiten. De gerst is ook
allemaal al door de kombine en ook
de droge erwten zijn voor het groot
ste deel van het veld weg. De konser-
venerwten afgelopen week ook ge-
dorsen. Men is nu volop bezig met
de tarweoogst, deze is niet uitzon
derlijk hoog zoals in Flevoland,
maar toch redelijk goed. Bij ons is
de pagode tarwe 12 dagen eerder als
vorig jaar gekombined en de op
brengst was 300 kilo minder per hek-
tare dan vorig jaar, maar 500 kilo
meer dan in 1987. De hakselaar zie
je veel werken, zowel voor de gras-
zaadhooi als ook voor het gerste- en
tarwestro.
Volop wordt er weer slachtkuiken-
mest gestrooid, soms op grote af
stand te ruiken.
Ook is men begonnen met het rooien
van het pootgoed. Dit verloopt ook
nog niet vlekkeloos vanwege de klui
ten, ik had gedacht dat deze na de
dertig millimeter van vorige week
wel uiteen zouden vallen op de rooi-
mat, dit valt echter tegen.
De konsumptie-aardappelen. Het is
niet allemaal meer Bintje wat er in
ons gebied wordt geteeld. Ook vrij
veel Rode Pipo's en nog enige ande
re rassen. In zo'n droog jaar kun je
de rasverschillen ten aanzien van
droogte er weer goed uithalen. Zit er
bij de Bintjes zeker op de zwaardere
gronden veel doorgroei en vorming
van poppen en kwarren, van de an
dere konsumptie-rassen heb ik die
klachten nog niet gehoord. Wat
hiervan de opbrengst zal worden is
nog onbekend, zeker is dat de regen
voor sommige lichtere aandrogende
percelen te laat is gekomen, deze
sterven nu een natuurlijke dood.
Verder wordt hier zolangzamerhand
wat meer fruit ingeplant, hier en
daar zie je een jonge boomgaard ver
schijnen, voor een optimale groei
hebben deze bomen echter veel goed
zoet water nodig.
Laatst hoorde ik een kredietadviseur
van een bank vertellen dat de ver
schillende produkten op onze akkers
de kracht van het Zuidwesten is.
Door de grote verscheidenheid aan
gewassen is de risiko-spreiding
groot, wat betreft weerrisiko alsook
het prijsrisiko. Laten we hopen dat
de man gelijk heeft. In een zomer als
deze blijkt weer overduidelijk het ge
brek aan zoet water, ik bedoel nog
niet eens direkt het beregenen van de
produkten, maar meer het vol zetten
van de sloten rondom je kavel. Als
je daartoe de mogelijkheid hebt,
hoeft je grondwaterpeil nooit bene
den een meter onder het maaiveld te
komen. Het voordeel hiervan is een
stevig wortelend produkt. Een gewas
wat in tijden van droogte toch vol
doende water uit de bodem kan ha-
Op WALCHEREN is reeds een deel
wintertarwe in juli gedorst vooral
langs de kust waar de regenval afge
lopen zomer minimaal is geweest.
De laatste dagen van juli is er nog
zo'n 15-30 mm neerslag gevallen
maar vrij vlug kon er weer gekombi
ned worden, terwijl de andere ge
wassen er duidelijk van zijn opge
knapt na het bloot staan aan de hoge
temperaturen.
De graszaadoogst is geborgen. De
late Engels raaigrassen vormen het
sluitstuk en ook zijn die veelal droog
gedorst, mede ook dat de grond on
der 't zwad zo droog was.
Toch zal het graanoogstseizoen da
nig uitlopen omdat de laatgezaaide
gerst met tweewassigheid van doen
heeft. De oogstverwachting hiervan
is niet hoog. In vergelijking met vlas
onder dezelfde omstandigheden,
zouden deze percelen nog wat meer
perspektief bieden. De eerste proef
rooiingen van bieten en aardappelen
zullen ook een wisselend beeld ge
ven, het is toch al moeilijk om een
gemiddeld perceel uit te zoeken
maar dit jaar zal door het grote ver
schil in stand en wortel- en knolont
wikkeling zeker moeilijk te beoorde
len zijn. Voor de struktuur kan een
droge zomer heilzaam werken en dat
heeft de grond wel nodig. Volgens
kenners helpt het beter dan vorst in
de winter. De krimpscheuren op de
zware grond brengen tot op grote
diepte lucht en ruimte voor wateraf
voer en -berging. De grasgroenbe-
mesters komen maar fijntjes van on
der 't graan maar het is nog vroeg.
Regen zal hiervoor noodzakelijk
zijn, wat ook geldt voor inzaai van
andere groenbemesters.
Ondanks alle moeilijkheden en inko
mensachteruitgang in de akkerbouw
is het belangrijk om de produktie-
faktor grond in goede konditie te
houden middels organische stof-
voorziening bekalking, drainage en
andere kuituurmaatregelen, de kost
gaat nog altijd voor de baat uit.
De grondprijs in ons gebied is stabiel
op een behoorlijk nivo in vergelijk
met andere gebieden met een ten
dens naar enige stijging. Grootscha
lige rekreatie-objekten zoals die in de
toekomst voorspeld en bedacht wor
den zullen ook hun invloed laten gel
den, het gaat er steeds meer op lijken
dat als het maar groot is, er planolo
gisch veel in te schikken valt terwijl
kleinschalige ontwikkelingen nauw
lettend en kritisch bekeken en beoor
deeld worden en toch brengen juist
deze ruimte aan in de inkomensvor
ming van de agrarische onderne
mers. Het platteland wordt door de
boeren goed onderhouden, hetgeen
door het grote aantal vakantiegan
gers in ons gebied zeer gewaardeerd
wordt. Een goede vorm van public
relations voor de landbouw is het or-
len. Uw praktijkschrijver kent stre
ken in de Noordoostpolder waar dit
met sukses ieder droog jaar weer
wordt toegepast. Daar is men blij
met zo'n droge zomer, de op
brengsten zijn optimaal en de prij
zen zijn meestal ook hoger dan het
gemiddelde.
In onderhandelingen en toekomstvi
sies worden de Veenkoloniën en het
Groninger Oldambt nogal eens als
uitzondringen aangemerkt in de Ne
derlandse akkerbouwgebieden, de
problemen zijn daar ongetwijfeld
momenteel het grootst. Toch denk
ik weieens dat deze gebieden waar
men wel over zoet water beschikt het
in de toekomst minder moeilijk zul
len hebben als het Zuidwesten. De
grove groenteteelt en bollenteelt kan
daar met sukses bedreven worden.
Zonder zoet water is het behelpen.
We zullen ons hier echter bij neer
moeten leggen voor Noord-Beveland
zal zoet water nooit een haalbare
kaart worden. Onze produkten zul
len we hier op moeten afstemmen of
als je wel in de grove groenteteelt
wil, het risiko van een mislukt pro
dukt door droogte moeten aksepte-
ren. De problemen die men dit jaar
heeft gehad om de fijnzadige gewas
sen zoals peen en witlof en die ge
wassen staan er nu goed voor.
ganiseren van fietstochten door de
kampeerboeren. Dat veel dingen
weer in de tijd terug komen blijkt uit
de publikatie van 't plan Damman
railroute van de NS, op Walcheren
zou dit tevens een onderdeel moeten
zijn van een kusttramlijn route. In
de eerste helft van deze eeuw is er
ook een tramlijn geweest vanuit
Middelburg en Vlissingen via Kou-
dekerke langs de kustplaatsen naar
Domburg. Deze lijn gaf naast ont
sluiting mede-ontwikkeling aan de
landbouw door vervoer van produk
ten o.a. suikerbieten en aan de re-
kreatie.
Op 't eind van dejjertiger jaren is de
lijn door de opkomst van ander ge
motoriseerd verkeer en vervoer
gesloten.
De trambaan is met de herverkave-
lingswerken in de vijftiger jaren ge
ëgaliseerd. De 'tramhuizen' goed her
kenbaar aan hun gelijke bouwtrant
zijn de laatste getuigen van weleer.
Wellicht dat door de huidige proble
men met het gemotoriseerd verkeer
er ooit weer een tramlijn door het
Walcherse landschap z'al lopen.
In de laatste week van juli is in
WEST ZUID-BEVELAND de graan
oogst begonnen. Een toch wel erg
vroege start. Dit is mogelijk een ge
volg van een klimatologisch minder
gemakkelijk najaar 1988 gevolgd
door een winter zonder vorst waarna
april kouder was dan de winter
maanden. Dit groeiseizoen wordt
dan besloten door een zomer waar
van we (tot begin augustus) alleen
maar konden dromen.
De hoge temperaturen die daarbij
opgetreden zijn hebben toch wel bij
gedragen aan een versnelde afrij
ping. De opbrengsten die genoemd
worden zijn, het groeiseizoen in aan
merking genomen, niet echt slecht te
noemen. Toch zal de agrariër, die als
akkerbouwer de kost moet verdie
nen, het beleg op de boterham niet
uit de graansektor halen. De op
brengsten per ha zullen in vele geval
len niet kostendekkend zijn, hetgeen
weer een stimulans zou kunnen zijn
om aan de braakregeling deel te ne
men. Hoewel de stroprijzen laag zijn
zien we dat er toch veel geperst
wordt. Ook van peulvruchten en
plantuien zullen de saldi over het al
gemeen niet hoog zijn. Mogelijk dat
het gewas aardappelen een positieve
bijdrage kan leveren aan het inko
men. Volgens CBS-cijfers is de tota
le oppervlakte iets groter dan in
1988.
Aan de kleuren in de polders is te
zien dat het jaar ouder wordt. Het
lichte groen is veranderd in geel en
bruin. Toch zal over een paar weken
het lichte groen weer zichtbaar zijn.
Het vroege oogsttijdstip geeft de
boer nl. volop gelegenheid om na het
strooien van schuimaarde en organi
sche meststoffen een groenbemester
in te zaaien. Of de gemaakte kosten
hiervan terug betaald zullen worden
zal pas volgend jaar bekend zijn.
De boer blijft het landschap stoffe
ren, zodat velen daarvan kunnen ge
nieten. Hoewel West Zuid-Beveland
een bijzonder mooi stukje Neder
land is, zien we hier nog geen massa
toerisme. Wat meer toerisme zou
misschien meer opbrengen dan het
telen van een graangewas.
De tarweoogst was vroeg aan de
gang en als u dit landbouwblad
in de brievenbus krijgt, dan is de
genoemde oogst weer aan de
kant. Even hebben we tussen de
gerst- en tarweoogst een paar da
gen 15 mm regen gehad en dat
aktiveerde de rijping van het
graan. Door de felle droogte ont
stond er een noodrijpheid, zodat
de tarwe binnen een paar dagen
overrijp was en de maaidorsers
volop konden draaien. De tarwe-
aren moeten met de top van de
aar naar beneden wijzen en dan
pas wordt het stro bros, de kor
rels zeer hard en dan zitten zij
heel los in het kaf.
Begin juli hebben we de op
brengst van de tarwe geschat op
8-8 Zi ton per ha. Door de droog
te hebben we de schatting van de
tarwe behoorlijk naar beneden
moeten bijstellen. Thans lijkt het
er op, dat we met opbrengsten
van 6 '/2 - 7 Vi ton tarwe per ha ge
noegen zullen moeten nemen.
Waar is de tijd gebleven, dat we
met opbrengsten van tegen de
tien ton tarwe per ha zaten.
Voordien konden we qua op
brengsten met andere gewesten
niet wedijveren. Dankzij de tar-
westudieklub zijn in ons gebied
de tarweopbrengsten met spron
gen vooruit gegaan en dat zal
weer moeten gaan gebeuren.
In de bieten zitten we weer met
een behoorlijke infektie van de
vergelingsziekte. Met alles wat
maar mogelijk is, trachten we dit
virus in te dammen, maar het is
nu al weer het tweede jaar achter
elkaaar, dat we het vergelings-
ziektevirus niet meer de baas
kunnen. Het IRS is ons in deze
een grote steun en toeverlaat en
zal dat wel blijven ook.
In de oogst van de vroege
aardappel- en pootgoedteelt is al
heel wat werk verzet. Wat ons
opvalt is, dat het transport op
onze bedrijven als maar groter
wordt. Ook de loonwerker komt
met grotere machines voor de
oogst van.de granen, de aardap
pelen en de bieten, maar hij ver
zorgt ook steeds meer het tran
sport van genoemde gewassen
met nog weer groter en moderner
materiaal. Meer en meer zien we
de loonwerker en de boer samen
werken met het groot materiaal.
Die koers uitgaan zal op den
duur allen ten goede komen. Het
zijn vooral de jonge boeren die
deze stap het eerst durven ne
men. In de grove tuinbouw
wordt onze jeugd meer en meer
onderwezen. De liefde voor dat
vak en voor de bloementeelt
neemt daardoor toe. Ongetwij
feld gaat deze ontwikkeling door
en dat kunnen we alleen maar
toejuichen. Hoe de jonge Zeeuw
se boer in de toekomst de kost
kan verdienen hangt van vele
faktoren af en daar kan hij zelf
veel van aan af en toe doen.
Jl. Maandagmorgen begon het
lekker te regenen en de lucht
werd alsmaar dikker en beloofde
een behoorlijke neerslag. Ook de
weerberichten waren navenant.
Het regenmaatglas kwam echter
niet verder dan 2 mm en dat is te
weinig voor de huidige hakvruch-
ten. Regenwater is het beste me
dicijn voor de groei der gewas
sen. Vanouds is de maand augus
tus de natste maand van het jaar
en dus hebben we nog volop re
gen op korte termijn te ver
wachten.
4
Vrijdag 11 augustus 1989
