Vooral op Walcheren
ongelijke stand gewassen
Nu al staat vast dat 1989 voor de
landbouw niet het jaar zal wor
den waarin globaal genomen ho
ge kilogram-opbrengsten zijn te
behalen. In het gehele land zijn
gewassen te zien die ronduit
slecht staan. Zelfs in de polders is
het plaatselijk verre van roos
kleurig. Alleen de wintertarwe
staat overal goed al beginnen
zich nu op sommige gronden dui
delijk droogteverschijnselen af te
tekenen.
Dit voorjaar hebben veel bedrijven
ondervonden hoe belangrijk het is
om te kunnen beregenen. Alleen al
om het zaad en pootgoed aan de
gang te helpen. Op Tholen is met
tankwagens water uit het Zoommeer
aangevoerd om met name tuinbouw-
gewassen een start te geven. Akker
bouwer Jan Akkermans uit Sint An-
naland bracht enkele avonden achter
elkaar met de veldspuit water op zijn
uienland om tijdens het doorbreken
korstvorming te voorkomen. "Dit
jaar had ik 7 in plaats van normaal
4 ha uien doordat afgelopen najaar
een perceel Engels raaigras door vre-
terij van slakken ongeschikt was ge
worden. Tijdens de regen van begin
juni stond nog maar 20% boven.
Totaal is er maar 4000 liter water per
ha gegeven maar je zag duidelijk het
nuttig effekt op de grond. De stand
van de aardappelen en suikerbieten
is op mijn bedrijf goed. De erwten
staan wat schraal en zijn kort van
stro. Op de wat zwaardere grond
waar de erwten dun staan is veel
schade van houtduiven en eenden.
We hebben hier dit jaar een explosie
ve toename van eenden.
Voor de telers van vroege aardappe
len is het seizoen met hoge prijzen
goed begonnen. Nu de prijs gedaald
is en de kg-opbrengsten in verhou
ding niet gestegen zijn brengt het
minder op dan verwacht. Veel scha
de heeft de nachtvorst hier toege
bracht aan de vroege aardappelen.
Mede hierdoor zijn de opbrengsten
niet hoger dan 14000 kg/ha.
Over het algemeen genomen staat op
de lichtere grond een goede oogst.
Op de zware grond van de buiten-
polders variëren de suikerbieten,
aardappelen en erwten van matig tot
zeer slecht. Het tweedejaars gras
zaad is veelal te licht en kan bij aan
houdende droogte weieens tegenval
len. Erg weinig kilo's zal de wat later
gezaaide gerst geven.
Realiteitszin
Dit jaar zal de realiteitszin van de
boeren ten aanzien van de gedachten-
ontwikkeling veranderen. Als ak
kerbouwers moeten we zoveel moge
lijk produktiemiddelen in de hand
zien te krijgen. Zoet water is er een
van omdat nu de noodzakelijkheid
ervan is gebleken, alleen al om een
gelijkmatige opkomst te krijgen",
aldus Jan Akkermans die er nog aan
toevoegde dat gezien de huidige ma
laise de pachtprijs niet verhoogd
mag worden.
In het kleigebied van West-Brabant
Jan Akkermans, Sint Annaland: "Door 's avonds met de veldspuit een beet
je water op het uienland te brengen is korstvorming voorkomen zodat ze nu
alsnog opkomen".
Mees de Lint, Klundert: 'Ongeveer een halve hek tare is niet beregend maar
ik zie geen verschil in opkomst".
is de stand van veel gewassen maar
aan de matige kant. Nog veel perce
len bieten waar de opkomst zo slecht
is geweest dat er amper 20.000 plan
ten per ha bovenstaan en dan nog in
het twee- tot vierbladstadium. Een
groot deel van de aardappelen raakt
elkaar nog niet in de rij maar dit
hoeft nog niet meteen een zorgwek
kende situatie te betekenen. Mees de
Lint uit Kundert: "Van de aardap
pelen is nog weinig te zeggen. In
1983 heb ik begin juni aardappelen
geplant en doordat ik deze lang heb
laten doorgroeien rooide ik 43.000
kg. Als het nog even droog blijft dan
komt er in de aardappelen die nu het
veld dichthebben doorwas en dat is
ook een slechte zaak. Dat er geen top-
opbrengsten komen is zeker maar
dit hoeft nu ook niet bij aardappe
len. De termijnmarkt gaat langzaam
de goede kant uit. Deze markt biedt
volgens mij nu wel enig houvast om
dat kopers voorzichtig zijn gewor
den en zich op de hoogte houden van
de stand in andere landen. Het jaar
1986 ligt hun nog vers in het geheu
gen. Toen liep de termijnmarkt op
tot 80 cent, een regenperiode zorgde
voor een snelle groei zodat de prij
zen kelderden.
Grote problemen zijn er in deze
streek met de opkomst van witlof.
Sommigen hebben 4x beregend en
nog maar een opkomst van 60%.
Door de droogte is bij mij veld-
beemd kapot gegaan. In wintertarwe
heb ik in januari pas veldbeemd in
kunnen zaaien. De nog niet voldoen
de ontwikkelde worteltjes waren nog
niet bestand tegen de droogte".
Bij de vollegrondstuinbouw is bere
genen wel een jaarlijks terugkerende
bezigheid. Tuinbouw zonder regen
installatie is bijna niet mogelijk.
Dit jaar is het een zenuwslopend
karwei geworden doordat kort ach
ter elkaar water gegeven moest wor
den om planten aan te kunnen laten
slaan.
Knolselderij
Op de zware grond is vorige week
nog knolselderij geplant. Vooral de
telers in Zeeland hebben pas laat
kunnen planten. Hoe het resultaat
zal worden is afwachten. Een te
rugslag na het planten k,rijgt knolsel
derij altijd maar het is de vraag hoe
dit met aanhoudende droogte zal
aflopen.
Bij knollenteler Jos Withagen uit
Hoeven is ondanks dat hij kan bere
genen 10 tot 15% van de planten
weggevallen. "De ontwikkeling is
over het algemeen niet geweldig en
deze knollen staan nog op gemakke
lijk bewerkbare kleigrond. Dit sei
zoen is de belangrijkheid van zware
stevige planten aan het licht geko
men. Waar zulke planten gebruikt
zijn is de groei goed. De plantenkwe-
kers telen teveel planten per m2 zo
dat de planten onvoldoende zwaar
worden. Ik heb afgelopen winter in
een zelf gefabriceerd kasje een aan
tal planten opgekweekt en het ver
schil is op de rij af te zien. Gemid
deld kan gesteld worden dat de knol
selderij 14 dagen later is dan nor
maal en dat overal de stand te dun
is".
Withagen verwacht door dit gegeven
geen hogere opbrengsten dan 35 ton
per ha. Voor telers die een paar
maanden geleden gekontrakteerd
hebben voor 20 cent najaarslevering
is deze opbrengst te weinig.
Jaar van de waarheid
"Binnen de landbouw, en dan met
name de akkerbouw, hoor je steeds
vaker zeggen dat 1989 het jaar van
de waarheid zal worden", aldus de
heer Withagen. "Bij een aantal ge
wassen waarvoor een vastgestelde
prijs geldt zal het saldo niet hoog lig
gen. Er zullen enorme verschillen
ontstaan in financiële opbrengst tus
sen de bedrijven onderling. Hoe lang
moet de landbouw zelf zijn risiko's
nog blijven dragen? Meestal wordt
dit weggewuifd met opmerkingen
dat 'de kas van een boer buiten
staat', of 'je bent ondernemer of
niet'. Dit jaar komen de misoogsten
duidelijk onder de noemer over
macht. Welke grondsoort je beboert
is doorslaggevend.
Rol overheid
Wordt het niet hoog tijd dat de over
heid een gedeelte van het risiko van
de landbouw overneemt? De onder
nemers in deze sektor worden door
de industrie al te vaak beschouwd als
sluitpost in hun begroting. En dat al
leen om een zo goedkoop mogelijk
voedselpakket te kunnen aanbieden.
Een voedselpakket waarvan de ver
pakking vaak meer kost dan de in
houd. Bij de grote industrieën is het
al lang de gewoonste zaak van de
wereld dat bij tegenslag door de
overheid grote sommen geld worden
toegestopt om de werkgelegenheid te
kunnen handhaven. Waarom wordt
landbouw niet als een grote industrie
gezien?"
J. van Tilburg
Jos Withagen, Hoeven: "Telers van knolselderijplanten moeten minder
planten per m2 gaan telen om zo zwaar en stevig uitgangsmateriaal te
krijgen
Vrijdag 23 juni 1989
een aantal dagen aan blijft hou
den dan ziet het er naar uit dat in
een aantal gebieden niet veel ki
logrammen geoogst kunnen
worden.
Voor bieten en aardappelen geldt
in grote lijnen dat naast goede
percelen er een groot aantal is
met een zeer ongelijke stand.
Verder komt er hier en daar veel
aardappelopslag en onkruid
voor. Het graszaad en de erwten
staan niet zwaar. De gerst zal
snel gedorst zijn want er staan
maar enkele goede percelen. De
tarwe staat er over het algemeen
Een perceel aardappelen. Zo
hier en daar staat er een plant.
wel goed bij, hoewel er bepaalde
polders zijn waar het bovenste
blad erg paars is en soms al wat
afgestorven. Al met al lijkt alles
niet al te gunstig. De prijzen zul
len het goed moeten maken....
De meeste percelen in Zeeland
groeien nu toch wel zeer lang
zaam vol, of vertonen reeds een
gesloten stand. Uitzonderingen
hierop zijn onder meer de kom
van Walcheren en grote delen
van West Zeeuws-Vlaanderen. In
West Zeeuwsch-Vlaanderen
staan de gewassen op vele perce
len er magertjes bij, doordat de
regenperiode begin deze maand
te kort is geweest. Op de weinige
plaatsen waar dit mogelijk is
(Tholen) wordt beregend. Op
Walcheren is de stand van de ge
wassen zeer verschillend, vooral
afhankelijk van het zaaitijdstip
(dit kriterium geldt overigens in
de andere gebieden ook). De
vroeg gezaaide gewassen staan er
goed bij, de laat gezaaide slecht
tot zeer slecht. Het blijkt dat de
boeren die in het voorjaar begon
nen zijn met grondbewerkingen
en zaaien toen het eigenlijk nog
niet kon, wèl een goed gewas op
het land hebben staan, terwijl
boeren die hebben gewacht tot de
omstandigheden het toelieten
(wat vrijwel altijd de beste keus
is) met een slechte stand van de
gewassen worden gekon-
fronteerd.
Voor de meeste gebieden geldt
dat als er zeer voldoende regen
valt er nog wel een redelijk gewas
zal groeien. Als de droogte nog
De heer A.L. Joziasse uit Serooskerke (W.) toont de ongelijke (en dunne) stand van de bieten, en de onhandel
bare, kluiterige bovengrond.
13
