Bezoek
vanuit de Z.L.M. gezien
zuidelijke landbouw maatschappij
Eisen
Milieuplannen
[Ml
VRIJDAG 19 MEI 1989
77e JAARGANG NO. 3973
land- en
tuinbouwblad
De veehouders hebben momenteel niet te klagen. In de afgelopen weken waren de omstandigheden gunstig
voor de grasgroei terwijl het mooie weer van de laatste dagen de winning voor de kuil zeer positief beïn
vloedt voor de akkerbouwers op de zware grond ligt het anders. Zij hebben vlak voor de droge periode
gezaaid en gepoot, waardoor er thans verdroging van zaad en pootgoed optreedt, met name langs de kust
in Zeeuws Vlaanderen, Walcheren en Schouwen-Duiveland. De schade hiervan is nog niet te overzien.
Vorige week heeft het ZLM-dagelijks bestuur een delegatie
VVD-parlementariërs o.l.v. fractieleider Voorhoeve ontvangen.
Ruim een maand geleden hadden we in ZLO-verband een
soortgelijk contact met een groep CDA-kamerleden; en we
werken vanuit de ZLM aan de mogelijkheid om binnenkort
evenzo een PvdA-afvaardiging in ons werkgebied op bezoek
te krijgen. Het zo direct en indringend mogelijk confronteren
van de politici met de akkerbouwproblematiek was en is
daarbij onze belangrijkste beweegreden.
Daartoe hebben we jl. vrijdag (na een korte discussie over de
aktuele landbouwpolitiek en na het afgeven van enkele bood
schappen, o.a. betreffende gelegenheidsarbeid) aan onze
VVD-gasten een cijfermatige analyse van twee Zuidwestelij
ke akkerbouwbedrijven voorgelegd en uitgelegd. Het betrof
twee werkelijk bestaande bedrijven, bedrijven van "vlees en
bloed", dus geen aannames en theorie, maar realiteit en prak
tijk. Bedrijven groter dan 50 hectare; allebei met bovengemid
delde kilogramopbrengsten en benedengemiddelde kosten,
en met een gevarieerd arbeids- en kennisintensief bouwplan.
Goede bedrijven met goede ondernemers, die aantoonden
dat in 3 4 jaar tijd de solvabiliteit (vermogenspositie) aan
zienlijk verslechterd is.
Ondanks een uitstekende startpositie (dankzij de lage histori
sche aankoopprijs van de grond), ondanks een erg zuinig
privé-uitgavenpakket en ondanks het feit dat de vervangings
investeringen zo goed als stilliggen, wordt op onrustbarende
wijze ingeteerd. Zodanig ingeteerd, dat indien de huidige
landbouwpolitieke trend zich onverkort door zal zetten, ook
deze potentieel goede en gezonde bedrijven (duidelijk beho
rend tot de beste helft, zo niet tot het beste kwart van de Ne
derlandse akkerbouw) binnen enkele jaren de pijp aan
Maarten zullen moeten geven. Voorhoeve verklaarde onom
wonden er, mede door deze praktijkvoorbeelden, van over
tuigd te zijn dat de Nederlandse akkerbouw in een wezenlijke
crisissituatie verkeert en dat verstrekkende maatregelen no
dig zijn ten behoeve van de overlevingskansen voor de sector.
Blauw constateerde aan de hand van het aangedragen cijfer
materiaal dat in het Zuidwesten, (evenals in het Noordelijk
kleigebied) er de laatste jaren een structureel opbrengsttekort
van duizend gulden per hectare is ontstaan.
Uiteraard hebben wij (onze tot de Haagse politiek en overheid
gerichte) drieledige ZLM/KNLC-eisen nog eens omstandig
aan de heren politici voorgelegd. Te weten: (a) een substan
tiële nationale inkomstencompensatie middels BTW-
forfaitverhoging en/of hectaretoeslagen en/of lastenverlich
ting (ter overbrugging), gekoppeld aan (b) een breedwerken-
de investeringssteunregeling met 35% subsidie (ter
aanpassing); en (c) een milieubeleid dat de rentabiliteit van de
bedrijfsvoering niet aantast. In principe toonde de VVD ver
gaand begrip voor deze gerechtvaardigde wensen en on
derstreepte men dat aanvullende nationale directe en
indirecte financiële ondersteuning op korte termijn bitter
noodzakelijk is voor het behoud van de concurrentiepositie
binnen de EG. Men zou zich daar ook sterk voor willen ma
ken; althans op essentiële onderdelen een duidelijke aanzet
willen bepleiten. Ernstige twijfel werd echter uitgesproken
met betrekking tot de politieke haalbaarheid in de volle breed
te van het parlement. Resumerend kunnen we vaststellen dat
de VVD in ieder geval wel "wat" wil. Het CDA wil voorals
nog niets; en wat de PvdA wil laat zich voorlopig raden.
Al met al reden om onzerzijds eveneens de politieke haalbaar
heid somber in te zien. Dat ontneemt ons echter niet de ver
antwoordelijkheid (ik heb dat hier meer geschreven) om de
realiteit klaar en duidelijk aan de orde te stellen, en om een
uiterste poging te ondernemen om maatschappij en politiek
te bewegen om werkelijk "ja" of "nee" te zeggen tegen de
Nederlandse akkerbouw. Geen doekjes voor het bloeden dus,
en geen gesjoemel en geschuif binnen de begroting van het
departement van landbouw. "Ja" zeggen moet betekenen
dat op de totale nationale begroting in beduidende mate extra
gelden voor de sector gefourneerd zullen worden. In dat licht
gezien treuren wij dan ook niet zozeer over het demissionair
zijn van het huidige kabinet. Die omstandigheid namelijk
geeft ons waarschijnlijk meer mogelijkheden om te trachten
- naar de verkiezingen toe - de verschillende politieke partijen
dat "ja" of "nee" duidelijker onder woorden te laten bren
gen. Wij (u en ik) hebben er recht op om te weten waar we
aan toe zijn: Het is een wetmatigheid dat de politiek veelal
pas reageert als het te laat is. Daarom zullen door u, door ons
en door onze landelijke organisaties, alle zeilen bijgezet moe
ten worden om te bewerkstelligen dat we binnen enkele
maanden een breedgedragen "ja" als antwoord kunnen
krijgen.
ZLM-voorzitter H.C. v.d. Maas in de bres voor
akkerbouw op CDA verkiezingsbijeenkomst
De voorzitter van de ZLM de heer H.G van der Maas
heeft afgelopen woensdagavond op de eerste verkiezings
bijeenkomst van het CDA die plaatsvond in de "Prins
van Oranje" te Goes, de gelegenheid gekregen en ook te
baat genomen om de problemen van de akkerbouw naar
voren te brengen. De ZLM-voorzitter overhandigde de
demissionaire premier Lubbers een open brief van de 3
Zeeuwse Landbouw Organisaties waarin wordt gesteld
dat wil de akkerbouw niet verloren gaan, er een tijdelijke
inkomenskompensatie, een breedwerkende investe
ringssteunregeling, een werkbare financieringsregeling en
een verantwoord milieubeleid moeten komen.
Bij de ingang van de "Prins van Oranje" stonden twaalf
traktoren opgesteld om zo de aandacht van de bezoekers
te vestigen op de problematiek in de akkerbouw. Het
spandoek met de tekst "CDA, help de akkerbouw" was
duidelijk.
De ZLM-voorzitter wees er in de hem toegewezen spreek
tijd op dat zich in de akkerbouw een sociaal economisch
ongeluk aan het voltrekken is, waarbij de slachtoffers
zich door de politiek in de steek gelaten voelen.
Een eerder door fraktieleider drs. B. de Vries gemaakte
opmerking dat er door het CDA wel degelijk aan oplos
singen wordt gewerkt bestreed hij. "Die zijn zonder meer
onvoldoende." "Zijn dan", zo besloot hij zijn betoog,
"10.000 akkerbouwers in de verkiezingen niet oninte
ressant?
Breder kader
Premier Lubbers haakte hier meteen op in door op te
merken dat de politiek zich de problemen in deze sektor
wel degelijk bewust is maar hij relativeerde een en ander
door de problemen in een breder kader te plaatsen. Daar
bij wees hij op problemen die andere sektoren ook ge
kend hebben zoals de glastuinbouw en de
melkveehouderij met de superheffing. Door ze wat tijd te
gunnen en lucht te geven zijn ze er weer bovenop geko
men. De premier zei te verwachten dat een dergelijke ont
wikkeling ook voor de akkerbouw mag worden verwacht.
Hij wees evenals fraktieleider de Vries op flankerend be
leid (kleinschaligheidstoeslag, braakregeling, kredietre
geling en dergelijke) dat bij die aanpassing voldoende
zou moeten zijn.
De Vries had lof voor minister Braks die volgens hem de
belangen in Brussel voor de Nederlandse akkerbouw
goed heeft verdedigd. "Zonder zijn inzet zou het resul
taat er voor de akkerbouw veel minder goed hebben uit
gezien. Hij merkte verder op dat het CDA niet akkoord
kan gaan met een eventuele effektieve daling van de EG-
prijzen voor de boeren.
Overigens klinkt er een onverholen "nee" (behalve tegen de
plantaardige produktiesector, vooral ook tegen de veehoude
rijsector) als we de eerste berichtgeving over de deze week
openbaar te maken "trilogie" van het Nationaal Milieu Be
leidsplan, de Landbouwstructuurnota en het Natuurbe
leidsplan goed geïnterpreteerd hebben. Zoals één en ander nu
druppelsgewijs uit de pijplijn van het gewezen kabinet Lub
bers te voorschijn komt, blijkt de eenzijdige afwenteling van
de milieu-euforie op de agrarische sector nog erger dan onze
ergste vermoedens. Volgens de plannen moet de land- en
tuinbouw veruit het meest gaan bloeden en worden andere
werkelijke milieu-vervuilers politiek ontzien. De miljarden vlie
gen ons om de oren. Volumebeperking, inkrimping, teeltvoor-
schirften, ge- en verboden zijn de trefwoorden. Heffingen
maken nog wel degelijk deel uit van de voorstellen. Een on
voorstelbaar agressieve en politiek goedkope aanval op de
dierlijke en plantaardige produktie met doelstellingen voor de
volgende twee, vijf en tien jaar die volledig voorbijgaan aan
de technische en economische haalbaarheid. Het lijkt erop -
en we hopen dat dat inderdaad het geval is - dat wegens de
regeringsperikelen de plannen en nota's nog niet in wetten
omgezet kunnen worden voor het begrotingsjaar 1990.
Dat geeft het Landbouwschap de mogelijkheid om met haar
eigen goeddoorwrochte en nuchtere Milieu-aktieplan (per
diersoort, per sector en per produkt) in het offensief te gaan.
Met dat plan steekt de land- en tuinbouw weloverwogen zijn
nek uit. Maar dan wel binnen redelijke economische mogelijk
heden, en op basis van technische aanpassingen en alterna
tieven. Rekening houdend ook met de concurrentiepositie
binnen de EG; immers gelijke Europese prijzen en een apart
en onbetaalbaar Nederlands milieubeleid stroken niet met
elkaar.
Ook wat dat betreft dus werk aan de winkel de komende
maanden om ons "nee" tegen onredelijkheid in te ruilen te
gen een "ja" van de overheid voor onze redelijkheid.
Van der Maas
