Overheid neemt biologische
boeren niet serieus
Mergel als kalkmeststof
onmisbaar voor
land- en tuinbouw
Schoffelmachine met
spuitkop levert 80%
besparing op
CD A-Tweede Kamerlid met neus gedrukt op
distelgroei en wildschade rond Markiezaat
Kleurrijke
kollektie salades
in nieuwe
uitgave
Zuivelburo
Onderzoek projektgroep Landbouwuniversiteit:
Een projektgroep van docto
raalstudenten van de Landbouw
universiteit Wageningen heeft,
begeleid door de vakgroepen Al
gemene agrarische ekonomie en
Alternatieve landbouw, onder
zoek gedaan naar de betekenis
van het landbouwbeleid voor de
biologische landbouw. Vast
gesteld wordt dat de overheid,
ondanks het feit dat de gangbare
landbouw aan zware milieukri
tiek bloot staat, in haar beleid
nauwelijks rekening houdt met
de biologische landbouw en deze
ook niet serieus neemt. Dit is in
strijd met het feit dat de biologi
sche landbouw aan een aantal
doelstellingen van de overheid te
gemoet komt. Verschillende be
leidsmakers zeggen dat de biolo
gische landbouw een zoekrich
ting kan zijn voor het ontwikke
len van geïntegreerde vormen
van landbouw.
Er zijn belangrijke verschillen tussen
biologische en gangbare landbouw.
De alternatieve bedrijven worden ge
kenmerkt door een grotere arbeids-
behoefte, een grotere behoefte aan
grond, een kleinere kapitaalsbehoef
te en een kleinere behoefte aan melk
quotum. Op de bestudeerde alterna
tieve bedrijven lag het netto
overschot, het inkomen, lager dan
op vergelijkbare gangbare bedrij
ven. Maar de biologische landbouw
draagt veel minder bij in de aan
tasting van het milieu en dat is nog
steeds niet in geld uit te drukken.
Bovendien wordt globaal gezien in
de gangbare landbouw twee keer zo
veel energie gebruikt, vooral door
het indirekte gebruik van energie die
zit in kunstmest, krachtvoer en
bestrijdingsmiddelen. In het biologi
sche afzetcircuit kunnen geen struk-
turele overschotten ontstaan, omdat
er geen prijsgarantie bestaat. Dit in
tegenstelling tot de vele overschotten
in de gangbare landbouw.
Overheidsbeleid
Het overheidsbeleid houdt nauwe
lijks rekening met de biologische
landbouw. Daardoor worden de bio
logische boeren zwaarder getroffen
door de superheffing dan gangbare
boeren. Ze hebben minder mogelijk
heden om op kosten te besparen. Bij
een kwart van de geïnterviewde boe
ren is het inkomen dan ook gedaald
en bij de overigen gelijk gebleven. In
de gangbare landbouw wordt sedert
de invoering van de superheffing een
hoger inkomen gehaald. In het on
derzoeksrapport komt ook naar vo
ren dat de overheid op het gebied
van onderzoek en voorlichting dui
delijk minder doet voor biologische
boeren. In het onderwijs neemt de
aandacht voor de biologische be-
Vorig jaar stond het plateau van
Margraten in Limburg in de belang
stelling vanwege de afgravingen op
lange termijn door ENCI en An
kersmit. Deze laatste is o.a. produ
cent van de kalkmeststof Dolokal.
Gezien de landschappelijke waarde
wordt de mergelwinning wel aan
banden gelegd maar voorlopig zal de
landbouw nog zeker 40 jaar deze
meststof kunnen gebruiken.
Mergel komt in Nederland alleen in
Zuid-Limburg en de Gelderse Ach
terhoek aan de oppervlakte. Tot be
ginjaren zeventig werd in Margraten
het afgegraven gebied in agrarische
staat teruggebracht. Nu wordt de
groeve als natuurgebied heringericht
zodat een zeldzame flora en fauna
zich kan ontwikkelen. In 1987 heeft
het Ministerie van Landbouw een
groot gedeelte van de groeve tot na
tuurgebied verklaard. Na afgraving
worden de grote stukken mergel ge
broken en daarna gemalen, ge-
drijfsvoering wel toe. Op het gebied
van de heffingen van diverse instan
ties, zoals het Landbouwschap, is de
biologische boer duidelijk duurder
uit. De onderzoekers konkluderen
dat de overheid meer belang stelt in
een goede konkurrentiepositie dan
in een schoon milieu. Het lijkt er dus
op dat de overheid de biologische
landbouw niet ziet als een oplossing
voor een van de meest aktuele pro
blemen in de huidige landbouw.
Volgens de projektgroep zijn er twee
belangrijke redenen waarom de^bio-
logische landbouw niet wordt aange
moedigd. Dat is in de eerste plaats
het gebrek a^n vertrouwen dat poli
tici in de biologische landbouw stel
len. Ze zien dit nog steeds als een
stapje terug. In de tweede plaats is
het de macht van de sterke land-
bouwlobby (waarin de biologische
landbouw bijna geen stem heeft), die
geen enkel belang heeft bij bevorde
ring van de biologische landbouw.
Deze twee faktoren zullen, aldus de
onderzoekers, moeten veranderen,
wil de biologische landbouw een
kans maken.
In het bijzonder pleit de projekt
groep voor wijziging van het heffin
genstelsel om de biologische boeren
te ontlasten van een aantal dubbele
heffingen. Er moet volgens het rap
port gekozen worden tussen een
apart stelsel van heffingen voor bio
logische boeren en een systeem
waarbij ook voor hun organisaties
de heffing via het Landbouwschap
loopt. Tenslotte moet het Bolkinsti
tuut (voor onderzoek in de biologi
sche landbouw) op gelijke wijze als
de gangbare proefstations gefinan
cierd worden.
droogd, gezeefd en eventueel ge
mengd. Als laatste handeling wordt
de mergel fijngemalen, omdat fijn
en droog strikte voorwaarden zijn
om, de van nature niet wateroplos
bare kalk, een zo groot mogelijk
aantastingsoppervlak te geven. Om
deze fijnheid te bereiken gaat de
kalkmeststof in een grote draaiende
trommel met stalen kogels.
Naast het verhelpen van verzuring
van de grond wordt mergel gebruikt
voor ontzwaveling van rookgas. Een
mengsel waarvan mergel het hoofd
bestanddeel is haalt het zwaveldi-
oxyde uit rookgassen die ondermeer
ontstaan bij het opwekken van elek
triciteit. Voor een goede bot vorming
bij dieren wordt mergel in veevoeder
verwerkt.
Op kleine schaal wordt mergel ge
bruikt als toevoeging in vulstof voor
weg- en waterbouw en als kleurstof
in de bouw- en keramische industrie.
J.v.T.
De kookboekenreeks van Het
Nederlands Zuivelburo is uitge
breid met een nieuwe titel: Sala
des a la mode. Als in een mode-
kollektie zijn in deze uitgave
honderd kreaties verzameld. Uit
gangspunt zijn 19 hedendaagse
slasoorten die met alle mogelijke
ingrediënten zijn gekombineerd
tot kleurrijke komposities. Het
uitgebreide assortiment zuivel-
De heer Van Gent, fruitkweker
uit Dronten, heeft in zijn vrije
tijd een schoffelmachine ontwik
keld voor in zijn boomgaard.
Aan de machine zit een spuitkop
bevestigd, die de allerlaatste 10
centimeter onder de fruitboom-
pjes bespuit met bexstrijdingsmid-
del. Voorheen werd het hele stuk
onder en direkt naast de bomen
gespoten, een stuk met een totale
breedte van ongeveer 1,25 meter.
Voorheen spoot Van Gent ge
middeld een hele hektare met
bestrijdingsmiddel, nu hij maan
delijks een keertje met zijn ma
chientje schoffelt, spuit hij nog
maar 8 are. Volgens Van Gent
een besparing van ruim 80%.
De schoffelmachine die hij heeft
gemaakt heeft maar enkele tien
tjes gekost. Hij gebruikte hier
voor onderdelen van zijn hef
truck, normaal alleen in gebruik
tijdens het oogstseizoen en van
de palendrukker, normaal alleen
in gebruik tijdens de herfst en de
winter. Alle benodigde dure on
derdelen waren dus al aanwezig,
alleen de grondplaat, 5 veren en 4
verstevigde schoffels moesten ge
kocht worden. De schoffels
moesten wel ekstra verstevigd
worden om afbreken tegen te
gaan.
Veel van Van Gent's kollega's
zijn al komen kijken naar de uit
vinding. Van Gent heeft deze
machine ontwikkeld met in zijn
achterhoofd de komende milieu-
eisen en de enorme besparing op
chemiekosten.
De heer Van Gent stelt zijn machine eenvoudig af. 'Hoogst simpel, maar
een doeltreffende oplossing'
produkten vindt in al deze sala
des een logische plaats.
Dit kookboek verschijnt in een
tijd waarin salades in de mode
zijn. Ze worden steeds meer ge
geten als voor-, hoofd-, bij- of
nagerecht. Salades passen ook in
de lijn van gezond eten. De po
pulariteit van salades gaat ge
paard met een steeds groter aan
bod van slasoorten. De konsu-
ment vraagt de groenteman niet
meer om een kropje sla maar om
ijsbergsla, krulsla, batavia of ei-
kebladsla.
Dressings
In Salades a la mode worden ze
gekombineerd met alle mogelijke
andere groenten, vruchten, krui
den en noten. Voor de sauzen en
dressings is een assortiment van
maar liefst 19 olies afgebeeld.
Daarnaast worden suggesties ge
geven voor dressings op basis van
room, yoghurt of kwark.
Zoals het een modekollektie be
taamt zijn de recepten onderver
deeld in thema's als de 'voor-
jaarskollektie' (met primeurs en
voorjaarsgroenten), 'salades in
stadstenue' (voor lichte lunch of
als entree) etc.
Te koop voor ƒ9,95 in de boek
handel en in sommige kaaswin
kels of afdelingen.
Drukke tijden voor de kalkstrooiers. Medewerker Toon de Nijs van loonbe
drijf Bartels uit Heerle heeft even rust als de kalkstrooier wordt gevuld.
Voornamelijk de gewassen suikerbieten en snijmais krijgen voordat het zaai-
bed wordt gemaakt 1000-1500 kg Dolokal per hektare.
Vrijdag 12 mei 1989
Op maandag 8 mei jl. heeft de heer
A.H. Esselink, CDA Tweede Ka
merlid en woordvoerder voor
natuur- en milieu-aangelegenheden,
een bezoek gebracht aan het Markie
zaat. Aanliggende boeren ondervin
den hier al enige jaren overlast van
overwaaiend distelpluis, die tot een
sterke distelgroei leidt op hun gron
den. De laatste tijd is daar de wild
schade bijgekomen. De populatie
van fazanten en konijnen is enorm
toegenomen en dientengevolge de
schade aan aardappelen en volle-
grondsgroentegewassen. Bij het be
zoek was een aantal betrokken land
bouwers aanwezig en verder verte
genwoordigers van landbouworgani
saties en Brabants Landschap. Bra
bants Landschap voert het beheer
over het gebied.
De heer M. Boonman te Rilland
heeft namens de boeren in het gebied
de problematiek aan de heer Esse
link uiteengezet. Hij zei o.m. dat de
boeren geen problemen hebben met
de status natuurgebied voor het
Markiezaat. Wel vinden ze dat het
beheer in dat gebied zodanig moet
zijn, dat er geen overlast optreedt.
Mocht overlast toch niet te voorko
men zijn, dan dient de daardoor ont
stane schade zonder mankeren ver
goed te worden.
De tot nog toe uitgevoerde beheer-
maatregelen, o.a. het maaien van
een strook van 70 meter langs de
dijk hebben geen merkbare resulta
ten gehad. De aanplant van vlieren
langs de dijk zal alleen maar een ave
rechts effekt hebben en leiden tot
meer wildschade, zo verwachten de
boeren. Maatregelen, zoals het
bestrijden van de distels en het inten
sieve beweiden met vee (schapen),
zouden wel helpen. Tot nog toe
wordt er ekstensief beweid met
rundvee. De boeren vinden zelfs
maatregelen binnendijks bespreek
baar om de wildschade tegen te
gaan. Wel moeten de kosten van de
ze maatregelen aan de boeren wor
den vergoed. Tot nog toe is er door
Brabants Landschap niet op dit
voorstel ingegaan. Bij de boeren
bestaat de grote vrees, dat er voor
dit jaar weer geen oplossing komt en
dat de overlast weer net zo groot of
zelfs nog groter zal zijn dan vorige
jaren.
De heer Esselink zei een goed beeld
gekregen te hebben van het gebied
en de problemen die er spelen. Hij
zei, dat er een Europese richtlijn
bestaat, in het kader waarvan de
kosten van beheermaatregelen ver
goed kunnen worden. Wellicht dat
voor het Markiezaat hierop ook een
beroep kan worden gedaan. De heer
Esselink zegde toe na te gaan welke
mogelijkheden deze richtlijn biedt.
Dit en de problematiek in zijn geheel
zal hij aankaarten bij Brabants
Landschap en het ministerie van
Landbouw en Visserij.
17
