Bestrijding van gele
en bruine roest in
wintertarwe
Onkruidbestrijding in
uien kan goedkoper!
BASF
Epipre-ziekteoverzicht nr. 1 periode
17 april - 1 mei 1989
GEVORDERD MET BASAGRAN.
De groei van stamslabonen wordt vaak be
lemmerd door de woekering van onkruiden.
Gelukkig is er Basagran® van BASF. Heeft
een effectieve werking tegen vele probleem
onkruiden. Uw leverancier weet precies hoe
u een hogere opbrengst kunt behalen.
Ill
HOU DE GROEI ERIN. MET BASE
Als gevolg van de zachte winter
heeft de tarwe zich dit voorjaar vlot
ontwikkeld.
De meeste percelen tarwe liggen nu
circa 10 dagen in gewasontwikkeling
voor op het gemiddelde over meer
dere jaren. Deze voorsprong is gro
ter geweest maar door het vrij koude
weer in april was de gewasontwikke
ling wat trager.
Half april kon in de vroegste perce
len ontwikkelingsstadium DC 32
worden waargenomen. In deze pe
riode zijn in 233 percelen waarne
mingen verricht. Dit is minder dan
de helft van het aantal percelen dat
deelneemt aan Epipre.
Oogvlekkenziekte
De omstandigheden voor ontwikke
ling van oogvlekken waren dit jaar
gunstig. In 32°7o van de percelen
werd dan ook oogvlekkenziekte ge-
konstateerd. Op 6van de percelen
is een bestrijding tegen voetziekten
uitgevoerd.
Gele roest
Gele roest werd in 11 °7o van de per
celen waargenomen, verspreid over
het hele land, met uitzondering van
de Noord-Oost-Polder, Oostelijk
Flevoland, West-Brabant en Zuid-
Limburg. In de aangetaste percelen
was het gemiddeld aantal aangetaste
bladeren 7. Gele roest werd voorna
melijk in de rassen Kanzier, Kraka,
Pagode en ook Obelisk aange
troffen.
Bruine roest
Op een beperkt aantal percelen is
bruine roest waargenomen. Het be
trof hier de rassen Pagode en Obe
lisk. Gemiddeld waren 3 bladeren in
het beoordeelde monster in deze per
celen aangetast.
Meeldauw
In 18% van de percelen werd meel
dauw gekonstateerd. Het betreft
percelen in de Veenkoloniën en
Midden- en Zuid-Nederland. Het ge
middelde aantal aangetaste bladeren
bedroeg 14.
1 mei 1989
1 mei 1989
Schimmelziekten kunnen de opbrengst van tarwe sterk verlagen. Om
opbrengstderving te voorkomen kunnen chemische bestrijdingsmid
delen ingezet worden. Door een voor gele en bruine roest minder vat
baar of minder gevoelig ras te telen kan bespaard worden op de
kosten van bestrijdingsmiddelen. De tarweteler dient van het gekozen
ras deze eigenschap te kennen; evenals het ziektebeeld van gele en
bruine roest, zodat eventueel tijdig kan worden ingegrepen. Een re
gelmatige kontrole van het gewas is daarvoor nodig. Kies verder voor
het juiste middel en let ook goed op de vereiste spuitomstandigheden.
Gemiddeld percentage halmen aan
getast door oogvlekkenziekte.
1 mei 1989
Ziekteoverzicht per 1 mei 1989
Aantal percelen waarvan waarneming is doorgebeld bedraagt 233
oogvlekken
gele roest
bruine roest
meeldauw
Ir. J. Leferink
percentage
aangetaste percelen
32
11
5
18
percentage aantasting
in de aangetaste percelen
10
3,5
1,5
11,7
Gemiddeld percentage bladeren aan
getast door gele roest (waarneming
op bovenste vijf bladlagen, indien
aanwezig).
Gele roest
Er bestaan tussen de rassen verschil
len in vatbaarheid voor gele roest.
Van deze ziekte bestaan meerdere
fysio's (stammen) waarvoor rassen
verschillend vatbaar kunnen zijn.
Vorig jaar hebben zich weer drie
nieuwe fysio's gevormd. Hierdoor
wordt de kans op aantasting van tot
nu toe resistente rassen vergroot.
Aar
t W l ®f
eW.e i
Gemiddeld percentage bladeren aan
getast door meeldauw (waarneming
op bovenste drie bladlagen).
De onkruidbestrijding na opkomst
in uien kan goedkoper indien in een
eerder stadium wordt begonnen.
Vanaf 4 cm gewaslengte kan op
klein onkruid de kombinatie 3,5 kg
of 4 Itr propachloor 1 kg Lironi-
on worden ingezet.
Het saldo van zaai-uien staat de af
gelopen jaren onder druk. Kosten
besparing zal mede, daar waar mo
gelijk, ervoor moeten zorgen dat het
saldo acceptabel blijft. Dit is voor u
als teler één van de mogelijkheden
om de teelt aantrekkelijk te houden.
U heeft immers geen invloed op de
prijsvorming. Wanneer we op de
kosten van de onkruidbestrijding
willen besparen is het zeer belangrijk
dat hiermee geen extra risiko's wor
den genomen. Het zal namelijk al
snel duurder zijn om een vervuild
perceel met de hand schoon te
maken.
Bij het verschijnen van dit artikel is
het niet zinvol meer om nog over het
belang, de keuze en de toepassing
van de bodemherbiciden te schrij
ven. Dit is reeds een gepasseerd stati
on zodat alleen de na-opkomst on
kruidbestrijding onder de loep
wordt genomen. Het "oude" on-
kruidbestrijdingssysteem was geba
seerd op veiligheid voor het gewas.
Eerst wachten tot de uien voldoende
sterk zijn (meer dan 6 cm gewasleng
te) en dan het onkruid te lijf gaan.
Het nadeel hiervan is dat het on
kruid niet achterblijft en daarmee
ook sterk is ten tijde van de bestrij
ding. Gevolg is dat er hoge doserin
gen, evt. aangevuld met olie, ge
bruikt moeten worden die agressief
zijn voor zowel het gewas als de por
temonnee.
Om tot een kostenbesparing te ko
men bij de onkruidbestrijding in ui
en heeft de SNUiF afgelopen jaren
ervaring opgedaan met een ander ge
bruik van de huidige chemische mid
delen. Er is met name geprobeerd
om het onkruid in een klein stadium
op te ruimen zonder het gewas een
groeistilstand te geven.
Uit deze proeven is gebleken dat de
kombinatie 3,5 öf 4 Itr. propachloor
1 kg Lironion vanaf een ge
waslengte van 4 cm veilig kan wor
den gebruikt.
Deze kombinatie heeft op klein on
kruid goede resultaten bereikt.
Naast een kostenbesparing heeft de
kombinatie propachloor Lironi
on het voordeel dat deze nawerking
geeft, veroorzaakt door het bodem
herbicide propachloor. Deze kombi
natie moet met 400 Itr water per ha
en een midden grove druppel gespo
ten worden.
ing. B. van der Spek
CAT Barendrecht
Mechanische bestrijding kan ook een bijdrage leveren aan het onkruidvrij
houden van het uiengewas. Dit betekent overigens niet dat chemische bestrij
ding overbodig is.
Tabel 1 laat zien dat deze kombinatie zeer konkurrerend in prijs is t.o.v. 5
kg Lironion vanaf 6 cm gewaslengte.
GEBRUIKTE MIDDELEN
3,5 kg of 4 Itr propachloor
5 kg Lironion
1 kg Lironion
evt. olie
Gewasstadium
vanaf 4 cm
vanaf 6 cm
Kosten
200,—/ha
ƒ520,—/ha
Tabel 1: Prijsvergelijking twee onkruidbestrijdingssystemen op basis van
Handleiding 1989.
10
Een plant hoeft niet volledig re
sistent te zijn. Als de schimmel een
beetje wordt geremd door de plant
zelf is een kleine aanvulling door het
bestrijdingsmiddel om de ontwikke
ling van de schimmel te stoppen al
voldoende.
Vatbaarheid belangrijkste
rassen
Obelisk is nog steeds resistent,
maar als de ziektedruk hoog blijft
kan de resistentie worden doorbro
ken, met aantasting van gele roest
als gevolg.
Pagode en Kanzier zijn zowel als
kiemplant als (vooral Kanzier) vol
wassen plant vatbaar.
Okapi is wel vatbaar, maar bij een
lage ziektedruk is die onder kontrole
te houden door spuiten.
Urban en Kraka zijn in 1988 voor
het eerst door een nieuw fysio aange
tast, waardoor de kans op gele roest
dit jaar mogelijk groter zal zijn.
Arminda is nog steeds resistent.
Bestrijding
Zodra in vatbare rassen op de blade
ren en stengels gele, in rijen gerang
schikte sporenhoopjes worden waar
genomen dient een bespuiting te
worden uitgevoerd met:
- 0,5 1 Bayfidan of
- 0,5 1 Tilt 250 EC of met
-1,-1 Corbel.
Bestrijding zonodig herhalen. Ge
bruik 200 1 water per ha en spuit met
een middengrove druppel. Bij de
minder vatbare rassen kan worden
gewacht totdat zich kleine haarden
hebben gevormd. Na het in de aar
komen is de schade van een aan
tasting gering. Gele roest komt het
meest voor bij koele en vochtige
weersomstandigheden
Bruine roest
Deze schimmelziekte treedt meestal
pas later in het seizoen op de voor
grond, alhoewel reeds in de afgelo
pen winterperiode de ziektebeelden
in het veld aanwezig waren. Om tot
een uitbreiding van betekenis te ko
men is een droger en veel warmer
weertype nodig dan bij gele roest.
Daarom zal normaal gezien zijn
bestrijding (veel) later in het seizoen
moeten plaatsvinden.
De aantasting is te herkennen aan de
bruine sporehoopjes, die verspreid
over het blad aanwezig zijn. De ras
sen, Granta, Kraka, Miller, Taurus
en Tombola en in iets mindere mate
Okapi zijn vatbaarder voor een aan
tasting dan bijvoorbeeld Avir, Obe
lisk, Pagode en Arminda.
Bestrijding
Een afzonderlijke bestrijding van
bruine roest dient te worden uitge
voerd zodra in de stadia F 9 tot F
10.5.1. aantasting wordt gekonsta
teerd. Hiervoor komen de volgende
middelen in aanmerking:
- 0,5 1 Bayfidan of
- 0,5 1 Tilt 250 EC of
-1,-1 Corbel.
De middelen die bij begin bloei kun
nen worden gespoten tegen zgn. af-
rijpingsziekten geven tevens bescher
ming tegen bruine roest. Kraka zal
een paar weken later nog eens apart
tegen bruine roest gespoten moeten
worden. Gebruik dan een ander type
middel, in verband met resistentie
ontwikkeling. Gebruik ook hier 200
1 water per ha met een middengrove
druppel.
C.J. Govers,
bedrijfsvoorlichter CAT-Goes
Vrijdag 12 mei 1989
