Ij
KEN
Dinsdag 14 februari
Valentijnsdag
Wij moeten die ene nog zien te vangen
Aanmerkelijk verschil in uitbetalingsprijs witlof
Als de dagen gaan lengen
Sla altijd al een zorgenkind geweest
Ziekte- en onkruidbestrijding - een gevecht om de tijd
BRABANTS FRUITMIX. Snoeien
is het wachtwoord, dat wij iedere
morgen letterlijk ten uitvoeren moe
ten brengen. Hiermede wordt weder
om de basis gelegd voor de komende
oogst. Voor een groot deel bepaalt
deze vaak koude bezigheid de kwali
teit van de te verwachten produktie.
Afgaande op ervaring en kennis van
groeiomstandigheden per ras, bepa
len wij met iedere knip wat wij zien
als optimaal voor onze omstandig
heden qua ras, groeikracht en pro
duktie. Voor een ieder verschillend
en nooit te generaliseren, daar iedere
boom op andere grond anders rea
geert. Alleen een basisvorm afhan
kelijk van een plantsysteem kan ge
neraal zijn. Ieder van ons vult dat op
zijn manier in, vandaar toch de gro
te verschillen. Wederom de nood
zaak om regelmatig bij kollega's hun
werkwijze en resultaat te gaan bekij
ken. Dat werkt verhelderend en
voorkomt bedrijfsblindheid.
Vorige keer ben ik gestopt bij de af
zet, het magisch gegeven, binnen het
fruitgebeuren. Ook al zijn wij in
staat een nog zo'n goede produktie
van hoge kwaliteit te produceren, als
de afzet niet goed is, hebben wij nog
niets gepresteerd. De afzet is de eni
ge faktor binnen het produktiepro-
ces die ons de revenuen levert om het
produktieproces gaande te houden.
Vandaar een zeer belangrijk onder
deel. Tot op heden slagen wij er
maar niet in deze in goede banen te
leiden. Vooral door het feit dat er te
veel versnippering en geen kontinuï-
teit in de aanvoer is. Per saldo is
geen enkele kweker solo in staat om
voldoende kwantiteit en kwaliteit
van een ras of meerdere rassen te le
veren voor de vraag die er op dat
moment is. Zelfs één veiling is daar
toe niet in staat. Waarom dan niet
meer samenwerking? Willen wij als
kweker alleen verder, willen alle vei
lingen apart alleen verder? Een heil
loze weg die nergens toe leidt.
Samenwerking in afzet betekent
meer kansen voor nu en de toe
komst. De vraagzijde konsentreert
dus zal ook de aanbodzijde moeten
konsentreren, vooral voor de Euro
pese markt. Willen wij onze markt
positie behouden, van ons toch een
zijdige sortiment, zal het pure nood
zaak zijn en worden om met gekon-
sentreerd aanbod en kontinuïteit in
te spelen op de vraag op Europees
nivo. Ons veilingsysteem is best in
staat met behoud van de klok, met
de nadruk op de klok, in te spelen op
de veranderende vraag. De enige
voorwaarde evenwel is, dat de veilin
gen onderling accuut moeten stop
pen bij elkaar vliegen weg te vangen
om hun eigen kontinuïteit te waar
borgen.
Historisch gegroeide konservatieve
opvattingen, zullen plaats moeten
maken voor meer realiteitszin. Pas
dan wordt de weg vrijgemaakt om
slagvaardig en adekwaat te reageren,
zodat het past in deze tijd. De han
den ineen geslagen voor een struktu-
reel betere prijsvorming, brengt
meer op, dan behoud van welke
historische gegroeide waarde dan
ook.
In de verre of nabije toekomst stre
ven naar één klok voor ons Neder
landse fruit, met een struktureel be
tere prijsvorming, zal geen enkele
kweker afschrikken, waar die klok
ook gelokaliseerd wordt.
Waarom geen fruit verkopen op lan
ge termijn? Bijvoorbeeld Cox's,
Elstar, Jonagold, aanbieden in au
gustus, voor levering vul zelf maar
in. Daar is vraag naar, zeker op Eu
ropese schaal, maar vereist grote
hoeveelheden van konstante kwali
teit. Science fiction? Zeker niet, pu
re realiteit. Beter een vogel in de
hand, dan tien in de lucht, een toe
passelijk gezegde, maar wij moeten
die ene nog zien te vangen.
De meeste vollegrondstuinders in
WEST-BRABANT vinden het nog
wat te vroeg want anders had een
groot gedeelte van de vroege aardap
pelen en tuinbonen al in de grond
gezeten. Alleen enkele hektares
plantuien zijn eind januari geplant
en van een laag plastic voorzien.
Plantuien is een teelt, mits vroeg ge
oogst, die het financieel goed doet.
Een vereiste is dan wel dat er veel
handwerk aan te pas komt.
Nu de knolselderij uit de bewaar-
ruimten met luchtkoeling voor een
groot gedeelte is afgezet begint de
prijs te stijgen. De prijs ligt op dit
moment rond de 35 cent per kg. Er
blijft veel vraag zodat de prijs voor
mechanisch gekoelde knolselderij
nog kan stijgen. Door het natte
oogstseizoen waren veel partijen niet
van al te beste kwaliteit. Veel rotte
knollen drukten de prijs voor de hele
partij.
In tegenstelling tot vorig jaar moe
ten de witloftrekkers het met minder
doen. Toen een middenprijs van
ƒ2,50 per kg nu voor de eksportkwa-
liteit 1.80 a 1.90 voor de verpakte.
Per pond gaan er 3 a 4 grove en 5 a
6 fijne in. Het natte vochtige groei
seizoen voor de witlofpeen vindt nu
zijn weerklank in de kwaliteit. Veel
witlof moet er uitgesorteerd worden
omdat de pit bruin is. Het uitvalper
centage verschilt overigens van ras
tot ras. Doordat er verschil in kwali
teit zit en het aanbod ongeveer 10%
hoger is dan vorig jaar, bestaat er
een aanmerkelijk verschil in uitbeta
lingsprijs. De verpakte eksportkwa-
liteit brengt bijna ƒ1,— per kg meer
op dan de binnenlandse klassifice-
ring. Bij de los verpakte bedraagt
het verschil 35 cent p/kg.
De uitbreiding van 10% zit niet in
het feit dat er een aantal witloftrek
kers is bijgekomen maar doordat
een aantal bedrijven sterk is uitge
breid. Er zijn bedrijven die op kon-
trakt 50 ha witlofpeen onderbrengen
en door modernisering nu het gehele
jaar door witlof op de markt bren
gen. De eksport verloopt tot heden
toe niet slecht en het is maar te ho
pen dat dit zo blijft en dat in het bui
tenland geen mensen op het idee ko
men om ook witlof te gaan telen.
In de aardbeikassen heeft het warme
winterweer gezorgd dat de voorraad
wortels in de grond voldoende is om
nu een nieuw blad te gaan vormen.
En dan zonder te stoken. De meest
aardbeitelers zijn hier, anders dan
men zou verwachten, niet blij mee.
Als de groei nu door gaat zetten be
tekent dit dat eind april de eerste
aardbeien geplukt kunnen worden.
Al een paar jaar achter elkaar wordt
dan de markt hier overspoeld met
verse aardbeien uit Spanje. Zaak is
het om aardbeien te veilen als de im
port uit Spanje begint terug te lopen.
Om deze reden worden er weinig in
vesteringen meer gedaan in systemen
om zo vroeg mogelijk aardbeien te
leveren.
Telers die deze winter het plan had
den om over te schakelen op het
hangsysteem hebben dit plan maar
even opgeschoven. Misschien niet
onverstandig want een nieuwe me
thode om aardbeien te telen komt er
weer aan.
Dan hoopt de BEVELANDSE agra
riër dat de nachten gaan strengen.
Vooral in deze winter zou de
grondstruktuur kunnen verbeteren
na een korte vorstperiode. De na
tuur zou geremd worden in zijn ont
wikkeling, want in zo'n kwakkel-
winter zijn de eerste voorjaarsteke
nen vroeg merkbaar.
Een voordeel is het goeie weer over
dag, want er is heel weinig regen ge
vallen in de maand januari. Voor de
fruittelers in deze tijd van het jaar
prima, want de snoei van de appels
en peren vergt veel uren per bedrijf.
De peresnoei is in februari in volle
gang, de meeste fruittelers zullen de
perepercelen nu klaarsnoeien omdat
de knoppen al iets beginnen te zwel
len en daardoor gemakkelijker wor
den afgestoten. Bij de meeste pere
rassen is de knopvorming voldoen
de, vooral het ras Doyenné heeft een
berg gemengde knoppen, niet ver
wonderlijk na een matige oogst Doy
enné op het merendeel der bedrij
ven. Naast de snoei vraagt 's winters
de afzet van de oogst 1988 alle aan
dacht. Wanneer we over de afzet van
appels en peren praten komen we
automatisch op het probleem van de
bereikbaarheid en de wegenproble-
matiek naar de nieuwe veiling.
Het knelpunt was en is het dorp 's-
Gravenpolder. Iedereen had ge
hoopt, bij de aanleg van de nieuwe
weg, de Baarlandsezandweg, welke
aansluit op de Berhardweg-oost, dat
deze toegankelijk gemaakt zou wor
den voor het langzaam verkeer, om
zo het dorp 's-Gravenpolder te ont
lasten, maar het is tot op heden niet
gebeurd.
De Gemeente Borssele heeft een ver-
keersveiligheidsplan voor het dorp
's-Gravenpolder gemaakt, dit plan
moet bijdragen aan het welzijn van
de inwoners van 's-Gravenpolder.
Om de verkeersveiligheid in het dorp
te vergroten dient het verkeer van en
naar andere kernen via vlotte en vei
lige routes geleid te worden, zo mo
gelijk in de richting waarin men zich
wil verplaatsen, naar rondwegen. In
het rapport staat verder: aangezien
het langzame landbouwverkeer ko
mende vanaf de Baarlandse zandweg
niet via de Bernhardweg buitenom
's-Gravenpolder kan, zal dit land
bouwverkeer (en met name het ver
keer naar en van de veiling te Kapel-
Ie) toenemen op dit wegvak. De toe
name van het langzame landbouw
verkeer in kombinatie met veel
bromfietsverkeer levert konflikten
op. Ook in de afgelopen jaren zijn
over die kombinatie reeds klachten
geuit. En oplossing voor dit knel
punt is gewenst.
Dit zijn enige punten uit het ver-
keersveiligheidsplan voor het dorp
's-Gravenpolder. Wij mogen aanne
men dat het Gemeentebestuur veran
deringen zal aanbrengen in de ver
keersstromen in en rond het dorp,
zodat ook de fruittelers uit de Zak
van Zuid-Beveland hiervan kunnen
profiteren. Het kan zonder veel geld
uit te geven.
Ook op SCHOUWEN-
DUIVELAND heeft het zachte win
terweer z'n invloed op het dagelijks
gebeuren in de tuinbouw. Gewassen
die nog te velde staan groeien bij de
ze temperaturen nog steeds, bij som
mige produkten gaat dit te hard. De
kwaliteit van de spruiten is behoor
lijk aan het teruglopen, ook bij de
late rassen. Een vorstperiode zou de
vraag naar de vollegrondsgroenten
stimuleren.
In de boomgaarden zijn de bloem
knoppen van de peren al aan het
schuiven. De snoei van de peren kon
daarom niet meer lang worden uit
gesteld. Na een jaar met een kleine
pereoogst zijn er nu' volop bloem
knoppen aanwezig, een goede start
en tevens de mogelijkheid om met de
snoei voor een optimale belichting te
zorgen. De snoei in de appels vor
dert gestaag er zijn tot nu toe veel
werkbare dagen zodat er in het alge
meen geen achterstand is. Beurtjaar
gevoelige rassen worden met de
snoei voor het laatst gehouden om
dat na de flinke appeloogst van '88
nog even afgewacht moet worden of
er voldoende bloemknoppen zullen
zijn. Het planten van jonge bomen is
de laatste weken op veel percelen
klaar gekomen. Jammer genoeg viel
de vertakking van het plantmateriaal
nog al eens tegen, zodat met minder
twijgen moet worden begonnen.
Door een gezamelijke aktie van
landbouwers en fruittelers is een dijk
met meidoorns gezuiverd van bakte-
rievuur. Een goede samenwerking
van Plantenziektekundige Dienst,
landbouwers, eigenaren en fruitte
lers heeft er ^toe geleid dat in korte
tijd deze besmettingsbron is opge-
Vrijdag 10 februari 1989
ruimd. Een ekstra woord van dank
is zeker op zijn plaats omdat hieruit
blijkt dat men zich gezamelijk ver
antwoordelijk voelt voor moeilijk te
bestrijden besmettelijke ziekten.
De ziekte- en onkruidbestrijding
staat weer in de volle belangstelling.
Veel telers verwachten voor de ko
mende tijd grote veranderingen in de
ziekte- en onkruidbestrijding. In het
verleden zorgde de chemische in
dustrie door nieuwe vindingen regel
matig voor veranderingen. In de toe
komst lijkt de overheid door middel
van wetgeving deze rol over te ga^n
nemen in omgekeerde richting. Toch
is er ongetwijfeld bijzonder veel op
dit gebied te verbeteren. Onderzoek
naar andere teeltmethoden is hard
nodig. De fruitteelt worstelt echter
met het probleem van de tijd. Als
praktisch teler moet je nu kiezen
voor een plantsysteem dat minimaal
12 jaar mee moet gaan. Als je dan
hoort hoe de ministers Braks en Nij-
pels tegen deze hele porceleinkast
aanlopen, dan is het erg moeilijk om
een bruikbaar plantsysteem te kie
zen. De veranderingen in onkruid
bestrijding zullen ingrijpend zijn.
Veel telers hopen dat de weg van de
geleidelijkheid mogelijkheden biedt
om andere methoden te ont
wikkelen.
Het praktijk onderzoek moet hier zo
snel mogelijk tot resultaten komen.
Rijksoverheid en provincie zouden
dit best eens wat meer financieel mo
gen steunen. Alleen een 'njet' tegen
de bestaande methoden komt erg kil
en koud op de telers af. Het zoeken
naar haalbare oplossingen lijkt ons
veel beter, waarbij we als telers de
ernst van de milieuvervuiling beslist
niet mogen onderschatten.
Alleen zorg om ons milieu en import
toestaan van produkten die met mid
delen gespoten zijn die bij ons ver
boden zijn is inkonsekwent. Wan
neer van ons wordt verwacht dat we
haast maken met deze materie dan
zou een betere kontrole bij de im
port van groente en fruit niet uit mo
gen blijven. Gebeurt dat niet dan be
tekent het alleen een verzwakking
van onze konkurrentiepositie.
Het slaseizoen onder glas op THO-
LEN gaat grotendeels alweer op zijn
eind lopen, we kunnen terugzien op
een periode met goede prijzen al was
het rond de kerstdagen erg wisselval
lig. De grootste handicap was deze
winter om aan een redelijk kropge-
wicht te komen wat dan ook in de
prijs voor de zwaardere sla tot uit
drukking kwam.
Een aantal nieuwe soorten waaron
der het veel besproken en veel geteel
de ras Vicky groeide met deze zachte
maar zeer donkere winter erg traag.
Het aantal planten per m2 welke men
zet is onder deze omstandigheden
Op 14 februari is het Valentijnsdag, traditioneel een dag waarop men
het met bloemen zegt'. Uit omzetgegevens van bloemenverkopers
blijkt dat de Nederlandse konsument in steeds grotere mate op Valen
tijnsdag een boeketje geeft aan iemand die hij of zij aardig vindt.
dan ook zeker van invloed op het ge
wicht en de kwaliteit van de
kroppen.
Een aantal voor fysio 15 gevoelige
rassen had de laatste weken in meer
of mindere mate weer last van het
wit, we hebben helaas weer kunnen
zien dat dit fysio in staat is om in
zeer korte tijd een kas met sla aan te
tasten zodat deze onveilbaar wordt.
Voor degene die het overkomt is het
een grote schadepost.
Naast allerlei teelttechnische proble
men die voor deze teelt steeds groter
worden, hangt ook de nitraat-
problematiek als een steeds- zwaar
der wordende onweersbui boven ons
hoofd. Er zijn al diverse waarschu
wingen geweest van de warenwet dat
het gehalte te hoog was. Het hoge ni
traatgehalte in een aantal groenten
onder glas in met narne de donkere
wintermaanden is een probleem
waar onderzoekers en voorlichters
nog steeds geen raad mee weten, en
daarom ook de tuinder niet. Het is
uit onderzoek gebleken dat het
moeilijk is om via schralere stikstof
bemesting altijd onder de vastgestel
de normen te blijven. Men zal bij de
overheid toch begrip moeten hebben
dat hiervoor nog het nodige onder
zoek en evt. verdeling voor zal moe
ten plaatsvinden, wil men in die pe
riode een kropsla kunnen telen wel
ke aan deze eisen voldoet.
Men zal als boer en tuinder het er ze
ker niet gemakkelijk op krijgen de
komende jaren met al de maatrege
len op het gebied van bestrij
dingsmiddelen, meststoffen enz. die
op ons af komen om het milieu te
sparen. We worden als grote boos
doeners afgeschilderd terwijl de po
sitieve zaken zoals het op grote
schaal toepassen van biologische
ziektebestrijding weinig in het open
baar komt.
17