uit de
praktijk
RONDDE
'De toekomst wordt met het heden gekocht'
Was de vlasvezelzak zijn tijd te ver vooruit?
Sprekers, film en worstebrood...
Werktuigenvereniging "de Noormannen"
heeft alle stormen doorstaan
Er moet nog veel pootgoed aangekocht worden
Bijzonder zacht weer voor de tijd
van het jaar, zo is het ook in het
LAND VAN AXEL. Zelden dat een
zachte winter zo zacht is, niet alleen
wat de temperatuur aangaat, maar
ook wat wind of storm betreft. Een
stevige bries kan soms bij tijd en wij
le alles eens flink doen opdrogen,
maar nu toch lijkt alles nat en voch
tig te blijven, zowel om de boerderij,
maar ook in stal of koelhuis.
Ook de paaslelies en enkele heesters
lijken van slag te zijn, zij lopen wel
heel wat op de lente vooruit. Wel
licht geldt dit ook voor de fruitbo
men. Komt er plotseling vorst en dat
kan zeer zeker nog komen, dan kan
dit tot forse schade aanleiding
geven.
Ook waren de vorige week alweer de
eerste lammetjes in de weide te zien
hier in de buurt. Overigens zou een
vorstperiode voor de akkerbouw
toch wel welkom zijn, er is dan wel
niet zo nat geploegd als in 1987,
maar voor de struktuur van de
grond is uitvriezen toch een goede
zaak. Dit najaar is veel gele mosterd
als groenbemester ingezaaid geweest
en soms al of niet zorgvuldig onder-
geploegd. En juist deze uitstekende
planten zouden door wat vorst flink
inkrimpen.
Inmiddels draait het vergader- en
voorlichtingsseizoen overal in den
lande op volle toeren. Op alle moge
lijke terreinen komt het milieu ter
sprake. Op bijeenkomsten die vroe
ger het walhalla vormden voor dege
nen die alles van spuiten wilden we
ten zoals b.v. de Zeeuwse spuitdag,
wordt nu duidelijk het milieu in acht
gehouden. Zelfs op een voorlich
tingsdag van een regionale gewasbe-
Dit schrijvende ziet het er vanuit 'T
WALCHERSE niet naar uit dat de
vorst eerdaags in zal vallen. Als de
dagen lengen de nachten strengen is
tot nog toe niet bewaarheid gewor
den, maar niets is zo veranderlijk als
het weer. In '56 viel een strenge en
langdurige vorstperiode in begin
januari.
De weilanden en de wintergewassen
hebben een fris groene kleur, in de
tuinen bloeien de "bakrandjes" dat
het een lust voor 't oog is, terwijl
ook de eerste koppels wilde eenden
in de luwte van de sloot te ontdek
ken zijn. De wat slordig bewust of
onbewust ondergeploegde groenbe-
mesting zoals bladrammenas en gele
mosterd zijn volop aan de groei.
Niet enkel de schaatsliefhebbers ho
pen nog op een vorstperiode.
Op een paar voorlichtingsbijeen
komsten is de trek-repelmethode bij
de vlasoogst behandeld. Een partici-
patiekontrakt en 't vormen van een
telersgroepering met en rond deze
bedrijven die teelt, handel en ver
werking in hun pakket hebben, be
hoort tot de mogelijkheden. De in
vesteringen voor de veldmechanisa-
tie zijn hoog, de risiko's voor de
zaadwinning zijn minimaal, die voor
de vezelwinning omgekeerd
evenredig.
De Ver. v. Bedrijfsvoorlichting op
Walcheren bestaat deze winter 40
jaar, opgericht in een tijd dat alles
nog op produktieverhoging gericht
was. Ons gebied likte toen nog de
wonden van de oorlog en inundatie,
wederopbouw en herverkaveling wa
ren in volle gang. In die winter ver-
schermingsmiddelenhandel, dus Jn
het hol van de leeuw, trekt nu ir.
Van der Wal aan de noodrem als het
gaat over het veelvuldig gebruiken
van de diverse middelen.
Dat er gigantische hoeveelheden
plastic vuilniszakken gefabriceerd
moeten worden, om daarna naar de
vuilnisbelt gevoerd te worden om
nooit meer te verteren, daar schijnen
zich in 1989 weinig mensen om te be
kommeren. Toch was jaren geleden
hier in de streek een uitvinder aktief,
die in feite zijn tijd ver vooruit was.
Deze mijnheer Roelofszen zag wel
perspektief in het fabriceren van
vuilniszakken, gemaakt van vlasve
zel die dus eenmaal gestort op na
tuurlijke wijze konden worden afge
broken. Helaas kreeg hij nooit een
voet aan de grond. Opboksen tegen
de multinationals als Dow of Shell
was moeilijk. Anno 1989 zou zijn
uitvinderswerk wellicht meer waar
dering krijgen, en het zou twee doe
len kunnen dienen: zowel een scho
ner milieu en een alternatief voor de
zo naar andere teelten zoekende ak-
kerbouwsektor. Misschien neemt er
iemand de draad nog eens op.
De drie Zeeuws-Vlaamse ZLM-
kringen hebben onlangs aandacht
besteed aan het eventueel sluiten van
de Suiker Uniefabriek in Sas. De
kringen Axel en Hulst dringen er in
een brief, gericht aan bestuur van
Suiker-Unie, op aan om zeer zorg
vuldig de Zeeuws-Vlaamse belangen
in het oog te houden. Kring West
Zeeuws-Vlaanderen vraagt meer
aandacht voor het verwerken van
zowel S.U. als CS.M.-bieten in één
fabriek, en wel in Sas van Gent.
Doel is voor allen om deze industrie
in Z. Vlaanderen te behouden.
trokken de eerste Walcherse boeren
gezinnen naar de N.O.P.
Deze vereniging heeft al de jaren
door, het voortouw genomen in de
voorlichting op teelt- en be-
drijfstechnisch gebied, en heeft dit
nog eens bewezen in de laatst gehou
den bijeenkomst waar automatise
ring centraal stond. Ook de laatst
gehouden exkursies zijn letterlijk en
figuurlijk in de smaak gevallen. In
de diskussie, met het management
van een broodfabriek, bleek dat de
ze mee wil denken met het idee van
de agrarische jongeren, en wil expe
rimenteren om tot een Zeeuws Volko
ren Brood van "echte" Zeeuwse tar
we te komen.
In de tijd waarin de mechanisatie op
gang kwam zijn er ook verschillende
werktuigenverenigingen opgericht
maar deze zijn ook weer in de loop
van de tijd opgeheven. De werktui
genver. "de Noormannen" in West-
kapelle heeft alle stormen, om in de
termen van het dijkdorp te blijven,
destijds, doorstaan, en viert ook de
ze winter zijn 40 jarig bestaan. Ze
ven leden waren het, zeven leden zijn
het nog, wel andere, misschien heeft
het succes wel te maken met dat ge
tal, immers in oude geschriften het
getal van de volheid. Door deze sa
menwerking hebben de leden altijd
gewerkt, en nog, met lage mechani-
satiekosten, een stukje verlies van
zelfstandigheid en het opbrengen
van verdraagzaamheid moet men
daarvoor inleveren en opbrengen.
Schrijver dezes weet niet of dit feit
nog "gevierd" wordt, maar als dat
zo is zullen vele herinneringen in hu-
De winterrust op SCHOUWEN-
DUIVELAND is goed merkbaar, al
thans als je de stilte op de bedrijven
zo ziet. Het werk gebeurt nu wellicht
binnenshuis. Het onderhoud van de
machines en de bedrijfsgebouwen
zal daar nu ongetwijfeld de aan
dacht krijgen. Een punt dat onze
aandacht in de wintertijd ook krijgt
zijn de kontakten naar buiten toe,
bezoeken van vergaderingen en
voorlichtingsbijeenkomsten. Voor
elke boer en tuinder zijn die van zeer
groot belang. Tuinders zijn er overi
gens (nog?) niet zoveel hier.
Wij leven op het ogenblik in een in
formatie maatschappij. Elke dag
rolt er weer een grote hoeveelheid in
formatie ons huis binnen. Kranten,
brochures, nieuwsbrieven en andere
geschreven tektst, maar ook via de
radio en televisie. De nieuwste vorm
van informatie-overdracht die via de
komputer (informatica) gaat binnen
de land- en tuinbouw nu ook zijn in
trede doen. Veel belangstelling trok
het Agrotel-projekt op de voorlich
tingsmiddag van Cebeco ZW. Het
'praten' met de koöperatie via een
komputer maar ook als boeren met
elkaar of met wie dan ook wordt dus
dit jaar op grotere schaal ook al mo-
Hoe ver kunnen pootaardappelen
uit elkaar geplant worden zonder dat
dit ten nadele werkt van de op
brengst? Deze vraag wordt met na
me gesteld op die bedrijven waar
nog geen pootgoed is aangeschaft.
Het staat nu wel vast dat er, in te
genstelling tot jaren met lage poot-
goedprijzen, nog veel aangekocht
moet worden in WEST
BRABANT-ZUID.
Hoewel de prijs iets gedaald is moet
toch nog gerekend worden op een
aanschaf van 2.000,tot
2.500,per ha al naargelang de
sortering. Daar de meeste partijen
erg grof zijn moet rekening gehou
den worden met minder knollen per
50 kg. Uit praktijkervaringen blijkt
wel dat op de meeste bedrijven, zon
der opbrengstderving, 10% ruimer
geplant kan worden. Of de poter-
prijs nog verder zal dalen is moeilijk
te zeggen. Het zou dit jaar best kun
nen zijn dat de pootgoedprijs los
staat van de konsumptieprijs, omdat
voor de Stopa vrijwel niets aangebo
den zal worden. Als deze ontwikke
ling een lager konsumptieaardappel-
areaal in Europa in de hand werkt
hoeft er nog niets aan de hand te
zijn.
Aardappeltelers kunnen hun uiterste
best doen om kwaliteitsaardappelen
te leveren, maar als er geen tekortsi
tuatie is zal nooit een hoge prijs ge
maakt kunnen worden.
Vrijwel zeker is dat het pootgoed-
areaal in West-Brabant in 1989 groter
zal zijn dan in 1988. Bedrijven met
een regeninstallatie zijn geschrokken
van de berichtgeving dat over enkele
jaren in Noord-Brabant mogelijk
een verbod komt op beregenen met
grondwater. Alleen beregenen met
oppervlaktewater zal dan nog toege
staan zijn.
Door deze maatregel zullen er wel
erg grote verschillen ontstaan in het
moristische sfeer opgehaald worden.
De toekomst van deze vereniging
wordt door de vergrijzing van de le
den, toch ook met zorg tegemoet ge
zien. Nieuwe investeringen worden
dan ook moeilijk, maar het langdu
rig bestaan is al ruim een felicitatie
waard. Met dezen!
De natuurlijke ligging, het klimaat
en het aantal zonuren in 't Zeeuwse
is en wordt geprofileerd in de pro
motie als vakantieland. Van diezelf
de faciliteiten zal met name de
Zeeuwse akkerbouw, meer dan ooit,
gebruik moeten maken om haar
bestaan te kontinueren en te verster
ken. Daarmeer zal het plattelands-
aanzien en de bewoonbaarheid, de
moeite waard kunnen blijven, voor
bewoner en rekreant. We rekenen
dan wel op steun van diezelfde over
heid, die zich daadwerkelijk voor de
rekreatieve bedrijfstak heeft ingezet,
in Utrecht vorige week!
gelijk. Een gevaar wat hierin schuil
gaat is dat het sociale kontakt verlo
ren kan gaan. Er is immers toch
niets zo gezellig om een praatje met
elkaar te maken! Wel is duidelijk dat
de video-kommunikatie een belang
rijke bijdrage kan zijn voor een snel
le en doelmatige informatie over
dracht. Wij leven nu eenmaal in een
jachtige en 'efficiënte' maat
schappij.
De zoetwatervoorziening op het ei
land staat ook weer volop in de be
langstelling. De kringbesturen van
ZLM en CBTB menen zo blijkt uit
de uitnodiging voor een voorlich
tingsmiddag, deze zaak wederom
aan de orde te moeten stellen. De he
ren Busser, v.d. Weele en Markusse
geven zonder franje of mooie belof
tes aan, hoe de situatie met of zon
der zoet water er uit kan zien. Het is
geen nieuwe informatie, dat kan
haast ook niet anders, omdat er geen
nieuwe omstandigheden zijn. Het
dwingt ons de zaken nog eens goed
op een rij te zetten. Begin februari
zal aan de leden grondgebruikers de
vraag gesteld worden of er belang
stelling bestaat om voor ƒ20,per
ha een detailplan uit te laten werken,
(onder verantwoordelijkheid van het
opbrengend vermogen van de grond.
De hogere gronden beschikken nu
eenmaal niet over oppervlaktewater,
terwijl voor deze gronden, willen ho
ge opbrengsten behaald worden be
regenen noodzakelijk is. Vooral bij
de vollegrondstuinbouw. Binnen de
landbouw zal veel gediskussieerd
worden over deze materie omdat het
grootste gedeelte van de landbouw
bedrijven nog niet beschikt over een
regeninstallatie. Solidariteit in deze
zou wel eens ver zoek kunnen zijn.
Een paar maanden geleden werd op
veel percelen de ingezaaide groenbe
mester als niet geslaagd bestempeld.
Waterschap). Teleurstellend was het
matige aantal bezoekers op de eerste
middag.
Uw praktijkschrijver vindt dat elke
boer zich op de hoogte dient te stel
len van een zo belangrijke zaak. Wil
len wij als boeren goed geïnformeerd
zijn, (weer dat woord informatie),
om dan de juiste besluiten te kunnen
nemen, zullen wij toch de moeite
moeten nemen om te gaan luisteren
naar de visies die ontwikkeld zijn
door deskundigen. Ruimte voor ver
schil van mening moet er natuurlijk
blijven, maar laat de argumenten
dan wel zakelijk zijn, ook al is dat
moeilijk door de problemen van
vandaag de dag.
Zijn wij als boeren niet teveel ge
wend om op korte termijn - het weer
van morgen - te denken? Terwijl
juist de lange termijn - 10 tot 20 jaar
- hoe vreselijk moeilijk ook, van
groter belang is voor elk bedrijf.
De volgende twee uitspraken zijn in
dit verband wel aardig. De mens
brengt zijn leven door met praten
over het verleden, zich beklagen
over het heden en beven voor de toe
komst. Bedenk hierbij dan ook: De
toekomst wordt met het heden
gekocht.
Met het aanhoudende zachte weer
zijn met name de bladrammenas,
rogge en Italiaans raaigras nog tot
een volwaardig gewas uitgegroeid.
Na de grote hoeveelheden neerslag
van het afgelopen najaar blijkt blad
rammenas zich veel beter te herstel
len dan gele mosterd.
Op de melkveebedrijven komen ver
schillende veehouders in de verlei
ding om het melkvee overdag in de
wei te laten lopen omdat er weer vol
doende gras te vinden is. Een wat la
gere temperatuur zou niet erg zijn
daar in veel maiskuilen wat broei is
opgetreden.
Momenteel is het nog heel vroeg
in het nieuwe jaar. Het weertype
is weer slecht en de boeren ma
ken nog weinig aanstalten een
antwoord te geven op wat zij a.s.
voorjaar gaan zaaien en of po
ten. Een hele moeilijke materie
bij het huidige prijspeil. Het
grondonderzoek tegen biete-
cysteaaltjes komt traag op gang.
Heel wat bietentelers gaan er van
uit, dat hoe kleiner het areaal
bieten wordt, hoe gezonder de
grond automatisch wordt. Er zit
wel wat waarheid in, maar zo'n
gezondmakingsproces kan wel
een hele poos duren. De vinger
aan de pols houden is en blijft in
de bietenteelt een eerste vereiste.
Kontrole op de aaltjes blijft dus
geboden en de strijd tegen de
vrij levende aaltjes mogen we op
bepaalde zeer lichte grond hele
maal niet vergeten. Wat niet weet
wat niet deert; is een oud gezeg
de, maar daar kan men geen bie-
tenboer van blijven.
De kring- en afdelingsvergade
ringen vormen met hun agenda's
een pagina vol in het Z.L.M.
land- en tuinbouwblad. De
besturen doen hun uiterste best
voor hun leden en toch blijven de
vergaderzalen dikwijls maar ma
tig bezet. Het bestuur moet vol
gens de statuten algemene leden
vergaderingen uitschrijven en
daar is het in onze organisatie in
de maand februari erg druk mee.
Meestal zijn het steeds dezelfde
personen welke de vergaderingen
bevolken. Door middel van spre
kers, film, worstebrood enz. enz.
wordt zo getracht voldoende
meerderheid binnen de muren te
krijgen en dan lukt het om een
vergadering te beleggen. Tegen
over onze besturen zijn wij zo
doende verkeerd bezig. In buur
provincies zijn al diverse jaren de
afdelingen afgeschaft en met
sukses. Dan krijgen de kringver
gaderingen weer meer aanzien
onder hun leden en worden daar
om ook weer drukker bezocht. In
deze tijd met z'n vele boerenzor-
gen mogen we onze besturen niet
in de kou laten staan. De leef
baarheid hangt in een vereniging
niet van het bestuur af, maar
voor 100% van de leden, want zij
zijn de hoogste macht en het
bestuur is de uitvoerende macht.
Wat wij als oude garde aan onze
organisaties leuk vinden, daar
van is het nog maar de vraag of
de jonge generatie er thans net
zo over denk-t als wij vroeger. Zij
staan nu alleen op hun bedrijf en
alleen in de branding. De boeren
van de negentiger jaren hopen zij
te worden en daarom kijken zij
door een andere bril dan wij.
"Een volk dat leeft bouwt aan
zijn toekomst en vecht voor zijn
boterham met een goed stuk be
leg er op".
Schaalvergroting staat ons te vel
de te wachten, maar evenzo ook
in onze vergaderstijl en in heel
veel andere zaken, reden waarom
wij als Zeeuwen niet achterop
mogen raken. Gesteund door on
ze standorganisatie zijn we als
vanouds nog in staat om in grote
getale nog grote dingen te doen.
De kans van slagen is in onze del
ta nog steeds aanwezig.
6
Vrijdag 20 januari 1989
